IV WARSZTAT STANDARD ORGANIZACYJNY OPIEKI OKOOPORODOWEJ OLSZTYN DN

IV WARSZTAT STANDARD ORGANIZACYJNY OPIEKI OKOŁOPORODOWEJ OLSZTYN DN. 06. 02. 2019 R.

• Dokumentowanie pracy w środowisku niejedną położną rodzinną przyprawia o zawrót głowy. • Realizacja edukacji przedporodowej, opieka nad matką i noworodkiem, opieka nad kobietą w chorobach ginekologicznych oraz w każdym okresie jej życia musi znajdować odzwierciedlenie w dokumentacji (w postaci papierowej bądź elektronicznej). • Dlatego niejedna z nas stawia sobie pytanie czy prowadzona dokumentacja wystarczająco

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania nakłada na położne rodzinne zatrudnione w placówkach leczniczych obowiązek prowadzenia dokumentacji indywidualnej : wewnętrznej, do której zaliczamy: a) kartę indywidualnej opieki prowadzonej przez położną - zawierającą proces pielęgnowania (osobno dla noworodka i

Karta wizyty patronażowej oraz karta indywidualnej opieki powinny zawierać: • dane placówki z jej nazwą, adresem, kodem resortowym oraz nazwą komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych – najczęściej umieszczone są one na pieczęci przychodni; • oznaczenie pacjenta czyli: nazwisko i imię (imiona), datę urodzenia, oznaczenie płci, adres miejsca zamieszkania, numer PESEL, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka - numer PESEL matki, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL - rodzaj i numer

• Jedną ze składowych dokumentacji indywidualnej, która powinna zawierać informacje dotyczące opieki środowiskowej. Dlatego umieścić w niej trzeba: • 1) opis warunków zamieszkania, • 2) uzyskane na podstawie wywiadu informacje o warunkach nauczania, wychowania lub pracy, • 3) datę rozpoczęcia i zakończenia opieki położniczej, • 4) rodzaj i zakres czynności położnej, w szczególności rozpoznanie problemów pielęgnacyjnych i psychospołecznych, plan opieki położniczej oraz adnotacje związane z

• Każdy wpis w dokumentacji powinien pozwalać na pełną identyfikację osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych – czyli wyraźnie odbitą (!) pieczęć i podpis położnej. • I tu kolejna ważna uwaga: wykonanie wizyt położnej w zakresie wizyt patronażowych, edukacji przedporodowej i w opiece pooperacyjnej każdorazowo potwierdza podpisem pacjentka/opiekun. • Stąd wniosek, że karta wizyty patronażowej oraz indywidualnej opieki muszą być tak skonstruowane aby umożliwiały złożenie stosownych podpisów pod opisem każdej wizyty, a nie zbiorczo - jako jeden (!)

• W opracowaniu dotyczącym pracy położnej wskazują błędy położnych, związanych z dokumentowaniem świadczeń, jakimi są: • wykazywanie w rozliczeniach z Narodowym Funduszem Zdrowia wizyty, która nie jest odnotowana w dokumentacji medycznej, • braki podpisów pacjentki/opiekuna, • rozliczanie świadczeń u noworodków, dla których nie złożono deklaracji wyboru, • rozliczanie świadczeń przez położną bez uprawnień położnej rodzinnej • czy rozliczanie wizyt w ramach opieki pooperacyjnej bez pisemnego skierowania lekarza.

IV. Edukacja przedporodowa 1. Za prowadzenie edukacji przedporodowej, która obejmuje wymiar godzin dostosowany do potrzeb kobiety ciężarnej, z uwzględnieniem zajęć teoretycznych i praktycznych realizowanych w formie indywidualnej lub grupowej, odpowiada położna. Edukacja przedporodowa w formie indywidualnej jest również obowiązkiem lekarza położnika.

IV. Edukacja przedporodowa 2. Ramowy program edukacji przedporodowej obejmuje okres prenatalny (ciąża), porodu, poporodowy (połóg) oraz wsparcie społeczne ciężarnej, położnicy i rodziny w okresie okołoporodowym.

3. Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący okresu prenatalnego (ciąży) obejmuje w szczególności: 1) przebieg ciąży i rozwój dziecka od początku ciąży do porodu; 2) opiekę prenatalną – dostępne formy opieki medycznej i plan opieki przedporodowej; 3) styl życia w okresie ciąży – zasady odżywiania, używki, nałogi oraz ich wpływ na rozwój ciąży i dziecka, aktywność zawodowa, aktywność fizyczna, zachowania i czynności uznawane za niebezpieczne dla kobiet w okresie ciąży; 4) dolegliwości okresu ciąży i sposoby radzenia sobie z nimi; 5) profilaktykę chorób zakaźnych w okresie okołoporodowym, w tym szczepienia ochronne; 6) problemy psychologiczne i emocjonalne kobiety i jej rodziny w okresie ciąży, porodu i połogu; 7) zagadnienia prawne dotyczące przepisów, standardu, praw pacjenta, opieki medycznej w okresie okołoporodowym, ustawodawstwa rodzinnego, ochrony prawnej ciężarnych, matek.

4. Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący porodu obejmuje w szczególności: 1) przygotowanie do porodu i plan porodu, w tym preferencje i oczekiwania rodzącej; 2) czynniki zwiastujące poród, początek porodu, w tym stany nagłe wymagające szybkiej hospitalizacji; 3) fizjologia porodu, poród aktywny, poród rodzinny; 4) pozycje wykorzystywane w I i II okresie porodu (pozycje wertykalne) i sprzęt pomocny w trakcie porodu; 5) łagodzenie bólu porodowego

5. Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący okresu poporodowego (połóg) obejmuje w szczególności: 1) opiekę w okresie połogu – przebieg połogu, powrót płodności po porodzie oraz psychologiczne aspekty połogu; 2) karmienie piersią i wsparcie w laktacji, w tym rozwiązywanie problemów związanych z laktacją; 3) opiekę nad noworodkiem a następnie nad niemowlęciem, w tym

IV. Edukacja przedporodowa 6. Ramowy program edukacji przedporodowej dotyczący wsparcia społecznego w okresie okołoporodowym obejmuje w szczególności informacje dotyczące wsparcia emocjonalnego, informacyjnego, instrumentalnego, rzeczowego (materialnego).

