Rodzaje inteligencji H Gardnera style uczenia si Magdalena

Rodzaje inteligencji H. Gardnera, style uczenia się Magdalena Frontczak

RODZAJE NTELIGENCJI WG H. GARDNERA n Na inteligencję poznawczą składają się takie procesy jak: pamięć, percepcja wzrokowa i słuchowa, myślenie, koncentracja uwagi, wyobraźnia przestrzenna i funkcje percepcyjno-motoryczne, a także umiejętności zdobywania wiedzy i kojarzenia ze sobą informacji, wyciągania wniosków i wykorzystania wiedzy.

INTELIGENCJA LOGICZNA-MATEMATYCZNA n n n umiejętność rozumowania oraz liczenia; najlepiej rozwinięta u ekonomistów, naukowców, inżynierów, prawników, księgowych; oparta na myśleniu przyczynowo - skutkowym; przejawia się w postrzeganiu świata poprzez ciągi zdarzeń, logiczne myślenie i kreatywne rozwiązywanie problemów; dotychczasowe badania miernika IQ dotyczyły właśnie tego rodzaju inteligencji.

INTELIGENCJA LOGICZNA-MATEMATYCZNA Osoby z dobrze rozwiniętą inteligencją logiczno-matematyczną: n dbają o porządek, o szczegóły; n lubią rozwiązywać zagadki; problemy, samodzielnie dochodzić do rozwiązania; n szybko dostrzegają związek między różnymi zjawiskami, łączą je; n lubią gry matematyczne i łamigłówki; n cechuje je myślenie abstrakcyjne i zamiłowanie do eksperymentów;

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ MATEMATYCZNĄ

Materiały i środki Rodzaj aktywności komputery przedmioty do manipulowania, liczydła, kalkulatory; klocki, plecionki, tablice geometryczne, pręty, miary metryczne, papier techniczny, tektura, układanki, pieniądze- zabawki, karty pracy, karty do gry, mapy, nożyczki, kostki do gry, kolorowe pionki do gry, modele brył geometrycznych, słomki, kompasy, stopery, zegarki, kątomierze, kątownik pomoc w nauce młodszym kolegom, zespołowe budowanie centrum matematycznego; mierzenie części ciała, mierzenie pomieszczeń; wycinanie kształtów geometrycznych, korzystanie z map, ustalanie kierunków za pomocą kompasu, rysowanie mapy wyspy skarbów, wykonanie kompasów, rysowanie wykresów, wykonywanie zegarów, dzień olimpiady matematycznej, wyścigi na czas, „matematyka w kuchni” – uczenie się ułamków poprzez krojenie warzyw, burza mózgów, sortowanie/klasyfikowanie za pomocą przedmiotów do manipulacji, budowanie modeli geometrycznych

INTELIGENCJA JĘZYKOWA-LINGWISTYCZNA, WERBALNA n umiejętność czytania, pisania i porozumiewania się za pomocą słów, n doskonale rozwinięta u pisarzy, poetów i mówców. n to umiejętność jasnego wyrażania własnych myśli poprzez słowo mówione.

INTELIGENCJA JĘZYKOWA-LINGWISTYCZNA, WERBALNA Osoby obdarzone tym typem inteligencji charakteryzuje: n tzw. „bogate” słownictwo, n łatwość argumentacji, n zamiłowanie do literatury, n zabaw słownych, żartów, n debat i przemówień publicznych; n kreatywnego pisania różnego typu teksów, w tym poezji.

