Trkiyenin Bilim ve Teknoloji Politikalar Uluslararas Rekabet Edilebilirlik

Türkiye'nin Bilim ve Teknoloji Politikaları: Uluslararası Rekabet Edilebilirlik Açısından Değerlendirilmesi Turkey's Science and Technology Policies: Evaluation of Availability in Terms of International Competition Doç. Dr. Mehmet Toplu Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi

Bilim ve Teknoloji Politikası �Bilim ve teknoloji politikası, bilim ve teknoloji sistemlerinin içsel ve dışsal dinamiklerini, toplumdaki diğer sistemlerle etkileşimlerini araştırarak, buradan bilimsel-toplumsal siyasi çözümlere giderek, gerekirse(ve mümkünse) çeşitli amaçlarla politikalar üretmeye ve bu tür politikaları anlamaya yönelik ‘disiplinlerarası akademik bir araştırma’ve aynı zamanda ‘politikalar tasarımı ve formülasyonu’ alanıdır (Türkcan, 2009, 203) �Bilim politikası ile kastedilen, bilimin devlet bünyesinde kurumsal bir nitelik kazanarak devlet tarafından yapılan ya da devletin kendisi üretmese de üretilmesini teşvik ettiği, desteklediği ve bunun için hukuksal zemini hazırladığı politikalardır(Erat, Arap, 2016, s 18)

Bilim ve Teknoloji Politikası �Bir ülkenin bilimsel ve teknik araştırma alanındaki faaliyetlerinin temelini oluşturan bilim sistemini, o ülkenin tarihsel bilgi ve teknoloji birikiminden, toplumsal yapısından, ekonomik gelişiminden, eğitim sisteminden, yaşama standartlarından ve insanlarının kültürel davranışlarından bağımsız olarak ele almak mümkün değildir. (Toplu, 1992, 12) �Bilim politikası, her türlü bilimsel, teknolojik ve yenilikçi faaliyetlerin toplumsal bir amaç veya amaçlar doğrultusunda yönlendirilmesi ve denetlenmesi için farklı düzeylerde politikalar tasarlanıp uygulanmasıdır. �Firma düzeyindeki bir şirket stratejisi içindeki yenilik çalışmalarından, bir ülkenin hatta ülkeler topluluğunun bilim ve teknoloji politikasının oluşturulup oluşturulmasına değin bütün hedefler ve politikalar diğer politikalarla eklemlenmek zorundadır(Türkcan, 2009, s. 205)

Bilim ve Teknoloji Politikası �Bilimin gelişimi, bilim insanlarının iktidara ve iktidar ideolojilerine meydan okumaları ile olması ve ikincisine göre siyasi iktidarın zor ve baskısı ile gerçekleşmesidir. �Kamu politikaları temelinde bilim aracılığı ile devlet aygıtlarının meşrulaştırılması ve/veya iktidar uygulamalarının bilime dayanılarak açıklanması �Bilimin toplumsal bir boyutunun olduğu ve kendisinin de toplumsal bir kurum olduğu modern bir fikirdir ve sanayi devrimi ile başlamıştır(Erat, Arap, 2016, s 46)

Bilim Politikasının Temel Bileşenleri �Temel araştırmalar yapılarak yeni bilgilerin ve bulguların ortaya çıkması, �Bu bilgilerden uygulamalarda yararlanılması için büyük çaplı laboratuvarlarda geliştirmeler yapılması, �İlk iki aşamada elde edilen bilgi ve deneyim temelinde yeni ürünler elde edilmesi ve üretim yöntemlerin geliştirilmesi �Ticarileşen ve teknolojik açıdan yeni olan ürünlerin getirisi ile toplumsal refahın sağlanması (58)

�Ülkelerin Bilimsel ve Teknolojik Yapılarını üç temel yapı içerisinde ele alınabilir: �Üniversiteler �Kamu kurumları �Sanayi ve Teknoloji Kuruluşları, Toplumsal yapı

