Hematologija kopitara I Anemija predstavlja patoloko stanje u

Hematologija kopitara I

Anemija predstavlja patološko stanje u kojem je broj eritrocita i/ili koncentracija hemoglobina u perifernoj krvi smanjena, uz smanjenje vrednosti hematokrita.

Simptomi anemija q Osnovni simptomi koji ne zavise od uzroka anemije: - Bledilo sluznica - Apatija - Brzo zamaranje - Smanjenje radne sposobnosti - Tahikardija - Tahipnoa q Simptomi koji zavise od uzroka anemije - Ikterus Hemoglobinurija Hemosidenurija

Podela anemija Primarne i Sekundarne Na osnovu regenerativne sposobnosti kostne srži q Regenerativne q Neregenerativne Na osnovu pregleda kostne srži kod konja.

Morfološka podela na osnovu morfologije eritrocita, odnosno na osnovu eritrocitnih indeksa i to MCV i MCHC Na osnovu vrednosti MCV Mikrocitna Ø Normocitna Ø Makrocitna q Na osnovu vrednosti MCHC Ø Normohromna Ø Hipohromna q

n Makrocitna-normohromatska: usled oćtećenja jetre, splenomegalije, antimikotični lekovi n Makrocitna-hipohromatska: hronična krvarenja, hemoliza Er. n Mikrocitna-hipohromatska: nedostatak gvožđa, vit B 6, bakra n Normocitno-normohromatska: deficit vitamina B 12 i folne kiseline, vit C, hronična oboljenja bubrega, maligna oboljenja, endokrini poremećaji

Na osnovu etiologije anemije su podeljene na: q Posthemoragične - akutne - hronične q Hemolitičke q Nutritivne q Aplastične

Akutne posthemoragične anemije q Oštećenja krvnih sudova prilikom hirurških intervencija q Postkastraciona krvarenja q Saobraćajne nesreće i druge traume q Rupture arterije uterusa posle partusa q Erozije karotidne arterije usled gljivičnih oboljenja vazdušnih kesa

Hronične posthemoragične anemije q Poremećaji koagulacije q Gastrointestinalne ulceracije q Neoplazme q Paraziti - endoparaziti - ektoparaziti q Plućna krvarenja kod trkačkih konja blideri

Terapija posthemoragičnih anemija q Zaustavljanje krvarenja q Otklanjanje uzroka koji je doveo do krvarenja q Nadoknada krvnog volumena - Intenzivnom i. v. aplikacijom infuzionih rastvora (Na. Cl, Ringer Laktat, 5% Glukoza, i dr. ) - Primena zamenica krvne plazme - Dekstran 6 % rastvor, - Polivinil pirolidon 3 -5 % izotonični rastvor u Na. Cl q Transfuzija krvi q Primena hematinika (vit. B kompleksa. Vit C. Fe. i dr. )

Hemolitičke anemije q Životni vek eritrocita je: - 140 -150 dana kod konja q Hemoliza eritrocita može da bude: - Intravaskularna - Ekstravaskularna

Klinička slika hemolitičkih anemija q q q q Bledilo sluznica Slabost, umor Tahikardija, tahipnoa Ikterus Hemoglobinemija Hemoglobinurija Hemosideroza, hemosiderinurija Groznica

Uzroci hemolitičkih anemija kod konja q INFEKTIVNI AGENSI Babezija (Babesia equi i Babesia caballi), Virus infektivne anemije konja – IAK, Leptospiroza q IMUNO POSREDOVANE HEMOLITIČKE ANEMIJE Autoimuna hemolitička anemija Sekundarne imuno posredovane anemije (lekovi, infekcije, neoplazme) Neonatalna izoeritroliza q TOKSIČNE MATERIJE Trovanje fenotiazinom Trovanje lukom q OSTALO DIK Hemolitička anemija sportskih konja Hemolitička anemija usled oboljenja jetre

q Imuno posredovano hemolitičko oboljenje (IMHD) - Autoimuna hemolitička anemija (AIHA) - Sekundarna imunoposredovana hemolitička anemija q Terapija q. Prekinuti primenu lekova q Dexamethasona u dozi od 0, 05 -0, 2 mg/kg 1 x dnevno

Neonatalna izoeritroliza q Ždrebad se rađaju klinički normalna. q Prvi simptomi se javljaju 12 -72 časa nakon rođenja i uzimanja kolostruma. q Simptomi: tahikardija, tahipnoa, dispnoa, bledilo pa zatim ikterus sluznica i tamna prebojenost mokraće.

Tretman q Kod ždrebeta mlađeg od 1 dana, potrebno je uskratiti uzimanje kolostruma. q Napajati ga mlekom druge kobile, minimalna količina mleka je 1% telesne mase ždrebeta svakih 2 časa sondom. q Kobilu izmuzati najmanje svaka 4 časa, a mleko odstraniti. q Transfuzija krvi q Količina krvi koju treba dati je 2 -4 litra pune krvi ili 1 -2 litra eritrocita tokom 2 -4 časa.