INTELIGENCJA JĘZYKOWA-LINGWISTYCZNA, WERBALNA Osoby obdarzone tym typem inteligencji: n z łatwością zapamiętują informacje; n sporządzają notatki, n z łatwością posługują się językiem w celach rozrywkowych, bawiąc publiczność, n dużo szybciej uczą się języków obcych, n elementami kluczowymi inteligencji językowej są: wrażliwość na dźwięki, brzmienie, rytm, modulację głosu, budowę i znaczenie słów.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ

Materiały i środki Rodzaj aktywności komputery, internet, rzutnik, książki popularnonaukowe, encyklopedie, czasopisma, audiobooki, biblioteczka literatury dziecięcej, bindownica, notes z adresami kolegów z różnych krajów, gry planszowe, papier do notowania, pieczątki, karty pracy, przybory do pisania, rysowania i kolorowania konkursy na najlepsze opowiadanie, dramy, historyjki teatralne, improwizacje teatralne, czytanie ciche i głośne, wymyślanie dialogów do komiksu, scenariusze programów telewizyjnych, wywiady z ciekawymi ludźmi, tworzenie książek, opisów bieżących wydarzeń, prowadzenie gazetki szkolnej

INTELIGENCJA MUZYCZNA-SŁUCHOWA, RYTMICZNA n umiejętność układania piosenek, n śpiewania, n gry na instrumencie, n pisania wierszy, n a także stosowania rymu i rytmu, n szczególnie rozwinięta u kompozytorów, dyrygentów, muzyków.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ

Materiały i środki Rodzaj aktywności pianino, keyboard, instrumenty perkusyjne (grzechotki, dzwonki, marakasy, trójkąty, tamburyna, bębny, ksylofony), kamertony, flety lub flażolety, sprzęt do nagrywania i odtwarzania muzyki, słuchawki, komputer z kartą muzyczną, książki o znanych kompozytorach i instrumentalistach, płytoteka, sprzęt do tworzenia efektów muzycznych, przeszkadzajki (puszki, orzechy kokosowe), kamera, sprzęt oświetleniowy odkrywanie i badanie dźwięków otoczenia, tworzenie podkładu muzycznego, poznawanie muzyki z różnych epok i kultur, zajęcia rytmiczno-taneczne, aerobik, tworzenie piosenek, tworzenie i przedstawianie muzyki, uczestnictwo w zespole instrumentalnym, wokalno-instrumentalnym lub chórze, uczęszczanie na koncerty symfoniczne, przygotowywanie przedstawień muzycznych, uczęszczanie na występy zespołów, tworzenie nagrań z muzyką, wizyta w studio nagrań, dobieranie muzyki do obrazków, spotkania z zawodowymi muzykami, poznawanie pieśni i tańców regionalnych

INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA n umiejętność malowania, rysowania, robienia artystycznych fotografii, rzeźbienia lub wyobrażania sobie trójwymiarowych kształtów, n doskonale rozwinięta u nawigatorów i artystów, n ten rodzaj inteligencji umożliwia rozumienie otoczenia dzięki kształtom i wyobrażeniom, pochodzącym ze świata zewnętrznego oraz wyobraźni.

INTELIGENCJA WIZUALNO-PRZESTRZENNA n n n n Osoba obdarzona tym typem inteligencji “myśli obrazami”, czyli używając wyobraźni, zwraca uwagę na szczegóły, detale, wszystko jest ważne, cechuje ją duża wrażliwość na otaczające przedmioty, kolory i wzory, lubi wykonywać różnego rodzaju prace plastyczne, układać puzzle, czytać mapy, wie jak łączyć ze sobą harmonijnie kolory, jest obserwatorem, bardzo często używa wyobraźni – wizualizacji, chętnie obrazuje zagadnienia w postaci diagramów, schematów i tabel, w proces zapamiętywania angażuje wszystkie zmysły, jest bardzo kreatywna i twórcza.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ

Materiały i środki Rodzaj aktywności komputer, kamera, rzutnik, scena, stroje do przebierania się, marionetki, plastelina, glina, modelina, masa modelarska, zestawy do majsterkowania, różnego rodzaju klocki, książki, mapy, atlas geograficzny, kreda, układanki, domki dla lalek, tektura, kolorowy papier, pergamin, przybory do rysowania i malowania drama, przedstawienia, pantomima, zajęcia ruchowe, taniec, przedstawienia muzyczne, praca z komputerem, budowanie modeli, wycieczki krajoznawcze, wykonywanie wykresów i diagramów, wykonywanie książek obrazkowych, oglądanie i nagrywanie filmów, rysowanie, malowanie, zbieranie materiałów przyrodniczych, kalkowanie i rysowanie

INTELIGENCJA PRZYRODNICZA-NATURALISTYCZNA, ŚRODOWISKOWA n umiejętność rozumienia praw natury i postępowania zgodnie z nimi, n dobrze rozwinięta u biologów, rolników i osób działających na rzecz ochrony przyrody, botanik, weterynarz.