Dünya’dan Örnekler � 1870’li yıllarda ilk kez Almanya’da sanayi kuruluşları kendi ar-ge birimlerini kurmaya başlamışlardır. 1871 Humbolt Üniversitesi ilk kez araştırma faaliyetlerini üniversitenin temel faaliyetlerinden biri olarak ele almıştır. � Amerika Birleşik Devletleri’nin Manhattan projesi: nükleer silah üretmek üzere II. Dünya Savaşı sırasında ABD, Kanadave İngiltere tarafından başlatılan bir projedir � Japonya’da II. Dünya Savaşı’ndan sonra dünya teknolojisine yetişme ve teknoloji alanında yetkinlik kazanma hedefi oluşturmuştur. Ulusal inovasyon sistemi temel öncelik oluşturmuştur(Göker, 2004, 140 -141) � Güney Kore çağın teknolojisini edinmek, edinilen teknolojilere dayalı yeni ürünler, üretim yöntemleri, sistemler geliştirebilmek ve edinilen teknolojiyi bir üst düzeyde yeniden üretebilme ve kendi bilgi ve teknolojisini üretme temel hedef haline gelmiştir. Bu amaçla Kore Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (KIST), Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (KAIST) oluşturulmuştur.

Türkiye’de Bilim ve Teknoloji Politikaları Ana Akımlar ve Kurumlar � � � � � � 1921 yılında “Askeri Fabrikalar Umum Müdürlüğü” 1930 İstatistik Umum Müdürlüğü Türk Tarih Kurumu 1930 -1931 Türk Dil Kurumu 1932 İstanbul Üniversitesi 1933 1934 -1938 1. Sanayi Planı Üniversiteler Kanunu 1946 MKE Kurumu Genel Müdürlüğü (1950) 1924’de Ankara’da Hafif Silah ve Top Tamir Atölyeleri, Fişek ve Marangoz Fabrikaları, � 1928’de Kırıkkale’de Pirinç Fabrikası, � 1928’de Kırıkkale’de Elektrik Makinaları Fabrikası, � 1929’da Kırıkkale’de Mühimmat Fabrikası, � 1931’de Ankara’da Kayaş Kapsül Fabrikası, � 1931’de Kırıkkale’de Çelik Fabrikası, � 1935’de Ankara’da Gaz Maskesi üretimi için Mamak Gaz Maske Fabrikası, � 1936’da Kırıkkale’de Barut, Tüfek ve Top Fabrikaları, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 1956 Türk Standartlar Enstitüsü 1960 Devlet Planlama Teşkilatı 1960 Tübitak 1963 -1967 I. Beş Yıllık Kalkınma Planı TAI 1973 Aselsan 1975 Havelsan 1982 Türk Bilim Politikası 1983 -2003 TÜBA 1993 Türk Bilim ve Teknoloji Politikası 1993 -2003 Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003 -2023 Strateji Belgesi

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1963 -1967 � Araştırma için gerekli ortamın yaratılması ve bu konuda toplumsal bilincin oluşturulması; � Dağınık durumda olan, aralarında işbirliği ve eş güdüm olmayan araştırma kuruluşlarının yeniden teşkilatlandırılması; � Sayısal ve nitelik olarak yetersiz olan ve bilimsel araştırmaların gelişememesinin temel nedeni olan araştırmacı personel sayısının artırılması ve bu amaçla yurt dışına eleman gönderilmesi; � Bilimsel araştırma için zorunlu olan kütüphane ve laboratuvar gibi temel kurumların oluşturulması ve araştırma düzeyinin yükseltilmesi için uluslararası bilimsel yayınların Türkçeye kazandırılması (Kalkınma Planı. . . , 1963 : 463 -467). � 1963 yılında TÜBİTAK kurulmuştur � İkinci Planda 1968 -1972 bilimsel araştırmalara GSMH’dan ayrılan payın % 0. 4 düzeyinden % 0. 6 düzeyine çıkarılması hedeflenmektedir

