Marka ehirler Dr Mutlu KAYA Marka Kreselleen dnyada

Marka Şehirler Dr. Mutlu KAYA

Marka • Küreselleşen dünyada, evrensel bakış açısının öneminin arttığı ölçüde yerelliğin de önemi artmaktadır. • Globalleşmenin yolu, yerel olanın kavranması ve yaygınlaştırılmasından geçmektedir. • Diğer bir ifadeyle yerel bir unsurun veya ürünün ulusal anlamda ses getirmesi için öncelikle bölgesinde bir numara olması gereklidir. • Burada küreselleşmenin çift yönlü bir hareket olduğunu söyleyebiliriz. • Bir yandan küreselleşme gerçekleşirken, diğer yandan da yerelleşme daha da tesirli hale gelmektedir

Marka • Klasik tabir ile marka, ürün ya da hizmeti benzer ürün ve hizmetlerden farklılaştırmak için kullanılan her türlü ayırt edici sembol ve işarettir. • Aynı ürün ve hizmeti üreten firma sayısının artması sonucu olarak her firma kendine ait misyon, hedef, kalite, standart, logo, slogan, yazı karakteri, renkler belirlemeye başlayarak rakiplerinden farklılaşma yoluna gitmiştir.

Marka Şehir • Sahip olduğu konum, mimari, tarih, altyapı, ulaşım, güvenlik, ticaret, kültür vb özellikleri ile kendisine benzer ya da rakip şehirlerden olumlu yönde ayrışarak çekim merkezine dönüşebilen şehirlere Marka Şehir denir. • Marka şehir kavramı yeni ortaya çıkmış olsa da şehirler bulundukları coğrafyada güvenlik, ticaret, ulaşım vb sebeplerle markalaşmışlardır. • Aslında her şehir kurulurken markalaşmıştır. • Günümüz dünyasında ülkelerin başkentlerinin o ülkenin aynı zamanda en fazla marka değeri taşıyan şehri (Roma, Londra, Paris, Tokyo vb) olduğu görülüyor.

Neden Markalaşma? • Günümüzde ulaşım ve iletişim araçlarının gelişmesi, mal ticaretinin yanında hizmet ticaretinin gelişmesine de olanak sağlamıştır. • Gerekli altyapıya sahip şehirler temel fonksiyonlarının yanında yerli ve yabancı ziyaretçi yani turist ve yatırımcı çekerek şehirde yaşayanların gelir ve yaşam kalitesinin artmasına katkı sağlamaktadır. • Nitelikli yatırımcı ve turist çekerek şehrinin gelirlerini arttırmak isteyen şehir yöneticileri de çekim merkezi olabilmek için şehirlerinin marka değerini arttıracak yatırımlar gerçekleştirmektedir.

Marka Şehir Olmayı Kolaylaştıran Etkenler • Dünya’da İstanbul, Roma, Paris, Londra ve Kahire gibi bazı şehirlerin diğer şehirlerden çok daha fazla ön plana çıktığını görürsünüz. Bu şehirler ne kadar kötü yönetilirse yönetilsin tarihin her döneminde çekim merkezi olma özelliklerini korumuşlardır. • Bu şehirlerden en yakından bildiğimiz İstanbul!!! • İstanbul, her dönem insanlar için çekim merkezi olmayı sürdürdü. • Peki neden?

Marka Şehir Olmayı Kolaylaştıran Etkenler • Bir şehir düşünün tarihi ipek yolunun geçtiği, • Avrupa ve Asya kıtalarının birleştiği içinden boğaz geçen ve üç imparatorluğa başkent olmuş, • Osmanlılar tarafından fethinin dahi, çağ kapatıp çağ açtığı kabul edilmiş, • 300 milyonluk Ortodoks inancının başkenti, • 1, 6 milyar nüfusa sahip biz Müslümanlar için peygamber efendimizin övgüsüne konu olan ve tam 407 sene hilafet merkezi olmuş bir şehir. .

