Termiczne instalacje solarne Kurs dla instalatorw Europejski Instytut

Termiczne instalacje solarne - Kurs dla instalatorów - Europejski Instytut Miedzi, Solarpraxis AG, Berlin 2009

Plan kursu: 1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. Wprowadzenie

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. Wprowadzenie i motywacja 1 -1

1. Wprowadzenie i motywacja: - Gospodarka oparta na paliwach kopalnych a globalne ocieplenie. - Potencjał odnawialnych źródeł energii. - Potrzeba energii słonecznej. - Zagadnienia rynkowe. - Korzyści i szanse dla instalatorów. - Bariery do pokonania. - Potrzebne kwalifikacje. 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -2

Gospodarka oparta na paliwach kopalnych © trancedrumer - Fotolia. com © Tom Bayer - Fotolia. com 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -3

Globalne ocieplenie © Martina Topf - Fotolia. com © puck - Fotolia. com 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -4

Potencjał odnawialnych źródeł energii Energia słoneczna Źródła geotermalne Biomasa Roczne globalne zapotrzebowanie na energię Energia słoneczna Energia z elektrowni wodnych i pływowych Energia wiatrowa 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -5

Zapotrzebowanie na energię słoneczną Źródło: Solarhart Źródło: Zensolar 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -6

Zagadnienia rynkowe Podział europejskiego rynku energii termicznej pochodzenia słonecznego Rynek energii termicznej pochodzenia słonecznego w krajach UE i Szwajcarii Pozostałe (kolektory z osłonami szklanymi) k. Wth m 2 BE PL PT CH UK CY DE GR AT FR IT ES DE 44 % ES 9% IT 9% FR 8% AT 7% GR 6% PL 2% BE 2% PT 2% CH 2% UK 2% CY 2% Pozostałe 5 % © 2009 ESTIF 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -7

Korzyści i szanse dla instalatorów 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -8

Bariery do pokonania. Rozwój rynku zależy od tego, jak szybko uda się: ● Obniżyć koszty i zwiększyć stopę zwrotu. ● Przekonać media i opinię publiczną do technologii słonecznej i jej wydajności. ● Zwiększyć zaufanie do technologii. ● Wyeliminować agresywne praktyki sprzedaży stosowane przez firmy. ● Opracować efektywny program szkoleń. ● Napiętnować niską jakość pracy. Kwalifikacje mają zasadnicze znaczenie dla zrównoważonego rozwoju rynku energii. 1. Wprowadzenie i motywacja 1 -9

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -1

2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych: - Typologia nastawienia klienta do energii słonecznej / analiza popytu. - Doradztwo klienta = objaśnienie korzyści. - Zaspokojenie potrzeb klienta. - Wyjątkowe potrzeby klienta / jak reagować na obiekcje. - Podpisanie umowy. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -2

Jak spełniać życzenia klienta. Aby sprostać oczekiwaniom klienta, należy najpierw zrozumieć jego system wartości oraz oczekiwania co do energii słonecznej. Instalator powinien być jednocześnie detektywem i sprzedawcą. Musi odkryć co ma pierwszorzędne znaczenie dla klienta: • oszczędność, • poszanowanie dla środowiska, • niezależne źródło energii, • innowacje technologiczne, • pomoc ze strony rządu, • itd. Należy to ustalić. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -3

Nastawienie klienta do energii słonecznej. Różni klienci wymagają odmiennych technik sprzedaży i innych rodzajów instalacji: • Ekonomista: zwraca uwagę na koszty i opłacalność. • Oszczędny: stara się ograniczyć wydatki lub uzyskać pomoc ze strony rządu. • Maniak nowinek technicznych: uwielbia skomplikowane urządzenia i możliwość samodzielnego sterowania nimi przez Internet. • Ekomaniak: koniecznie poinformuj go o redukcji rocznej emisji CO 2. • Bogacz: bez trudu sprzedasz mu najdroższe urządzenia. • Snob: kupi instalację tylko dlatego, że sąsiad już taką ma. • ? Wskazówka: Ponieważ niektórzy klienci nie znają swoich prawdziwych potrzeb, musisz znaleźć sposób na zaprojektowanie systemu zgodnego z oczekiwaniami! 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -4

Przedstawianie zalet. Każdy klient wymaga innej strategii przedstawiania danych technicznych możliwości systemu: Przykłady: Cecha Klient Zaleta Aluminiowy szkielet Maniak nowinek technicznych Ekomaniak Snob stosowany w samolotach i statkach. . . ogranicza emisję CO 2, wolno się starzeje; w 100% nadaje się do recyklingu nie wspominać Wskazówka: Nie istnieje uniwersalna strategia sprzedaży, ponieważ każdy klient jest inny. Musisz naświetlić te zalety produktu, które zajmują wysokie miejsce w systemie wartości klienta. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -5

Jak radzić sobie z obiekcjami klienta. Klient, który zgłasza obiekcje jest wart uwagi, ponieważ oznaczają one zainteresowanie. Musisz szybko odkryć powód i dać zręczną odpowiedź. • „Czy nie sądzi pan, że. . . jest dość drogi? ” • „Nigdy nie kupiłbym. . . ” • „Czy to nie strata. . . ” Istnieją przynajmniej dwa sposoby radzenia sobie z obiekcjami klienta: - znaleźć powód i udzielić wyczerpującej odpowiedzi, - brać je dosłownie i podawać kontrargumenty. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -6

Nietypowe wymagania klienta. Niektórzy klienci mogą mieć nietypowe wymagania i życzenia co do: • miejsca instalacji kolektora, • sposobu montażu (np. równolegle do powierzchni dachu) • widoczności rur itp. , • estetyki, • symetrii, • ? Należy to ustalić. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -7

Estetyka a wydajność 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -8

Podpisanie umowy 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych 2 -9

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -1

3. Podstawowe informacje, terminy i definicje: - Geometria układu Słońce–Ziemia. - Promieniowanie słoneczne. - Moc a energia słoneczna. - Zastosowania systemów solarnych. - Zasady ogrzewania solarnego. - Terminy i definicje. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -2

Słońce jako źródło energii Temperatura 5777 K Stała słoneczna (maksymalne napromieniowanie poza atmosferą) 1367 W/m 2 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -3