INTELIGENCJA PRZYRODNICZA n n n n opiera się na poznaniu, docenianiu i zrozumieniu natury, osoba obdarzona inteligencją przyrodniczą “czuje” naturę, troszczy się o świat, dba o zwierzęta, pielęgnuje rośliny, odznacza się zdolnością do rozumienia i czerpania wniosków i korzyści ze środowiska naturalnego, świetnie radzi sobie w klasyfikacji różnych przedmiotów w hierarchie (stopniuje rzeczy ważniejsze i mniej ważne), dostrzega wzorce funkcjonujące w naturze, przyrodnicy aktywnie spędzają czas na świeżym powietrzu, lubią zbierać kwiaty i patyki, kolekcjonować kamienie i muszelki, mogą godzinami obserwować mrówki, motyle i pszczoły, uwielbiają opiekować się zwierzętami. wspomaganie inteligencji przyrodniczej jest nieco bardziej pracochłonne, niż w wypadku innych jej typów: tworzenie zielnika, robienie zdjęć, prowadzenie dziennika obserwacji.

INTELIGENCJA RUCHOWA-KINESTETYCZNA n zdolności manualne oraz umiejętności sportowe, n dobrze wykształcone u gimnastyków, tancerzy, rzemieślników i sportowców, a także chirurgów, n to nauka poprzez wykonywanie czynności, ruch, n to świadomość własnego ciała.

INTELIGENCJA RUCHOWA-KINESTETYCZNA n n n n n osoby obdarzone inteligencją ruchową uwielbiają taniec i sport, z przyjemnością wykonują własnoręcznie różnego typu prace, np. majsterkowanie, rzeźbienie, na co dzień posługują się językiem ciała i dużo gestykulują, potrafią, bez wykorzystania logicznego i świadomego myślenia wykonywać trudne manewry, zarówno własnym ciałem jak i innymi przedmiotami, mają doskonale wypracowane reakcje automatyczne, potrafią planować działania, dzielić zadania, mają świetną organizację przestrzenną, przepadają za grami ruchowymi, najlepiej grupowymi, często mylnie nazywane „nadpobudliwymi ruchowo”, są bardzo wrażliwe na dotyk.

INTELIGENCJA RUCHOWA-KINESTETYCZNA n n n n osoby z rozwiniętą inteligencją ruchową często mają problemy w szkole, ponieważ oczekuje się od nich skupienia i ciszy, czyli po prostu siedzenia w ławce przez 45 minut, a one potrzebują maksymalnie dużo przerw, lubią zajęcia urozmaicone, ciekawe, z zastosowaniem różnego typu urządzeń (np. mikroskopy, rzutniki, tablice interaktywne), najłatwiej zapamiętują to, co było wykonywane, trudniej to, co było wyłącznie omówione, duże znaczenie mają dla nich zwierzęta i środowisko naturalne, radość sprawia im zgłębianie tajników biologii i zagadnień ekologicznych, dobrze piszą i dobrze liczą, lubią wymyślać nowe gry, są kreatywne, potrzebują ruchu, by mogły się „wyszaleć”, doskonały wybór to zajęcia sportowe, taneczne, teatralne itp.

Inteligencja w życiu n W szkole w procesie nauczania są uznawane tylko dwa pierwsze rodzaje inteligencji, ale za sukces życiowy odpowiedzialna jest przede wszystkim inteligencja emocjonalna (inteligencja społeczna i refleksyjna) tj. umiejętność współdziałania z ludźmi, zdolność komunikacji, rozwiązywania problemów, motywacji do podejmowania działań, radzenia sobie ze stresem, uczuciami.

