Uchodcy i Migranci w Polsce kolonizatorzy czy ssiedzi

Uchodźcy i Migranci w Polsce – kolonizatorzy czy sąsiedzi? Stowarzyszenie INTERKULTURALNI PL

Definicja uchodźcy według Konwencji Genewskiej z 1951 r. • Osoba, która przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem lub poza miejsce stałego zamieszkania • żywi uzasadnioną obawę przed prześladowaniem z powodu: • swojej rasy, • religii, • narodowości, • przynależności do określonej grupy społecznej, • przekonań politycznych, • która, nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa lub nie chce do niego powrócić.

Przebywanie poza krajem pochodzenia • każda osoba, która ucieka z kraju pochodzenia ma prawo złożyć wniosek o ochronę międzynarodową w kraju bezpiecznym, a kraj ten jeśli jest sygnatariuszem Konwencji Genewskiej musi wniosek przyjąć i rozpatrzyć • Wniosek można o ochronę można złożyć przebywając legalnie w danym kraju – uchodźctwo sur place • w UE obowiązuje Rozporządzenie Dublin II, które przekazuje odpowiedzialność za rozpatrzenie wniosku krajowi, do którego cudzoziemiec poszukujący ochrony wjechał po raz pierwszy – to nie jest reguła z Konwencji Genewskiej. Dublin II to podstawowa przeszkoda integracyjna – powoduje wtórny ruch migracyjny

Uzasadniona obawa przed prześladowaniem Prześladowanie: - Powtarzalne lub jednokrotne, bardzo poważne naruszenie praw człowieka - może być zaniechaniem – np. odmową ochrony prawnej - polegać może na: • użyciu przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej; • dyskryminacji prawnej lub administracyjnej (np. nękanie przez policję, odebranie nieruchomości bez odszkodowania, etc); • niesłusznym lub nieproporcjonlnym karaniu (np. karanie kobiet zgwałconych, za homoseksualizm, czy karanie śmiercią za posiadanie narkotyków) • innych, drastycznych i nieuzasadnionych formach dyskryminacji

Przynależność do określonej grupy społecznej – co to znaczy? • posiadanie cech wrodzonych, które odróżniają nas od większości, ale nie dotyczą naszej rasy, przynależności narodowej – np. płeć (transseksualizm), orientacja seksualna, ale też kastowość, pewne choroby (bielactwo, albinizm) • posiadanie określonej tożsamości lub przekonań, które są na tyle istotne dla osoby i jej społecznego funkcjonowania, że nie można zasadnie żądać ich zmiany (np. wegetarianizm)

Brak możliwości powrotu – jak to rozumieć? • zagrożenie musi dotyczyć całego kraju – jeśli można się przeprowadzić w inny region, powinno się to zrobić • państwo nie zapewnia ochrony nawet jeśli samo nie prześladuje (np. robią to grupy ludności, przestępcy, bojówki, etc. ) • prześladuję instytucje parapaństwowe (np. tzw. „Państwo islamskie”)

Inne formy zagrożeń uprawniające do uzyskania ochrony międzynarodowej Ochrona uzupełniająca: Pobyt humanitarny: • osoby uciekające przed wojną lub innym konfliktem zbrojnym (także wewnętrznym) • przysługuje osobom, których wydalenie naruszałoby Europejską Konwencję Praw Człowieka, tj. • zagrożenie karą śmierci lub egzekucją • prawo do życia, godnego traktowania, wolności od niewolnictwa i pracy przymusowej, prawo do rzetelnego procesu, bezpieczeństwo osobistego, prawa do życia rodzinnego • zagrożenie torturami, nieludzkim traktowaniem lub karaniem • wydalenie naruszałoby prawa dziecka określone w Konwencji o prawach dziecka

Osoby poszukujące ochrony międzynarodowej w liczbach • w latach 2009 -2015 o ochronę międzynarodową ubiegało się w Polsce 61 tys. osób, średnio od 6, 5 tys do 15 tys. rocznie • pod względem liczby przyjmowanych wniosków zajmujemy 13 miejsce w Europie – większość osób poszukujących ochrony w Polsce to kobiety i dzieci • główne grupy pochodzą z następujących krajów: Rosja (ok. 40 tys. , głównie Czeczeni), Gruzja (13 tys. ), Ukraina (4 tys. ), Armenia (1 tys. ), Syria (0, 5 tys. ), inne (5 tys. ) • ponad 1500 postępowań zostało wznowionych w wyniku wyjazdu i przymusowego powrotu (procedura Dublin II) • w 2014 roku status uchodźcy nadano 262 osobom (głównie z Syrii), ochronę uzupełniającą nadano 170 osobom, a pobyt humanitarny 35 osobom

Inne kategorie migrantów • osoby posiadające zgodę na pobyt czasowy – ok. 24 tys. osób w 2014 r. • osoby posiadające zgodę na pobyt stały – ok. 6 tys. osób w 2014 r. • obywatele UE posiadający status rezydenta – ok. 10 tys. osób w 2014 r. • podstawowe podstawy uprawniające do pobytu Cudzoziemca: Praca, działalność gospodarcza, małżeństwo z Polakiem lub cudzoziemcem posiadającym pobyt stały, studia, działalność naukowa, związki rodzinne W Polsce dominującymi podstawami pobytu czasowego są: Zezwolenia na pracę oraz podjęcie studiów w Polsce, a zatem migracja zarobkowa, a więc ta forma migracji przed którą rząd nas przestrzega.

