OPARZENIA Rodzaje oparze ciaa Oparzenia termiczne powstaj w

OPARZENIA

Rodzaje oparzeń ciała Oparzenia termiczne - powstają w wyniku działania ciepła (np. wrzątku, gorącego oleju, oparzenia przez kontakt z gorącą powierzchnią). Oparzenia chemiczne - są wywoływane przez środki chemiczne o żrącym działaniu, takie jak kwasy, ługi (zasady) i sole metali ciężkich. Wywołują one zmiany na skórze i błonach śluzowych

Oparzenie kwasem- charakteryzuje się wytworzeniem na skórze suchego strupa o różnym zabarwieniu. Oparzenie ługiem- powoduje powstanie na skórze miękkiego, wilgotnego strupa o zabarwieniu białawym (tzw. martwica rozpływna).

Oparzenia elektryczne - powstają w wyniku przepływu prądu elektrycznego przez ciało ( porażenia prądem). Źródłem prądu zazwyczaj jest domowa lub przemysłowa instalacja elektryczna. Oparzenia radiacyjne – są wynikiem działania promieniowania radioaktywnego (RTG, UV i innych ekstremalnych czynników promiennych), a także promieniowania słonecznego. Oparzenia przez piorun

KLASYFIKACJA OPARZEŃ Do oparzenia skóry może dojść już pod wpływem temperatury 42°C. Przy tej temperaturze naskórek ulega martwicy już po 6 godzinach. Przy temperaturze 55°C do oparzenia dochodzi po 3 minutach, Przy temp. 70°C zaledwie po 1 sekundzie.

Temperaturą graniczną, powyżej której nieodwracalnemu uszkodzeniu ulega białko tkankowe, jest 55°C. Każda wyższa temperatura, która działa na powierzchnię ciała, powoduje uszkodzenie skóry i tkanek głębszych. Tego typu uszkodzenia zazwyczaj są nieodwracalne.

Oparzenie I stopnia Obejmuje tylko naskórek. Jego cechami charakterystycznymi są: - zaczerwienienie skóry, czyli rumień - lekki obrzęk - bolesne pieczenie skóry Rumień może być wynikiem krótkotrwałego działania pary wodnej, niezbyt gorącej wody lub silnego działania promieni słonecznych. Zaczerwienienie skóry utrzymuje się zwykle kilka dni i goi się samoistnie po złuszczeniu naskórka. I stopień oparzenia niesie za sobą ryzyka powstania blizny.

Oparzenie II stopnia Oparzenia II stopnia mogą powstać po oblaniu wrzątkiem, gorącym olejem lub pod wpływem pary wodnej, chemikaliów itp. Wyróżnia się oparzenie II stopnia powierzchowne (II A), które obejmuje naskórek i część skóry właściwej. Objawy : - zaczerwienie i obrzęk - pęcherze wypełnione żółtawym płynem surowiczym….

Pęcherze to martwy naskórek uniesiony gromadzącym się pod nim płynem tkankowym. Występują silne procesy zapalne i martwicze naskórka na granicy ze skórą właściwą, pacjent odczuwa silny ból Gojenie trwa około 10 -14 dni. Oparzenia II stopnia A pozostawiają jedynie niewielkie przebarwienia

Oparzenie II stopnia głębokie (II B), które obejmuje naskórek i całą grubość skóry właściwej Objawy : - biała skóra z czerwonymi punktami (powierzchowna martwica) - ból, który jest mniejszy niż w przypadku oparzenia w stopniu II A, ponieważ zostały uszkodzone zakończenia nerwowe. - Czas gojenia powstałych w ten sposób ran trwa ok. 3 tygodni. Po zagojeniu się ran mogą powstać blizny.

Oparzenia III stopnia Przy oparzeniach III stopnia obserwuje się zniszczenie całej warstwy skóry, a często i tkanek leżących głębiej. Dochodzi w ten sposób do martwicy skóry. Po wyschnięciu części martwiczej, powstają białoszare lub żółte strupy. Oparzenie III stopnia wywołuje bardzo silne bóle, przy czym powierzchnia oparzonej skóry jest niewrażliwa na dotyk. .

Tego typu oparzenia są wynikiem dłuższego działania wrzątku, gorącego oleju, a także otwartego ogania. Oparzenia III stopnia wymagają często leczenia operacyjnego przeszczepami skóry.

Oparzenia IV stopnia Skrajną postacią oparzenia jest zwęglenie tkanek. Martwica obejmuje wszystkie tkanki, aż do kości. Widać narządy wewnętrzne, mięśnie i ścięgna. Oparzenia IV stopnia mogą być wynikiem długotrwałego działania ognia lub oparzenia elektrycznego.

Obliczanie powierzchni skóry oparzonej. Aby obliczyć rozległość oparzenia, najczęściej stosuje się tablice Berkowa lub tzw. regułę dziewięciu 9 % głowa, 9 % każda kończyna górna, 18 % przód tułowia, 18 % tył tułowia, 18 % każda kończyna dolna

U małych dzieci, głowa jest proporcjonalnie dużo większa niż u dorosłego obliczono, że stanowi ona 18% powierzchni ciała, kończyny dolne po 13%. „ Reguła dłoni” – powierzchnia dłoni chorego to 1% powierzchni ciała.

Działania ogólnoustrojowe oparzeń III i IV stopnia Oparzenia III i IV stopnia powodują zaburzenia ogólnoustrojowe w postaci wstrząsu hipowolemicznego (który jest wynikiem masywnej utraty wody i elektrolitów przez oparzone powierzchnie),

• Choroba oparzeniowa - jest wywołana bólem, utratą osocza krwi i zatruciem organizmu przez wchłaniane produkty rozpadu białka tkankowego.