Roczne promieniowanie na świecie 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -4

Geometria układu Słońce–Ziemia 21 września 21 grudnia 21 czerwca 21 marca 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -5

Ruch Słońca po sferze niebieskiej 21 czerwca Zenit 21 września 21 marca 21 grudnia W N 04: 00 S 08: 33 06: 20 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje E 3 -6

Wyznaczanie kątów nachylenia Azymut kolektora Wysokość Kąt w Zenicie Azymut Słońca Kąt nachylenia kolektora Kolektor Zachód 90° Południe 0° Północ 180° Wschód – 90° 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -7

Promieniowanie słoneczne w atmosferze ziemskiej Rozpraszanie przez cząsteczki powietrza Rozpraszanie przez aerozole Bezpośrednie promieniowanie Promieniowanie rozproszone Promieniowanie odbite 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -8

Promieniowanie całkowite • Zakres i intensywność tych składowych promieniowania zależy od pory roku i miejscowych warunków atmosferycznych. • Przy bezchmurnym niebie oraz niewielkiej ilości wilgoci, zanieczyszczeń i pyłu bezpośrednie promieniowanie wynosi niemal 100%, np. w niektórych rejonach pustynnych. • Promieniowanie całkowite może być mierzone zarówno jako moc (np. k. W/m²), jak i energia (np. k. Wh/m²). • Pomiar w formie energii wymaga określenia jednostki czasu (dzień, miesiąc, rok). 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -9

Roczne promieniowanie słoneczne na m² odpowiada energii otrzymywanej ze 100 do 230 litrów oleju opałowego 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -10

W/m 2 (10 -6) Promieniowanie słoneczne przy powierzchni Ziemi Poza atmosferą ziemską 5777 K In Idh IT Długość fali (w mikronach) Powierzchnia pozioma 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -11

© www. solarpraxis. com Obliczanie promieniowania słonecznego 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -12

Moc i energia słoneczna. Moc: • Mierzona w watach lub kilowatach (k. W) na jednostkę powierzchni (np. m 2) moc nasłonecznienia określa ilość energii słonecznej, docierającej do danego miejsca na ziemi. • Moc przy powierzchni Ziemi może wynosić 1000 W/m² Energia: • Moc w jednostce czasu, zwykle wyrażana w kilowatogodzinach na metr kw. (1 k. Wh/m²). • 1 k. Wh równa jest pracy wykonanej w czasie 1 godziny przy mocy 1 k. W. • Energia słoneczna przy powierzchni Ziemi może wynosić od 1000 do 2200 k. Wh/m²a. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -13

Wpływ pogody na promieniowanie słoneczne Zachmurzone niebo Przewaga promieniowania rozproszonego Bezchmurne niebo Przewaga promieniowania bezpośredniego Napromieniowanie W/m 2 Z uwagi na pochłanianie i rozpraszanie energii w atmosferze, wartość nasłonecznienia spada przy silnym zachmurzeniu. Ponadto zależy ona od deklinacji Słońca oraz pory dnia. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -14

Sposoby montażu na dachu: pionowo wpuszczany poziomo płaski dach na elewacji 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -15

Promieniowanie słoneczne na nachylonych powierzchniach Nachylenie dachu Nasłonecznienie na pochylonym dachu Zachód Południe Azymut 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje Wschód 3 -16

Informacje o natężeniu przepływu. Dopóki płyn w instalacji krąży z minimalnym natężeniem przepływu, system powinien działać prawidłowo. • Minimalne zalecane natężenie przepływu wynosi 0, 25 l/min na m² powierzchni kolektora. Tę wartość określa się mianem wolnego przepływu. • Przynajmniej dwukrotnie większe natężenie określa się mianem szybkiego przepływu. • Wartości pośrednie można traktować jako przepływ optymalny (łatwy do uzyskania w pompach z regulacją prędkości). 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -17

Rodzaje połączeń Połączenie równoległe Połączenie szeregowe Połączenie mieszane szeregowo-równoległe 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -18

Udział energii słonecznej QC Qcol Zapasowe źr. energii QSOL QA QCOL = Poziom promieniowania przy kolektorze QSOL = Energia słoneczna przekazana do zbiornika akumulacyjnego QA = Energia ze źr. zapasowego QC = Zużycie (ciepła woda użytkowa i recyrkulacja) QSOL ____ Udział energii słonecznej = * 100% QSOL + QA 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -19

Zasada działania kolektora 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -20

Zasada działania kolektora. Podstawowa zasada działania jest bardzo prosta. Zwyczajną chłodnicę wystarczy pomalować na czarno i ustawić w słońcu. Wydajne kolektory są nieco bardziej skomplikowane: • selektywna przepuszczalność osłony pozwala uzyskać efekt szklarniowy, • selektywna powłoka absorbera pochłania większość fal i odbija niewielką ich część, • wysoko przepuszczalne szkło o niskiej zawartości tlenków żelaza, • powłoka antyrefleksyjna. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -21

Na czym polega selektywna przepuszczalność (efekt szklarniowy) Przezroczysta osłona Fale długie Fale krótkie 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -22

Selektywne pochłanianie i emisja Przezroczysta osłona Zmniejszona emisja Zwiększone pochłanianie 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -23

Stagnacja a kwestie bezpieczeństwa 1. Brak zapotrzebowania na ciepło – system przechodzi w stan stagnacji. 3. Powstawanie pary. 2. Powstają pierwsze pęcherzyki. 4. Para wypiera ciecz. • Stagnacja i powstawanie pary w kolektorze są zjawiskiem normalnym. Każdy system należy zaprojektować w taki sposób, aby działał bezpiecznie. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -24

Zastosowania termicznych instalacji solarnych. • • Ciepła woda użytkowa. Podgrzewanie basenów. Ogrzewanie pomieszczeń. Inne zastosowania, np. ciepło technologiczne. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -25

Ciepła woda użytkowa 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -26

Podgrzewanie basenów Filtr 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -27

Podgrzewanie basenów 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -28

CWU i podgrzewanie basenów Filtr 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -29

Ogrzewanie pomieszczeń 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -30

Ogrzewanie pomieszczeń za pomocą dwóch zbiorników CWU kocioł czujnik zimna woda czujnik M 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -31

