RETM LKE ve YNTEMLER ADA YAKLAIMLAR Dr Alpaslan

ÖĞRETİM İLKE ve YÖNTEMLERİ ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR Dr. Alpaslan GÖRÜCÜ

İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME İşbirlikli öğrenme, küçük gruplar oluşturarak bir konuyu çözümlemek, bir görevi yerine getirmek, bir problemi çözmek için ortak bir amaç etrafında çalışma işidir. İşbirlikli öğrenme; kubaşık öğrenme, işbirlikçi öğrenme, işbirliğine dayalı öğrenme olarak da karşımıza çıkmaktadır. Dewey, Vygotsky, Bandura, Piaget gibi kuramcılar işbirlikli öğrenme savunucularıdır. 2

İşbirlikli öğrenme, sıradan bir grup çalışması değildir. Her öğrenci eşit katkı sağlamalıdır. Yarışmacı öğrenmede olduğu gibi, grup içi yarışma söz konusu değildir. Aksine her öğrenci, diğer öğrenciler başarmadan kendisinin de başaramayacağını bilir ve diğer arkadaşlarının öğrenmesine yardımcı olur. 3

İşbirlikli öğrenme, küme çalışması değildir. Küme çalışmalarında olduğu gibi görev dağılımı yoktur. Birlikte çalışma söz konusudur. Küme çalışmaları belli bir projenin hazırlanmasına yöneliktir. Oysa işbirlikli öğrenme hemen tüm konularda kullanılabilir. 4

İşbirlikli öğrenme, sihirli değnek değildir. İşbirlikli öğrenme etkili, kullanışlı ve çağdaş bir öğrenim yaklaşımı olmasının yanında her yerde, her türlü soruna çözüm bulmayabilir. Bir öğretim yaklaşımının getirebileceği kadar çözüm getirebilir. Öğretim ortamında yer alan, öğretim yöntemi dışındaki etkenlerin rolü unutulmamalıdır. 5

İşbirlikli Öğrenme Etkili Kullanım İlkeleri v. Grup heterojen olmalıdır. Böylece birbirinden öğrenme gerçekleşir. vÖğrenciler arasında rekabet yoktur. Rekabet gruplar arasında olmalıdır. v. Başarı ve başarısızlık tüm grup tarafından paylaşılır. 6

vÖğretmen rehberdir. v. Paylaşılmış bir liderlik vardır. v. Sosyal becerilerin kazandırılmasında etkilidir. vÖğrenciler birbirlerinin öğrenmesinden sorumludur. v. En pasif öğrencinin bile grubun başarılı olmasında büyük payı vardır. v 2 -6 kişilik öğrenme grupları idealdir. vÖğrencilere sosyal beceriler kazandırılmaya çalışılır. 7

İşbirlikli Öğrenme İçin Gereken Şartlar Olumlu Bağımlılık Bireyin, grubun başarısını kendi başarısı, kendi başarını da grubun başarısı olarak algılayabilmesidir. Bu kavram işbirlikli öğrenmenin temeli sayılmaktadır (ortak amaç, ortak rol, ortak kaynak, ortak ödül). 8

Yüz Yüze Etkileşim Başarı için öğrencilerin birbirlerinin çalışmalarını kolaylaştırması, birbirlerini güdülemeleri, birbirlerine yardım etmeleri gibi etkinlikleri kapsamaktadır (grup sayıları az tutulmalı ve öğrenciler oturtulurken birbirlerini en iyi görebilecekleri şekilde ayarlanmalıdır). 9

Bireysel Sorumluluk ve Değerlendirilebilirlik Her birey yeteneği kadar en iyi şekilde gruba katkı getirir. Burada amaç bir görevi bitirmek için daha çok yardımlaşmadır (grubun görevi tamamlamada kimin daha çok yardıma, desteğe ve teşvike ihtiyacı olduğunu bilmesi önemlidir). 10

Sosyal Beceriler Öğrencilerin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine güvenmeleri, açık ve net olarak iletişime geçebilmeleri, birbirlerini kabul etmeleri ve savunmaları, aralarındaki problemleri yapıcı bir şekilde çözebilmeleri açısından sosyal beceriler önemli yer tutmaktadır. 11

