N GHI TA CA LORCA THANH THO Nh

ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA THANH THẢO

• Nhà thơ Thanh Thảo nói về Xuân Diệu Nhà thơ Thanh Thảo trước bức tường tưởng niệm trên đảo Jeju

Nhà thơ Thanh Thảo phát biểu tại Hội thảo Nhà thơ Thanh Thảo nói chuyện tại CLB Văn học Xuân Diệu Thanh Thảo những năm chống Mỹ Thanh Thảo hiện nay

nhà thơ THANH THẢO

• A Giới thiệu I. Tác giả Thanh Thảo tên khai sinh Hồ Thành Công – sinh 1946 Quê: Quảng Ngãi Tham gia kháng chiến chống Mỹ ở chiến trường miền Nam Từ sau 1975 nhà thơ chuyên hoạt động văn nghệ II. Sáng tác : SGK • Được tặng giải thưởng nhà nước về VHNT năm 2001 • Phong cách thơ Thanh Thảo Đậm chất triết luận , hướng tới vẻ đẹp tinh thần con người – đặc biệt với những con người sống có nghĩa khí, nhân cách sáng ngời dù số phận có thể ngang trái

Thanh Thảo đã từng viết : “Lorca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lorca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên” (Lorca trong tôi – Mãi mãi là bí mật, NXB Lao • III. Về bài thơ Bài thơ nằm trong tập thơ Khối vuông ru-bích-1985 Bài thơ được xem là thành công nhiều mặt của thơ Thanh Thảo LOR-CA ( 1898 -19/8/1936) Nhà thơ lớn nhất của Tây Ban Nha thế kỷ XX Cuộc đời của Lor-ca? Thanh Thảo xúc động về Lor-ca nhất là cái chết của ông → viết bài thơ này

• Bài thơ GHI NHỚ ( Lor-ca) • Khi nào tối chết • Hãy vùi xác tôi cùng cây đàn –dưới lớp cát • Bài thơ Đàn ghi ta • Cây đàn ghi ta • Cất tiếng thở than • Những cốc rượu ban mai • Sóng sánh đổ tràn • Cây đàn ghi ta • Bắt đầu nỗi ai oán • Dỗ nó nín đi • Phỏng có ích gì • Chẳng thể nào • Làm cây đàn im tiếng • Nó van vỉ • Như dòng nước sâu thổn thức • Như gió thở dài • Trên đỉnh tuyết lạnh băng • Ơi! Ghi ta • Trái tim người tử thương LOR-CA (Phê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca) 1898 -1936 • Dưới năm đầu kiếm sắc

Lorca and his good friend, film director Luis Buñuel Lorca wearing La Barraca's uniform

Lorca and his good friend, film director Luis Buñuel

• Lorca's family lived in Granada and his poetry and plays are full of references to the region. He is pictured here with his nephew and niece in 1935.

• Lorca's highly acclaimed play Yerma opened in Madrid in December 1934. The tragedy tells the story of a childless woman in rural Spain.

Lorca và Dali Lorca is second from left in this shot of the touring student theatre company La Barraca, in 1933.

• FEDERICO GARCÍA LORCA (1898 -1936) là một nhà thơ, kịch tác gia và người hoạt động văn hóa-kịch trường. Ông sinh và mất gần Granada, Tây-ban-nha. Cái chết bi thảm của ông (về tay phát-xít) vào hồi đầu cuộc nội chiến ở nước ông, đã gây nhiều tiếng động đôi khi «lấn át» cả việc tìm hiểu các công trình nghệ thuật của ông!

Ghi nhớ Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi cùng với cây đàn dưới lớp cát. Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam và đám bạc hà. Khi nào tôi chết hãy vùi thây tôi, tôi xin các người đó, nơi một chiếc chong chóng gió. Khi nào tôi chết!