Zapotrzebowanie i zaopatrzenie w energię słoneczną oraz możliwość wykorzystania jej do klimatyzacji Obwód CWU z zapasowym źr. energii S L M K M C L S W P L G Pobór ciepłej wody użytkowej Udział energii słonecznej Zapotrzebowanie na ciepło Promieniowanie słoneczne w obrębie kolektora Nadmiar do wykorzystania w klimatyzacji 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -32

© www. solarmillennium. de Ciepło technologiczne • Zwierciadła skupiają wyłącznie promieniowanie bezpośrednie. Aby uzyskać temperaturę wystarczającą do produkcji pary, w elektrowniach słonecznych stosuje się zwierciadła skupiające bezpośrednie promieniowanie słoneczne na odbiorniku. • Para napędza turbiny produkujące prąd. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje 3 -33

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 4. Podzespoły 4 -1

Podzespoły: • • • Kolektor płaski. Kolektor próżniowo-rurowy. Basenowy kolektor słoneczny. Zespół pompowy. Zbiorniki akumulacyjne. Wymienniki ciepła. Sterowanie, czujniki i zabezpieczenia temperaturowe. Naczynia wzbiorcze i zabezpieczające. Zawory. 4. Podzespoły 4 -2

Podzespoły systemu z wymuszoną cyrkulacją Zawór odpowietrzający Kolektor Wymagane Manometr Zalecane Zawór bezpieczeństwa Termometr Zawór zwrotny Zbiornik Pompa Przepływomierz Naczynie wzbiorcze Zawór odcinający (liniowy) 4. Podzespoły 4 -3

Kolektor płaski Źródło: Conergy AG 4. Podzespoły 4 -4

Standardowy kolektor płaski 4. Podzespoły 4 -5

Określanie pola powierzchni kolektora płaskiego Powierzchnia absorbera Powierzchnia apertury Powierzchnia całkowita 1. 2. 3. • Powierzchnia absorbera (powierzchnia czynna). Apertura. Powierzchnia całkowita (brutto). Pole powierzchni absorbera i apertury jest często jednakowe. 4. Podzespoły 4 -6

Kolektory próżniowo-rurowe Szczelna obudowa ze stali nierdzewnej Rura z wysoko przezroczystego szkła Element rozstawczy Wlot / wylot nośnika ciepła Absorber selektywny Pochłaniacz Szklane dno 4. Podzespoły 4 -7

Kolektory próżniowo-rurowe 4. Podzespoły 4 -8

Kolektory próżniowo-rurowe • Kolektory próżniowo-rurowe wykorzystywane są zazwyczaj do ogrzewania pomieszczeń lub w procesach technologicznych wymagających temperatur w zakresie 80– 100°C. • Tak wysokie temperatury są niezbędne w procesach przemysłowych wykorzystujących bardzo gorącą wodę lub parę wodną, jak np. : pranie, suszenie, chłodzenie słoneczne. • Można je również stosować do podgrzewania wody użytkowej lub wody w basenie, lecz jest to rozwiązanie mało oszczędne. Jak widać na wykresie sprawności, w ciepłym klimacie nie sprawdzają się dużo lepiej od kolektorów płaskich, które są 1, 5 do 2 razy tańsze. 4. Podzespoły 4 -9

Przekrój przez kolektor płaski 1. Obudowa 2. Uszczelka 3. Przezroczysta osłona 4. Izolacja termiczna 5. Absorber 6. Rurka 4. Podzespoły 4 -10

Basenowy kolektor słoneczny bez przezroczystej osłony 4. Podzespoły 4 -11

Wydajność kolektora słonecznego 100 W/m 2 300 W/m 2 600 W/m 2 1000 W/m 2 Różnica temperatur Tabsorbera – Tpowietrza [K] 4. Podzespoły 4 -12

Zespół pompowy: pompa, zawory, przyrządy pomiarowe itp. 4. Podzespoły 4 -13

Miejsce instalacji naczynia wzbiorczego Z kolektora Do kolektora Obwód powrotny (woda zimna) 1. Zawór odcinający 2. Zawór napełniania 3. Pompa 4. Zawór zwrotny 5. Termometr 6. Manometr 7. Zawór bezpieczeństwa 8. Przepływomierz 9. Naczynie wzbiorcze Obwód ciepłej wody 10. Zawór odcinający 11. Termometr Do zbiornika akumulacyjnego lub wymiennika Ze zbiornika akumulacyjnego lub wymiennika 4. Podzespoły 4 -14

Naczynia wzbiorcze 4. Podzespoły 4 -15

Działanie naczynia wzbiorczego Nośnik ciepła Napełnianie Instalacja napełniona, brak ogrzewania Maksymalne ciśnienie i temperatura nośnika ciepła 4. Podzespoły 4 -16

Naczynia zabezpieczające 4. Podzespoły 4 -17

Zbiorniki akumulacyjne – napełnianie 4. Podzespoły 4 -18

Rodzaje zbiorników akumulacyjnych: 1. Zbiorniki akumulacyjne CWU Prosty zbiornik Wbudowana wężownica Dodatkowa wężownica Płaszcz grzejny Emaliowane zbiorniki akumulacyjne CWU z różnymi wymiennikami ciepła: Brak (zewn. ) pojedyncza podwójna płaszcz grzejny wężownica 4. Podzespoły 4 -19

Rodzaje zbiorników akumulacyjnych: 2. Zbiorniki akumulacyjne do centralnego ogrzewania: buforowe. Typowy zbiornik buforowy do instalacji solarnych, przeznaczony do łączenia z zewnętrznym wymiennikiem ciepła. – „Zbiornik w zbiorniku” 4. Podzespoły 4 -20

Rodzaje zbiorników akumulacyjnych: 2 a: Kombinowane zbiorniki buforowe. Zbiornik w zbiorniku: Ogrzewanie przepływowe. z wymiennikiem spiralnym. – „Zbiornik w zbiorniku” 4. Podzespoły 4 -21

Wewnętrzne spiralne wymienniki ciepła Poziome Pionowe 4. Podzespoły 4 -22

Zewnętrzne wymienniki ciepła Płaszczowo-rurowy Płytowy 4. Podzespoły 4 -23

Obwód pierwotny i wtórny połączony zewnętrznym wymiennikiem ciepła Obwód pierwotny Wtórny obwód Obwód użytkowy 4. Podzespoły 4 -24

