SZTUKA I ARCHITEKTURA W STAROYTNOCI CYWILIZACJE STAROYTNEGO WSCHODU

SZTUKA I ARCHITEKTURA W STAROŻYTNOŚCI CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODU

CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODU n EGIPT n MEZOPOTAMIA

EGIPT n Architektura n Malarstwo n Rzeźba n Pismo n Rzemiosło

EGIPT - MAPA

EGIPT - ARCHITEKTURA CECHY: n Architektura o charakterze sakralnym – poświęcona kultowi n Budulcem kamień – piaskowiec, granit n Świątynie monumentalne – olbrzymie n U wejścia do świątyni dwa pylony – wieże n Kolumny z głowicami w kształcie papirusa lub lotosu n Ściany zdobiono malowidłami n Budowle ozdabiano posągami i sfinksami

EGIPT - ARCHITEKTURA Piramida schodkowa Dżosera pierwsza piramida egipska

EGIPT ARCHITEKTURA Posąg sfinksa i piramida Cheopsa w Gizie

EGIPT - ARCHITEKTURA Piramidy Mykerinosa, Chefrena i Cheopsa w miejscowości Giza pod Kairem

EGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – świątynia poświęcona Amonowi

EGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – dziedziniec Ramzesa II

EGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia Nefertari w Abu - Simbel

EGIPT - ARCHITEKTURA Pylony świątynii Horusa w Edfu

EGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia królowej Hatszepsut

EGIPT - ARCHITEKTURA Kapitel kolumny egipskiej n Droga sfinksów w świątyni w Karnaku n

EGIPT - MALARSTWO CECHY n Malarstwo pasmowe n Malarstwo naścienne n Przedstawiało sceny z życia codziennego (uczty, polowania, sceny religijne, sceny batalistyczne ) n Malarstwu towarzyszyły hieroglify n Funkcje – dekoracyjna i ideologiczna n Kanon sztuki: § wielkość postaci zależała od miejsca jakie zajmowała w hierarchii społecznej § na pierwszym planie ukazywano postaci bogów i faraona § twarze i stopy pokazywano z profilu podczas gdy resztę ciała z przodu

EGIPT – MALARSTWO Królowa ofiarowuje wazy bogini Hathor

EGIPT - MALARSTWO Bogini Izyda rozkładająca uskrzydlone ramiona

EGIPT – MALARSTWO Faraon Amenhotep I

EGIPT - MALARSTWO Fragment malowideł z grobowca Wezyra Rechmire (XVIII dynastia) w Dolinie Królów

EGIPT - MALARSTWO Tancerki - fragment malowideł z grobowca dostojnika w Dolinie Królów (XVIII dynastia)

EGIPT - MALARSTWO Malowidła ścienne z komory grobowej oraz hieroglify

EGIPT - MALARSTWO Papirus przedstawiający życie po śmierci

EGIPT - MALARSTWO Faraon na łowach

EGIPT - MALARSTWO Malowidła z komory grobowej

EGIPT – RZEŹBA CECHY n Rzeźba monumentalna przedstawiająca postacie faraonów czy bogów wykonane w granicie lub bazalcie n W grobowcach umieszczano postacie osób tam pochowanych w formie rzeźby lub malowidła n Postacie przedstawiano statycznie – osoba albo stała z rękami wyciągniętymi wzdłuż ciała albo siedziała z rękoma na kolanach n Statyka, dostojeństwo, prostota n W reliefach zachowano kanon dotyczący sposobu przedstawiania postaci n Reliefom towarzyszyły hieroglify

EGIPT – RZEŹBA Sfinks: n Mały, jedna z figur leżących wzdłuż drogi prowadzącej do świątyni n Sfinks z twarzą faraona Chefrena

EGIPT - RZEŹBA n n Faraon wraz z małżonką Ramzes II z żoną

EGIPT - RZEŹBA Urzędnik egipski i jego żona Nofret

EGIPT - RZEŹBA n Pisarz n Armia egipska

EGIPT - RZEŹBA n Płaskorzeźba przedstawiająca faraona wśród bogów n Faraon wśród poddanych (zwróć na uwagę na wielkość postaci)

EGIPT - RZEŹBA Portret Nefretete (Nefertiti), żony Tutenchamona

EGIPT - PISMO Kartusz z wypisanym imieniem faraona

EGIPT - RZEMIOSŁO Dwie strony palety Narmera, ukazujace zjednoczenie Egiptu przez Narmera (Menesa)

