FELSEFE ALKARAATA ANADOLU LSES 1 nite Felsefeyle Tanma

FELSEFE ALİKARAATA ANADOLU LİSESİ

1. Ünite: Felsefeyle Tanışma • Felsefe Nedir? - Felsefe; insanı, toplumu, evreni ve değerleri anlamak amacıyla bütün var olanların temel niteliklerini araştıran düzenli, sistemli, birleştirici ve eleştirici nitelikli bir bilgi ve düşünce etkinliğidir. - Yunanca philosophia sözcüğünden gelmektedir. Kelime olarak Bilgelik Sevgisi demektir. (Philo: Sevgi + Sophia: Bilgelik) - Felsefe; bilgiyi sevmek, bilginin veya hikmetin peşinden koşmak, doğru bilgiye ulaşma çabası, bilgi veya bilgeliği aramak demektir. İlk Filozof Thales’tir.

• Felsefenin Doğuşu -Felsefi Düşünce; M. Ö. 5. ve 6. yy’larda Ege ve Batı Anadolu Kıyıları ile Antik Yunan’da doğmuştur.

Felsefe eski yunanda doğa filozoflarıyla başlamıştır. Thales, Anaximenes, Anaximandros, Herakleitos, Parmenides, Pisagor, Demokritos gibi ilk filozoflar varlığı merak etmişler evrenin neden ve nasıl oluştuğu sorularına cevap aramışlardır. Bu dönem filozoflarının temel sorunu, arkhe(ilke) problemidir. Yani evrenin kendisinden türediği ilk madde(töz) nedir? sorusuna cevap aramışlardır. Evrenin ilk maddesi; Thales’e göre; Su Anaximenes’e göre; Hava Herakleitos’a göre; Ateş Demokritos’a göre; Atomdur.

• Felsefi düşüncenin doğmasına etki eden faktörler 1. İnsanın evreni tanıma ve anlama merakı içinde olması 2. Gerçeği yansıtmayan efsanelere dayalı Mitolojik açıklamaların yeterli olmaması 3. Akla ve düşünceye verilen önemin artması 4. Zengin ticaret ve liman kentleri olması sebebiyle pek çok diğer medeniyet ve kültürün birbiriyle burada kaynaşma imkânına sahip olması 5. Özgür düşünce ortamı ve ilk demokratik yönetim anlayışının buralarda ortaya çıkması

• Kimlere Filozof denir ? -Bilgiyi ve bilgeliği seven, ona ulaşmaya çalışan, bunun için çaba gösteren, felsefi konularla uğraşan insanlara FİLOZOF denir. -Filozoflar; insan yaşamı ile ilgili her şeyin bilgisini elde etmeye çalışan, her şeyi eleştiren ve sorgulayan insanlardır.

Filozofların Nitelikleri 1. Bilme ve anlama isteğine bağlı olarak sürekli merak ve şaşkınlık içerisinde hareket ederler. 2. Problemler üzerinde düşünürler, elde ettikleri sonuçları sorgulayıcı bir tavır takınırlar. 3. Hiçbir olay, kişi ya da görüş karşısında önyargılı yani peşin hükümlü değildirler. 4. Açık görüşlüdürler ve diğer görüşlere karşı da hoşgörülüdürler. 5. Belirsizlik taşıyan ve yeterince bilgi sahibi olmadıkları konularda kesin görüş ifade etmekten kaçınırlar. 6. Problemleri çözmede ısrarcıdırlar, kolay vazgeçmezler. 7. Sakin ve sabırlıdırlar, duygularına göre değil akıllarına göre hareket ederler. 8. Genel görüş ve kabullerin tutsağı olmaktan kaçınırlar. 9. Filozoflar belli bir coğrafi mekânda ve toplum içinde yaşadıkları için, o yerin ve toplumun özellikleri filozofların düşüncelerini etkiler.