Türk Bilim Politikası 1983 -2003 � Belgede Türkiye’nin bilimsel alandaki sorunları ve etkinlikleri şu şekilde Tanımlanmaktadır : � Türkiye’nin bilim ve araştırma yapısının yöneltileceği hedefler belirlenmemiştir. � Araştırma kurumları etkili araştırma için gerekli olan kritik büyüklüklere erişememiştir. � Kurum içi veya kurumların işbirliğiyle disiplinlerarası çalışma yapılamamakta ayrıca ekip çalışmasının yürütülmesinde bile sorunlarla karşılaşılmaktadır. � Araştırma için gerekli bilgi açısından kritik birikim sağlanamamaktadır. � Etkili araştırma yürütebilmek için yeterli miktar ve nitelikte teçhizat eksikliği vardır. � Araştırma kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu yönetim biçimi sağlanamamaktadır. � Uluslararası standartlara göre her 10. 000 işgücüne 30 tam zaman eş değeri (TZE) araştırmacı personel olması gerekir iken Türkiye’de bu sayı 3. 9 düzeyindedir. � Bilimsel araştırmaların etkinlik kazanabilmesi için gsmh’nın en az % 1’inin bu alana ayrılması gerekir iken Türkiye’de bu oran % 0. 24 düzeyindedir. � Bilimsel araştırmaların temelini oluşturan enformasyon hizmetleri Türkiye’de yeterince gelişmemiş ve büyük ölçüde araştırıcının kendisince üstlenilen bir görev olarak sürdürülmüştür (Türk bilim, . . . 1983 : 40, 63, 69, 79).

Türk Bilim Politikası 1983 -2003 � Bu sorunlara yönelik olarak belgede ayrıntılı biçimde çözüm önerileri sunulmuştur. Bu çözüm önerileri genel hatları ile şunlardır : � Bilim ve araştırma planının ekonomik kalkınma planıyla uyum içinde olmasının sağlanması, � Araştırma kuruluşlarıyla üretici kuruluşlar arasındaki bağlantının iyi kurulması. Diğer bir deyişle; araştırma sonuçlarının uygulamaya yansıtılmasının sağlanması, � Üretici kuruluşlarda teknolojik yeniliklerin teşvik edilmesi, � Temel araştırmaya yönelik yatırımlara ne düzeyde ağırlık verilmesi gerektiğinin ve hangi disiplinlerle öncelik verileceğinin belirlenmesi, � Teknoloji ithalinin bir sistematik içinde gerçekleştirilmesi ve ithal edilen teknolojilerin özümsenmesi, � Temel ve uygulamalı bilimlerde nitelikli elemanların araştırmada çalışmasının sağlanması, � Her on bin işgücüne düşen araştırıcı sayısının 1990 yılında 15’e ve 2000 yılında 30 kişiye çıkarılması, � Gsmh’dan ar-ge’ye ayrılan payın 1990 yılında % 1’e ve 2000 yılında da % 2’ye çıkarılması (Türk bilim, . . . 1983 : 95, 109, 113).

BİLİM POLİTİKASININ ANA ESASLARI (Türk Bilim Ve Teknoloji Politikası 1993 -2003 � Onbin çalışan nüfus başına araştırıcı sayısının 15’e, � A+G harcamalarının gayri safi milli hasıla içindeki payının % 1'i aşması, � Ülkemizin bilime katkısı açısından dünya sıralamasında 30'unculuğa, � Özel kuruluşların A+G harcamalarına ayırdığı kaynağın ülke AG harcamaları içindeki payının %30'a � Dünya teknolojisine yetişmekle kastedilen, çağa damgasını vuran, ekonominin bütün sektörlerini ve yaşamın hemen tüm alanlarını etkileyen jenerik teknolojilere yetişmektir. Çağımızın jenerik teknolojileri olarak; � � Bilişim, (bilgisayar, mikroelektronik ve telekomünikasyon teknolojilerinin birleşimi), � İleri teknoloji malzemeleri, � Biyoteknoloji, � Uzay teknolojisi ve � Nükleer teknoloji

Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003 -2023 Strateji Belgesi 2004 * Türkiye bilimsel yayınlarda dünyada 1990 yılında 1177 yayınla 41 nci sırada iken � 2000 yılında 6074 yayınla 25 nci, 2002 yılında ise 9303 yayınla 22 nci sıraya yükselmiştir. � Türkiye’nin ulusal gelirden Ar. Ge’ye ayırdığı pay, 1990 yılında %0, 32 iken, 2000 yılında %0, 64’e yükselmiştir. � Ar. Ge gerçekleştirmede özel kesimin payı, 1990 yılında %20, 4 iken, 2000 yılında %33, 4 olmuştur. � Ar. Ge’ye ayrılan kaynaklarda özel kesimin payı 1990 yılında %27, 7 iken, 2000 yılında %42, 9 olmuştur. � Bin işgücü içinde Ar. Ge personelinin sayısı 1990 yılında 0, 75 iken, 2000 yılında 1, 31’e yükselmiştir.

Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları 2003 -2023 Strateji Belgesi 2004 �ARGE’ye kaynak ayırma hedefleri şunlardır: �ARGE yoğunluğunu (yurt içi ARGE harcamalarının gayri safi yurt içi hasılaya oranı) 2013 yılına kadar, bugünkü % 0, 64 değerinden % 2’ye çıkarmak, �Özel sektör ARGE fonlarının toplam ARGE fonlarına oranını % 60’a çıkarmak (bugün bu oran % 42, 9’dur), �Özel sektör ARGE harcamalarının yurtiçi ARGE harcamalarına oranını %65’e (bugün bu oran % 33, 4’tür) çıkarmak, �Özel sektör imalat sanayii ARGE harcamaları içinde “ileri teknoloji” alanlarında yapılan harcamaların oranını % 40’a çıkarmak)

Ülkelerin Bilim Ve Teknoloji Göstergeleri Sıra Ülke 1, 000/Ar ge Per. Say Bil. Mak. Say GSMH AR-Ge % Milyar $ Yük. Tek. İhr. Yük. Tek. Top. İhr. Or. Patent Yer. Pat. Yab 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 CHINA USA India Germany Un. King Japan France Italy Korea, R. Russian Canada Brazil Spain Australia Iran Turkey Poland World 1, 177 4, 232 216 4, 431 4, 471 5, 231 4, 169 2, 018 7, 087 3, 131 4, 519 698 2, 655 4, 531 691 1, 157 2, 139 1, 277 426, 165 408, 985 110, 32 103, 122 97, 527 96, 536 69, 431 69, 125 63, 063 59, 134 57, 356 53, 607 52, 821 51, 068 40, 975 33, 902 32, 978 2, 296, 271 2, 07 2, 79 0, 63 2, 88 1, 7 3, 28 2, 23 1, 33 4, 23 1, 13 1, 62 1, 17 1, 22 2, 2 0, 33 1, 01 1 2, 23 496, 007 153, 187 13, 336 189, 646 68, 28 92, 883 103, 84 27, 906 118, 365 6, 64 23, 974 9, 775 14, 202 4, 572 2, 183 13, 319 2, 146, 089 25, 2 20 7, 1 16, 9 21, 8 16, 2 26, 7 7, 5 26, 6 10, 7 12, 9 13, 4 7 14, 8 2 8, 5 17, 9 1, 204, 981 295, 327 13, 199 48, 48 13, 876 260, 244 14, 206 8, 848 163, 424 26, 795 4, 078 5, 2 2, 745 2, 62 14, 93 6, 23 4, 261 2, 129, 552 133, 52 310, 244 31858 19, 419 8, 183 58, 137 2, 012 973 45, 406 14, 792 30, 667 22, 81 177 25, 774 702 618 135 816, 783

