BILGI FELSEFESI BILGI TRLERI BILGI NEDIR BILGI NEDIR

BILGI FELSEFESI BILGI TÜRLERI

BILGI NEDIR?

BILGI NEDIR? SUJE OBJE ÖZNE NESNE BİLEN BİLİNEN YÖNELİLEN -ALGI AKTI -DÜŞÜNME AKTI -ANLAMA AKTI -AÇIKLAMA AKTI BİLGİ GÜNDELİK BİLGİ DİNSEL BİLGİ TEKNİK BİLGİ SANATSAL BİLGİ BİLİMSEL BİLGİ FELSEFİ BİLGİ

BİLGİ TÜRLERİ

BİLGİ TÜRLERİ Bilgi türleri Özne ile nesne arasındaki bağ Öznellik - Nesnellik Gündelik bilgi Sezgi , deneyim Kısmen öznellik - nesnel Dinsel bilgi İnanç Öznel Teknik bilgi Beceri , yetenek Nesnel Sanatsal bilgi Yaratıcılık , hayal gücü Öznel Bilimsel bilgi Deney ve gözlem Nesnel Felsefi bilgi Akıl yürütme Öznel

• Bunlar günlük yaşamı kolaylaştıran bilgilerdir. • Bu bilginin kaynağı duyu ve deneyimlerdir; • Geçerliliği ve doğruluğu kişisel deneyime dayanır. • Algılama aktıyla elde edilmiş ve akıldan çok sezgiyle temellendirilir. • Genel geçerliliği yoktur. Tesadüflerle veya başkalarından görmekle kazanılmıştır. • – Sübjektiftir. • – Sonuçları kesin değildir. • – Yararlı bir bilgidir; ama bazen zararlı hale de gelebilir. • – Yöntemsiz olarak elde edilir. • – Sistemli değildir. GÜNDELİK BİLGİ

• Din, mutlak varlığa ve onun vahiy ile bildirdiklerine dayanan bir sistemdir. • Tanrıya inanca imana dayanır. Dinde suje obje ilişkisi inanç aktı (bağ) ile kurulmuştur. • Tanrı’nın insanlar içinde seçtiği elçiler yani peygamberler aracılığıyla insanlara vahiy gönderir. • Doğruluğundan şüphe duyulmaz. Dogmatiktir. • – Temelinde iman vardır. • – İbadet biçimlerini ve inanç değerlerini içerir. • – İnsanın iç yaşamını ve toplumsal yaşamı düzenleyen kuralları içerir. DİNSEL BİLGİ

• Sanat, güzeli yaratan, gerçekliği simgelerle anlatan etkinliktir. • Amaç yararlı aletler üretmek değil beğenilen, düşündüren biçimler yaratmaktır. • Sanatçı ile yöneldiği nesne arasındaki ilgiden doğan bir bilgidir. ( beğeni aktı) • – Akla ve mantık kuralları değil, coşku ve sezgi ön plandadır. • – Belli bir yönteme bağlı değildir. • İfade araçları diğerlerinden farklıdır. (Ses, renk ve çeşitli şekiller) • – Özneldir, yaratıcılığa dayanır. Hayalgücü önemlidir. • – Ürünleri somuttur. SANATSAL BİLGİ

• Teknik, doğadaki nesneleri bir amaca yönelik olarak araç haline getirmektir. • Doğadaki hammadde işlenir ve insanın hizmetine sunulur. Amacı insan hayatını kolaylaştırmaktır. • Algı ve düşünme aktıyla elde edilen bilgidir. • Tekniğin gelişimi ile bilimin gelişimi arasında sıkı bir bağ vardır. • Teknik bilgide süje obje ilişkisi, bilim bilgisini de uygulayarak hayatı kolaylaştırmak amacıyla kurulmaktadır. • – İnsanlara yarar sağlar. • – Araç gereç yapımına ve kullanımına dayanır. TEKNİK BİLGİ

• Evreni, toplumu ve insanı araştırma konusu yapan, bu araştırma konuları üzerinde gözleme, deneye ve akla dayanarak yöntemli bir şekilde edilen düzenli bilgiye bilimsel bilgi denir. • Alanı çok geniştir. Konularını sebeplilik ilişkisine göre araştırır. Konusu ve yöntemi bakımından üçe ayrılır: • 1 - Formal bilimler • 2 - Doğa bilimler • 3 - İnsani bilimler BİLİMSEL BİLGİ

BİLİMSEL BİLGİ FORMAL BİLİMLER DOĞA BİLİMLERİ İNSAN BİLİMLERİ v. Doğada bulunmayan, duyularla algılanamayan, yalnızca düşüncede olan soyut objeleri konu alırlar. v. Matematik ve mantık formel (biçimsel) bilimlerdir. v. Bu bilimlerin konuları doğada yoktur. v. Bu nedenle onları deney yöntemiyle incelemek mümkün değildir. v. Kullandıkları yöntem tümdengelim (dedüksiyon) dir. v. Doğadaki olayları konu alan fizik, kimya, jeoloji, astronomi ve biyoloji gibi bilimlerdir. v. Konularını deney ve gözlemle incelerler. v. Tümevarım (endüksiyon) yöntemini kullanarak yasalara ulaşırlar. v. Temel özelliği olgusal oluşlarıdır. Bu durum, yargıların doğrudan ya da dolaylı gözlenebilen varlıklardan kaynaklandığını belirtir. v. Doğa bilimlerinde determinizm (nedensellik, yani aynı nedenler aynı koşullarda aynı sonucu verir) anlayışı v. Bu bilimler insanları değişik yönleriyle ele alan bilim dallarıdır. v. Bunlara manevi bilimler de denir. Tarih, sosyoloji, psikoloji, antropoloji gibi bilimlerdir. v. Konuları insanın varlığı, yapıp ettikleri, bilgisi ve iradesiyle meydana getirdiği olaylardır. vİnsanın içinde bulunduğu konumu anlama” ya çalışır. v. Farklı yöntemleri vardır.