Skąd się biorą migracje zarobkowe i czy są w Polsce potrzebne? Podstawy migracji zarobkowych: - częściowo tożsame z migracjami uchodźczymi – wojny, kryzysy humanitarne - związane z czynnikami gospodarczymi – złe położenie społeczne, bieda, klęski żywiołowe, Potrzeby polskiego rynku pracy: - luki związane z emigracją Polaków do innych krajów UE – braki dotyczące specjalistów i fachowców - luki związane z potrzebami określonych branż – prace sezonowe w rolnictwie, branża budowlana (remonty), - kwestia rentowności systemu ubezpieczeń społecznych

Uchodźcy – tak, bo musimy, migranci zarobkowi – nie? • zasada humanitaryzmu nakazuje udzielanie schronienia uchodźcom • możliwe problemy – różne sfery i poziomy wykluczenia • długotrwałość procedury jako czynnik wykluczający • problem standardów minimalnych • migranci zarobkowi: • podstawowe przyczyny migracji – wpływ Zachodu na kryzysy ekonomiczne (Afryka/Azja jako śmietnik Europy i USA) • przystosowanie osób migrujących zarobkowo do integracji na rynku pracy • Problem wykorzystywania procedur

Skąd hejt wobec uchodźców i migrantów? Przyczyny strukturalne: - brak edukacji obywatelskiej - zinstytucjonalizowana ksenofobia w systemie migracyjnym (administracyjno-kontrolny charakter, zamknięty, antyintegracyjny) Przyczyny społeczne: - lęki społeczne: cywilizacyjne (spór światopoglądowy), ekonomiczne (konkurencja), polityczne (obciążenie systemu socjalnego)

Ćwiczenie warsztatowe n n n Prosimy o podzielenie się na cztery grupy: I grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe lęki wobec uchodźców, z podziałem na te, które mogą wywołać nienawiść oraz te, które nienawiści nie wywołują. Do każdego lęku prosimy o przypisanie jego racjonalizacji (czym jest podparty, z czego wynika) II grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe lęki wobec migrantów ekonomicznych, z podziałem na te, które mogą wywołać nienawiść oraz te, które nienawiści nie wywołują. Do każdego lęku prosimy o przypisanie jego racjonalizacji (czym jest podparty, z czego wynika) III grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe przeszkody migracyjne występujące po stronie migrantów przybywających do Europy i Polski. IV grupa: proszę zidentyfikować i wypisać podstawowe przeszkody migracyjne występujące po stronie społeczeństwa przyjmującego

Mowa nienawiści – czym jest? Mowa nienawiści jako przejaw dyskryminacji Dyskryminacja <<<----------- >>> przestępstwa z nienawiści V Mowa nienawiści Definicje: dyskryminacja: kodeks pracy, ustawa równościowa przestępstwo z nienawiści: brak w kodeksie karnym, ale definicja przestępstwa + zasady wymiaru kary. Mowa nienawiści – forma przestępstwa? Mowa nienawiści – przejaw demoralizacji nieletnich

Mowa nienawiści – czym jest? Definicja mowy nienawiści W świetle dokumentów Rady Europy: Wypowiedź, która szerzy, propaguje i usprawiedliwia: nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nietolerancji podważające bezpieczeństwo demokratyczne, spoistość kulturową i pluralizm. - wypowiadana z negatywną intencją lub zamiarem ataku - skierowana do zbiorowości lub jednostki zredukowanej do cechy zbiorowości - wykorzystuje cechę będącą elementem czyjejś tożsamości w charakterze epitetu będącego podstawą do dyskryminacji

Jak wygląda mowa nienawiści w mediach – jakościowe badanie prasy Czemu boimy się uchodźców – czy dlatego, że są muzułmanami? Charakterystyczne cechy mowy nienawiści wobec muzułmanów wg prasy • upolitycznienie religii muzułmańskiej • stawianie islamu w opozycji do chrześcijaństwa i przypisywanie mu negatywnych cech, w tym prześladowania i mordowania chrześcijan • oskarżanie muzułmanów o rugowanie chrześcijan i ich tradycji (także w Europie) oraz niespójność z świeckimi tradycjami Europy Zachodniej • skoncentrowanie dyskursu na kwestiach terroryzmu, utożsamianie fundamentalizmu muzułmańskiego z islamem jako religią • przedstawienie muzułmanów jako „świętych krów” politycznej poprawności