Web of Science ve Scopus’da Dizinlenen Dergilerin Ülkelere Göre Dağılımı Web of Science 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 23 USA scopus IRAN 4342 2923 951 741 250 203 201 175 154 142 130 129 126 125 104 71 61 60 42 37, 70% 25, 40% 8, 20% 6, 40% 2, 20% 1, 80% 1, 70% 1, 50% 1, 30% 1, 20% 1, 10% 1% 1% 0, 90% 0, 60% 5% 0, 50% 0, 30% TOPLAM 11523 ENGLAND NETHERLANDS GERMANY JAPAN CHINA FRANCE AUSTRALIA RUSSIA POLAND CANADA BRAZIL SOUTH KOREA ITALY SPAIN INDIA DENMARK SINGAPORE TURKEY 1 USA 10363 27, 60% 2 ENGLAND 7714 20, 50% 3 NETHERLANDS 3246 8, 60% 4 GERMANY 2842 7, 60% 5 JAPAN 763 2% 6 CHINA 839 2% 7 FRANCE 1057 3% 8 AUSTRALIA 377 1% 9 SWITZERLAND 942 2, 50% 10 RUSSIA 532 1, 40% 11 POLAND 470 1, 30% 12 CANADA 538 1, 40% 13 BRAZIL 452 1, 30% 14 SOUTH KOREA 272 0, 70% 15 ITALY 884 2, 60% 16 SPAIN 722 1, 90% 17 INDIA 638 1, 70% 18 DENMARK 114 0, 30% 19 SINGAPORE 160 0, 40% 20 TURKEY 253 0, 70% 21 IRAN 172 TOPLAM 37535 0, 40%

TR Dizinde Dizinlenen Dergi Listesi Tıp Veri Tabanı Dergi Listesi 212 Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı Dergi Listesi 372 Yaşam Bilimleri Veri Tabanı Dergi Listesi 074 Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı Dergi Listesi 075 Hukuk Veri Tabanı Dergi Listesi 048 Toplam 782

Academic Rating Of World Times Higher Education Rank Üniversite Ülke 1 Harvard University USA 2 Stanford University USA 3 University of Cambridge ENG Sıra Üniversite 1 2 3 4 5 Massachusetts Institute of Technology (MIT) USA University of California, Berkeley USA 4 Oxford University Cambridge University California Institute of Technology Stanford University 5 Ülke ENG USA USA Massachusetts Institute of Technology 6 Princeton University USA 6 7 University of Oxford ENG 7 8 Columbia University USA 8 9 California Institute of Technology USA 10 University of Chicago USA 419 İstanbul Üniv. TUR 9 10 Harvard University Princeton University Imperial College London University of Chicago ETH Zurich USA USA SWI Koç Üniv. İlk 300, Sabancı ve Bilkent üniversiteleri ilk 400 ve Atılım ve Boğaziçi üniversiteleri de ilk 500'de yer aldı

Türkiye’deki Üniversitelerin İstatistiki Verileri � Üniversite Toplam : 206 Kamu: 129 Özel: 072 Vakıf MYO: 005 Öğretim Elemanı: Toplam: 158. 098 Profesör: 24. 640 Doçent: 14. 456 Dok. Öğr. Üy. : 37. 520 Öğr. Gör. : 35. 484 Arş. Gör. : 45. 998 Öğrenci Toplam: 7. 560. 461 Ön Lisans: 2. 768. 757 Lisans: 4. 241. 841 Yüksek Lisans: 454. 673 Doktora: 095100

Statista

European commission: The 2017 EU Industrial R&D Investment Scoreboard World rank 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 535 799 1204 1214 1419 2004 2466 Company VOLKSWAGEN ALPHABET MICROSOFT SAMSUNG ELECTRONICS INTEL HUAWEI APPLE ROCHE JOHNSON & JOHNSON NOVARTIS GENERAL MOTORS DAIMLER TOYOTA MOTOR PFIZER FORD MOTOR TOFAS FORD OTOMOTIV ASELSAN ELEKTRONIK SANAYI KOC ARCELIK TURK TELEKOMUNIKASYON TURKIYE SISE VE CAM FAB. Industry R&D 2016/17 (€million) Germany US US South Korea US China US Switzerland US Germany Japan US US Turkey Automobiles & Parts Software & Computer Services Electronic & Electrical Equipment Technology Hardware & Equipment Pharmaceuticals & Biotechnology Automobiles & Parts Automobiles & Parts 13672 12864, 1 12367, 9 12154, 6 12086, 1 10362, 7 9529, 5 9241, 6 8628, 2 8539 7684, 3 7536 7500, 1 7376, 9 6925, 3 204, 2 120, 7 Turkey Turkey Electronic & Electrical Equipment General Industrials Household Goods & Home Mobile Telecommunications General Industrials Country 71, 4 70, 5 56 33, 9 24, 6