Zawory Źródło 1 -3: www. paw. eu Źródło 4 -6: www. taconova. com 4. Podzespoły 4 -25

Zawór odpowietrzający Ręczny zawór odpowietrzający Automatyczny zawór odpowietrzający Przewód zbiorczy (komora odpowietrzająca) 4. Podzespoły 4 -26

Przepływomierz Regulator przepływu Przepływomierz 4. Podzespoły 4 -27

Sterowanie – wymuszona cyrkulacja Układ sterowania Kolektory Zbiornik akumulacyjny 4. Podzespoły 4 -28

Zasada działania układu sterowania Różnica przy wyłączaniu Temperatura tora k kole cie rzy p tura a r e p Tem o o wyl i a dn n ura t a r e g yjne c a l mu aku a rnik o i b e z p Tem Różnica przy włączaniu Pompa włączona Pompa wyłączona Pora dnia 4. Podzespoły 4 -29

Czujniki Czujnik temperatury Tuleja zanurzeniowa Montaż powierzchniowy 4. Podzespoły 4 -30

Zabezpieczenia temperaturowe W niektórych krajach, np. w Wielkiej Brytanii, wymagane jest dodatkowe urządzenie zabezpieczające, które odcina zasilanie pompy w (mało prawdopodobnym) przypadku przegrzania zbiornika akumulacyjnego. 4. Podzespoły 4 -31

Płyn solarny Źródło: www. tyfo. de 4. Podzespoły 4 -32

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 5. Systemy 5 -1

5. Zasady działania systemów: • • • Klasyfikacja. Systemy bezpośrednie i pośrednie. Systemy bierne i czynne. Zasady działania systemów. Typowe układy. 5. Systemy 5 -2

Klasyfikacja systemów. Systemy bierne: Systemy te nie wymagają stosowania pomp elektrycznych, elementów mechanicznych ani układu sterowania, ponieważ woda lub inny nośnik ciepła krążą dzięki konwekcji. Systemy czynne: Systemy, w których krążenie wody lub nośnika ciepła zależy od działania pomp elektrycznych, zaworów i układu sterowania. Systemy otwarte (z obiegiem bezpośrednim): stosowane do podgrzewania i dostarczania wody użytkowej. Systemy zamknięte (z obiegiem pośrednim): podgrzewają i wprawiają w ruch płyn roboczy, woda użytkowa podgrzewana jest w zbiorniku za pośrednictwem wymiennika ciepła. 5. Systemy 5 -3

Systemy bezpośrednie i pośrednie Obieg pośredni (zamknięty) Obieg bezpośredni (otwarty) 5. Systemy 5 -4

Systemy czynne: wymuszona cyrkulacja T Kolektor / kolektory CWU Zapasowe źr. energii Zbiornik akumulacyjny Układ sterowania T Zimna woda 5. Systemy 5 -5

Systemy bierne – termosyfon Zbiornik akumulacyjny Kolektor(y) CWU Zapasowe źr. energii Zimna woda 5. Systemy 5 -6

Elementy systemu z termosyfonem Zawór odpowietrzający Zbiornik akumulacyjny CWU Kolektor Zimna woda Naczynie wzbiorcze Zawór bezpieczeństwa Zawór napełniania 5. Systemy 5 -7

Działanie termosyfonu Zawór odpowietrzający Zbiornik akumulacyjny Temperatura Gęstość Wysoka Mała Kolektor CWU Zimna woda Niska Duża Zawór bezpieczeństwa Naczynie wzbiorcze Zawór napełniania 5. Systemy 5 -8

Termosyfonowe podgrzewacze wody 5. Systemy 5 -9

Systemy czynne: systemy typu drain-back cz. 1 5. Systemy 5 -10

Systemy czynne: systemy typu drain-back cz. 2 5. Systemy 5 -11

Układ nr 1: Pośredni z termosyfonem i zbiornikiem z płaszczowym wymiennikiem ciepła. 5. Systemy 5 -12

Układ nr 2: Pośredni z wymuszoną cyrkulacją wewnętrznym wymiennikiem ciepła. 5. Systemy 5 -13

Układ nr 3: Pośredni z wymuszoną cyrkulacją i zewnętrznym wymiennikiem ciepła. 5. Systemy 5 -14

Zapasowe źródło energii – przepływowy podgrzewacz gazowy podłączany szeregowo 5. Systemy 5 -15

Zapasowy zbiornik połączony szeregowo 5. Systemy 5 -16

Zapasowe podgrzewanie elektryczne 5. Systemy 5 -17

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 6. Projektowanie 6 -1

6. Projektowanie: - Wizyta na miejscu realizacji projektu. - Planowanie i wymiarowanie podzespołów. - Sposoby radzenia sobie ze stagnacją. - Projektowanie montażu i instalacji. - Ocena ryzyka i znaki ostrzegawcze. 6. Projektowanie 6 -2

Co należy ustalić w trakcie wizyty na miejscu realizacji projektu. Zawsze sprawdź: • oczekiwania klienta co do zastosowania i układu, • istniejące instalacje (CWU, CO, basen) oraz profil poboru, • miejsce na kolektor, jego ustawienie i ewentualne zacienienie, • miejsce na zbiornik akumulacyjny CWU (zbiornik solarny oraz zbiornik zapasowy), grupę pompową i naczynie wzbiorcze, • zasadę działania wtórnej nagrzewnicy CWU, • jak poprowadzić rury, jaki jest dojazd i dostęp na dach, • czy będzie trzeba skorzystać z porad inżyniera budownictwa. W niektórych przypadkach sprawdź również: • ciśnienie zimnej wody i możliwość jego regulacji (może zaistnieć konieczność odwołania się do zakładu wodno-kanalizacyjnego), • korozyjność wody, • zagrożenie bakteriami Legionella i czy niezbędne będą odpowiednie zabezpieczenia. 6. Projektowanie 6 -3

Szkic z wizyty na miejscu realizacji 6. Projektowanie 6 -4

Cień 6. Projektowanie 6 -5

Cień a miejsce instalacji czujników Instalacja czujnika na prawym kolektorze skutkować będzie opóźnionym startem systemu. 6. Projektowanie 6 -6