Babezioza konja q Uzročnici q Babesia equi ili Babesia cabali q Bolest se javlja u endemskim oblastima. q Vektori su krpelji i to vrste Dermacentor, Hyaloma i Rhipicephalus. q Klinički simptomi bolesti mogu nastati za 5 -28 dana. q Najčešći simptomi su groznica, depresija, anoreksija, opšta slabost, ataksija, ikterus i hemoglobinurija.

n Konji koji prežive postaju nosioci babezije. n Ždrebad rođena u endemskim oblastima imaju subkliničku formu bolesti i razvijaju solidan imunitet. n Stres može provocirati bolest.

Dijagnoza n Definitivna dijagnoza se postavlja nalazom parazita u eritrocitima bojenjem krvnog razmaza po Gimzi. Babesia equi Babesia cabali

Terapija q Imidokarb dipropionat q Doza kod inf. B. cabali je 2, 2 mg/kg TM na 24 časa, dva puta. q Doza kod inf. B. equi je 4 mg/kg TM na 72 časa četiri puta, ali je efikasnost oko 50 -60%. q Neželjena dejstva leka su pojava kolika, hipersalivacija, diareja, uginuće. q Posebno su osetljivi magarci.

Infektivna anemija konja IAK q Uzročnik RNA virus iz familije Retro-viridae i roda Lenti-virus. q Infekcija se prenosi krvlju, ali se virus izlučuje suzama, nosnim iscetkom, mlekom, urinom i fecesom. q Prenosioci su insekti koji sišu krv, komarci koji na svom rilu nose aktivan virus i 30 minuta posle sisanja krvi

q Infekcija može nastati i preko oštećene kože i sluznica, zatim transplacentarno kao i preko sperme pastuva, nesterilnih instrumenata i opreme. q Inkubacija kod ove bolesti prosečno iznosi od 10 -20 dana, mada može biti od 1 - 105 dana. q Serološki odgovor nastaje za 14 -42 dana

Klinički tok bolesti n n n Perakutan Akutan Subakutan Hroničan Latentan q Perakutni tok q izraženi količni napadi i apopleksija koji završavaju letalno

Akutni tok q Akutni tok bolesti traje 4 -10 dana i završava se letalno ili prelazi u subakutni ili hronični q temperature 40 -42 C q brzo zamaranje, tahikardija, tahipnoa, q permanentno mršavljenje q bledilo konjuktiva, ikterus, petehijalna krvavljenja, hemoglobinurija q edemi na nogama i ventralnim delovima abdomena

q Subakutni tok - isti simptomi kao i kod akutnog toka, ali su oni slabije izraženi i duže traju. Dolazi do periodičnih pogoršanja u nepravilnim vremenskim intervalima. q Hroničan tok bolesti može trajati nekoliko meseci pa i godina, permanentno mršave, javljaju se edemi na ekstremitetima, grudima i trbuhu, a po sluznicama su vidljiva petehijalna krvavljenja.

q Latentni tok q izostaju svi simptomi i najčešće je registrovan jedan akutni napad q krvna slika je normalna q radna sposobnost životinja je očuvana q životinje su stalni izvor zaraze

Dijagnoza i Tretman q Dijagnoza se postavlja na osnovu: q Anamneze i kliničkog nalaza q Coggins-ov test i druge serološke analize q Ni jedan tretman ne eliminiše viruse iz organizma konja. q Grla koja su seropozitivna i bez simptoma mogu se uputiti na prinudno klanje, a grla koja ispoljavaju simptome se neškodljivo uklanjaju (stamping aut). q Imunoprofilaksa kod ove bolesti ne postoji.

Nutritivne anemije q Anemije usled nedostatka proteina - aminokiselina q Anemije usled nedostatka vitamina Ø Vitamin B 12 Ø Folna kiselina Ø Vitamin B 2 - riboflavin Ø Vitamin C q Anemija usled nedostatka mikroelemenata Ø Gvožđe Ø Bakar Ø Kobalt Ø Selen

Aplastične anemije q q q Jonizujuće zračenje Određene hemikalije Lekovi: Chloramphenicol, Griseofulvin Bakterijski toksini Pojedini virusi Maligne metastaze

Sekundarne anemije q kod nefrita i drugih nefropatija q kod oboljenja jetre i slezine q kod endokrinih bolesti q kod malignih oboljenja q kod hroničnih oboljenja

ERITROCITOZA POLICITEMIJA q Relativna eritrocitoza - Pseudo q Dehidratacija q Kontrakcije slezine q Apsolutna eritrocitoza q Primarna q Sekundarna policitemija

Absolutna eritrocitoza q Primarna Ø Prava policitemija - Polycythemia rubra vera q Sekundarna Ø Kardiopulmonalna oboljenja Ø Desno-levi kardiovaskularni šant Ø Velike nadmorske visine Ø Hiperadrenokorticizam Ø Hipertiroidizam Ø Bubrežne tumorske mase Ø Neoplazme u drugim regijama