Türk Şirketlerinin Ar-Ge Yapısı Sıra Şirket Adı Arge Har Tl 1 Aselsan 2 Ar-Ge Ciro % Ar-Ge Pers. 1. 242. 624. 679 353. 000 33 2658 Tusaş 720. 849. 593 204. 206 28. 3 1584 3 Ford Otomotiv 479. 179. 290 136. 130 2. 48 1585 4 Tofaş Otomotiv 440. 280. 000 125. 179 2. 96 635 5 Roketsan 397. 698. 118 112. 982 37 772 6 Koç Holding 228. 122. 000 64. 715 7 Arçelik 201. 229. 659 57. 167 2. 12 1343 8 Vestel Elektronik 149. 030. 000 42. 338 1. 80 1600 9 Havelsan 121. 000 34. 375 28 834 10 Netaş Telekom. 105. 476. 938 29. 965 11 Türk Telekom. 93. 821. 000 26. 653 12 Belirsiz 93. 498. 099 26. 561 6 530 13 Mercedes-Benz 81. 840. 256 23. 250 2. 01 325 14 Türkiye Şişe Cam 73. 977. 214 21. 016 0. 90 240 15 FNSS Savunma Sis 73. 333. 131 20. 833 16 240

Sıra Dün. En Büyük 500 Şir. Yıllık Ciro Milyar $ 1 Walmart $500, 343 2 State Grid $343, 903 3 Sinopec Group $326, 953 4 China Nat. Pet. $326, 008 5 Royal Dutch Shell $311, 870 6 Toyota Motor $265, 172 7 Volkswagen $260, 028 8 BP $244, 582 9 Exxon Mobil $244, 363 10 Bekshire Hathaway $2242, 137 11 Apple $229, 234 12 Samsung $211, 940 13 Mc. Kesson $208, 357 14 Ind&Com Bank of Chi $205, 476 15 Unted. Health Group $201, 159 435 Arçelik $27, 108 Dünyanın En Büyük Şirketleri

Türkiye’nin 10 Büyük Sanayi Kurulışu Sıra Şirket adı Tl Dolar 1 Türkiye Petrol Rafinerileri A. Ş 53. 948. 110. 000 9. 088. 279. 339 2 Enerji Piyasaları İşletmeleri 41. 168. 719. 116 6. 935. 420. 339 3 Petrol Ofisi A. Ş. 40. 847. 704. 263 6. 881. 341. 101 4 Türk Hava Yolları A. O. 39. 779. 000 6. 701. 303. 601 5 Botaş Boru Hatları İle Petrol Taşıma 33. 470. 283. 174 5. 638. 516. 030 6 Opet Petrolcülük A. Ş. 28. 391. 084. 000 4. 782. 857. 122 7 Ford Otomotiv Sanayi A. Ş. 25. 341. 290. 000 4. 269. 078. 607 8 Bim Birleşik Mağazalar A. Ş. 24. 779. 408. 000 4. 174. 422. 083 9 Arçelik A. Ş. 20. 840. 613. 000 3. 510. 879. 482 10 Shell & Turcas Petrol A. Ş. 19. 567. 578. 000 3. 296. 419. 742

Merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge için ayrılan ödenek ve harcamalar ile dolaylı Ar-Ge destekleri(1), 2008 -2018(2)(3)

�En çok ödenek Genel Üniversite Fonlarına ayrıldı 2018 yılında Türkiye’de bilimsel araştırma için, ayrılan ödenekten, %41, 2 ile üniversitelere ayrıldı. Bunu %28, 5 ile savunma, %7, 7 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, %5 ile eğitim ve %4 ile ulaşım, telekomünikasyon ve diğer altyapılar takip etti.

TÜBİTAK Akademik Destek İstatistikleri

Sonuçlar � 1986 yılında Türkiye’de her bir milyon kişiye düşen tam zaman araştırmacı sayısı 600, GSMH’dan Ar-ge ye ayrılan pay % 0. 20 dir. � Günümüz de Tam zaman eşdeğeri cinsinden her bir milyon kişiye düşen Ar-Ge personeli 1, 157 (136 bin 953 ) ve Ar-Ge’ye ayrılan kaynağın GSMH’ye oranı % 1, 01 dir.