• Im rozleglejsza jest powierzchnia oparzona, tym większa jest ucieczka z krwi płynu wraz z białkiem do obrzękłych tkanek i pęcherzy • W przypadku choroby oparzeniowej obok głębokości (stopnia) oparzenia bardzo ważna jest również jego rozległość.

Stopnie oparzeń skóry Lekkie – oparzenia I lub II stopnia nie przekraczają 15 % powierzchni ciała, - oparzenia III stopnia 5 %.

Średnie - każde oparzenie II i III stopnia, które obejmuje 15– 20% powierzchni ciała u człowieka dorosłego, Oparzenie 10% u dziecka lub u człowieka w wieku starszym wymaga leczenia szpitalnego, ponieważ prowadzi do wstrząsu oparzeniowego, który stanowi zagrożenie życia. Przyczyną śmierci u młodszych dzieci mogą być już oparzeniu 10– 15% powierzchni ciała.

Ciężkie - oparzenia I lub II stopnia obejmujące ponad 50% powierzchni ciała, - oparzenia III stopnia powyżej 15 %. W przypadku dzieci i u ludzi w podeszłym wieku, może doprowadzić do śmierci, która następuje w ciągu 24– 48 godzin po oparzeniu

Wskazania do hospitalizacji - poparzenia prądem lub substancją żrącą, długość rany jest większa niż 2, 5 cm, - oparzenia jamy ustnej lub dróg oddechowych, - oparzenia II stopnia, rana jest większa niż dłoń poszkodowanego; - pojawiły się pęcherze lub uszkodzenie skóry jest głębokie; - kiedy pacjent cierpi na przewlekłą chorobę układu krążenia, cukrzycę lub gdy ofiarą jest kobieta w ciąży.

ZASADY - ranę zawsze opatruj w jednorazowych rękawiczkach, aby uniknąć jej zakażenia - oparzenia nie zaklejaj plastrem - rany nie smaruj żadną maścią ani żelem - gdy oparzenie wymaga interwencji lekarza, poszkodowanemu nie podawaj nic do picia i jedzenia; może zaistnieć konieczność zastosowania znieczulenia.

PIERWSZA POMOC PRZY OPARZENIACH Niezależnie od rodzaju oparzenia, należy jak najszybciej schłodzić oparzone miejsce, najlepiej pod zimną bieżącą wodą lub innym mocno schłodzonym płynem. Tego typu zabieg przyniesie ulgę, obniży temperaturę tkanek i zapobiegnie ich dalszemu uszkodzeniu.

Oparzenia lekkie - leczenie oparzeń I i II stopnia Należy schładzac oparzone miejsce do momentu ustąpienia pieczenia. W oparzeniach lekkich (I lub II stopnia) nieprzekraczających 10% powierzchni ciała, poparzone miejsce - trzymać pod strumieniem zimnej wody przez przynajmniej 10 -15 minut(I stopień) lub 30 minut (II stopień poparzenia)….

Na oparzone miejsce należy położyć czysty, suchy opatrunek (należy go zmieniać przynajmniej raz dziennie). WAŻNE! Mogą pojawić się bąble, których nigdy nie wolno przekłuwać.

Oparzenia ciężkie Bezpośrednio po wypadku należy obnażyć oparzone części ciała (w razie potrzeby rozciąć ubrania i buty). Jeśli odzież przylgnęła do ciała, należy odciąć ją dookoła rany, ale nie odrywać od skóry. Jeśli oparzenie jest rozległe i nie można założyć opatrunku, należy chorego położyć i owinąć w wyprane prześcieradło.

Przy oparzeniach ciężkich (III stopnia) oparzone miejsce należy schłodzić wodą jedynie przez kilka minut, żeby nie wprowadzić poszkodowanego w stan hipotermii (wyziębienia). Nie wolno też zanurzać poparzonej osoby w wannie z wodą ani okładać śniegiem bądź lodem.

Oparzenia ciężkie – leczenie szpitalne Leczenie szpitalne polega na podawaniu środków przeciwbólowych oraz zapobieganiu wystąpienia choroby oparzeniowej w postaci wstrząsu hipowolemicznego i niewydolności wielonarządowej oraz zakażenia ran i rozwoju sepsy.

Można zastosować leczenie operacyjne, które polega na pokrywaniu powierzchni oparzonych odpowiednimi przeszczepami skóry. W oparzeniach obowiązuje profilaktyka przeciwtężcowa, która polega na wstrzykiwaniu zapobiegawczo surowicy przeciwtężcowej, a u osób zaszczepionych, dawki przypominającej – anatoksyny.

Oparzenia chemiczne – pierwsza pomoc Należy natychmiast usunąć żrącą substancje chemiczną z oparzonej powierzchni skóry. Wapno niegaszone należy usunąć z powierzchni skóry przez ścieranie, a dopiero potem można spłukać ciało silnym strumieniem wody. Następnie pozostałe resztki substancji trzeba zobojętnić

Skórę oparzoną kwasami należy spłukiwać płynami o charakterze zasadowym, np. 3% roztworem sody oczyszczonej, roztworem mydła lub wodą wapienną

W przypadku oparzenia ługami powierzchnię oparzoną należy spłukać słabymi roztworami kwasów, np. 1% kwasem octowym, 1% kwasem cytrynowym lub 3% kwasem borowym. Następstwa działania żrących substancji chemicznych będą minimalne, jeśli pierwszej pomocy udzieli się w ciągu 2 minut od momentu skażenia.