Eşit Başarı Fırsatı Herkese yeteneği ölçüsünde görevler verilmesi, gruba yeteneği ölçüsünde katkı sağlamasıdır (koro için öğrenci grupları oluşturulurken sesi güzel olmayan bir öğrenciye notaların kaydını tutma görevi verilmesi gibi). 12

İşbirlikli Öğrenme Özellikleri v Öğrencinin güdülenmesi ve dikkati üst düzeydedir. (çünkü yeteneği ölçüsünde işler verilir). v Başarı ve başarısızlık grubun tüm üyelerince paylaşılır. v Psikososyal ve duygusal gelişimi sağlar. v İşbirliği ve sorumluluk duygusu kazandırır. v Düşük yetenekli ve öğrenme güçlüğü çeken öğrencileri de sürece katar. 13

v Zincirleme bir görev dağılımı vardır. (bunun sorumluluğu öğretmene aittir). v Ortak hareket ve bireysel çaba vardır. v Sosyal öğrenme süreci çalışır. v ”BEN” değil ”BİZ” duygusu vardır. v Değerlendirme sürecinde hem bireysel hem de grup değerlendirilmesi vardır. 14

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Birlikte Öğrenme (David-Roger Johnson) 4 -5 kişilik karma gruplar oluşturulur. Gruplar konularını çalışıp birbirlerine yardımcı olurlar. Bu teknikte bireysel ve grup yarışması yoktur. 15

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Öğrenci Takımları-Başarı Bölümleri (Slavin) Öğrenciler 4 -5 kişilik takımlara ayrılır. Takımlar kendi içlerinde çalıştıktan sonra bir test uygulanır. Öğrenciler testten aldıkları puana göre başarı sırasına dizilir. Her öğrenci becerisi ve başarısı oranında takımına katkı getirir. Öğrenci kendisini kendi başarı grubundakilerle karşılaştırır. 16

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Takım-Oyun-Turnuva (De Vries-Slavin) Öğrenciler 4 -5 kişilik takımlara ayrılır. Öğretmen hedef konuyu sunar ve öğrencilere çalışma amaçlarını -kaynaklarını belirtir. Gruplar çalışıp turnuvaya hazırlanır. Turnuvalara grupları temsilen her hafta bir kişi katılır. Yapılan sınavda temsilcilerin aldıkları puanlar takım puanına eklenir. En yüksek puanı alan takım birinci olur. 17

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Ayrılıp Birleştirme (Aronson) Öğrenciler 3 -6 kişilik gruplara ayrılır. Konu grup üyesi kadar küçük parçalara bölünür. Her grupta aynı konuyu çalışanlar kendi gruplarından ayrılıp yeni gruplar oluşturur. Bu gruplar çalıştıktan sonra kendi gruplarına dönüp konuyu öğretirler. Bütün konuların öğrenilmesinden sonra sınav yapılır ve bireysel olarak değerlendirilir. 18

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Takım Destekli Bireyselleştirme (Slavin) Öğrenciler 3 -4 kişilik gruplara ayrılır. Önce bir test yapılır. Öğrenciler aldıkları puanlara göre uygun yere yerleştirilir. Takım üyeleri farklı ünitelere çalışır. Her öğrenci diğer öğrencinin cevabını cevap anahtarı olarak kullanır. Final testi hiçbir şekilde yardımlaşmadan yapılır. 19

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Birleştirme 2 (Slavin) Öğrenciler 4 -5 kişilik gruplara ayrılır. Grubun bütünü konudan sorumlu olur. Bunun yanında bir öğrenci bir konuda uzmanlaşır. Bu öğrenciler uzman gruplarında çalışır, sonra kendi gruplarını eğitirler. Sonuçta bireysel sınav yapılır. Grup puanları belirlenir. En başarılı grup ilan edilir. 20

İşbirlikli Öğrenme Teknikleri Grup Araştırması (Sharov-Shoran-Lazarowitz) Konu bütün gruba sunulur. İlgi duyulan konular belirlenip 2 -6 kişilik gruplar oluşturulur. Gruplar kendi içinde planlama yapıp konuya hazırlanır. Final raporu hazırlarlar. Her grup sınıfa sunu yapar. Bütün sınıf ve öğretmen tarafından değerlendirme yapılır. 21