2016 Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcaması 2016 yılında bir önceki yıla göre 4 milyar 26 milyon TL artarak, %19, 5 artışla 24 milyar 641 milyon TL’ye yükseldi.

Türkiye’de Patent Başvurularının Yıllara Göre Dağılımı Yıl Yerli Yabancı Genel TÜRKPATENT PCT EPC Toplam Artış Oranı TÜRKPATE NT PCT EPC Toplam Artış Oranı 1995 170 0 0 170 - 1520 0 0 1520 - 1690 - 1996 189 0 0 189 11, 18% 687 26 0 713 -53, 09% 902 -46, 63% 1997 202 1 0 203 7, 41% 598 730 0 1328 86, 26% 1531 69, 73% 1998 201 6 0 207 1, 97% 596 1680 0 2276 71, 39% 2483 62, 18% 1999 265 11 0 276 33, 33% 524 2220 0 2744 20, 56% 3020 21, 63% 2000 258 19 0 277 0, 36% 442 2714 0 3156 15, 01% 3433 13, 68% 2001 298 39 0 337 21, 66% 119 2756 2 2877 -8, 84% 3214 -6, 38% 2002 387 27 0 414 22, 85% 88 1335 37 1460 -49, 25% 1874 -41, 69% 2003 454 35 1 490 18, 36% 43 305 314 662 -54, 66% 1152 -38, 53% 2004 633 49 3 685 39, 80% 68 167 1342 1577 138, 22% 2262 96, 35% 2005 895 33 7 935 36, 50% 75 143 2308 2526 60, 18% 3461 53, 01% 2006 979 93 18 1090 16, 58% 71 89 3915 4075 61, 32% 5165 49, 23% 2007 1747 60 31 1838 68, 62% 71 139 4141 4351 6, 77% 6189 19, 83% 2008 2159 69 40 2268 23, 39% 68 107 4694 4869 11, 91% 7137 15, 32% 2009 2473 74 41 2588 14, 11% 69 105 4479 4653 -4, 44% 7241 1, 46% 2010 3120 60 70 3250 25, 58% 77 100 4916 5093 9, 46% 8343 15, 22% 2011 3962 43 82 4087 25, 75% 120 100 5934 6154 20, 83% 10241 22, 75% 2012 4360 74 109 4543 11, 16% 78 154 6824 7056 14, 66% 11599 13, 26% 2013 4345 54 129 4528 -0, 33% 95 175 7257 7527 6, 68% 12055 3, 93% 2014 4654 112 95 4861 7, 35% 149 183 7182 7514 -0, 17% 12375 2, 65% 2015 5302 50 160 5512 13, 39% 251 238 7957 8446 12, 40% 13958 12, 79% 2016 6153 88 204 6445 16, 93% 407 211 9715 10333 22, 34% 16778 20, 20% 2017 7994 181 450 8625 33, 82% 202 178 10278 10658 3, 15% 19283 14, 93%

Teknoloji ve Yenilik Destek Programları 19952017

Tübitak’ın Ar-Ge ve Akademik Destek Programları Ulusal Destek Programları � Üniversitelerin Araştırma ve Geliştirme Potansiyelinin Artırılmasına Yönelik Destek Programı � Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Pr. � Hızlı Destek Programı � Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı � Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı � Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı � Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini D. P. � Başlangıç Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı � Kariyer Geliştirme Programı Uluslararası Destek Programları � İkili Proje Destekleri � ERA-NET � COST (Bilimsel ve Teknik İşbirliği Alanında Avrupa İşbirliği)

