Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Biaymstoku Wsppraca polskobiaoruska

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Współpraca polsko-białoruska na szczeblu służb ochrony środowiska przebieg współpracy prowadzonej przez WIOŚ w Białymstoku i Lublinie w 2014 roku fot. Narew - po stronie białoruskiej fot. Świsłocz – po stronie polskiej

Kierunki i zadania współpracy polsko – białoruskiej n Rekomendacje z XIII posiedzenia Podkomisji (Białowieża - 14. 03. 2014 r. ): 1. Kontynuowanie wzajemnej współpracy pomiędzy instytucjami reprezentowanymi przez: a) stronę białoruską: Brzeski i Grodzieński Rejonowe Komitety Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska oraz Brzeski i Grodzieński Rejonowe Laboratoria Analityczne Państwowego Centrum Analitycznego Kontroli w Zakresie Ochrony Środowiska; b) stronę polską: Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska w Białymstoku i w Lublinie; 2. Kontynuowanie współpracy w zakresie monitoringu i wymiany informacji o stanie wód powierzchniowych na transgranicznych odcinkach rzek: a) Czarnej Hańczy, Świsłoczy, Krynkce, Narwi, Narewce i Leśnej Prawej (WIOŚ Białystok), b) rzeki Bug i jej dopływach (WIOŚ Lublin), 3. Objęcie dwustronną współpracą rzeki Hwoźnej na odcinku transgranicznym (WIOŚ Białystok); 4. Prowadzenie monitoringu rzeki Hwoźnej i Narewki na potrzeby oceny wpływu zagrożeń wynikających z planu zagospodarowania zlewni po stronie białoruskiej; 5. Wymiana informacji o stanie rzek w przygranicznym rejonie; 6. Przeprowadzenie analizy porównawczej baz normatywnych w zakresie oceny stanu ekosystemów wodnych w celu podniesienia porównywalności wyników monitoringu wód.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Grodzieński n Kontynuowano współpracę na odcinkach transgranicznych rzek: Czarnej Hańczy, Krynki, Świsłoczy i Narwi. Odbyły się 4 zaplanowanych spotkań (po 2 na terytorium Polski i Białorusi). W efekcie spotkań: n n n Przeprowadzono planowane, wspólne pobory prób w profilach granicznych; Dokonano wymiany wyników wspólnych badań wykonanych przez obie strony oraz w ramach realizacji własnych programów pomiarowych; Dokonano bieżących ocen jakości wód odcinków transgranicznych w oparciu o wspólnie przyjęte normatywy; Omówiono bieżące sytuacje dotyczącą potencjalnych zagrożeń wód w obszarze przygranicznym w zlewniach badanych rzek; Dokonano wymiany i analizy baz normatywnych ocen jakości wód obowiązujących w Polsce i Białorusi. fot. Krynka – wspólny pobór prób po stronie białoruskiej

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Grodzieński Ocena jakości wód rzek granicznych Program badań: Ø Program badań po stronie polskiej zgodny z Programem WPMŚ na lata 2013 -2015; Ø pobór prób z częstotliwością 1 raz w miesiącu; Ø zakres oznaczeń 22 -29 parametrów (fizyko-chemicznych i biologicznych). CZARNA HAŃCZA KRYNKA ŚWISŁOCZ NAREW Ocena (wg norm polskich): Ø Czarna Hańcza – stan ekologiczny dobry, stan chemiczny dobry, stan wód: dobry; Ø Krynka – stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny dobry, stan wód: zły; Ø Świsłocz –stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny dobry, stan wód: zły; Ø Narew – stan ekologiczny dobry, stan chemiczny poniżej dobrego, stan wód: zły. Ocena (wg normatywów Protokołu Technicznego – 15 parametrów), nie wykazała przekroczeń wartości kryterialnych wskaźników, których przekroczenie zobowiązuje obie strony do podjęcia odpowiednich działań na rzecz ich dotrzymania.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Brzeski n Współpraca obejmowała badania rzek: Narewki, Leśnej Prawej i Hwoźnej. Odbyły się 2 zaplanowanych spotkań (po 1 na terytorium Polski i Białorusi). W efekcie spotkań: n n n Przeprowadzono planowane, wspólne pobory prób w profilach granicznych; Dokonano wymiany wyników badań wykonanych przez obie strony w ramach realizacji własnych programów pomiarowych; Dokonano bieżących ocen jakości wód w oparciu o wspólnie przyjęte normatywy (Narewka, Leśna Prawa); Omówiono bieżące sytuacje dotyczącą potencjalnych zagrożeń wód w obszarze przygranicznym w zlewniach badanych rzek. Wizytowano rejon części zlewni rzeki Hwoźnej po stronie białoruskiej. Dokonano wymiany i analizy baz normatywnych ocen jakości wód obowiązujących w Polsce i Białorusi. fot. Leśna – wspólny pobór prób po stronie białoruskiej fot. Narewka –odcinek transgraniczny po stronie białoruskiej

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Brzeski Ocena jakości wód rzek granicznych HWOŹNA Program badań: Ø Program badań po stronie polskiej zgodny z Programem WPMŚ na lata 2013 -2015; Ø pobór prób z częstotliwością 1 raz w miesiącu; Ø zakres oznaczeń 17 -18 parametrów (fizyko-chemicznych i biologicznych). NAREWKA LEŚNA PRAWA Ocena (wg norm polskich): Ø Narewka – stan ekologiczny nie badano, stan chemiczny dobry; Ø Leśna Prawa – stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny dobry, stan wód: zły; Ocena (wg normatywów Protokołu Technicznego – 17 parametrów), wykazała zarówno w Narewce jak i Leśnej Prawej, przekroczenia wartości kryterialnych CHZT-Cr, co zobowiązuje obie strony do podjęcia odpowiednich działań na rzecz ich dotrzymania.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Brzeski W przypadku Leśnej Prawej (rzeka wypływa z Polski) podjęto następujące działania: Ø Dokonano kontroli oczyszczalni ścieków w Hajnówce, na której prowadzona jest modernizacja technologii oczyszczalnia – nie stwierdzono nieprawidłowości w pracy urządzeń; Ø Przeprowadzono wizję terenową rzeki na obszarze miasta – stwierdzono zanieczyszczenie rzeki zagniłymi osadami. Pobrano próbki do badań laboratoryjnych; Ø Na podstawie wykonanych analiz ustalono, że przyczyną niskiej jakości wody jest nadmierne nagromadzenie wieloletnich osadów w korycie rzeki na obszarze miasta. Ø Skierowano wystąpienie do władz miasta Hajnówka o podjęcie działań mających na celu przeprowadzenie oczyszczenia koryta rzeki.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie – Obwód Brzeski Ocena jakości wód rzeki Hwoźnej Program badań: Ø pobór prób z częstotliwością 1 raz w miesiącu; Ø zakres oznaczeń 18 parametrów (fizyko-chemicznych i biologicznych). Ocena (wg norm polskich): Ø Hwoźna (badania rozpoczęto w 2014 roku, pierwsza ocena klasyfikacji wód zostanie wykonana w 2015 r. ). Aktualne podstawowe parametry jakości wody (stężenia maksymalne) przedstawiają się następująco: WSKAŹNIKI Tlen rozpuszczony (mg O 2/l) BZT 5 (O 2) mg/l Ch. ZT-Cr (O 2) mg/l Azot ogólny (mg N/l) Fosfor ogólny (mg P/l) Subst. rozpuszczone (mg/l) Zawiesiny ogólne (mg/l) Wartość max. 11, 6 2, 8 133 2, 7 0, 42 362 33 Norma II klasy (dobry stan chemiczny) ≥ 5 ≤ 6 ≤ 30 ≤ 10 ≤ 0, 4 ≤ 800 ≤ 50 fot. Hwoźna – po stronie białoruskiej (dwie fotografie u góry) i polskiej (rezerwat ścisły BPN)

