Finansal Ynetim I Salk Kurumlarnda Finansal Ynetimin Kapsam

Finansal Yönetim I Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetimin Kapsamı Prof. Dr. Kerem Şenel, FRM

Finansman • Finansman sağlık kurumunun sağlık hizmeti üretimi için ihtiyaç duyduğu fonları uygun koşullarda temin etmek ve temin edilen bu fonları kurumun elindeki mevcut fonlar ile birlikte kurumun değerini artırmak için ekonomik, verimli ve etkin kullanımı ile illgili karar ve işlemlerden oluşan fonksiyondur.

İşletmelerde Para Akışı • Bir işletmenin iş yapabilmesi için çok çeşitli varlıklara, bu varlıkları edinebilmek için ise paraya ihtiyacı vardır. • İşletmeler parayı çeşitli kaynaklardan değişik maliyetlerle bulur ve bu fonları işletme faaliyetlerini sürdürmek için gerekli olan varlıklara yatırır. • Bu varlıkların kullanılması ve/veya satılması sonucu yaratılan nakit ise işletmeye geri döner. • Geri dönen paranın bir bölümü fon sağlayanlara iade edilir, geri kalan bölümü işletmece alıkonularak yeniden varlıklara yatırılır.

İşletmelerde Para Akışı

Finansal Yönetim • Finansmanın planlanması, örgütlenmesi, yürütülmesi, koordinasyonu ve denetimine ilişkin kavram, ilke, model, teori ve tekniklerin sistematik ve bilinçli bir şekilde uygulanması faaliyetlerinin tümüne finansal yönetim denir. • Sağlık kurumlarında finansal yönetim sağlık kurumlarının amaçlarına ekonomik, verimli ve etkili olarak ulaşması için finansal planlama, örgütleme, yürütme, koordinasyon ve denetim fonksiyonlarına ilişkin kuram, ilke, model ve tekniklerin sistematik ve bilinçli olarak uygulanması faaliyetlerinin tümü olarak tanımlanabilir.

Diğer Tanımlar • Ekonomiklik: Sağlık kurumlarının çıktılarının kalitesinden ödün vermeden girdilerini en uygun fiyat ile temin etmeleri • Verimlilik: En az girdi ile en çok çıktının elde edilmesi • Etkililik: Amaçlara ulaşma derecesi

Finansal Yönetimin Amacı • Kâr amaçlı işletmelerde, hisse senedi değerinin (firma değerinin DEĞİL) maksimizasyonudur. • Kamu sağlık kurumlarında kârlılık kavramı yerine ekonomiklik, verimlilik ve etkililik değerlendirmeleri, kâr (gelir DEĞİL) maksimizasyonu yerine de gider minimizasyonu çalışmaları ön plana çıkmaktadır.

Finansman Yöneticisinin Görevleri • Finansal Planlama • Varlıkların Yönetimi • Dönen Varlıkların Yönetimi • Duran Varlıkların Yönetimi • Kaynak (Fon) Sağlanması • Finansal Analiz ve Denetim • Karşılan Özel Durumların Doğurduğu Finansal Problemlerin Çözümü (Satın Alma, Birleşme, Tasfiye, Halka Arz, …)

Finansal Analiz ve Finansal Planlama • Finans yöneticileri ilk olarak finansal analiz ve finansal planlamadan sorumludur. • Finansal analiz, işletmenin finansal tablolarında yer alan finansal verilerin, işletmenin mali bünyesini yönlendirmek amacıyla analiz edilmesidir. • Finansal planlama ise işletmenin gelecekte ne gibi yeni varlıklara gereksinim duyacağının ve bu varlıklar için dış finansal kaynak ihtiyacının ne olacağının saptanmasıdır.

Yatırım ve Finansman Kararları • Finans yöneticisinin ikinci görevi, firmanın ihtiyaç duyduğu varlıkların miktar ve kompozisyonunu belirlemektir. Finans yöneticisinin bu işlevi, yatırım kararı olarak adlandırılır. • Finans yöneticilerinin üçüncü fonksiyonu varlıklara yatırılacak paranın bulunmasıdır. Bu fonksiyon finanslama (finansman) kararı olarak bilinir. Finanslama kararı işletmenin kullandığı fonların miktar ve kompozisyonunu belirlemekle ilgilidir.