Wykres wysokości słońca z zaznaczeniem obrysu przeszkód NE E SE S SW W NW 21 czerwca Wysokość � (°) 21 kwietnia 21 marca/września 21 lutego 21 grudnia Azymut � (°) 6. Projektowanie 6 -7

Zalecany odstęp między kolektorami Wysokość Słońca γs Kąt nachylenia β 6. Projektowanie 6 -8

Narzędzia pomiarowe: • • Kamera cyfrowa. Formularz pomiarowy (często dostarczany przez producenta). Kompas. Pochyłomierz. Taśma miernicza. Latarka. Linijka. • • • W niektórych przypadkach: • Zestaw do próbkowania wody. • Stoper i wiadro. • Manometr. 6. Projektowanie 6 -9

Dostosowanie systemu do ilości wolnego miejsca 6. Projektowanie 6 -10

Planowanie i wymiarowanie podzespołów: • • Wybór kolektora. Wymiarowanie zbiornika akumulacyjnego. Wymiarowanie wymiennika ciepła, pompy oraz rur. • Próba wytrzymałości dachu. 6. Projektowanie 6 -11

Wydajność Wybór kolektora w zależności od obszaru zastosowań 100 10 00 0 W /m 2 40 /m 2 2 /m 0 W 40 0 W Różnica między temperaturą kolektora i otoczenia [K, °C] Kolektor basenowy 0 – 20 K podgrzewanie basenu Kolektor płaski 20 – 100 K ogrzewanie wody i pomieszczeń Kolektor próżniowy > 100 K ciepło technologiczne 6. Projektowanie 6 -12

Powszechny sposób wymiarowania systemu: CWU S L M K M C L S W P L G Pobór CWU Energia dostarczana przez system Promieniowanie słoneczne (w obrębie kolektora) 6. Projektowanie 6 -13

Powszechny sposób wymiarowania systemu: ogrzewanie pomieszczeń S L M K M C L S W P L G Zapotrzebowanie na CWU Energia uzyskana z kolektora Zapotrzebowanie na ciepło Promieniowanie słoneczne w obrębie kolektora 6. Projektowanie 6 -14

Pobór ciepłej wody użytkowej Szpital – lato pozostała część roku Dom spokojnej starości – lato pozostała część roku Akademik – lato pozostała część roku Centrum rekreacyjne - lato pozostała część roku Duże wahania sezonowe Apartamentowiec – lato pozostała część roku Dom jednorodzinny – lato pozostała część roku Szkoła W okresie wakacyjnym bliski 0 Pobór ciepłej wody (60°C) na osobodzień [l/od] Małe obciążenie w okresie letnim Średnia Zakres 6. Projektowanie 6 -15

Wymiarowanie kolektora: ściąga. Pow. kolektora udział energii sł. Pow. kolektora (apertura) na osobę <0, 6 m² 0, 6– 1 m² 1– 1, 5 m² niskie (<40%) średnie (40 -60%) wysokie (60 -80%) Wskazówka: Kolektor o powierzchni 1 m² na osobę powinien zapewniać 100% energii latem. Powinieneś doradzić przynajmniej tę wielkość, aby system zapewniał znaczny udział energii solarnej w pokryciu zapotrzebowania i spodobał się klientowi. 6. Projektowanie 6 -16

Obliczenia projektowe: podejście ekonomiczne: Takie podejście zakłada wybór systemu zdolnego całkowicie pokryć zapotrzebowanie na energię w pogodny letni dzień, czyli w okresie maksymalnego nasłonecznienia. Z uwagi na całkowite wykorzystanie dostępnej energii słonecznej inwestycja szybko się zwraca. S L M K M C L S W P L G Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową Energia uzyskana z kolektora Zapotrzebowanie na ciepło Wymiarowanie typowe: nadmiar energii w lecie S L M K M C L S W P L G Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową Energia uzyskana z kolektora Zapotrzebowanie na ciepło Wymiarowanie ekonomiczne: 100% wykorzystanej energii 6. Projektowanie 6 -17

Roczne wahania udziału energii słonecznej System CWU w Warszawa: 5 m², zbiornik o poj. 300 l, dzienne zapotrzebowanie na CWU (50°C) 160 l przybliżona wydajność: udział energii słonecznej - 53%, wydajność systemu - 29% obwód kolektorowy - 331 k. Wh/m² 6. Projektowanie 6 -18

Wymiarowanie zbiornika akumulacyjnego Pojemność zbiornika z podwójną wężownicą (z uwzględnieniem pojemności rezerwowej): 1, 25– 2 x dzienny pobór CWU Co najmniej 50 l/m² powierzchni kolektora. Przy takiej pojemności zbiornik nie będzie się nadmiernie przegrzewał. Wskazówka: Przy większym nasłonecznieniu (również zimą) i stabilnym profilu poboru można doradzić zbiornik o mniejszej pojemności. 6. Projektowanie 6 -19

Wymiarowanie za pomocą oprogramowania 6. Projektowanie 6 -20

Spadek ciśnienia w kolektorach B C D E Spadek ciśnienia [mbar] A Natężenie przepływu [l/h] 6. Projektowanie 6 -21

Spadek ciśnienia [mbar/m] Spadek ciśnienia w rurach Prę dko ść [m /s] 0, 2 Natężenie przepływu [l/h] Spadek ciśnienia w rurze miedzianej: 50% wody, 50% glikolu; 50°C 6. Projektowanie 6 -22

Spadek ciśnienia [mbar] Spadek ciśnienia w spiralnych wymiennikach ciepła 750 l/2, 4 m 2 500 l/1, 9 m 2 350 + 400 l/1, 6 m 2 300 l/1, 4 m 2 200 l/0, 9 m 2 Natężenie przepływu [l/h] 6. Projektowanie 6 -23

Wymiarowanie pomp metrów słupa wody Ciśnienie w instalacji v [m 3/h] Aby uzyskać dokładniejsze obliczenia, w instalacjach na płyn solarny uwzględnij 10 -procentowy spadek ciśnienia i natężenia przepływu przy pompie. 6. Projektowanie 6 -24