INTELIGENCJA INTERPERSONALNA-SPOŁECZNA n umiejętność i łatwość nawiązywania kontaktów, n Szczególnie dobrze rozwinięta u sprzedawców, nauczycieli i przywódców.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ

Materiały i środki Rodzaj aktywności komputer, kamera, dyktafon, studio nagrań, gry planszowe, gry zespołowe, materiały do scenografii przedstawień, papier do konstrukcji, sprzęt sportowy, instrumenty muzyczne, scenariusze przedstawień, scenariusze do teatru lalek, teatrzyk kukiełkowy, marionetki, kukiełki, pieczątki zabawa w podchody, symulacje różnych wydarzeń, projekty grupowe, udzielanie pomocy w nauce rówieśnikom i młodszym kolegom, teatr czytelników, przedstawienia z udziałem marionetek lub kukiełek, drama, przedstawienia słowno-muzyczne, zajęcia sportowe, korzystanie z internetu, dyskusje zespołowe, robienie filmu, korespondowanie, prowadzenie kroniki klasowej

INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA-REFLEKSYJNA n umiejętność skupienia uwagi na swoich uczuciach, n umiejętność wyciągania wniosków z przeżytych doświadczeń, n umiejętność planowania, n ten rodzaj zdolności wiąże się u niektórych ludzi z wielką intuicją.

DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE INTELIGENCJĘ

Materiały i środki Rodzaj aktywności komputer, programy, sprzęt do nagrywania, miejsca do nauki indywidualnej, miejsca wyciszenia, kamery, dyktafony, książki, układanki, materiały do zabaw umysłowych, materiały do rysowania i malowania, gry, mikroskopy, teleskopy, materiały i źródła czytelnicze korzystanie z poczty internetowej, korespondowanie, prowadzenie dzienników, tworzenie książek, indywidualne zajęcia muzyczne, dekorowanie kącików do nauki, wykonywanie zindywidualizowanych poleceń, instrukcji, pomoc w nauce młodszym dzieciom, wykonywanie projektów multimedialnych, nagrywanie słuchowisk, wykonywanie projektów studyjnych, oglądanie programów edukacyjnych, filmów i fragmentów filmów, ćwiczenia związane z czytaniem

STYLE UCZENIA SIĘ n Styl uczenia się - sposób, w jaki najlepiej zapamiętujemy nowe informacje, czy uczymy się nowych umiejętności. n W zależności od preferencji poszczególnych zmysłów, dzięki którym informacja jest odbierana i przekazywana do struktur mózgowych, dzielimy osoby na: wzrokowców, słuchowców, kinestetyków

STYLE UCZENIA SIĘ n n n UCZENIE SIĘ wzrokowe: nauka przy wykorzystaniu obrazu, rysunków, schematów, map itp. , UCZENIE SIĘ słuchowe: nauka poprzez wykorzystane dźwięku, muzyki, zadawanie pytań, itp. , UCZENIE SIĘ kinestetyczno-dotykowe: przyswajanie informacji, gdy się jest w coś zaangażowanym, w trakcie poruszania się, eksperymentowania, doświadczania na sobie.

WZROKOWCY n uczą się poprzez wizualizację, n mają bujną wyobraźnię i potrafią kreować w wyobraźni szczegółowe obrazy, n posiadają zdolność do myślenia obrazowego, n nie mają problemów z koncentracją uwagi, n łatwo zapamiętują (czasem wręcz pamięć fotograficzna), często pamiętają twarze, ale nie pamiętają imion, n prace pisemne nie sprawiają im kłopotu: prowadzą przejrzyste notatki, chętnie robią własne zapiski, chętnie spisują swoje myśli, n ich pismo jest zwykle czytelne, n czytają szybko i poprawnie,

WZROKOWCY n n n są osobami dbającymi o swój wygląd, cenią porządek, mają wrodzoną zdolność do szczegółowej analizy dzieł plastycznych, interesują się malarstwem, plakatem, grafiką, rzeźbą; takie dzieła sztuki mogą u nich wywołać głębokie wzruszenie, należą do ludzi cichych, mało mówią, używają zwrotów: „widzę teraz, jak to zrobić”; „nie widzę tego”; „teraz to jest dla mnie jasne”; „to jest dla mnie mało przejrzyste”; „to wygląda całkiem nieźle”.