Finans Yöneticilerinin Temel Faaliyet Alanları

Finansal Piyasalar • Kişi ve kurumlardaki atıl fonları alıp buna ihtiyacı olan firma ve kurumlara veren mekanizma finansal piyasalarca belirlenir. • Hanehalkı: Gelir kaynakları, ücret, kira vb. Tüketim kararları tasarruf oranını oluşturur. Fazla tasarrufu olan finans piyasasına borç verir. Az tasarrufu olan finans piyasasından borç alır. • Şirketler: Gelir kaynakları, kâr, rant (kira) vb. Yatırım ihtiyacı olan dönemler finans piyasalarından borçlanır, fazlası olduğu dönemler borç verir. • Kamu: Gelirleri vergiler, giderleri kamu harcamaları. Çoğunlukla borçlanır. Borçlanma yöntemi borç senetleri. • Yurtdışı Hanehalkı ve Şirketler: Tasarruf fazlalarını başka ülke yatırım araçlarında değerlendirirler.

Finansal Piyasalar • Piyasalar: Para piyasaları, sermaye piyasaları ve döviz piyasaları • Finans Kurumları: Banka, sigorta, aracı kurum, yatırım fonları, leasing ve factoring firmaları. • Kamu Finans Kurumları: Merkez Bankası, Hazine. • Düzenleyici Kurumlar: SPK, BDDK, Rekabet Kurulu vb.

FONLAR FİNANSAL ARACILAR FONLAR FİNANSAL PİYASALAR FONLAR Kaynak: http: //www. pearsoned. ca/highered/divisions/text/mishkin_2/data/powerpoints/ch 02. ppt

Bono ve Sabit Getirili Menkul Kıymetler Piyasası • Finansal enstrüman ihrac eden kurum ya da kişinin ilerde vermeyi garantilediği gelecek gelirleri içerir. • Bono belirli dönemlerde ödeme yapmayı sağlayan bir borç senedidir. • Devlet ve özel sektör, belediye vb kurumlarca çıkarılabilir. • Faiz oranı verilen fonların borçlanma maliyetini gösterir ve ilk ihracından sonra piyasa tarafından belirlenir.

Faiz Oranı (%) 1953 -04 1955 -01 1956 -10 1958 -07 1960 -04 1962 -01 1963 -10 1965 -07 1967 -04 1969 -01 1970 -10 1972 -07 1974 -04 1976 -01 1977 -10 1979 -07 1981 -04 1983 -01 1984 -10 1986 -07 1988 -04 1990 -01 1991 -10 1993 -07 1995 -04 1997 -01 1998 -10 2000 -07 2002 -04 2004 -01 2005 -10 2007 -07 2009 -04 2011 -01 2012 -10 2014 -07 Özel Sektör ve Hazine Bonoları Seçilmiş Faiz Oranları (A. B. D. ) 18 16 14 12 10 8 3 Aylık Hazine Bonosu 10 Yıllık Devlet Tahvili 6 Şirket Tahvili (Baa) 4 2 0 Kaynak: http: //www. federalreserve. gov/releases/h 15/data. htm

Hisse Senedi Piyasası • Şirketlerin finansmanı ya borçlanma ya da halka açılarak yapılabilir. • Şirketler ilerde elde edecekleri gelirleri hisselere bölerek belirli bir kuralla halka satarlar. • Şirketlerin değerinin bu bölünmüş haline hisse denir ve hisse sahipleri şirketlerin ilerde elde edebileceği değere ortak olurlar. • Bu ortaklık belirli dönemlerde (6’şar ay vb) kâr payı dağıtımı ile sonuçlanır.

Dow Jones Kaynak: http: //finance. yahoo. com/

Döviz Piyasası • Döviz Piyasaları fonların bir para biriminden diğerine dönüştürülüğü yerdir. • Bir para birimine olan talep o ülke ile yapılan mal ve hizmet ticareti (ithalat-ihracat) ve yabancı yatırım (doğrudan ve portföy) dengesi ile belirlenir. • Bir ülke para birimine olan talep arzından çok olursa o para birimi değerlenir. • Döviz kuru bir para biriminin diğeri cinsinden değeridir.

Banka ve Finansal Aracılık • Finansal Aracılık — kurumların tasarruf sahiplerinden borç alıp kurum ve kişilere borç verme işlemidir. • Bankalar — mevduat toplayıp kredi verirler. • Diğer Finans Kurumları — sigorta şirketleri, özel emeklilik fonları, portföy yönetim şirketleri, leasing ve factoring firmaları ve yatırım bankalarıdır. • Finansal Yenilik — elektronik finans, e-banka kredi ve diğer alternatif finansal ürün geliştirilmesidir.

Enflasyon • Genel fiyat düzeyi bir ülkedeki tüm mal ve servislerin ortalama fiyat düzeyini verir. • Yüksek ve belirsiz enflasyon oranı tüm ekonomik ajanları olumsuz yönde etkiler. • Ücret belirlenimi, kâr beklentileri ve genel belirsizlik yüksek enflasyon ortamlarında artar.

Para ve Maliye Politikası • Para politikası faiz oranları ile ekonominin fiyat istikrarı (enflasyon), büyüme, işsizlik ve finansal istikrar unsurlarındaki hedefleri yerine getirmek için kullanılır. • FED, T. C. Merkez Bankası • Maliye politikası hükümet harcamaları ve vergi arasındaki ilişkiyi kontrol eder. • Bütçe açığı ve finansmanı

Finansal Piyasaların Sınıflandırılması • Borçlanma ve Hisse Piyasaları • Birincil ve İkincil Piyasalar • Yatırım bankaları birincil piyasada halka arzı sağlar. • Aracı kurumlar ve borsa şirketleri ikincil piyasadaki işlemleri gerçekleştirir. • Tezgâh Üzeri Piyasalar (Elektronik ticaret platformları, Reuters, Bloomberg vb) ve Organize Piyasalar (Borsalar) • Para ve Sermaye Piyasaları • Para piyasaları: kısa vadeli fonlama • Sermaye piyasaları: uzun vadeli borç ve hisse senedi enstrümanlarının alım satımı

Finansal Tablolar • Temel Finansal Tablolar • Bilanço (Finansal Durum Tablosu) • Gelir Tablosu • Ek Finansal Tablolar • • Nakit Akım Tablosu Kâr Dağıtım Tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Satılan Malın Maliyeti Tablosu

Bilanço • Aktif: Varlıklar • Pasif: Yabancı Kaynaklar + Özkaynaklar • Aktif = Pasif

Bilanço • Likidite Esası: • Dönen Varlıklar (1) • • Hazır Değerler Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar Stoklar • Duran Varlıklar (2) • Malî Duran Varlıklar • Maddi Olmayan Duran Varlıklar

Bilanço • Likidite Esası: • Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (3) • Finansal Borçlar • Ticari Borçlar • Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (4) • Finansal Borçlar • Özkaynaklar (5) • • • Ödenmiş Sermaye Yedekleri Kâr Yedekleri Geçmiş Yıllar Kârları Geçmiş Yıllar Zararları Dönem Net Kârı (Zararı)

Gelir Tablosu • Brüt Satışlar • Satış İndirimleri • Net Satışlar • Satışların Maliyeti • Brüt Satış Kârı (Zararı) • Faaliyet Giderleri • Faaliyet Kârı (Zararı) • Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar • Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar • Finansman Giderleri • Olağan Kâr (Zarar) • Olağan Dışı Gelir ve Kârlar • Olağan Dışı Gider ve Zararlar • Dönem Kârı (Zararı) • Dönem Kârı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları • Dönem Net Kârı (Zararı)

Kamu Sağlık Kurumlarında Muhasebe Uygulamaları • Genel/Özel Bütçe Muhasebesi • Döner Sermaye Muhasebesi • Taşınır Mal Muhasebesi

Genel/Özel Bütçe Muhasebesi • Bu Kapsamda Hazırlanan ve Kullanılan Belgelerin Başlıcaları: • • • Ayrıntılı Harcama Programı Ayrıntılı Finansman Programı Ödenek Gönderme Belgesi Harcama Talimatı Ödeme Emri

Döner Sermaye Muhasebesi • Bu Kapsamda Hazırlanması Zorunlu Finansal Tablolar: • Temel Finansal Tablolar • Bilanço (Finansal Durum Tablosu) • Gelir Tablosu • Ek Finansal Tablolar • • Nakit Akım Tablosu Kâr Dağıtım Tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu Satılan Malın Maliyeti Tablosu

Taşınır Mal Muhasebesi • Bu Kapsamda Tutulan Defterler: • • Tüketim Malzemeleri Defteri Dayanıklı Taşınırlar Defteri Müze Defteri Kütüphane Defteri

Finansal Yönetimin Diğer Bilim Dalları İle İlişkisi • İlişkinin yoğunluğuna göre: • Birincil disiplinler: muhasebe, ekonomi • İkincil disiplinler: üretim yönetimi, pazarlama, sayısal teknikler • Üçüncül disiplinler: davranış bilimleri, hukuk (mevzuat)