Bản chép tay của Lorca

Đàn Ghi-ta của Lorca (Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghita F. G. Lorca) những tiếng đàn bọt nước Tây-ban-nha áo choàng đỏ gắt li-la đi lang thang về miền đơn độc với vầng trăng chếnh choáng trên yên ngựa mỏi mòn Tây-ban-nha hát nghêu ngao bỗng kinh hoàng áo choàng bê bết đỏ Lorca bị điệu về bãi bắn chàng đi như người mộng du tiếng ghi-ta nâu bầu trời cô gái ấy tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan tiếng ghi-ta ròng máu chảy không ai chôn cất tiếng đàn như cỏ mọc hoang giọt nước mắt vầng trăng long lanh trong đáy giếng đường chỉ tay đã đứt dòng sông rộng vô cùng Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghi ta màu bạc chàng ném lá bùa cô gái digan vào xoáy nước chàng ném trái tim mình vào lặng yên bất chợt li-la…

• Bài thơ không nói bằng ngôn ngữ, ngữ pháp , logíc thông thường • . Lẫn lộn mơ –thực • Diễn đạt bằng nhạc tính của ngôn từ hơn là bằng ý nghĩa ngôn từ • Huy động rất nhiều trường liên tưởng ( liên tưởng đến cuộc đời, số phận oan khuất , phong cách lãng tử của Lor-ca…hồn thơ, ý thơ , tiếng đàn của Lor-ca, văn hóa TBN và lịch sử đau thương đẫm máu của TBN dưới ách Phát –xít.

B. Tìm hiểu bài thơ I. Bố cục Phần 1 : 6 câu đầu Lor-ca một người nghệ sĩ tự do và cô đơn, một nghệ sĩ cách tân trong khung cảnh chính trị và nghệ thuật Tây Ban Nha Phần 2: 12 câu tiếp Cái chết oan khuất của Lor-ca bởi những thế lực tàn ác Phần 3 : 13 câu cuối Những suy tư về cuộc giải thoát và giã từ của Lor-ca và niềm xót thương II. Chủ đề Vẻ đẹp bi tráng của hình tượng Lor-ca Sự đồng cảm thương tiếc sâu sắc và nghệ thuật thơ đặc sắc của Thanh Thảo

Alcazar Castle, Segovia, Spain

Campo de Criptana, Ciudad Real Province, Spain

Avila, Castile, Spain

Beech Trees Along the Saliencia River, Somiedo Natural Park, Asturias, Spain

• Tây Ban Nha xinh đẹp

• Tây Ban Nha xinh đẹp

• Tây Ban Nha xinh đẹp

• Tây Ban Nha xinh đẹp

Christopher Columbus: : Nhà hàng hải vĩ đại làm thay đổi lịch sử nhân loại

Vũ điệu Flamenco - nghệ thuật dân gian Tây Ban Nha

Guitar - Mọi cung bậc của tình cảm

Don Quixote (Miguel de Cervantes) - Tinh thần của hiệp sĩ La Mancha

Bóng đá là một tôn giáo

Li -la li-la mô phỏng nốt nhạc ghi ta - đồng thời còn là tên một loài hoa: Hoa li-la còn gọi là Hoa tử đinh hương

hoa tử đinh hương tiếng Pháp gọi là Lilas Tử đình hương có nhiều màu tím cẩm, trắng, tím hoa cà, tím hồng. .

bắt nguồn từ xa xưa, khi mà từng đoàn người Di-gan du mục, lang thang từ vùng đất này qua vùng đất khác, sống dựa vào nghề biểu diễn xiếc, hát dạo, ăn xin…… Nàng Esmeralda trong "Thằng gù ở nhà thờ Đức Bà" của Victor Hugo Khác với người Do Thái có một Tổ Quốc là Israel, người Di-gan không có đất nước. Thật khó mà tưởng tượng nổi con người ta sẽ sống ra sao, khi mà cứ mãi phải ra đi và chẳng thể nào có được một chốn để dừng lại hoặc trở về. Nghe những bản nhạc viết về dân Di-gan, có thể nhận thấy trong đó nỗi niềm không thể sẻ chia của những người không có Tổ Quốc, không có gì để mất, chẳng điều gì ràng buộc. Phức tạp, u uẩn và đau thương đấy, nhưng cũng thật giản đơn, đắm say và cuồng nhiệt ….