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Podlaskie Na wspólnych spotkaniach roboczych przeprowadzonych w 2014 zrealizowano również następujące zadania: n n n z zakresu współpracy technicznej laboratoriów dokonano analizy wyników wspólnych poborów prób z profili granicznych, wykonanych przez laboratoria współpracujących stron. Omówiono stosowane metodyki oznaczeń w aspekcie uzyskanych wyników i ich jakości; Omówiono metodyki oceny jakości wód stosowane w Polsce i na Białorusi. W szczególności zwrócono uwagę na całkowicie odmienne podejście do metodologii oceny i klasyfikacji wód, co potwierdza zasadność stosowania wzajemnie uzgodnionych normatywów jakości zawartych w zatwierdzonych Protokołach Technicznych regulujących dotychczasowe zasady współpracy. Ustalono wstępny harmonogram spotkań na 2015 rok (szczegółowe terminy spotkań zostaną uzgodnione w trybie roboczym).

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski n Lokalizacja punktów wspólnego Monitoringu rzeki Bug po stronie polskiej – 2014 r. n n n W roku 2014 WIOŚ w Lublinie kontynuował współpracę z Brzeskim Obwodowym Komitetem Zasobów Naturalnych oraz z Urzędem Państwowym „Republikańskie Centrum Kontroli Analitycznej i Ochrony Środowiska”. Warunki współpracy określa „Protokół techniczny o współpracy w zakresie monitoringu i wymiany informacji o stanie wód powierzchniowych na odcinku transgranicznym” podpisany w 2012 r. Współpraca dotyczy: wspólnego monitoringu rzeki Bug, wymiany informacji o stanie wód rzeki Bug i jej głównych dopływów oraz wymiany informacji związanej z nadzwyczajnymi sytuacjami ekologicznymi. W roku 2014 prowadzono 2 -krotnie wspólny monitoring wód rzeki Bug: n n n po stronie białoruskiej w 4 punktach na rzece Bug położonych w miejscowościach: Tomaszowka, Domaczewo, Rzeczyca i Kołodno. po stronie polskiej w 4 punktach zlokalizowanych w miejscowościach: Włodawa, Kuzawka/Kukuryki oraz Krzyczew. Zakres badań wspólnych poborów określa ww. protokół techniczny. Jest to 15 wskaźników charakteryzujących stan fizyczny, skład mineralny, zawartość substancji organicznych oraz elementów biogennych.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski Lokalizacja punktów monitorowanych przez WIOŚ w Lublinie, o wynikach których informowany jest Brzeski Obwodowy Komitet Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska w roku 2014. Zgodnie z ww. protokołem technicznym obie strony wymieniają informacje na temat wyników własnych badań wód rzeki Bug oraz jej głównych dopływów. Informacją po stronie polskiej objęto rzeki: n Bug (w miejscowościach Włodawa, Kuzawka/Kukuryki, Krzyczew), Czapelka (w miejscowości Starzynka), Czyżówka (miejscowości Janów Podlaski) oraz Krzna (miejscowości Neple). po stronie białoruskiej: n Bug (w miejscowościach Tomaszowka, Domaczew, Rzeczyca, Kołodno), Muchawiec (miejscowość Brześć), Leśna (miejscowość Szumaki) oraz Kopajuwka (miejscowość Leplewka). WIOŚ w Lublinie prowadzi badania wód rzeki Bug i jej głównych dopływów w ramach Wojewódzkiego Państwowego Monitoringu Środowiska województwa lubelskiego na lata 2013 -2015. W roku 2014 pobór prób odbywał się z częstotliwością 8 razy w roku. Zakres oznaczeń stanowił 21 parametrów (biologicznych oraz fizyko-chemicznych).