BILIMSEL BILGININ ÖZELLIKLERI • – Varlığı parçalara ayırarak inceler. • İnsanlığın ortak etkinliğidir. • – Evrenseldir. • Doğruluğu ve yanlışlığı kanıtlanabilir. • – Nesneldir. (objektiftir. ) • – Kesindir, doğrulanabilme özelliği vardır. • Birikimli olarak ilerler. • – Sonuçları yaşama uygulanabilir. • Olgusal bir bilgidir. ( insan zihninden bağımsızdır. Deney ve gözlem yapılabilir. ) • – Değişebilme ve kendini yenileme özelliğine sahiptir. • Yasa ve genellemelere ulaşmaya çalışırlar. • – Tekrarlanma özelliğine sahiptir. • Tutarlı bir bilgidir. • – Akıl ve mantık ilkelerini kullanır. • Eleştirel bir tavrın sonucudur.

BILIMSEL ARAŞTIRMANIN AŞAMALARI PROBLEMİN BELİRLENMESİ PROBLEME İLİŞKİN GÖZLEMLERİN YAPILMASI HİPOTEZ ( VARSAYIM ) OLUŞTURMA HİPOTEZİ KONTROLLÜ DENEYLERLE TEST ETME HİPOTEZİN DOĞRULANMASI HİPOTEZİN ÇÜRÜTÜLMESİ KURAM YA DA BİLİMSEL YASALARA ULAŞMA YENİ HİPOTEZ OLUŞTURMA

• Felsefe bilgisi, insanın, evrenin niteliği ve yapısı hakkında gözlemlerine dayanarak düşünmesi sonucu ortaya çıkmıştır. • Evreni parçalara ayırmadan, bir bütün olarak kavramaya yönelik kuramsal araştırmalarla başlamıştır. FELSEFI BILGI

FELSEFI BILGININ ÖZELLIKLERI • – Felsefede filozofun kişiliği ve geçmiş yaşantısı önemli rol oynar. • – Kapsamlı ve bütüncül bir bilgidir. • – Genel geçer değildir; kendini daima yenileyebilir. • – Mantık ilkelerinden yararlanır; sistemli ve tutarlı bir bilgidir. • – Felsefe bilgisinin bilimlerdeki gibi öğrenilecek doğruları yoktur. • – Eleştirel ve sorgulayıcıdır. • – Olması gerekeni de belirler. • – Yığılan (kümülatif) bir bilgidir. Bu nedenle tarihinden soyutlanamaz. • – Olgulara dayanma zorunluluğu yoktur. • – Çağının koşullarından etkilenir. • – Bilimlerin doğuşuna kaynaklık etmiştir. • – Evrensel bir bilgidir. • – Teknolojisi yoktur.

FELSEFENIN ÇEŞITLI ALANLARLA İLIŞKISI

FELSEFE VE BİLİMİN ORTAK YANLARI • Akla ve mantığa dayanır. • Evrenseldir. • Eleştireldir. • Düzenli ve sistemlidir FARKLARI FELSEFE BİLİM Özneldir Nesneldir Olması gerekeni inceler Olanı inceler Kesin değildir. Kesindir • Tutarlıdır. Evreni bütünsel olarak Evreni bölerek parça ele alır. parça inceler. • Merak ve şaşkınlığı giderme. Kümilatiftir. İlerlemez, genişler. Birikimlidir. İlerler. Deney gözlem yoktur. Deney gözlem vardır. İlk nedeni araştırır. Neden-sonuç, ilişkisi kurar.

FELSEFE VE DİNİN ORTAK YANLARI • Varlığı, insanı ve yaşamı açıklamaya çalışır. FARKLARI FELSEFE DİN İnsan ürünüdür. İlahi kaynaklıdır. • Varlığı ilk nedene yönelerek ele alır. ( temel nedeni bulmaya çalışır. ) Akla ve mantığa dayanır. İnanca dayanır. Kaynağı akıldır. Kaynağı vahiydir. • Tanrı , ruh gibi metafiziksel konuları araştırırlar. Kuşkucuduur. Dogmatiktir. Sorgulama esastır. İman gerektirir.

FELSEFE VE SANATIN ORTAK YANLARI • Doğayı ve insan yaşamını konu alır. • Öznel ve yaratıcıdır. • Evrenseldir. • Özneldir. • Özgün eserler sunarlar. FARKLARI FELSEFE SANAT Akla ve mantığa dayanır. Sezgiye dayanır. Soyuttur. Somuttur. Akla ve mantığa dayanır. Hayal gücüne dayanır. Doğruya ulaşmak hedeflenir. Amacı güzelliktir. Varlık alanıyla ilgili belli bir bilginin sahibi yapar. Nesneler dünyasına yönelik bilgi sunmaz.

ÖZGEN ERASLAN FELSEFE GRUBU ÖĞRETMENI