Gen eitleri ve Kaltm Genler etkilerine gre Allel
- Slides: 16
Gen Çeşitleri ve Kalıtımı Genler etkilerine göre; Allel İdentik Allel gen: Bir karakterin oluşmasında farklı yönlerde etki yapan genlerdir. Allel genler Bb. Cc. . gibi) heterozigot genlerdir(Aa,
İdentik genler; bir karakterin oluşmasında aynı yönlü etkiyi yapıyorsa identik gen adını alır. İdentik genler homozigot yapıdadır. AA veya aa, bb, BB. . şeklinde sembolize edilir. Mendele göre genler 3 çeşittir; Dominant Ressesiv İntermedier
Dominant ve Ressesiv kalıtım Allel genler birbirinden farklı güçtedir. Bunlardan biri baskın yani dominant güçte olup fenotipte kendi özelliğini gösterir. Dominant gen büyük harflerle gösterilirken ressesiv küçük harflerle gösterilir. Bir karakterin oluşmasında dominant gen 1 adet ise (Aa, Bb, …. ) şeklinde gösterilip heterozigot yapıyı oluşturur. Gen çiftinin her ikisi de aynı özellikte ise (AA veya aa) homozigot yapıyı oluşturur.
Dominant ve ressesiv kalıtıma örnek olarak; Ss X Ss ↓ SS Ss s. S sarı taneli F 2 → 3: 1 oran ss yeşil taneli
Gametler F 1 → SS S, S ss s, s Ss (sarı) Ss x Ss ↓ Gametler S, s, S, s ↓ SS Ss s. S ss sarı taneli yeşil taneli F 2 → 3: 1 oran
Hayvanlarda dominant ve ressesiv genlere örnek; Sığır → Holştaynda siyah-beyaz renk dominant → kırmızı-beyaz ressesiv At → uzun kemiklilik dominant → al don ressesiv Tavuk → Leghorn’da beyaz renk dominant → gül ve mercimek ibik ressesiv
İntermedier Kalıtım İntermedier kalıtımda bir özelliğin oluşumunda anne ve babaya ait özeliğin ortalaması görülür. Bu kalıtımda allel genler aynı derecede güce sahip olup birbirlerine üstünlük kuramazlar. Bunun sonucu yavruda anne –babanın özelliğinin orta düzeyinde etki oluşur. Örn; kısa kulaklı koyun X uzun kulaklı ↓ Orta uzunlukta kulaklı (F 1)
kısa kulaklı koyun X uzun kulaklı ↓ Orta uzunlukta kulaklı (F 1) ↓ F 1 X F 1 ↓ ¼ uzun kulak, 2/4 orta kulak, ¼ kısa kulak Dağılım Oranı 1: 2: 1
F 2 kuşağında 2/4 ana-babadan gelen ortak özellik iken ¼ oranında ise büyükanne ve büyükbabaya benzemektedir. Bu ise genlerin bağımsız hareket edebildiğini ve kendi özelliklerini sonraki geçirdiklerini göstermektedir. jenerasyonlara
Beyaz shorthorn sığır : rr Kırmızı renkli short. sığır : RR RR (kırmızı renkli) X rr ( beyaz) ↓ Gametler R, R, r, r Fı Rr (kırçıl) ↓ Rr X Rr ↓ Gametler R, r, R, r ↓ F 2 RR, Rr, r. R, rr ↓ Kırmızı Kırçıl beyaz Dağılım oranı 1: 2: 1
İntermedier kalıtıma hayvanlarda; Kısa ve uzun birleştirilmesinden olan koyunlar kulaklı koyun ırklarının oluşan orta uzunlukta kulağı Sarı ve beyaz beden renginde olan Gine domuzlarının birleşiminden oluşan krem renkli gine domuzları Kırmızı ve beyaz renkli shorthorn ile kırçıl renkli olan shorthorn sığırı gösterilebilir.
Genlerin bağımsız hareketleri Rr (beyaz renkli koyun) X rr( siyah koyun) ↓ Rr, ↓ ½ beyaz( babadan), ½ siyah(anneden) ↓ Rr(baba hattı) X F 1 ↓ Beyaz koyun(geriye melezleme) ↓ 1: 2: 1
Deneme birleştirmeleri Hayvanlarda yapılan birleştirmeler belirli amaçlara göre yapılır; Bu amaçlara göre birleştirmeler; Monohibridusmus Dihibridusmus Trihibridusmus Polihibridusmus
Monohibridusmus, sadece 1 özelliğin annebabadan nasıl geçtiğini inceler. Dihibridusmus → 2 özellik trihibridusmus → 3 özellik polihibridusmus → üçten fazla özellik
Dihibrid birleştirme RY Ry r. Y ry RY RRYy Rr. YY Rr. Yy Ry RRYy RRyy Rr. Yy Rryy r. Y Rr. Yy rr. YY rr. Yy ry Rryy rr. Yy rryy Rr. Yy 9: 3: 3: 1 fenotipik oran