SŁUCHOWCY n najlepiej przyswajają ustne relacje, pamiętają, co usłyszeli, a nie to, co widzieli, czy zrobili; n z łatwością naśladują akcent i intonację; n lubią dyskusje, rozmowy, łatwo zapamiętują czytane głośno treści; n uwielbiają pisanie ze słuchu i wolą słuchać niż czytać; n nie lubią prac pisemnych, piszą często z błędami, tak, jak słyszą; n dłużej niż inne dzieci uczą się pisać, notatki są niestaranne; n zapamiętują poprzez głośne powtarzanie materiału; dobrze zapamiętują imiona; n słuchając wykładu, cicho powtarzają słowa wykładowcy lub potakują głową, „głośno myślą", nucą pod nosem, powtarzają polecenia sprawiające im trudność intelektualną;

SŁUCHOWCY n n n lubią słuchać innych, ale często przerywają, wtrącają własne zdanie; nie lubią przebywać w ciszy, przeszkadzają nauczycielowi, bo ciągle rozmawiają, raczej nie dbają o swój wygląd; są dobrymi mówcami; preferują muzykę i interesują się działaniami związanymi z muzyką; używają zwrotów: „to brzmi nieźle”; „on jest taki głośny”; „muszę to usłyszeć”; „muszę się w to lepiej wsłuchać”.

KINESTETYCY-RUCHOWCY-CZUCIOWCY n n n n uczą się poprzez praktykę, ruch i dotyk, bezpośrednie zaangażowanie; na lekcjach są aktywni, w ciągłym ruchu, dużo gestykulują; nie lubią czytać, preferują krótkie teksty, w których jest akcja; zapamiętują to, co zrobili, a nie to, co zobaczyli, czy usłyszeli; koncentrują się i myślą, gdy zmieniają pozycję ciała, poruszają się; mają trudności z ortografią; zachowują się impulsywnie, emocje wyrażają za pomocą ruchu;

KINESTETYCY n n n mają problemy z słuchaniem innych; przewodzą w grupie; mają słomiany zapał, są chaotyczni; nie interesują się sztuka; używają zwrotów: „trzeba nim potrząsnąć”; „gładko poszło”; „to jest ciężkie do zrozumienia”; „to mi leży na wątrobie”; „ciepłe słowa”; „nie bądź taki miękki”; „szorstko się z nim obszedł”.

METODY PRACY – wzrokowcy powinni: n n n używać kolorowych pisaków i długopisów; podkreślać, rysować, tworzyć schematy i tabele; układać krzyżówki z najważniejszych słów do zapamiętania; kluczowe słowa, wzory, daty, wnioski - zapisywać na małych karteczkach i umieszczać na wysokości oczu; stosować wizualne pomoce naukowe – slajdy, prezentacje, filmy; pracować w ciszy.

METODY PRACY – słuchowcy powinni: n n n n uczyć się przy ulubionej muzyce (choć najlepsza jest muzyka barokowa, która wyzwala fale alfa w mózgu, sprzyjające nauce, koncentracji, zapamiętywaniu); ucząc się wzorów, wykazów, list i innych informacji - wymawiać lub wyśpiewywać je w rytmie; głośno powtarzać najważniejsze treści do zapamiętania; jeżeli to możliwe - śpiewać, rymować, deklamować - wykorzystując rytm i rym; układać krótki wiersz lub piosenkę złożoną z najważniejszych słów do zapamiętania; wykorzystać dialogi, rozmowy, dyskusję w grupie, minidebaty; najważniejsze informacje nagrywać na dyktafon, telefon - a potem odtwarzać.

