Allel Genler Arasndaki likiler nteraksiyonlar Dominantlk Tam dominant
- Slides: 9
Allel Genler Arasındaki İlişkiler (İnteraksiyonlar) Dominantlık – Tam dominant – Eksik dominantlık – Üstün dominantlık İntermediyer (Eşbaskınlık) Suplement (İlave Gen) Gen İlişkileri
Tam Dominantlık: İki allel genden birinin etkisini önce gösterip kendisini dominant diğer allel geni ressesif hale getirmesidir. Eksik Dominatlık: İki dominant allel genin etkisini fenotipte tam olarak gösterememesi durumudur. Üstün dominantlık: Heterozigot yapılı fertlerin homozigot dominant fertlerden daha üstün fenotipik yapı göstermesidir (Heterozis)
İntermediyer (Eş baskınlık): Allel genlerden her ikisinin de aynı derecede etkili olmasıdır. Heterozigot birey homozigot yapılı iki ebeveynin sahip olduğu fenotiplerin arasında bir fenotipe sahiptir. Uzun Kulaklı koyun X kısa kulaklı ↓ Orta kulaklı koyun
Suplement Gen Birbirinden bağımsız iki genin aynı özellik üzerinde etkili olmasıdır. Örneğin: Tavukların ibik şeklinde suplement genler etkilidir. RR↔gül PP↔bezelye rr ↔ balta ibik pp ↔ balta ibik Rr. Pp ↔ ceviz
PLEİOTROPİ Bir genin birden fazla özeliği kontrol edebilmesidir. Pleotropik genler etkilediği özelliklerden birinde dominant, diğerinde ressesif başka bir diğer özellikte intermediyer özellik gösterebilir. Hayvanlarda bazı kan grupları ile bazı verimler arasında ilişkiler
Kedilerde aynı gen ↔} beyaz tüy rengini 1 veya 2 kulakta sağırlığı belirler İnsanlarda ↔ } kolların, bacakların ve parmakların uzun olması göz merceğinin olmaması( anomali)
Penetrans (kendini gösterme) Bir genin kendini gösterme olasılığıdır. Bir bireyde beklenen fenotipik oranın ortaya çıkış seviyesidir. Bir genin her bireyde aynı etkiyi ve fenotipi göstermesi tam penetrans bunun tersi durum ise eksik penetrans olarak tanımlanır.
Köpeklerde kalça çıkığı ressesif bir gen tarafından ortaya çıkar. Ressesif homozigot halde buluna gen varsa kalça çıkığı görülür. Alman Kurt köpeği yavrularında kalça çıkığının penetransı % 86 Labrador ırkında kalça çıkığının penetransı %63
Bu Alman kurt köpeklerinde kalça çıkığının görülme oranın %86 Labrador ırkında ise %63 oranında görülebileceğini ifade eder. Bu oranlar dişi ve erkek yavrularda aynı oranda görülebileceği gibi birinde diğerinden daha fazla da görülebilir. Bu durum çevre şartlarının etkisiyle değişir.