Rodzaje pisma budowa liter i znakw kroje pisma
Rodzaje pisma, budowa liter i znaków
kroje pisma tytulariach zdobnictwie literniczym języka irlandzkiego półuncjały alfabecie łacińskim pismo gaelickie
antykwa renesansowa antykwa barokowa antykwa klasycystyczna egipcjanka grotesk
Antykwa Półtawskiego Antykwa Toruńska
liter alfabetu nazwy własnej skrótowcach jednostek miar zdanie
krojów pisma łac. rusycyzmem antykwy
alfabetu majuskuły łac. krojów pisma
Litery są zbudowane z kresek o różnych kształtach i grubości, które łączą się ze sobą lub przecinają w różnych punktach. Wszystkie te kreski i punkty mają przypisane nazwy, ułatwiające ich identyfikację. Wydłużenie dolne – (ang. descender) część litery znajdująca się poniżej podstawowej linii pisma i stykająca się z dolną linią pisma. Wydłużenie górne – (ang. ascender) część litery znajdująca się powyżej linii środkowej i stykająca się z górną linią pisma.
Szeryf – (ang. serif) poprzeczne lub ukośne zakończenia kresek liter niektórych krojów pism. Szeryfy mogą przyjmować różne kształty. Trzon – (ang. stem) główna pionowa lub ukośna kreska litery. Poprzeczka – (ang. crossbar) kreska pozioma, która łączy dwie kreski w takich literach jak A i H lub przecina trzon w literach t i f. Ramię – (ang. arm) krótka kreska pozioma lub ukośna, połączona jednym końcem z inną kreską, jak w literach: F, E, Y, K.
Noga – (ang. leg) krótka ukośna kreska opadająca w dół występująca w literach K i R. Rozwidlenie – (ang. crotch) ostry kąt na styku dwóch kresek, np w literze V lub Y. Wierzchołek górny – (ang. apex) szczytowy punkt złączenia dwóch kresek, jak w dużej literze A lub wewnętrznych kresek litery W. Wierzchołek dolny – (ang. vertex) punkt na dole znaku, w którym spotykają się dwie kreski, np. w literze V lub w środku dużej litery M.
Łuk – (ang. bowl) wypukła i zaokrąglona kreska ograniczająca przestrzeń w literach łukowatych typu B, p, a, e. Zakończenie – (ang. terminal) końcówka kreski znaku nie zakończonej szeryfem. Zakończenia mogą mieć różne kształty. Oko – (ang. eye) przestrzeń zamknięta wewnątrz takich liter jak D, O, a, e. Oś cieniowania/oś liery – (ang. axis) niewidoczna linia łącząca najcieńsze miejsca (przewężenia) kresek tworzących litery okrągłe. Może być pionowa lub pochyła w stosunku do linii pisma. Ogonek – (ang. tail) wydłużona do dołu część niektórych liter, np. w literach j czy y. W niektórych wypadkach nazywany wstęgą.
Kropka – (ang. tittle) znak nad i lub j. Kropki, kreski i ogonki nad lub pod literą zmieniające jej wymowę to znaki diakrytyczne (ang. diacritical mark). Uszko – (ang. ear) drobna kreska wychodząca z górnego prawego rogu liter g i r. Łącznik – (ang. link) element łączący dwie różna części litery, np. w dwupiętrowym g. Pętla – (ang. loop) zamknięty lub częściowo zamknięty łuk uformowany przez ogonek w małej literze g. Oprócz wyżej wymienionych podstawowych elementów w strukturze liter można wyodrębnić jeszcze inne det
W krojach szeryfowych wyróżniamy poszczególne rodzaje: Øszeryf klinowy w postaci klina (Times New Roman), Øbelkowe w postaci jednolitych prostokątów (Rockwell), Økreskowe w postaci cienkich kresek, skontrastowanych z główną linią znaku (Bodoni), Øskryte czyli nieznaczne poszerzenia na końcach znaków (Cooper Black), Øniektóre kroje pisma posiadają rówież szeryfy w postaci "perhaepsów" występujące na środkowej linii znaku
Krój proporcjonalny Lorem ipsum dolor sit amet. . . 0123456789012345678 Wikipedia
Krój stały Lorem ipsum dolor sit amet. . . 0123456789012345678 Wikipedia
• Ligatury są specjalnie tworzonymi znakami pisarskimi dla najczęściej występujących w wyrazach grup liter, które zawierają znaki o kolidującym ze sobą rysunku. Każdy język ma inne pary znaków, które występują najczęściej, dlatego ligatury są elementem charakterystycznym dla każdego z języków. W ogólnodostępnych fontach normą są ligatury języka angielskiego fi, fl, ff. Mimo podobieństwa graficznego bardzo rzadko spotyka się natomiast ligaturę fj – prawdopodobnie dlatego, że występuje w angielskim tylko w jednym (zresztą obcym) wyrazie (fjord). Ligatura ffj stosowana jest w języku holenderskim. Niektóre polskie fonty mają ligatury łł w postaci wspólnego łuku nad obiema literami). Ligaturą jest również znak &, który powstał przez połączenie liter słowa et (łac. i)
- Slides: 41