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski OCENA JAKOŚCI wód rzeki Bug i jej głównych dopływów na podstawie badań wykonanych przez WIOŚ w Lublinie. Aktualna ocena jakości wód (wg norm polskich): n n n n Bug od Uherki do Włodawki (p. p. k. Włodawa) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód: zły; Bug od Włodawki do Grabara (p. p. k. Kuzawka) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód – zły; Bug od Grabara do Krzny (p. p. k. Kuzawka/Kukuryki) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód – zły; Bug od Krzny do Niemirowa (p. p. k. Gnojno) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód – zły; Krzna od Klukówki do ujścia (p. p. k. Neple) – stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód – zły; Czapelka (p. p. k. Starzynka) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód: zły; Czyżówka z dopływami (p. p. k. Janów Podlaski) - stan ekologiczny umiarkowany, stan chemiczny – dobry; stan wód: zły. Ocena (wg normatywów Protokołu Technicznego – 15 parametrów), nie wykazała przekroczeń wartości kryterialnych wskaźników, których przekroczenie zobowiązuje obie strony do podjęcia odpowiednich działań na rzecz ich dotrzymania.

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski W roku 2014 odbyły się 2 spotkania robocze przedstawicieli obu stron, jedno po stronie białoruskiej w Brześciu (29. 05. 2014 r. ) oraz jedno po stronie polskiej we Włodawie (07. 10. 2014 r. ). Podczas spotkań: n n n dokonano wspólnego poboru oraz analizy prób wód rzeki Bug w ramach porównań międzylaboratoryjnych współpracujących stron oraz zaprezentowano i omówiono wyniki własnych badań wykonanych na rzece Bug i jej głównych dopływach leżących po obu stronach, przedstawiciele obu stron zwiedzili obiekty miejskiej oczyszczalni ścieków oraz miejsce składowania osadów ściekowych w Brześciu, omawiając przebieg prac modernizacyjnych, strony dokonały wizji lokalnej obiektów leżących w rejonie miasta Włodawa, mogących mieć wpływ na stan wód rzeki Bug, strona polska omówiła zasady, normy oraz wyniki oceny jakości wód rzeki Bug na podstawie badań realizowanych w roku 2013 przez WIOŚ w Lublinie, ustalono wstępny harmonogram spotkań na 2015 rok (szczegółowe terminy spotkań zostaną uzgodnione w trybie roboczym).

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski Wizyta na terenie modernizowanej oczyszczalni ścieków w Brześciu oraz na poletkach osadowych (29. 05. 2014 r. ). Wizja lokalna obiektów w rejonie miasta Włodawa (07. 10. 2014 r. ).

Współpraca w zakresie monitoringu wód granicznych Województwo Lubelskie – Obwód Brzeski Wymiana informacji o stanie wód w związku z nadzwyczajnymi sytuacjami ekologicznymi: n n W lipcu roku 2014 podjęto działania związane ze zgłoszeniem ewentualnego zanieczyszczenia wód rzeki Leśnej, będącej jednym z głównych dopływów rzeki Bug leżącej po stronie białoruskiej. Na podstawie otrzymanych informacji dokonano wizji lokalnej rzeki Bug w miejscu ujścia rzeki Leśnej oraz pobrano próby wody rzeki Bug do analizy. Przeprowadzono rozmowy z przedstawicielami placówek straży granicznej Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Terespolu, Janowie Podlaskim i Bohukałach na temat stanu wód rzeki Bug. Rzeka Bug – okolice Krzyczewa Dodatkowo zwrócono się z prośbą do BOKZNi. OŚ o informację na temat bieżącego stanu wód rzeki Bug i jej dopływów, leżących po stronie białoruskiej. BOKZNi. OŚ poinformował o obniżonej zawartości tlenu w wodach rzeki Leśnej, wskazując na naturalne przyczyny zaistniałej sytuacji (wystąpienie wód z koryta i potopienie okolicznych terenów, wysoka temperatura powietrza). Przeprowadzone wizje lokalne oraz badania rzeki Bug, w ramach działań prowadzonych przez WIOŚ w Lublinie, nie wykazały zanieczyszczenia wód rzeki Bug. Rzeka Bug – okolice Pratulina

Dziękuję za uwagę Fot. Hwoźna – rezerwat ścisły BPN