Desteklenen Projelerin Firma Ölçeğine Göre Dağılımı

Hibe Destek Tutarının Firma Ölçeğine Göre Dağılımı

Türk Bilim ve Teknoloji Politikalarının Sorun Alanları �Siyasi iktidarlardan kaynaklanan temel sorunlar �Bilimsel kurum ve kuruluşlar, toplumsal sorunların çözümlenmesinde yararlanmaktan ziyade, ele geçirilerek, kendi düşünceleri doğrultusunda yönetilmeye çalışılmaktadır. � 1946 yılında kabul edilen 4936 sayılı, 1961 Anayası’nda yapılan düzenlemeler, 1973 yılında kabul edilen 1750 sayılı ve 1981 yılında kabul edilen 2547 sayılı yükseköğretim kanunları Türkiye’nin toplumsal sorunlar sonucu ortaya çıkan toplumsal bunalımların sonucunda ortaya çıkmıştır �Özellikle sosyal bilimlerdeki bilim adamlarının dönemin siyasi ve toplumsal yapılardan etkilenmesi �Üniversitelerin siyasi iktidarlar aracılığı ile politikleştirilmesi – yurt dışında doktora yapan ve evrim konusunda Türkiye’ye dönme konusundaki kaygıları

Türk Bilim ve Teknoloji Politikalarının Sorun Alanları �Sanayi ve Üretim yapısından kaynaklanan temel sorunlar �Şirketlerin % 98’i küçük ve orta ölçekli ve geleneksel aile şirketi niteliğinde sahiplerinin % 50’sinden fazlası ilkokul mezunu �Birçok üniversite’de Teknokentler oluşturulmuş durumda ve bunların sanayi ile ilişkilerinde önemli adımlar atılmakta. Ancak talep edilen yeni bir bilim ve buluştan ziyade ürün geliştirme ve/veya mevcut üretim yapısının iyileştirilmesi

İlk Beş İhracat –İthalat Ürünü 2017 ( Bin) 1 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı-Vehicles other than railway or tramway rolling-stock, parts thereof 2 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları-Boilers, machineries and mechanical appliances, parts thereof 3 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar-Precious stones, precious metals, pearls and articles thereof 4 Örme giyim eşyası ve aksesuarı-Knitted and crocheted goods and articles thereof 5 Plastikler ve mamulleri-Plastic and articles thereof 6 233 799 651 23 940 852 13 825 494 10 879 244 8 840 031 5 474 292 TOPLAM 156 992 940 İTHALAT 1 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar-Mineral fuels, minerals oils and product of their distillation 37 204 849 2 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları-Boilers, machineries and mechanical appliances, parts thereof 27 164 479 3 Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı-Electrical machinery and equipment, parts thereof 21 152 440 4 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar-Precious stones, precious metals, pearls and articles thereof 17 443 552 5 Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı-Vehicles other than railway or tramway rolling-stock, parts thereof 17 427 897 TOPLAM 233 799 651

Dış Ticaret İstatistikleri � Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %2, 9 oldu Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev. 3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Ağustos ayında ISIC Rev. 3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94, 9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %2, 9, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %30, 5’tir. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı içindeki payı %13, 3 oldu İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %75, 5’tir. Ağustos ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13, 3, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %41, 1’dir.

Türk Bilim ve Teknoloji Politikalarının Sorun Alanları �Toplumsal yapıdan kaynaklanan sorunlar �Mars’ta su bulunması örneği

Türkiye’de Nüfusun Eğitim Durumu Okuryazarlık Durumu % Okuma yazma bilmeyen 6 Okuma yazma bilen fakat okul bitirmemiş 20 İlkokul 24 ortaokul 21 Lise 17 Yüksekokul, lisans, doktora 8 Bilinmeyen 4

Bilim Yapısının Karşıya Kaldığı sorunlar �Bilim adamlarının araştırma konularını kendi iradeleri dışında firma ve/veya şirketlerden gelen talepler doğrultusunda belirlemeleri ve kendilerine yabancılaşmaları �Firmalarla ilişkiler �Projeler: Akademik kesimin özgürlüğünün tehdit altında olması �Etik sorunların ortaya çıkması

Kütüphaneler ve Bilim Politikası �Tübitak/Ulakbimin katkıları �Türk Kütüphaneciliğin karşıya kaldığı temel sorunlar �Kurumsal yapıların meslek dışı atamalarla değersizleştirilmesi �Yeterli kaynak aktarılmaması �Kütüphaneciliğin ulusal sistem ve yapı geliştirmedeki eksiklikleri

Teşekkürler