EGIPT - RZEMIOSŁO Złoty tron

EGIPT- RZEMIOSŁO n Malowana skrzynia

EGIPT - RZEMIOSŁO n Maski pośmiertne mężczyzny i kobiety

EGIPT - RZEMIOSŁO n Srebrne lustro n Łyżeczka do

EGIPT – RZEMIOSŁO - KANOPY

MEZOPOTAMIA n SUMER n BABILONIA n ASYRIA

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE ASYRIA BABILONIA SUMER

SUMER n Najstarsza cywilizacja, która powstała około 3200 lat p. n. e. n Szereg miast państw, z których najważniejsze to Ur, Uruk, Umma, Lagasz, Kisz, Larsa. n Centrum miasta stanowiła świątynia. n Ludność zajmowała się rolnictwem. n Władca miał nieograniczoną władzę.

SUMER Architektura n Budulcem była cegła, suszona na słońcu lub wypalana; mogła być pokryta polichromią. n Najpiękniejsze budowle to świątynie oraz pałace. Świątynia sumeryjska to zikkurat – piramida schodkowa. Pismo n Sumerowie wynaleźli pismo w celach handlowych. To najstarsze pismo na świecie – pismo klinowe. Rzemiosło n Wyroby rzemieślnicze świadczą o wysokim stopniu rozwoju cywilizacyjnego. Precyzyjnie wykonane przedmioty ze złota z inkrustacją z kamieni takich jak lapis-lazuli, można oglądać w grobowcu IX dynastii z Ur.

MEZOPOTAMIA - SUMER Zikkurat – piramida schodkowa współczesna rekonstrukcja

SUMER Zikkurat z Ur – kompleks świątynny - rekonstrukcja

SUMER Schody zikkuratu z Ur rekonstrukcja. n n Na szczycie znajdowało się pomieszczenie, w którym trzymano posąg bóstwa

SUMER Dwie figurki kapłana w charakterystycznej wełnianej spódniczce

SUMER – PISMO KLINOWE Gliniana tabliczka

SUMER – PISMO Pieczęcie cylindryczne

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – lira królowej

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – dwie liry : drewniana z okuciami ze złota i zdobieniami z lapis lazuli oraz srebrna

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – sztandar z trzech stron

WOJNA

POKÓJ

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca z Ur: plansza do gry i plakietka

SUMER - RZEMIOSŁO Kielich z elektronu Złota lampka

SUMER - RZEMIOSŁO Kamienny kielich ofiarny i statuetka kobiety

SUMER - RZEMIOSŁO Naszyjnik ze złotych liści Złoty hełm

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Ruiny miasta Babilon – stolicy Babilonii. Wszystkie budowle wznoszone były z cegły. Ulice przecinały się pod kątem prostym. Wykopaliska archeologiczne.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA BABILON – rekonstrukcja pałacu południowego. Zwróć uwagę na plan przestrzenny.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Po raz pierwszy Mezopotamię zjednoczył władca Babilonu Sargon, w III tys. p. n. e. n

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Hammurabi otrzymuje prawa od boga Marduka Obelisk z kodeksem Hammurabiego najstarszy kodeks prawa z ok. 1750 r. p. n. e. Wprowadzał zasadę talionu – „oko za oko, ząb za ząb”

MEZOPOTAMIA - BABILONIA „Królowa Nocy” – stella kamienna i jej rekonstrukcja pokryta farbami.

MEZOPOTAMIA – BABILONIA Najważniejszym miejscem była świątynia boga Marduka.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Rekonstrukcja Babilonu. Miasto położone było nad Eufratem, jedną z dwóch wielkich rzek Mezopotamii. Rozwój cywilizacji był możliwy dzięki budowie systemu irygacyjnego.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Brama Isztar w Babilonie rekonstrukcja. Początek drogi wotywnej do świątyni.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Brama bogini Isztar – rekonstrukcja w Babilonie. Fragment drogi wotywnej w Muzeum Pergamon w Berlinie, gdzie znajdują się oryginalne fragmenty bramy.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Złote lwy, byki i smoki zdobią bramę Isztar. Są wykonane z polichromowanej cegły.