Wymiarowanie naczynia wzbiorczego Vr Ve Vvap Vu = pojemność skuteczna naczynia wzbiorczego Vu = (Ve +·Vvap + Vr) * Cp wiedząc, że: Ve = pojemność ekspansywna = Vt * Ce Vvap = objętość pary Vr = pojemność rezerwowa Ce = współczynnik ekspansji Vt = łączna objętość płynu PM + 1 Cp = ______ = współczynnik ciśnienia PM - Pm PM = maksymalne ciśnienie Pm = minimalne ciśnienie PM = Pvs * 0, 9 (Pvs = nastawa zaworu bezpieczeństwa) 6. Projektowanie 6 -25

Kolektory: skuteczność opróżniania wysoka / niska 6. Projektowanie 6 -26

Przyłącza kolektorów: niska/wysoka skuteczność opróżniania 6. Projektowanie 6 -27

Instalowanie kolektora: wpływ ułożenia rur na tworzenie się pary 6. Projektowanie 6 -28

Jak uniknąć przegrzania podzespołów: • Zaplanuj tak duże pole powierzchni kolektorów, jak to konieczne. • Zastosuj kolektory o wysokiej skuteczności opróżniania. • Solarną instalację CO zaplanuj w taki sposób, aby nadmiary ciepła powstające latem wykorzystać w innym miejscu (basen, ziemny kolektor pompy ciepła). • Używaj wyłącznie podzespołów i materiałów dopuszczonych przez producenta do stosowania w instalacjach solarnych. • Do łączenia rur miedzianych używaj złączek zaciskowych lub stosuj lutowanie twarde. • Stosuj naczynia zabezpieczające. 6. Projektowanie 6 -29

Plan montażu i instalacji 6. Projektowanie 6 -30

Przygotowanie oceny ryzyka. Przed przystąpieniem do pracy instalator musi przygotować ocenę ryzyka. Procedura obejmuje pięć kroków: • Identyfikacja potencjalnych zagrożeń. • Określenie kto może ucierpieć i w jaki sposób. • Ewaluacja ryzyka i określenie środków ostrożności. • Zapis spostrzeżeń. • Konfrontacja planu z warunkami na każdym stanowisku. 6. Projektowanie 6 -31

Przygotowanie znaków ostrzegawczych BEZPIECZEŃSTWO NA PLACU BUDOWY NIEBEZPIECZEŃSTWO Trwają prace budowlane Odwiedzający muszą zgłosić się do biura budowy Zawsze noś kask Zawsze noś obuwie ochronne Nieupoważnionym wstęp wzbroniony 6. Projektowanie 6 -32

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 7. Montaż i instalacja 7 -1

7. Montaż i instalacja. - Montaż kolektorów. - Sprawdzone materiały instalacyjne i techniki łączenia. - Profesjonalna izolacja i osłony. - Prawidłowe umieszczenie czujników. - Zawór bezpieczeństwa. - Centralny odpowietrznik i zawór spustowy. - Obwód dezynfekcji (Legionella). - Integracja systemu. - Uszkodzenia spowodowane przez system. 7. Montaż i instalacja 7 -2

Bezpieczeństwo przede wszystkim! 7. Montaż i instalacja 7 -3

Montaż kolektorów 7. Montaż i instalacja 7 -4

Montaż kolektorów na dachu 7. Montaż i instalacja 7 -5

© Vi. IESSMANN AG Montaż kolektorów wpuszczanych 7. Montaż i instalacja 7 -6

Montaż kolektorów na dachach płaskich 7. Montaż i instalacja 7 -7

Sprawdzone materiały dla rur. Miedź: • miękka / twarda. Stal nierdzewna: • twarda / elastyczna, • pojedyncze lub podwójne ścianki; rury preizolowane, często z wbudowanym przewodem do podłączenia czujnika. Stal czarna: • niski koszt, zwłaszcza przy dużych systemach. Źródło: Deutsches Kupferinstitut 7. Montaż i instalacja 7 -8

Rury Rura znormalizowana BS- EN 1057 Norma 15 X 1 Oznaczenie wymiarów R 250 Stopień twardości RRR Oznaczenie producenta 00 IV Data produkcji Rura atestowana BS- EN 1057 Znak atestu 15 X 1 R 250 RRR 004 / XXX 00 IV Numer nadany producentowi przez jednostkę certyfikującą 7. Montaż i instalacja 7 -9

Sprawdzone rodzaje połączeń tymczasowych: Złączki zaciskowe. • łączenie nielutowane za pomocą pierścienia zaciskowego. Połączenia samozaciskowe: • niektóre rodzaje kolektorów można łączyć za pomocą podwójnych połączeń samozaciskowych. • Spytaj producenta o dostępność połączeń dedykowanych dla instalacji solarnych. Połączenia kapilarne. Uwaga: Konopie lub taśmę teflonową można stosować wyłącznie do uszczelniania gwintów na odcinkach o niskich temperaturach (np. przy zbiorniku akumulacyjnym). Nie wolno w ten sposób uszczelniać połączeń w pobliżu kolektora. 7. Montaż i instalacja 7 -10

Metody łączenia rur miedzianych. © Niemiecki Instytut Miedzi Zalecane metody: lutowanie twarde i łączenie zaciskowe 7. Montaż i instalacja 7 -11

Szereg elektrochemiczny Złoto + 1, 5 V Cyna – 0, 14 V Platyna + 0, 87 V Nikiel – 0, 23 V Srebro + 0, 8 V Żelazo – 0, 43 V Miedź + 0, 34 V Cynk – 0, 73 V Wodór 0 V Aluminium – 1, 67 V Ołów – 0, 13 V 7. Montaż i instalacja 7 -12

Różnica temperatur K � L zmiana długości w mm Rozszerzalność cieplna L – długość rury w metrach 7. Montaż i instalacja 7 -13

Prawidłowa izolacja rur. Wewnątrz: - wełna mineralna, wełna skalna, wata szklana i inne materiały odporne na wysokie temperatury, - izolacja z elastycznej pianki elastomerowej, np. Armaflex HT, Aeroflex i inne, zatwierdzone przez producenta do stosowania w systemach solarnych. Zewnętrzna: - przy braku profesjonalnie wykonanych osłon tylko izolacja z mikroporowej pianki EPDM może wytrzymać kilka lat. 7. Montaż i instalacja 7 -14

