GENDERMECHANISMEN IN HET VLAAMSE ONDERWIJS Mieke Van Houtte

GENDERMECHANISMEN IN HET VLAAMSE ONDERWIJS Mieke Van Houtte Universiteit Gent Vakgroep Sociologie

Basisonderwijs schoolbevolking (%)

Basis- en secundair onderwijs Achterstand per graad en geslacht 2010 -2011 (%)

Basis- en secundair onderwijs Zittenblijven per graad en geslacht 2010 -2011 (%) 10 9 8 7 6 J 5 M 4 3 2 1 0 lager eerste graad tweede graad derde graad

Secundair onderwijs Zittenblijven per leerjaar, onderwijsvorm en geslacht 2010 -2011 (%) 50 45 40 35 30 25 J 20 M 15 10 5 0 ASO TSO KSO BSO 2 de graad 1 2 de graad 2 3 de graad 1 3 de graad 2

vaststelling: verschillen manifesteren zich vanaf secundair onderwijs en nemen dan toe sociologische verklaring? - identiteitsontwikkeling adolescent - ontwikkeling adolescente subcultuur: - (heteroseksuele) populariteit bepaalt status jongeren - maar wat maakt iemand populair? presteren niet

MAAR peergroep / populariteit: verschil tussen jongens & meisjes geslachtsspecifieke jongerenculturen studiegerichte meisjescultuur weinig studiegerichte jongenscultuur (‘cool’) studiecultuur bepaalt prestaties invloed vooral bij jongens meisjes: jongens: interpersoonlijke relaties groep, imago - socialisatie - sociale druk

Secundair onderwijs: attitudes naar geslacht (2004 -2005, N = 11. 872, 85 scholen) 5 4 3. 5 3 J M 2. 5 2 1. 5 1 sense of belonging motivatie presteren motivatie studiebetrokken bijleren

Secundair onderwijs: studiebetrokkenheid naar geslacht en onderwijsvorm (2004 -2005, N = 11. 872, 85 scholen) 5 4 3. 5 3 2. 5 J M 2 1. 5 1 ASO TSO KSO studiebetrokken BSO

Secundair onderwijs: anti-school-indicatoren naar geslacht (2004 -2005, N = 11. 872, 85 scholen) 5 4 3. 5 J 3 M 2. 5 2 1. 5 1 zinloosheid wangedrag

Secundair onderwijs: anti-school-indicatoren naar geslacht en onderwijsvorm (2004 -2005, N = 11. 872, 85 scholen) 5 4 3. 5 3 J M 2. 5 2 1. 5 1 ASO TSO KSO zinloosheid BSO ASO TSO KSO wangedrag BSO

strategieën op school: - jongens: - meisjes: “effortless attainment” in functie van imago flexibel en gedeisd in gemengde scholen bevinding: proportie meisjes ↑ prestaties jongens én meisjes ↑

leerkrachten - interactie jongens: vertrouwen - verwachtingen meer contact en feedback meer controle en discipline meisjes: hogere normatieve verwachtingen hogere cognitieve verwachtingen meer vertrouwen 11. 42 10% meisjes 25% meisjes 75% meisjes 90% meisjes 10. 23 9. 04 7. 85 6. 66 mannen vrouwen

Secundair onderwijs: ambities naar geslacht en onderwijsvorm (2004 -2005, N = 11. 872, 85 scholen) 100 90 80 70 60 J 50 M 40 30 20 10 0 geen hoger ond drop-out werkt

Secundair onderwijs: schoolbevolking derde graad naar geslacht en onderwijsvorm (%) 2010 -2011 100 90 80 70 60 50 J 40 M 30 20 10 0 ASO TSO KSO BSO

si l aa to t on e em le b a is ch ch e e ba lor ch el o m r as t Ba er na M Ba an a. M le a ra re vo no or be p re l id in sc g ha ke cr l ed its do ct or ad ac of es pr Hoger onderwijs: inschrijvingen 2010 -2011 naar geslacht (%) 100 90 80 70 60 50 40 30 M 20 V 10 0

Mannen en vrouwen in bacheloropleidingen per faculteit (%) UGent – 2011 -2012 100 90 80 70 60 50 M 40 V 30 20 10 en rg W PP ee s a rm ie Fa D ee sk te n en G ec h L& W PS IR o Bi on Ec h sc W R W et en IR 0

eg ep G es. we ch t ie. W de ijs. & nis M or aa l W et To eg E ep co. n Be bio. w w. & et re. va Po lid. l. & G So en ee c sk. R ec und ht e & c rim Ta nd i Bi Ta hee om lk al ed. Ar - & is Le ch ch e. & tt. w Ku et en ns sc ha t. pp en D ie rg en. F Ps arm y. . & p So ed c. . & ge z. To Mannen en vrouwen in bacheloropleidingen per studiegebied (%) UGent – 2011 -2012 100 90 80 70 60 50 40 30 M 20 V 10 0

verklaring horizontale seksesegregatie? - vooropleiding? meer uren wiskunde prestaties voor wiskunde

maar! invloed vooropleiding vooral bij jongens ongeacht secundair onderwijs kiezen meisjes vaker ‘gendertypisch’ belangrijker interesses en motieven jongens: prestige, status, inkomen meisjes: zorg, combinatie gezin

Conclusie -ook in Vlaanderen duidelijke genderkloof -manifesteert zich vooral vanaf secundair onderwijs -gevolgen voor hoger onderwijs -maar: - op hoogste niveau vrouwen toch weer in de minderheid - horizontale seksesegregatie in secundair en hoger onderwijs