MEZPOTAMIA - BABILONIA Wiszące ogrody Semiramidy n składały się z siedmiu oddzielnych tarasów, które razem tworzyły jedną całość. n Zewnętrzne krawędzie tarasów porośnięte były pnączami, które wiły się ku niższym tarasom, tworząc zieloną, stromą górę z drzewami, żywopłotami, krzewami i kwiatami. n Były tam źródełka, wodospady i baseniki, w których pływały kaczki, skakały żaby, latały pszczoły i motyle. n Ogrody Semiramidy zostały cudem świata.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Wiszące ogrody Semiramidy - rekonstrukcje

MEZOPOTAMIA - ASYRIA n n n Asyria miała trzy stolice: Aszur, Niniwę i Nimrud czyli Kalchu. Wszystkie miasta asyryjskie były budowane w podobny sposób. W każdym z nich znajdowały się cytadele, w których budowano pałace królewskie i świątynie. Cechą miast były olbrzymie fortyfikacje. Pałace były zdobione kamiennymi stellami ukazującymi życie władcy – polowania, podboje, biesiady. Wejścia do każdego pałacu strzegły skrzydlate byki

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Plan miasta Dur- Szarukin, twierdzy Sargona II oraz plan pałacu Sargona (koniec VIII w. p. n. e)

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja bramy i kamiennych murów obronnych n Niniwa była stolicą Asyrii za panowania Sanheriba na przełomie VIII/VII w. p. n. e. Za jego panowania do miasta wiodło 15 kamiennych bram. n W Niniwie znajdowały się wspaniałe pałace Sanheriba i Aszurbanipala. Miasto zostało zdobyte i zniszczone w 612 r. p. n. e. przez Babilończyków. n

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Asyryjczycy byli znakomitymi żołnierzami. W okresie nowoasyryjskim podbili znaczne obszary tworząc imperium asyryjskie. Swoje zwycięstwa uwieczniali na kamiennych reliefach. Niniwa – pałac Sennaheriba – żołnierze gwardii królewskiej. Sennaherib na czele swojej armii.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Reliefy z pałacu Sanneheriba: oblężenie miasta Lachish i więźniowie z Palestyny lub Fenicji grający na lirach.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja pałacu Aszurbanipala oraz bramy wejściowej, której strzegły skrzydlate byki.

MEZOPOTAMIA ASYRIA Relief z pałacu Aszurbanipala w Niniwie przedstawiający króla i królową podczas bankietu w ogrodzie British Museum

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Jednym z najsławniejszych cykli reliefów asyryjskich jest cykl przedstawiających sceny z polowania na lwy, który zdobił ściany pałacu Aszurbanipala w Niniwie – British Museum

MEZOPOTAMIA - ASYRIA n n Armia Aszurbanipala Tabliczka z biblioteki króla Aszurbanipala – Britsh Museum

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Nimrud, inaczej Kalchu, było ostatnią stolicą Asyrii, którą wybrał Aszurnasirpal II. Opiekunem miasta był bóg Ninurta.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Rekonstrukcja wnętrz pałacu Szamsziadada V w Kalchu

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Stella z pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu – żołnierze asyryjscy atakujący wrogie miasto – British Museum

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Duch opiekuńczy – pałac Aszurnasirpala w Kalchu Terrakota z pałacu w Kalchu – między stellami kamiennymi ściany zdobiono terrakotą

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Uskrzydlony byk stał u wejścia do pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu, a kamienny lew strzegł bram świątyni Isztar w tym mieście

Prezentację opracowała Helena Tomaszewska w oparciu o bogate zbiory z Internetu. Żródła n n n n www. pl. wikipedia. org www. thebritishmuseum. ac. uk/compass www. urnammu. republika. pl/babilonia 1. htm www. franciscobrowne. tripod. com/ www. historia. org. pl/index. php? id=babilonia www. cab. u-szeged. hu/stats/2000 january. html sp 3 key. com/dx/yi 9 kt/index. html jhistory. nfurman. com/maps/babilon_imp 01. htm www. wsp. krakow. pl/whk/Mezopot. html vsebine. svarog. org/? page_id=35 www. ma. krakow. pl/x/zdjecie/1776 www. muzarp. poznan. pl/. . . /Irak/fot 1. html karmaszutra. freeblog. hu/archives/2005/12/ www. mkidn. gov. pl/kolekcje/material. php? strona. . .