Źródło: Zf. S-Rationelle Energietechnik Gmb. H, Hilden Korozja osłon cynkowanych 7. Montaż i instalacja 7 -15

Nieprawidłowa izolacja zewnętrzna 7. Montaż i instalacja 7 -16

Źródło: Zf. S-Rationelle Energietechnik Gmb. H, Hilden Izolacja niezabezpieczona przed ptakami 7. Montaż i instalacja 7 -17

Znaczenie izolacji zbiornika akumulacyjnego Przykład l 0, 6 W/K (x 2) 36 W 0, 3 W/K (x 6) 54 W 1, 4 W/K 42 W ________ Łącznie: 132 W Roczne straty ciepła w źle izolowanym zbiorniku akumulacyjnym: = 4162 MJ/ a Montaż i instalacja Straty roczne: 1156 k. Wh 7. Montaż i instalacja 7 -18

Lokalizacja czujników w obrębie baterii kolektorów Tuleja zanurzeniowa (zalecana) Czujniki Czujnik powierzchniowy (mniej dogodny) Gorąca Zimna 7. Montaż i instalacja 7 -19

Zalecany sposób montażu czujników 7. Montaż i instalacja 7 -20

Lokalizacja zaworów odpowietrzających 10 cm Dobra Typowa Niezalecana 7. Montaż i instalacja 7 -21

Centralny odpowietrznik Schemat odpowietrznika automatycznego 7. Montaż i instalacja 7 -22

Prawidłowa instalacja naczynia zlewowego - Zawór bezpieczeństwa należy zawsze podłączać przez rurę z naczyniem zlewowym wstępnie wypełnionym niewielką ilością wody : 7. Montaż i instalacja 7 -23

Zawór mieszający i obwód wtórny 7. Montaż i instalacja 7 -24

Bakterie w CWU: ochrona przed legionellozą: • W większości źródeł wody znajdują się niewielkie ilości bakterii Legionella, które rozmnażają się w temp. 25– 46°C. • Przeniknięcie bakterii do płuc może wywołać poważne choroby u osób z obniżoną odpornością. • Jednym ze środków zapobiegawczych jest codzienna pasteryzacja w temp. 60°C. • Nie należy przechowywać więcej wody niż to konieczne. • W Europie obowiązują dodatkowe zabezpieczenia zbiorników o pojemności przekraczającej 400 litrów. 7. Montaż i instalacja 7 -25

Uszkodzenia spowodowane przez system Membrana uszkodzona przez obejmę 7. Montaż i instalacja 7 -26

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 8. Rozruch 8 -1

Rozruch: kolejność działań. 1. Próba ciśnieniowa. 2. Płukanie. 3. Napełnianie. 4. (Pierwsze) opróżnianie. 5. Zwiększanie ciśnienia. 6. Nastawy ciśnienia, przepływu i temperatury. 7. Podstawy obsługi dla klienta. 8. Opróżnianie w trakcie użytkowania. 8. Rozruch 8 -2

Płukanie i napełnianie Płukanie Napełnianie Woda (kolor czerwony) 8. Rozruch 8 -3

Płukanie i napełnianie za pomocą specjalnej pompy 8. Rozruch 8 -4

Płukanie, napełnianie, próba ciśnieniowa i zwiększanie ciśnienia 8. Rozruch 8 -5

Przykładowy* protokół odbioru końcowego: 1 z 4 1. Instalacja OK Uwagi Mocowanie zgodne z instrukcjami Umasowienie instalacji i odgromniki zgodne z przepisami Wymiana dachówek po zamocowaniu obejm zgodna z przepisami, poszycie dachowe nieuszkodzone Prawidłowe mocowanie kolektorów w obejmach Zawór bezpieczeństwa przy pompie wyposażony w rurę odprowadzającą Naczynie zlewowe pod zaworem Rura odprowadzająca przy zaworze bezpieczeństwa po stronie instalacji domowej podłączona do naczynia zlewowego Prawidłowe podłączenie zbiornika akumulacyjnego Termostatyczny zawór mieszający jest zainstalowany i prawidłowo ustawiony * Szczegóły systemu: Zbiornik akumulacyjny z wymiennikiem o podwójnej wężownicy, bojler naścienny do dogrzewania, centralny układ sterowania. 8. Rozruch 8 -6

Przykładowy protokół odbioru końcowego: 2 z 4 2. Rozruch OK Uwagi System przepłukany płynem solarnym Odsysanie powietrza przez co najmniej 30 minut System napełniony płynem solarnym Próba szczelności systemu i wszystkich połączeń Sprawdzenie proporcji płynu. Ochrona przed zamarzaniem: °C Próba ciśnieniowa naczynia wzbiorczego przed napełnieniem. Docelowo = ciśnienie statyczne (bar) Ciśnienie w instalacji (zimna woda). Docelowo = ciśnienie statyczne + 0, 8 (bar) Natężenie przepływu ustawione zgodnie z instrukcją obsługi Opróżnianie pompy, zbiornika, wymiennika i kolektora (przed opróżnieniem należy zamknąć zawór przeciwzwrotny) Zawór przeciwzwrotny otwarty Zdjęte zaślepki na zaworach napełniania i odpowietrznikach Odpowietrzanie zbiornika ciepłej wody Odpowietrzanie obwodu grzewczego i zbiornika 8. Rozruch 8 -7

Przykładowy protokół odbioru końcowego: 3 z 4 3. Układ sterowania OK Uwagi Czujniki temperatury pokazują rzeczywiste wartości Pompa działa i tłoczy płyn (spr. przepływomierz) Nagrzewanie obwodu i zbiornika Przy pełnym nasłonecznieniu maksymalna różnica między temperaturą rury prowadzącej do kolektora a temperaturą odcinka powrotnego waha się w zakresie od 10 do 14°C Prawidłowe nastawy urządzeń hydraulicznych w układzie sterowania Dogrzewanie włącza się przy: °C (Maksymalna temperatura zasobnika zob. w podręczniku instalacji) Klient wymaga funkcji dodatkowego podgrzewania zbiornika Opcja: funkcja tłoczenia CWU 8. Rozruch 8 -8