Marka Şehir Olmayı Kolaylaştıran Etkenler • Dünyaca ünlü pazarlamacılar Philip Kotler, Donald Haider ve Irving Rein tarafından kaleme alınan “Marketing Places. Attracting Investment, Industry and Tourism Cities, States and Nations” adlı kitapta cazibe merkezi olmak isteyen şehirleri yöneten kişilerin aşağıda belirtilen sorulara cevap araması gerekiyor. • • İnsanlar neden bu şehirde yaşamak istesin? İnsanlar neden bu şehri ziyaret etsin? İnsanlar neden bu şehre yatırım yapsın? Bu şehrin sunduğu ve diğer şehirlerde olmayan rekabet avantajı yaratacak özellikleri nelerdir?

Marka Şehir Olmayı Kolaylaştıran Etkenler • İstanbul’un sahip olduğu benzer özelliklere sahip dünya üzerinde bulunan şehir sayısı oldukça azdır. • Böyle özellikleri olan bir şehri ne yaparsanız yapın çekim merkezi olmaktan çıkaramazsınız. • Tüm sıkıntılarına rağmen İngiliz gazetesi The Guardianın Dünyanın marka değeri en güçlü şehirleri arasında İstanbul’u 11’inci sırada gösterdmektedir.

Marka Şehir Kriterleri • • • Gece Hayatı, Şehir Yoğunluğu, Dini Şehir, Mimari, Moda Şehri, Liman Şehri, Boğaz, Temizlik, Alışveriş, • • • Etkinlikler, Kültür, Uluslararası Ulaşım, Sanat, Yeşil Şehir, Güvenli Şehir, Çevreci, Spor, Yemek Çeşitliliği, Irkçılık

Şehir Markalaşması Nedir? • Şehir markalaşması bir süreçtir ve süreklilik arz eder. Yani şehir var olduğu sürece şehir için markalaşma süreci devam edecektir. • Markalaşma süreci de şehir yönetici ve sakinlerinin şehrin mevcut marka değerini hedefledikleri yeni marka değerine ulaştırmak için harcayacağı emek ve zamanı kapsar. • Her şehir, yönetici ve sakinleri farkında olsun ya da olmasın bir marka değeri taşıyor. • Bazı şehirler taşıdıkları marka değerinin farkında ve bu değeri daha ileri taşımak için güçlü bir vizyon, şehir yönetimi ve şehir sakinlerine sahip iken. • Bazı şehirler de zayıf bir vizyon ve yönetimle yoluna devam ederek marka şehir olma yolunda geride kalıyor diyebiliriz.

Şehir Markalaşması Nedir? • Bir şehir için stratejik markalaşma süreci ise aşağıdaki basamaklardan oluşmaktadır. • • Şehrin marka konumlandırması Pazarlama planı hazırlama ve uygulama Marka performansını ölçümleme ve yorumlama Marka değerinin artışını sürekli hale getirme

Marka Şehir Algı Yönetimi • Marka şehir çalışmalarının en önemli unsurlarından biri de algı (imaj) yönetimidir. • Bir şehir yöneticisi olarak kendinize soracağınız “Şehrimizin mevcut marka değeri gerçeği yansıtıyor mu? ” ya da “Şehrimiz dünyada doğru tanınıyor mu? ” gibi sorulara vereceğiniz cevaplar ışığında şehrinizin algısı ile ilgili düşünmeye başlayabilirsiniz.

Marka Şehir Algı Yönetimi • Basınımıza da sık yansıyan yabancı futbolcuların Türkiye’ye gelmeden önce Türkiye hakkında bilgi sahibi olan arkadaşlarına yönelik sordukları soruları hatırlayın. • İstanbul güvenli mi? , “Çocuğumu okutabileceğim iyi bir okul var mı? ” gibi sorulardır bunlar… • Turist ve yatırımcılar açısından baktığımızda ise ilk sırada güvenlik ve istikrar konusundaki endişeler olduğunu biliyoruz. • Bunun yanında İstanbul’da deve ya da çöl var mı? Fes giymemiz gerekiyor mu? gibi sorularla da karşılabiliriniz. .