Cechy charakterystyczne mowy nienawiści wobec uchodźców Najczęściej spotykane uproszczenia i generalizacje: -Uchodźcy to migranci ekonomiczni chcący wykorzystać systemy socjalne państw zachodnich - Imigranci się nie integrują/asymilują - Przykłady patologii z francuskich, brytyjskich i niemieckich gett są skutkiem migracji i braku woli integracji - islam zagraża europejskim i zachodnim wartościom - nie stać nas na przyjęcie i pomoc uchodźcom skoro nie radzimy sobie z problemami biedy u siebie - przyjmowanie uchodźców zwiększa zagrożenie terrorystyczne - za rozwiązanie problemu uchodźców odpowiedzialne są byłe państwa kolonialne, bo to one wywołały kryzys

Przykłady z prasy ŚWIĘTA NA CENZUROWANYM NAJWYŻSZY CZAS 2014 -01 -04 LESZEK SZYMOWSKI str. : XXII W sierpniu berlińscy muzułmanie chcieli rozpocząć uroczyste obchody zakończenia Ramadanu (…), jednak władze nie zgodziły się na to. Lobbing muzułmański - pod pretekstem równości dla ludzi wszystkich wyznań – wymusił więc zakazanie świętowania Bożego Narodzenia. (…) Terror politycznej poprawności wymusza zakazywanie wszelkich chrześcijańskich symboli religijnych w Europie. Dzieje się to w tym samym momencie, gdy w Wielkiej Brytanii trwa dyskusja nad wprowadzeniem szariatu jako równoległego prawa, któremu mieliby być poddani muzułmanie mieszkający w Wielkiej Brytanii. Takie rozwiązanie - jeśli wejdzie w życie - będzie pierwszym w historii przypadkiem legitymacji w jednym kraju dwóch wzajemnie ze sobą sprzecznych systemów prawnych.

Przykłady z prasy POLICZEK DLA PUTINA NASZ DZIENNIK 2014 -01 -03 TOMASZ M. KORCZYŃSKI str. : 2 Dwa zamachy w Wołgogradzie, jeden w republice Dagestanu pokazują trop, gdzie należy szukać sprawców zbrodni na bezbronnych cywilach. (…) Islam do Dagestanu dotarł bardzo wcześnie, bo już na przełomie VII i VIII wieku po Chrystusie, ale ruchy separatystyczne i islamistyczne rozwinęły się dopiero w połowie XIX wieku. (…) Do akcji terrorystycznych coraz częściej wykorzystywane są kobiety. Dżihad bojowniczek, najczęściej wdów po zabitych islamistach, jest skuteczniejszy. Wojowniczki są jeszcze bardziej niebezpieczne, ponieważ w stereotypowym wyobrażeniu, panującym w świadomości opinii publicznej, terrorysta musi być brodatym, posępnym mudżahedinem.

Przykłady z prasy KTO TY JESTEŚ? POLAK MAŁY W SIECI 2014 -01 -13 KRYSTYNA GRZYBOWSKA str. : 90 Wielokulturowość to niekoniecznie tolerancja wobec innych ras, wyznań i poglądów, bo to tolerancja wybiórcza, co oznacza, że co wolno muzułmaninowi, to nie Polakowi albo Bułgarowi. Wybiórcza ze strachu przed terroryzmem islamskim, bo Polak to najwyżej się upije i narozrabia albo upoluje na obiad londyńskiego łabędzia, a muzułmanin, gdy zechce, wysadzi w powietrze supermarket lub inny obiekt publiczny. I tak postępuje islamizacja Europy, tak się dzieje w Wielkiej Brytanii, we Francji, w krajach Beneluksu, Skandynawii i we Francji.

Przykłady z pogranicza

Przykłady z internetu

Antyimmigrancki trolling – jak z nim walczyć? Cechy charakterystyczne: n Brak merytorycznej dyskusji n Używanie kalek, stereotypów, wklejanie drastycznych linków, brak dbałości o kontekst, radykalizm. n Brak dialogu, reakcji na argumenty, próby rzeczowej dyskusji n Wyolbrzymianie problemów, negatywna narracja, nastawienie na konflikt, podkreślanie różnic, używanie retoryki swój-obcy

Jak sprawić, że migranci będą traktowani po dobrosąsiedzku – ćwiczenie warsztatowe Podział na III grupy: I grupa (uchodźcy): grupa ma określić czego potrzebują uchodźcy (na już, za 1 rok, za 5 lat od społeczeństwa przyjmującego). II grupa (Tubylcy entuzjaści): grupa ma określić swoje oczekiwania wobec uchodźców oraz wyobrażenia na temat oczekiwanych ich zachowań. Ponadto ma określić co mogą zaproponować uchodźcom (na już, za rok, w dłuższym czasie) III grupa (tubylcy kontestatorzy): grupa ma określić swoje oczekiwania wobec uchodźców oraz wyobrażenia na temat oczekiwanych ich zachowań. Ponadto ma wskazać, jakie są argumenty przeciw przyjmowaniu uchodźców teraz, a także długoterminowo.

Dyskusja podsumowująca + rekomendacje Pytania: - jak katalizować wskazane na warsztatach lęki i zagrożenia? - jak zwalczać mowę nienawiści w internecie i mediach społecznościowych? - jak zwalczać trolling w mediach społecznościowych? - jak pogodzić oczekiwania uchodźców oraz społeczeństwa przyjmującego aby zbudować spójne relacje społeczne (dobrosąsiedzkie)?