Felsefi Düşünce Sürecinin Oluşumu 1. Aşama: Merak ve Hayret Duygusuna Bağlı Olarak Bilme İsteği 2. Aşama: Soru Sorma ve Sorgulama 3. Aşama: Düşünme - Araştırma 4. Aşama: Bilgiye Ulaşma (Doğru yada Yanlış)

Felsefi Düşünce ve Özellikleri - Felsefi Düşünce; insanın merakına bağlı olarak soru sormanın sonucu olan ve insanla, insan yaşamıyla ilgili problemlere karşı ilginin gelişmesiyle başlayan eleştirici ve sorgulayıcı bir düşünce türüdür. • Felsefi Düşüncenin Özellikleri Şunlardır: 1. Felsefede Sorular Cevaplardan Daha Önemlidir. 2. Felsefe Refleksif yani Kendine Yönelen Bir Düşüncedir. 3. Felsefe Eleştirici ve Sorgulayıcı Bir Düşüncedir. 4. Felsefe Akla Dayanır. 5. Felsefe Temellendirmeye Dayalı Bir Düşüncedir. 6. Felsefe Subjektif-Öznel Bir Düşüncedir. 7. Felsefe Evrenseldir. 8. Felsefe Yığılan yani Biriken Çözümleyici Bir Düşüncedir.

• Felsefi Soruların Özellikleri 1. Felsefi sorular, merak ve hayretle başlar. 2. Genel ve temel kavramlarla ilgilidir ve herkesi ilgilendirir yani evrenseldir. 3. Sistemli, mantıklı, kendi içinde tutarlıdır. 4. Kişilere ve zamana göre değişir. 5. Eleştiriye açıktır

Felsefenin Alanları Felsefenin temel problemleri; varlık, bilgi ve değerdir. Felsefenin alanları; 1. Varlık Felsefesi(Ontoloji) 2. Bilgi Felsefesi (Epistemoloji) 3. Bilim Felsefesi 4. Sanat Felsefesi (Estetik) 5. Ahlak Felsefesi (Etik) 6. Din Felsefesi (teoloji) 7. Siyaset Felsefesi

Mitoloji Nedir? • Mitoloji kelimesi, Yunanca “mythos (masal - hikâye) ve logos (söz)” kelimesinden türetilmiştir. • Mitoloji; çok eski zamanlarda yaşamış olan ulusların inandıkları tanrıların, kahramanların, devlerin ve perilerin hayat ve özelliklerinden bahseden hikâyelerdir. Her toplumun kendine özgü bir mitoloji maceraları vardır. Ve temsil ettiği topluluğun aynası gibidir.

Felsefe –Bilim İlişkisi

A)Felsefe ile Bilimlerin Farklı Yönleri

B)Felsefe ile Bilimlerin Ortak Yönleri

Felsefe-Din İlişkisi

Felsefe-Sanat İlişkisi

Metafizik Nedir?

- Metafizik (fizik ötesi); öncelikle varlığı varlık olma bakımından ele alan, varlığın temel ilke ve problemlerini araştıran felsefe dalıdır. Doğayı aşkın, fiziksel olmayan, tinsel, manevi gibi anlamları kapsar. • Metafiziğin Temel Problemleri yani 3 Ana Konusu Vardır: • 1. Ontolojik Problemler (Varlıkla ilgili problemler) • 2. Kozmolojik Problemler (Evrenin yaradılışı ile ilgili problemler) • 3. Teolojik Problemler (Tanrı’nın, Ruhun ve Ölümün Varlığı İle İlgili Problemler)

Felsefe-Hikmet İlişkisi • Varlık, bilgi ve değer üzerine tam ve bütün bir bilgiye ulaşılmasına hikmet (bilgelik) denir. • Hikmet, bütün olan bitenlerin esasını bilmektir. Hikmet tümel bir bilgidir, yani her şeyi kuşatan bir bilgidir. Felsefe ise, hikmeti sevme ve ona yönelme anlamında bir bilgidir, sorgulama esastır. Eski dönemlerde filozoflar hakîm olarak adlandırılmışlardır. Yani onlar hikmete ulaşmaya çalışan, onu seven ve yönelen kişilerdir.