IV. Edukacja przedporodowa 7. Podmioty wykonujące działalność leczniczą prowadzące edukację przedporodową nie prowadzą działań reklamowych i marketingowych związanych z preparatami do początkowego żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt.

V. Plan opieki przedporodowej i plan porodu 1. Podczas opieki przedporodowej osoba sprawująca opiekę oraz ciężarna ustalają plan opieki przedporodowej i plan porodu. Plan opieki przedporodowej obejmuje wszystkie procedury medyczne związane z opieką przedporodową wraz z określeniem czasu ich wykonania. W planie opieki przedporodowej uwzględnia się możliwość zakwalifikowania ciężarnej do aktualnie obowiązujących programów zdrowotnych, w tym badań prenatalnych i badań echokardiograficznych płodu. Plan porodu obejmuje wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu i określenie miejsca porodu.

V. Plan opieki przedporodowej i plan porodu 2. Plan opieki przedporodowej i plan porodu są modyfikowane odpowiednio do sytuacji zdrowotnej ciężarnej i zmieniających się jej potrzeb i oczekiwań w trakcie opieki. 3. Plan opieki przedporodowej i plan porodu jest dołączany do indywidualnej zewnętrznej dokumentacji medycznej ciężarnej.

V. Plan opieki przedporodowej i plan porodu 4. Ciężarnej należy umożliwić wybór miejsca porodu (warunki szpitalne albo pozaszpitalne) oraz przekazać wyczerpującą informację dotyczącą wybranego miejsca porodu obejmującą wskazania i przeciwwskazania.

V. Plan opieki przedporodowej i plan porodu 5. W miarę możliwości organizacyjnych podmiotu wykonującego działalność leczniczą należy umożliwić ciężarnej wcześniejsze zapoznanie z miejscem porodu, zorganizować możliwość wypełnienia dokumentacji medycznej, konsultację anestezjologiczną na wypadek zastosowania u niej analgezji regionalnej porodu.

V. Plan opieki przedporodowej i plan porodu 6. W celu zapewnienia odpowiedniej opieki nad rodzącą zakażoną HIV oraz noworodkiem jest zasadne kierowanie jej do porodu do podmiotu leczniczego posiadającego oddział o III poziomie referencyjnym opieki perinatalnej i neonatologicznej.

Przykładowe tematy edukacji przedporodowej: I. Ciąża, 1. Rozwój płodu w I, II i III trymestrze ciąży, 2. Dieta kobiety ciężarnej z uwzględnieniem piramidy zdrowia. 3. Zmiana stylu życia w ciąży, aktywność fizyczna (ruch za dwóch), zdrowy relaks, zachowania i czynności uznawane za niebezpieczne dla kobiet w czasie ciąży. 4. Higiena osobista ciężarnej, ubiór, obuwie, wypoczynek, sen, aktywność zawodowa, podróże.

Przykładowe tematy edukacji przedporodowej c. d. : I. Poród, plan opieki przedporodowej i plan porodu, 1. Zwiastuny i początek porodu, stany nagłe wymagające natychmiastowej hospitalizacji. 2. Fizjologia porodu (I, III, IV okres porodu), poród aktywny, poród rodzinny. Jak wybrać miejsce porodu, gdzie rodzić? ? ? Przygotowanie torby do szpitala. 3. Aktywność fizyczna rodzącej, pozycje wertykalne w czasie porodu.

Przykładowe tematy edukacji przedporodowej c. d. : I. Połóg. 1. Opiekę w okresie połogu – przebieg połogu, powrót płodności po porodzie oraz psychologiczne aspekty połogu. Stany psychiczne położnicy, w tym ryzyko wystąpienia depresji poporodowej. Jak sobie radzić z takim stanem, gdzie szukać pomocy. Włączenie rodziny w opiekę nad położnicą. 2. Karmienie piersią i wsparcie w laktacji, w tym rozwiązywanie problemów związanych z laktacją; Nauka karmienia piersią z uwzględnieniem pozycji do karmienia. 3. Rozwój dziecka w pierwszym roku życia 4. Opiekę nad noworodkiem, a następnie nad niemowlęciem, w tym postępowanie z noworodkiem po urodzeniu. ( dlaczego dziecko płacze i jak sobie z tym poradzić) 5. Działania profilaktyczne wykonywane u noworodka oraz niemowlęcia, pielęgnację dziecka, informacje i zalecenia dla rodziców odnośnie do postępowania z dzieckiem w domu oraz zapewnienie dziecku bezpieczeństwa w środowisku domowym. 1. Nauka technik kąpieli i pielęgnacji noworodka i niemowlęcia. 2. Pielęgnacja oka, ucha, jamy ustnej, skóry, kikuta pępowinowego i dna pępka noworodka. 8. Stany przejściowe noworodka ( rumień toksyczny, żółtaczka noworodków, odczyny ciążowe). 1. Omówienie szczepień ochronnych i zapoznanie rodziców z kalendarzem szczepień oraz badań przesiwowych. 2. Przygotowanie wyprawki dla noworodka, wyposażenie kącika noworodkowego.

Dziękujemy za uwagę mgr Barbara Chojnowska dr n. med. Ewa Fijołek