yêu cuộc sống tự do, phóng khoáng, và vì thế họ sống cuộc đời du mục? Có thể. ! Nhưng cũng có thể rằng vì bị xa lánh, hắt hủi, nên người Di-gan không thể ở mãi một chỗ được. Họ phải ra đi để kiếm tìm những cơ hội sống khác. Nguyên nhân thật về các cuộc hành trình không ngừng của dân Di-gan, có lẽ mãi là một điều phức tạp và bí ẩn, như chính tâm can của họ. Cô gái Di-gan Tây Ban Nha Trong những tác phẩm văn học, âm nhạc ở châu u từ mấy thế kỷ trước, hình ảnh thiếu nữ Di-gan đã trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp hoang dại, tràn đầy sinh lực, cho sự bí ẩn, ma mị và bi kịch. Chúng ta có thể bắt gặp điều ấy trong "Thằng gù ở nhà thờ Đức Bà" với Esmeralda quyến rũ…

III. Nôi dung chính 1. Người nghệ sĩ tự do Lor-ca được miêu tả trên nền văn hóa rộng lớn của Tây Ban Nha Áo choàng đỏ gắt ? Môn đấu bò tót đặc trưng của TBN Hình ảnh: Vầng trăng , yên ngựa, nốt nhạc ghi ta li-la, li -la nổi bật không gian văn hóa TBN Lor-ca một ca sĩ đơn độc, →lang thang , hát nghêu ngao cùng tiếng đàn bọt nước , vầng trăng chếnh choáng , yên ngựa mỏi mòn →một sự đồng cảm sâu sắc của nhà thơ và người nghệ sĩ Lor-ca

Áo choàng đỏ →cảnh đấu trường →một công dân Lor-ca khát vọng dân chủ với nền chính trị độc tài Nghệ thuật : tạo không khí qua hình ảnh , âm thanh , văn hóa TBN Lor-ca người nghệ sĩ hát rong dùng tiếng đàn ghi ta để giải bày nỗi đau buồn và khát vọng yêu thương của nhân dân mình

• Cảm nhận về câu “Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn (PH. G LOR-CA) Tình yêu say đắm nghệ thuật , yêu đất nước Tây Ban Nha. Câu thơ như tiên đoán một định mệnh thảm khốc Một tâm hồn rất nghệ sĩ Một cuộc đời rất nghệ sĩ

ĐÀN GHI TA Tây ban cầm Câu chuỵện cảm động về lịch sử của chiếc đàn ghi ta 2. Cái chết oan khuất của Lor-ca bị bọn phát xít Phrăng-cô giết , nén xác xuống giếng để phi tang Nghệ thuật đối lập Tự do của người nghệ sĩ ↔thế lực tàn bạo của bọn phát xít Tiếng hát yêu đời vô tư ↔hiện thực phủ phàng đến kinh hoàng (áo choàng bê bết đỏ) Tình yêu cái đẹp ↔ hành động tàn ác dã man Nghệ thuật : Nhân hóa : Tiếng đàn ghi ta ròng máu chảy ? Sự ám ảnh , day dứt Hoán dụ: tiếng hát →chỉ Lor-ca Áo choàng bê bết đỏ → cái chết Ý nghĩa những hình ảnh: tiếng ghi ta nâu, tiếng ghi ta lá xanh, tiếng ghi ta tròn ? So sánh : tình yêu, cái đẹp, cái chết , nỗi đau, , khát vọng