Przykładowy protokół odbioru końcowego: 4 z 4 4. Szkolenie OK Uwagi Właściciel budynku został poinformowany w zakresie: - podstawowych funkcji i obsługi systemu, w tym pompy obiegowej - funkcji i obsługi systemu dogrzewania - częstości przeglądów technicznych Ponadto otrzymał: - dokumentację wraz ze schematami nietypowych połączeń, jeżeli takie zostały wykonane - dodatkowe instrukcje obsługi - ochrona systemu przed zamarznięciem 8. Rozruch 8 -9

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe. 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -1

9. Ogólne zasady konserwacji: - Korzyści płynące z konserwacji. - Lista kontrolna przeglądu technicznego. - Lokalizacja uszkodzeń i optymalizacja systemu. 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -2

Korzyści płynące z konserwacji 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -3

Przykładowa lista kontrolna przeglądu Dziennik konserwacji Kontrola wzrokowa Kolektory czyste i szczelne Wszystkie podzespoły właściwie zamocowane Izolacja termiczna w odpowiednim stanie Wylot kolektorów Układ sterowania działa prawidłowo Wyświetlane dane są dopuszczalne Wyświetlane temperatury są dopuszczalne (okresowo należy zmierzyć opór czujników temperatury) Parametry fizyczne W systemie nie ma powietrza (zawór odpowietrzający działa prawidłowo) Manometr wskazuje prawidłowe ciśnienie Termometry wskazują prawidłową temperaturę Natężenie przepływu jest prawidłowe (jeżeli zainstalowano przepływomierz) Licznik energii działa prawidłowo (jeżeli zainstalowano) Mieszanka niezamarzająca Pobór próbki: stężenie = ______, p. H = ______ Anoda i pozostałe elementy Ciśnienie pierwotne w naczyniu wzbiorczym: ______ Anoda w odpowiednim stanie Profil wykorzystania zapasowego źródła energii 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -4

Właściwości mieszanki niezamarzającej sz ie M ka an Temperatura °C Ciecz Ciało stałe Glikol % 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -5

Problemy i ich możliwe przyczyny Problem Przyczyna 1 Przyczyna 2 Przyczyna 3 Przyczyna 4 Pompa nie działa (nawet przy dobrym nasłonecznieniu i zimnym zbiorniku) Awaria pompy Niewłaściwe nastawy układu sterowania lub awaria czujnika Nieprawidłowe położenie czujnika Niedobór mocy w silniku pompy Pompa działa w sposób przerywany (Normalne przy zmianach pogody) Obwód wyjściowy zamieniony z powrotnym Wartości progowe temperatury (start - stop) ustawione zbyt blisko Nieprawidłowe ustawienie czujnika przy kolektorze Zbyt wysokie ciśnienie w instalacji Za małe naczynie wzbiorcze Zbyt wysokie ciśnienie napełniania Zbyt wysokie ciśnienie początkowe Zbyt niskie ciśnienie w instalacji Nieszczelność instalacji Za małe naczynie wzbiorcze (wyciek płynu) Za mały zbiornik Niewłaściwe nastawy układu sterowania lub awaria czujnika Zbyt wysoka różnica między temperaturą zbiornika i kolektora Awaria lub niedostateczna moc pompy Zanieczyszczona lub zapowietrzona instalacja Niewłaściwe ustawienie lub awaria czujnika Niewłaściwe nastawy układu sterowania lub awaria czujnika Pompa działa w nocy Normalne zjawisko w bardzo ciepłe noce Otwarty lub zabrudzony zawór zwrotny Awaria układu sterowania Zbiornik akumulacyjny szybko się wychładza Uszkodzona lub nieodpowiednia izolacja termiczna Otwarty lub zabrudzony zawór zwrotny Pobór wody przekracza założenia projektowe Woda nie osiąga pożądanej temperatury Awaria zapasowego źródła energii lub układu sterowania Niedostosowanie rozmiaru do wielkości poboru 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -6

Sprawdzanie różnicy temperatur 9. Ogólne zasady konserwacji 9 -7

1. Wprowadzenie i motywacja. 2. Sprzedaż i marketing dla instalatorów systemów solarnych. 3. Podstawowe informacje, terminy i definicje. 4. Podzespoły. 5. Systemy. 6. Projektowanie. 7. Montaż i instalacja. 8. Rozruch. 9. Ogólne zasady konserwacji. 10. Uwagi końcowe 10 -1

10. Uwagi końcowe: - Jak uruchomić pierwszy system. - Szkolenia i wsparcie ze strony branży. - Przydatne adresy internetowe. 10. Uwagi końcowe 10 -2

Wskazówki dotyczące pierwszej instalacji. Aby ustrzec się większości błędów, postępuj według kilku prostych zasad: • Używaj wyłącznie podzespołów i materiałów dopuszczonych przez producenta do stosowania w instalacjach solarnych. • Spytaj producenta systemu o przykłady profesjonalnie wykonanych instalacji w najbliższej okolicy, porozmawiaj z właścicielami o rzeczywistej wydajności systemu i trwałości podzespołów. • Spytaj dostawcę systemu o szkolenia w zakresie montażu i instalacji. • Spytaj o możliwość pomocy przy instalacji. • Spytaj o możliwość skorzystania z programu symulacyjnego w celu szacunkowej oceny wydajności systemu. • Poszukaj współpracowników, którzy pomogą w projektowaniu, wymiarowaniu i instalacji pierwszego systemu -> zbuduj zespół. 10. Uwagi końcowe 10 -3

Centra szkoleniowe 10. Uwagi końcowe 10 -4

Przydatne adresy internetowe • Europejski Instytut Miedzi; www. eurocopper. org • Copper Develpment Association www. cda. org. uk • Polskie Centrum Promocji Miedzi; www. pcpm. pl 10. Uwagi końcowe 10 -5

Dziękujemy! www. eurocopper. org www. cda. org. uk www. solarpraxis. de

Niskotemperaturowe termiczne instalacje solarne - Kurs dla instalatorów - Wydawca: Współpraca: Redakcja: Projekt: Europejski Instytut Miedzi www. eurocopper. org Solarpraxis AG Copper Development Association www. cda. org. uk Solarpraxis AG Copyright © 2010 Solarpraxis AG Zdjęcia bez podanego źródła stanowią własność Solarpraxis AG. Dodatkowe informacje można uzyskać pod adresem: e-engineering@solarpraxis. de