METODY PRACY – kinestetycy powinni: n n n uczyć się wykorzystując dynamikę całego ciała; demonstrować pojęcia za pomocą ruchów i gestów (kalambury); powtarzając materiał chodzić po pokoju; konstruować modele przestrzenne, wycinać, lepić z plasteliny; wykorzystywać różne metody pracy.

Wskazania do pracy z kinestetykiem n n n n wspieranie przekazu odpowiednią mimiką; używanie gestów i różnych ruchów; przeprowadzanie ćwiczeń rozluźniających; wykonywanie ćwiczeń praktycznych, np. doświadczeń; organizowanie wycieczek i zajęć w terenie; stosowanie psychodramy, pantomimy, gier dydaktycznych; wykorzystywanie fizycznego ruchu jako narzędzia wspierającego przyswajanie treści programowych (naśladowanie ruchu, rysowanie na boisku szlaków handlowych, granic państw itp. );

Wskazania do pracy z kinestetykiem n n n zapisywanie, przepisywanie, robienie notatek; proponowanie prezentacji na forum klasy, prowadzenia lekcji; używanie sformułowań: „ jak to odczuwasz? ”, „co ci się tu podoba? ”, „oprzyj się na…”; n proponowanie powtarzania materiału w sposób aktywny, używania pomocy naukowych, rysowania, pisania itp. ; n stosowanie nagrań na dyktafon, na telefon, proponowanie wodzenia palcem po tekście, czytanie na głos; n zachęcanie do odgrywania scenki angażując ręce i całe ciało, do opowiadania przeczytanych historii, zadawania pytania; n pozwolenie na stworzenie własnego miejsca pracy, w którym uczeń będzie miał możliwość wygodnie siedzieć i poruszać się.

Czy wiecie, że: n osoba zrelaksowana może szybciej osiągnąć stan skupienia, n i będzie on bardziej długotrwały, n im mocniej jesteśmy zdenerwowani, tym trudniej nam sobie coś przypomnieć, n im jesteśmy spokojniejsi, tym łatwiej jest nam się skoncentrować i skuteczniej zapamiętać różne informacje, n ośrodek emocjonalny w mózgu związany jest z systemem pamięci długotrwałej, dlatego chętniej zapamiętujemy informacje o określonym ładunku emocjonalnym.

Każdy ma własny styl uczenia i swoje mocne strony. Jesteśmy się w stanie nauczyć: n 10% tego, co czytamy; n 20% tego, słyszymy; n 30% tego, co widzimy; n 50% tego, co widzimy i słyszymy; n 70% tego, co mówimy; n 90% tego, co mówimy, robimy i przeżywamy.

Każdy ma własny styl uczenia i swoje mocne strony n W procesie uczenia się ważne jest dokonywanie jak największej ilości operacji na opracowywanym materiale (tj. mówienie, pisanie, rysowanie, obliczanie, analizowanie, porównywanie, tworzenie planów, projektów, harmonogramów, wyciąganie wniosków, uzasadnianie przy zaangażowaniu wszystkich możliwych zmysłów, jak również emocji i motywacji.

Zasady zapamiętywania n krzywa EBINGHAUSA: Najszybciej zapominamy materiał w przeciągu pierwszych 2 tygodni, a logiczny, sensownie połączony materiał wolniej ulega zapominaniu; n im wcześniej powtórzymy materiał, tym mniej wysiłku i czasu włożymy w jego zapamiętanie. Najlepiej zapamiętujemy treści, których: • uczymy się na początku i na końcu (efekt pierwszeństwa i efekt świeżości); • są ze sobą powiązane logicznie; • są uwypuklone, podkreślone, zaznaczone • są dziwne, niezwykłe; • angażują nasze emocje, są ważne.