3. Nỗi xót thương và sự suy tư về cuộc giã từ của Lor-ca Không ai chôn cất tiếng đàn, tiếng đàn như cỏ mọc hoang? Sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca →Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật của Lor-ca. Nó còn là tình yêu , khát vọng mà Lor-ca theo đuổi -sự tàn ác không thể hủy diệt được →nó sống mãi …tiếng đàn ? • sự nuối tiếc hành trình cách tân nghệ thuật dang dở của lor-ca và cả nền văn chương TBN Đường chỉ tay đã đứt? • Số phận ngắn ngủi Ném lá bùa cô gái Di-gan. , ném trái tim mình? • Một sự giải thoát

• những tiếng đàn bọt nước. . . » . Ám ảnh sắc màu đỏ gắt, âm thanh li-la cứ theo tôi suốt một thời gian dài (sau này tôi mới kịp hiểu li-la còn là tên một loài hoa theo tiếng Tây Ban Nha). Để rồi, theo bước chân chàng lãng tử , theo câu thơ lãng tử, tôi chứng kiến một sự sống G. Lorca đi lang thang về miền đơn độc, đi như người mộng du, tôi thả hồn theo tiếng ghi-ta nâu, tiếng ghi-ta lá xanh biết mấy, tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan, tiếng ghi-ta ròng máu chảy. Tưởng chừng tôi thấy rõ G. Lorca đối diện với họng súng mà tâm hồn còn mải miết hướng về bầu trời cô gái ấy, không màng cái chết cận kề. Tôi theo tiếng ghi-ta, theo hành trình Lorca bơi sang ngang trên chiếc ghi-ta màu bạc. . . Tất cả làm thành một cảm tính thơ không thể cắt nghĩa cho đến tận bây giờ đã hai mươi năm trôi qua vẫn còn nguyên vẹn. Giọt nước mắt vầng trăng làm nên phút thăng hoa âm thanh bất diệt li-la cứ ngân mãi, hoà quyện cả màu sắc, âm thanh, ánh sáng, sự sống thành một thể thống nhất. Định Mệnh – lá bùa trôi vào xoáy nước khép lại một cuộc đời người chiến sĩ chống phát-xít kiên cường, chàng ném trái tim mình vào lặng im bất chợt, nhưng tiếng đàn – hồn thơ vẫn như lan toả trên dòng sông cuộc sống vĩnh cửu, mà mỗi giọt – âm - thanh ấy tan hoà thành sắc li-la tím mãi màu tưởng vọng. Thanh Thảo đã từng viết : “Lorca là nhà thơ của những giấc mơ, của những linh cảm nhoi nhói, một nhà thơ có thể biến những giấc mơ thành nhịp điệu, có thể biến những linh cảm thành ngôn từ. Lorca siêu thực một cách tự nhiên, và hiện thực một cách tự nhiên” (Lorca trong tôi – Mãi mãi là bí mật, NXB Lao động, 2004). Một nhà thơ đã có một Lorca trong lòng như vậy, nên Đàn ghi-ta của Lorca có thể xem như là một gặp gỡ đẹp tạo thành phút “bùng nổ” của năng lượng sáng tạo Thanh Thảo. Với những bài thơ như vậy, dường như mọi lời bình giải bỗng thành. . . vô duyên !

C. Tổng kết ( củng cố) Ý nghĩa câu thơ “khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta” Thể hiện nhân cách nghệ sĩ của Lo r-ca Tình yêu say đắm nghệ thuật của Lo r-ca Tình yêu tha thiết với đất nước TBN …một ngày nào đó thi ca của mình sẽ án ngữ những người sau trong sáng tạo nghệ thuật …hãy chôn nghệ thuật của ông để đi tới Những hình ảnh gây ấn tượng? Những tiếng đàn bọt nước ? Áo choàng đỏ gắt ? vầng trăng , yên ngựa, cô gái Di-gan…?

Inside Federico García Lorca museum. . .