Marka Şehir Algı Yönetimi • Şehirlerimiz hakkında oluşan olumsuz algı, rakip şehirler ya da ülkeler tarafından oluşturulabilmekte ve kullanılmaktadır. • Uluslararası bir marka şehir olmayı hedefleyen şehirlerin aktif bir şekilde algı yönetimi çalışması yapması gerekir. Günümüzde öyle şehirler var ki başarılı algı yönetimi sayesinde sanki o şehirde hiç bir problem yok ya da var olan problemler önemsiz bir ayrıntı gibi insanlara sunulmaktadır.

Şehir Pazarlaması • İmaj pazarlaması: Genelde toplumun aklında bir resim veya algı oluşturmak için kullanılır. • Bu noktada hitap edilen toplum kitlesi önem kazanmaktadır. • Örneğin şehre turizm amaçlı gelen ziyaretçiler için “Ölüdeniz Fotoğrafı”, sanayi şirketleri için şehrin limanı, sanayi bölgesi, öğrenciler için ise kampüs, eğlence mekanları vb. ön plana çıkarılır.

Şehir Pazarlaması • Etkinlik pazarlaması: Bu yaklaşım genellikle turistlere yönelik uygulanan bir pazarlama yaklaşımıdır. • Örneğin spor müsabakaları, deniz turları, Efes gezisi, yamaç paraşütü bu yaklaşım içerisinde ele alınır. • Yerel yönetimlerin yıl içerisinde farklı aktiviteleri ön plana çıkartması, o şehrin veya bölgenin yaşam kalitesini oluşturur.

Şehir Pazarlaması • Altyapı pazarlaması: Hedef kitlesi için cazip bir şehre sahip olmak için öncelikle yerel yönetimin ulaşım, haberleşme ve eğitim faaliyetleri konusunda sorunları minimize etmiş olması gerekir. • Şehre yeni gelecekler için hastane, okul, konut, otel, alışveriş gibi öncelikli tercih edilecek hizmetleri iyi planlamak ve etkin uygulamak gereklidir.

Şehir Pazarlaması • İyi ve etkin ev sahipliği: Hedeflenen toplum ile yerel toplumun iletişimi ve etkileşimi şehrin pazarlamasında önemli bir yere sahiptir. • Örneğin turistler için yerel halkın konuksever ve cana yakın davranması avantaj niteliği taşır. Aynı şekilde iş dünyası için de şehirde oluşan sektöre uygun eğitilmiş insan yetiştirmek etkin ev sahipliğine örnek gösterilebilir.

Şehir Pazarlamasının Faaliyet Alanları • Ticaret geliştirme • Şehrin genel ekonomik yapısı • Perakende, gastronomi ve kişisel hizmetler alanındaki servislerin iyi bir karışımı • Kültürel ve sportif altyapı • Dükkan ve büro alanları • Becerikli yönetim • Aktif şehir pazarlaması

Şehir Pazarlamasının Faaliyet Alanları • Ulaşılabilirlik • • • Şehir merkezinde yeterli park alanları Akıcı trafik sistemi Trafik işaretleri Bisiklet Şehir içi ve bölgesel taşımacılığın geliştirilmesi

Şehir Pazarlamasının Faaliyet Alanları • Mimari • • • Cadde ve binaların dış görünümü Yaya alanlarının genişliği Şehir mobilyaları ve aydınlatması Dinlenme alanları, yeşil alanlar Temizlik ve güvenlik

Şehir Pazarlamasının Faaliyet Alanları • Etkinlik • • Kültürel etkinlikler Sokak pazarları Pazarlama aktiviteleri Müşteri ilişkileri yönetimi