TH 4 Ordening 7 Gewervelden Wat gaan we

TH 4 Ordening § 7. Gewervelden

Wat gaan we deze les doen? Terugblik op § 6. Geleedpotigen 10 min Wat ga je deze les leren? Uitleg § 7. Gewervelden 15 min Werkboek opgaven 15 min Wat heb je nu geleerd?

Terugblik op…Gewervelden! Vraag 1. Je ziet foto’s van drie verschillende organismen. Deze organismen horen thuis in één van de vier groepen geleedpotigen. Welke? Waarom?

Terugblik op…Gewervelden! Vraag 2. Dit is een mier. Tot welke van de vier groepen geleedpotigen worden mieren gerekend? Welke?

Terugblik op…Gewervelden! Vraag 3. De mier bestaat uit veel onderdelen. Hoe heet elk stukje van de voelspriet (rood)? Hoe heet een stukje van zijn achterlijf (blauw)?

Doelen van deze les Aan het eind van deze les: 1. Weet je welke kenmerken gebruikt worden om gewervelden in te delen in kleinere groepen. 2. Kan je gewervelden indelen in 5 groepen aan de hand van kenmerken. 3. Kan je de termen koud- en warmbloedig uitleggen.

Inwendig skelet • • Gewervelden hebben een inwendig skelet. Het skelet wordt ook geraamte genoemd. Onderdeel van het skelet is de wervelkolom. De wervelkolom is opgebouwd uit wervels. Skelet van een krokodil

Vijf groepen gewervelden • De afdeling van de gewervelde dieren kan verder verdeeld worden in de volgende vijf groepen: • • • vissen amfibieën reptielen vogels zoogdieren

Indelen van gewervelden • De gewervelden kunnen in vijf groepen verdeeld worden met behulp van de volgende vijf kenmerken: • • • 1. het soort huid 2. lichaamstemperatuur 3. manier van ademhalen 4. manier van voortplanten 5. milieu waarin het dier voorkomt (leefomgeving)

Kenmerk 1: Het soort huid • De huidbedekking verschilt bij de vijf groepen gewervelde dieren. • Huid kan bedekt zijn met: • • • schubben en slijm droge schubben veren haren (vissen) (amfibieën) (reptielen) (vogels) (zoogdieren)

Kenmerk 2: Lichaamstemperatuur • Vogels en zoogdieren zijn warmbloedig. (warmbloedig = een constante lichaamstemperatuur) • Alle andere dieren (ook uit de andere afdelingen van het dierenrijk) zijn koudbloedig. (koudbloedig = een lichaamstemperatuur gelijk aan de omgeving, dus wisselend) ongeveer

Kenmerk 2: Lichaamstemperatuur Koudbloedige dieren hebben bloed die even warm is als de buitentemperatuur Koudbloedig dier Warmbloedige dieren hebben een constante lichaamstemperatuur. Warmbloedig dier

Kenmerk 3: Manier van ademhalen • Gewervelde dieren hebben verschillende ademhalingsorganen. • Ademhaling kan plaatsvinden via: • kieuwen • longen • huid (vissen, amfibieën) (amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren) (amfibieën)

Kenmerk 4: Manier van voortplanten • De meeste gewervelden leggen eieren. • De eieren verschillen in bouw: • eieren zonder schaal (vissen, amfibieën) • eieren met leerachtige schaal (reptielen) • eieren met kalkschaal (vogels) • Zoogdieren leggen geen eieren, maar zijn levendbarend. Dat wil zeggen dat de jongen levend geboren worden.

Visseneieren Amfibieëneieren Reptieleneieren Vogeleieren

Zoogdieren zijn levendbarend.

Kenmerk 5: Milieu waarin het dier voorkomt • De omgeving waarin een dier leeft noem je het milieu. • Dieren uit de diverse groepen binnen de afdeling van de gewervelden leven in verschillende milieus.

Opdracht • Vijf groepjes vullen deze tabel in voor vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren. Huid kenmerk Lichaamstemperatuur kenmerk Ademhalingsorganen kenmerk Manier van voortplanten kenmerk Milieu kenmerk

De 5 groepen Gewervelden en hun kenmerken worden nu genoemd!

Vissen Huid Bedekt met schubben en slijm Lichaamstemperatuur Koudbloedig Ademhalingsorganen Kieuwen Manier van voortplanten Eieren zonder schaal Milieu In het water

Amfibieën Huid Bedekt met slijm Lichaamstemperatuur Koudbloedig Ademhalingsorganen Kieuwen, longen en huid Manier van voortplanten Eieren zonder schaal Milieu Vooral in het water

Reptielen Huid Bedekt met schubben Lichaamstemperatuur Koudbloedig Ademhalingsorganen Longen Manier van voortplanten Eieren met een leerachtige schaal Milieu In het water en op het land

Vogels Huid Bedekt met veren Lichaamstemperatuur Warmbloedig Ademhalingsorganen Longen Manier van voortplanten Eieren met een kalkschaal Milieu Op het land

Zoogdieren Huid Bedekt met haren Lichaamstemperatuur Warmbloedig Ademhalingsorganen Longen Manier van voortplanten Levendbarend Milieu Op het land (maar soms ook in het water)

Zelfstandig werken Maak nu de opgaven van basisstof 7 in je werkboek.

Doelen van deze les Aan het eind van deze les: 1. Weet je welke kenmerken gebruikt worden om gewervelden in te delen in kleinere groepen. 2. Kan je gewervelden indelen in 5 groepen aan de hand van kenmerken. 3. Kan je de termen koud- en warmbloedig uitleggen.

Tot de volgende les! Ruim rustig op Als de bel nog niet is gegaan, blijf even zitten