Bilim Tarihi Hafta 2 Bilimin Doas Bilimsel bilgi
![Bilim Tarihi Hafta 2 Bilimin Doğası: Bilimsel bilgi ve bilimsel metod Bilim Tarihi Hafta 2 Bilimin Doğası: Bilimsel bilgi ve bilimsel metod](https://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-1.jpg)
Bilim Tarihi Hafta 2 Bilimin Doğası: Bilimsel bilgi ve bilimsel metod
![Bilim (Fen) nedir? �Tanımlanması ◦ ◦ zor. Neden? Somut bir obje değil Matematiksel bir Bilim (Fen) nedir? �Tanımlanması ◦ ◦ zor. Neden? Somut bir obje değil Matematiksel bir](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-2.jpg)
Bilim (Fen) nedir? �Tanımlanması ◦ ◦ zor. Neden? Somut bir obje değil Matematiksel bir formül değil Durağan değil Sınırları kesin değil �Bilim: İnsanlığın evreni anlama ve anlamlandırma çabasıdır. ◦ Olgular ◦ Bilimsel yöntem
![Bilimin temel varsayımı ve amacı �İçinde yaşadığımız evren, belirli bir düzen içerisinde hareket etmektedir. Bilimin temel varsayımı ve amacı �İçinde yaşadığımız evren, belirli bir düzen içerisinde hareket etmektedir.](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-3.jpg)
Bilimin temel varsayımı ve amacı �İçinde yaşadığımız evren, belirli bir düzen içerisinde hareket etmektedir. �Bilim temelde, evrendeki bu düzenliliği ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. �Fakat post-modern çağda bu amaç farklılık göstermektedir.
![Bilim nasıl gelişir? �Kuhn’a göre (1996) devinimler bilimsel gelişimin itici gücüdür. Bilim nasıl gelişir? �Kuhn’a göre (1996) devinimler bilimsel gelişimin itici gücüdür.](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-4.jpg)
Bilim nasıl gelişir? �Kuhn’a göre (1996) devinimler bilimsel gelişimin itici gücüdür.
![Bilimin Nitelikleri �Çeşitlilik ◦ Bütün etnik ve kültürelgruplar ◦ Evrendeki gözlenebilir olgular (doğrudan ya Bilimin Nitelikleri �Çeşitlilik ◦ Bütün etnik ve kültürelgruplar ◦ Evrendeki gözlenebilir olgular (doğrudan ya](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-5.jpg)
Bilimin Nitelikleri �Çeşitlilik ◦ Bütün etnik ve kültürelgruplar ◦ Evrendeki gözlenebilir olgular (doğrudan ya da dolaylı) �Süreklilik ◦ Varoluştan günümüze �Yenilik ◦ Yeni alanlar, ufuklar, bilgiler �Ayıklanma ◦ Gerçerliğini kaybetme, değiştirilme
![Bilimin özellikleri �Olgusal: Gözlenebilir olgular �Mantıksal: Tümevarım, tümden gelim �Genelleyici: Evrensel işleyiş �Seçici: İlgiye Bilimin özellikleri �Olgusal: Gözlenebilir olgular �Mantıksal: Tümevarım, tümden gelim �Genelleyici: Evrensel işleyiş �Seçici: İlgiye](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-6.jpg)
Bilimin özellikleri �Olgusal: Gözlenebilir olgular �Mantıksal: Tümevarım, tümden gelim �Genelleyici: Evrensel işleyiş �Seçici: İlgiye yönelik olgular �Objektif/nesnel: Test edilebilir �Sosyal bir etkinlik: Kendi içinde sosyal bir yapı ve toplumun parçası �Dinamik: Değişim ve gelişim �Kümülatif: Evreni daha iyi anlama
![Bilimsel bilginin özellikleri � Hem genel hem de özel: Olgu ve � Tarihsel: İddia Bilimsel bilginin özellikleri � Hem genel hem de özel: Olgu ve � Tarihsel: İddia](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-7.jpg)
Bilimsel bilginin özellikleri � Hem genel hem de özel: Olgu ve � Tarihsel: İddia edilen çağa göre olay değerlendirimelidir � Bütüncül: Bütün fen alanları birbiri ile ilişkilidir � Tekrarlanabilir: Farklı yer ve kişiler tarafından test edilebilir � Deneysel: Genelde deney ve gözlemlere dayanır � Olasılık taşır: Mutlak değildir � Kesin değildir: Mutlak değil, değişsebilir � Kültürle ilişkili: Yapılan çalışmalar ve elde edilen bulgular bireysel inanç ve kültürden etkilenebilir.
![Bilimsel bilgi türleri � Olgu: Bir doğru, bir gerçek, bir hakikat ve bir şeylerin Bilimsel bilgi türleri � Olgu: Bir doğru, bir gerçek, bir hakikat ve bir şeylerin](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-8.jpg)
Bilimsel bilgi türleri � Olgu: Bir doğru, bir gerçek, bir hakikat ve bir şeylerin olma durumu ◦ Örn: Güneş doğudan yükselir, hamsinin doğal yaşam alanı denizdir � Kavram: Olguların benzerlik ve farklılıklarına göre sınıflandırılması sonucu oluşan şema ◦ Örn: Masa, sevgi, gezegen, bilim � Prensip/İlke: genellemesi Kavramlar arası ilişkilerin ◦ Arşimet prensibi, Le. Chatelier prensibi � Yasa/Kanun: Belli şartlar altında, gözlenebilen olgular/kavramlar arasındaki ilişkilerin çoğu zaman matematiksel tasviri ◦ Örn: Boyle yasası, Kütle çekimi yasası
![Bilimsel bilgi türleri �Hipotez: Bir olguyu açıklamak için ortaya atılmış test edilebilir önermeler ◦ Bilimsel bilgi türleri �Hipotez: Bir olguyu açıklamak için ortaya atılmış test edilebilir önermeler ◦](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-9.jpg)
Bilimsel bilgi türleri �Hipotez: Bir olguyu açıklamak için ortaya atılmış test edilebilir önermeler ◦ Örn: Avagadro hipotezi �Teori: Hiopeteze göre daha kapsamlı; açıklama ve tahmin gücü yüksek ve daha geniş bir perspectif sunan, kolayca ve tek hamlede test edilemeyen açıklamalardır ◦ Örn: Kinetik teori (gaz davranışları), Evrim teorisi
![Bilimsel metod �Tek ve doğrusal bir bilimsel metod yoktur. ◦ Probleme, araç-gereç ve teknolojiye Bilimsel metod �Tek ve doğrusal bir bilimsel metod yoktur. ◦ Probleme, araç-gereç ve teknolojiye](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-10.jpg)
Bilimsel metod �Tek ve doğrusal bir bilimsel metod yoktur. ◦ Probleme, araç-gereç ve teknolojiye ve en önemlisi eldeki teoriye göre �Soru sorma, problem durumu �Test edilebilir önermeler �Genellemeler ◦ Deney, gözlem ve usavurma/muhakeme �Akran değerledirme (tekrar edilebilirlik)
![Bilimsel metod �Ödünç alma: Önceki bilgilerin yeni önerme için kullanılması �Tümevarım: Özel ve tekil Bilimsel metod �Ödünç alma: Önceki bilgilerin yeni önerme için kullanılması �Tümevarım: Özel ve tekil](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-11.jpg)
Bilimsel metod �Ödünç alma: Önceki bilgilerin yeni önerme için kullanılması �Tümevarım: Özel ve tekil durumlardan genellemeye varma süreci ◦ ◦ Bakır tel elektrik iletir Demir tel elektrik iletir Gümüş tel elektrik iletir O halde “Metaller elektriği iletir”
![Bilimsel metod �Tümden gelim: Bir genellmeden, prensipten ya da kuramdan yola çıkarak özel durumu Bilimsel metod �Tümden gelim: Bir genellmeden, prensipten ya da kuramdan yola çıkarak özel durumu](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-12.jpg)
Bilimsel metod �Tümden gelim: Bir genellmeden, prensipten ya da kuramdan yola çıkarak özel durumu açıklama ◦ Kuşlar yumurtlayarak çoğalır ◦ Penguen karada yaşayan yüzen bir kuştur ◦ O zaman “Penguenler de yumurtlayarak çoğalırlar”
![Kaynaklar � Bilim Tarihi (2. Baskı - 2009). Hüseyin Gazi Topdemir ve Yavuz Unat, Kaynaklar � Bilim Tarihi (2. Baskı - 2009). Hüseyin Gazi Topdemir ve Yavuz Unat,](http://slidetodoc.com/presentation_image_h/06ab802cb77d5ef32858e1a977e3d82f/image-13.jpg)
Kaynaklar � Bilim Tarihi (2. Baskı - 2009). Hüseyin Gazi Topdemir ve Yavuz Unat, Pegem Akademi, Ankara � Bilim, Teknoloji, Toplum ve Sosyal Değişim (2009) Prof. Dr. Salih Çepni, Doç. Dr. Hakan Şevki Ayvacı ve Yrd. Doç. Dr. Ahmet Bacanak, Süzer Kırtasiye: Trabzon. � Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi (9. Baskı – 2011). Salih Çepni, Ed. Pegem Akademi: Ankara � The Structure of Scientific Revolutions (3 rd Ed. - 1996). Thomas Khun, The University of Chicago Press: Chicago, IL
- Slides: 13