BILIM TARIHI BILIM TARIHI Bilim Tarihi bilimsel bilginin

BILIM TARIHI

BILIM TARIHI • Bilim Tarihi, bilimsel bilginin gelişim sürecini inceleyen bir araştırma etkinliğidir. • bilimsel kuramların çeşitli dönemlerde doğuşu ve yayılışını, bilginlerin düşünce biçimlerini ve toplumsal kurumların gelişim sürecine etkilerini, felsefe, din ve sanat gibi diğer düşünsel etkinliklerle karşılıklı ilişkilerini, teknik bilginin oluşumundaki yerini, bireylerin günlük yaşamdaki değerini ve önemini sorgulayarak bilimsel etkinliği tarihi bilgilerden yararlanarak bütün yönleriyle anlatır. • Genel bilim tarihi bütün bilimlerin gelişim sürecini aydınlatmayı amaçlar. • Bu nedenle tek bilimlerin tarihi ile desteklenir.

BILIM NEDIR? • “bilim örgün bir bilgiler bütünüdür” • “bilim gerçeği arama etkinliğidir” • Albert Einstein’ in “bilim, her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile mantıksal olarak düzenli düşünce arasında uygunluk sağlama çabasıdır” • Bertrand Russel’ in “bilim, gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla önce dünyaya ilişkin olguları, birbirine bağlayan yasaları bulma çabasıdır”

BİLİMİN ÖZELLİKLERİ • • Bilim olgusaldır. Bilim mantıksaldır. Bilim eleştiricidir. En başta kendini eleştirir. Bilim genelleyicidir. Başka deyimle geneli arayandır. Tek olgular yerine olgu türleri ile uğraşır. • Bilim seçicidir. Evrendeki sonsuz sayıdaki olgular içinden belirlediği bazılarını seçerek inceler. • Bilim objektiftir. Bir kişi veya grubun tekelinde değildir. Vardığı sonuçları kamunun soruşturması ve eleştirisine açık biçimde ortaya koyar

• Bilim tarihçisi en yeni bilgi ile bunlara yol gösteren ve bunları olanaklı kılan gelişimlerle de ilgilenir. • Bilim tarihçileri, bilgi ağacını, bütün kökleri ve dallarıyla birlikte bilmek isterler, bugünün meyvelerini taktir eder, ama geçmişin ve geleceğin meyvelerini de ihmal etmezler. • Bilim Tarihi’ni öğrenmek için pek çok nedenin bulunduğu açıktır. Çünkü bir bilim adamı yaptığı işi açıklığa kavuşturmak ve bundan aldığı hazzı arttırmak için kendi alanını iyi bilmesi dışında: • • Bir filozof gibi olmalıdır. Çünkü bilimle felsefe arasındaki bağlantıları kurar ve sonraki değişikliklerin hesabını vermeyi amaçlar. • • Bir psikolog gibi olmalıdır. Çünkü insan aklının özellikleri ve imkânlarını araştırır. • • Bir sosyolog gibi olmalıdır. Çünkü bilim adamları ile onların ait oldukları sosyal gruplar arasındaki bir çok bağlantıyı daha iyi anlayabilir.

• Bilim Tarihi, bilim adamının yaratıcı olması için ne gibi niteliklere sahip olması gerektiğini de inceler. • Bir bilim adamının, eleştiri gücüne sahip olması gerekir. • Bilim felsefecisi Popper’in • “Kendi tarihini bilmeyen bir topluma, kendisini ileri götüreceği söylenen her yeni adını ne kadar yabancı kalacaksa, bilimin ne olduğunu, nasıl evrildiğini bilmeden onun ürünlerini kullanan insanlığa da bilim adına yapılacak her şey uzak kaldırılır” • Öte yandan bilim adamları arasındaki çatışmalar çoğunlukla, eski kuramları savunan bilim adamları ile yeni kuramları savunan bilim adamları arsında geçmektedir.

BILIM TARIHI • 19. yüzyılın ilk yarısında ortaya çıkmıştır. • Ünlü Amerikalı bilim tarihçisi George Sarton’un “History of Science” • Türk Bilim Tarihi araştırmalarının kurucusu olan Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı