Jak osign sukces w edukacji Na to pytanie

Jak osiągnąć sukces w edukacji?

Na to pytanie ma jednoznacznej i krótkiej odpowiedzi. Kariera szkolna dziecka – sukces czy porażka? Od czego ona zależy, czy odpowiedzialne jest tylko dziecko, czy też warunki szkolne i rodzinne? Jakie czynniki mogą wpływać na sukcesy ucznia, a jakie mogą przyczynić się do jego szkolnej klęski? Z mojej - i myślę, że nie tylko z mojej - praktyki szkolnej wynika, że wiele niekorzystnych czynników można wyeliminować lub je złagodzić, ale to już w dużej mierze zależy od osób dorosłych.

Wielu uczniów naszych szkół to dzieci, które nie są w stanie rozwijać swoich rzeczywistych talentów i umiejętności. Często rodzice, którzy uważają, że ich dziecko za mało osiąga, są tym rozczarowani i zaczynają robić mu wyrzuty oraz porównywać z innymi. Obwiniają też nauczycieli. Jednak sukces w szkole mógłby być łatwy do osiągnięcia, gdyby wszyscy sumiennie wypełniali swoje obowiązki i naprawdę starali się dawać z siebie jak najwięcej. Rodzice mogliby wtedy pełnić rolę trenerów, a dzieci doświadczyłyby, co oznacza przykładanie się do nauki oraz przekonałyby się, że może ona sprawiać wiele przyjemności. Decydującą i kluczową rolę w staraniach o odniesienie sukcesu w szkole pełnią, oprócz szkoły, nauczycieli, rodzice. Mogą oni w znacznej mierze przyczynić się do sukcesów dzieci w nauce, jeśli tylko będą właściwie spostrzegali w tym swoją rolę i nie będą unikali odpowiedzialności, jaka na nich spoczywa.

SUKCES Słownik języka polskiego definiuje „sukces” jako: 1. pomyślny wynik jakiegoś przedsięwzięcia, osiągnięcie zamierzonego celu; 2. zdobycie sławy, majątku, wysokiej pozycji itp. Według prof. Kazimierza Denka „sukces” określa się jako sytuację bądź stan, w którym znajduje się uczeń mogący sprostać wymaganiom.

„PORAŻKA-NIEPOWODZENIE” Słownik języka polskiego definiuje „porażkę jako: 1. przegrana walka lub rywalizacja 2. poważne niepowodzenie Według prof. Kazimierza Denka „niepowodzenie” to proces występowania dysproporcji między celami kształcenia a osiągnięciami uczniów, jak również wykształcenie negatywnego nastawienia młodzieży do wymagań szkolnych.

Kariera szkolna dziecka zależy od wielu czynników. Czynniki te warunkują sukcesy szkolne ucznia lub jego porażki. Czynniki, które przyczyniają się do pomyślnego rozwoju dziecka w szkole, jak również te łamiące linię życiową, związane są z osobą samego dziecka, rodziną, szkołą i deficytami rozwojowymi. Przede wszystkim od osób dorosłych i szkoły zależy, czy dziecko będzie odnosiło w szkole sukcesy: formalne - związane ze średnią ocen; rzeczowe-związane z pracami ucznia; uczuciowe-związane z dumą i satysfakcją dziecka; obiektywne; subiektywne, czy też poniesie klęskę, będzie unikało szkoły, zniechęci się do nauki, wcześniej niż rówieśnicy zakończy karierę szkolną. Wiele niekorzystnych czynników można wyeliminować, zmniejszyć ich działanie, wiele z nich może stać się czynnikami wspierającymi sukcesy szkolne dziecka.

Czynniki , które mogą spowodować trudności w nauce. Możemy, je podzielić na trzy zasadnicze grupy: 1. Czynniki tzw. ryzyka związane z rozwojem. Należą do nich: Ø deficyty rozwojowe Ø stan zdrowia dziecka Ø nadpobudliwość psychoruchowa Ø choroby centralnego układu nerwowego Ø brak dojrzałości szkolnej Ø brak motywacji Ø mała sprawność manualna

2. Czynniki związane z rodziną. Należą do nich: Øatmosfera panująca w domu Øwydarzenia traumatyczne Øbrak zainteresowań Øbrak opieki nad dzieckiem Øbrak czasu lub niewiele czasu poświęcanego dziecku Økary Øzła sytuacja materialna rodziny Øprzerost ambicji rodziców Ønadopiekuńczość Øbrak aspiracji Ø brak kontroli nad dzieckiem

3. Czynniki związane ze szkołą. Należą do nich: Ø stres związany z rozłąką dziecka i rodzica Ø zła pozycja w grupie Ø liczne klasy Ø brak adaptacji do szkoły Ø warunki materialne szkoły – baza dydaktyczna Ø nauczyciel Ø tempo pracy w klasie Ø obszerny materiał Ø organizacja pracy szkoły

Czynnikami wspierającymi sukcesy szkolne dziecka są czynniki związane również z jego osobą, szkołą i rodzicami. Należą do nich: 1. Czynniki związane z dzieckiem: Øciekawość świata Øotwartość na świat i innych ludzi Øchęć przebywania z rówieśnikami Øsprawność fizyczna i manualna Øwytrwałość Økoncentracja uwagi Øłatwość nawiązywania kontaktu Øakceptowanie samego siebie Øodporność na krytykę Ødojrzałość szkolna

2. Czynniki związane z rodziną: Ørodzina pełna Ømocna więź panująca między członkami rodziny Østabilna sytuacja materialna rodziny Øodpowiednie warunki do życia i nauki Øczas przeznaczony dla dziecka Øzainteresowanie sprawami dziecka Øpoziom intelektualny rodziców Økonsekwentny system wychowawczy (nagroda-kara, prawa-obowiązki) Øsprawiedliwi rodzice Øadekwatna ocena możliwości dziecka

3. Czynniki związane ze szkołą: Øprzyjazna atmosfera panująca w szkole – traktowanie dziecka podmiotowo, dobry kontakt nauczyciela z uczniem Øosobowość nauczyciela – obiektywny, sprawiedliwy, opiekuńczy, wymagający od siebie i innych. . . Øbaza szkoły – pracownie specjalistyczne, pomoce dydaktyczne. . . Ømało liczne klasy Ømetody aktywizujące stosowane na lekcjach Øwykwalifikowana kadra Øzajęcia pozalekcyjne Øsamorządność szkoły Øprzestrzeganie reguł

Uczniowie i nauczyciele o sukcesie i porażce. Według nich sukces wiąże się: Ø dobrymi ocenami Ø akceptacja przez rówieśników Ø udziałem w olimpiadach przedmiotowych Ø wzorowym zachowaniem na lekcjach Porażka zaś postrzegana jest jako: Ø otrzymywanie niedostatecznych ocen mimo intensywnej nauki Ø trudności w kontaktach z rówieśnikami Ø konflikty z rodzicami i innymi uczniami Ø niedocenianie własnego wkładu pracy Ø niedostateczna motywacja do nauki Ø niski poziom samooceny

Wszyscy rodzice twierdzą, że pragną dla swojego dziecka sukcesu w nauce. Większość odpowie na to pytanie, że dziecko osiągnie sukces, jeśli będzie dobrym uczniem i będzie dostawało dobre stopnie. Ale sukcesu w szkole nie można określać jedynie z punktu widzenia stopni. Pojęcie to ma o wiele szerszy zakres.

Dziecko osiąga sukcesy w szkole, jeśli: Ødoświadcza tego, że robi postępy w nauce, Ø czerpie radość z tych postępów, Øbędzie gotowe włożyć wysiłek w swą pracę, Øjest w stanie pracować wytrwale nad wytyczonym sobie zadaniem, aż je zrealizuje, Øosiąga rezultaty, które są odpowiednie do jego uzdolnień, Øpotrafi tak zorganizować naukę, żeby poradzić sobie ze swoimi obowiązkami, Øpostrzega naukę w szkole jako coś sensownego, Øto, czego nauczy się w szkole, wykorzystuje również poza nią.

Zdaniem nauczycieli, uczniów i rodziców decydujący wpływ na sukces szkolny mają następujące czynniki: Ø dobrze przygotowane i poprowadzone zajęcia szkolne z zastosowaniem ciekawych metod aktywizujących i pomocy dydaktycznych Øzdolności intelektualne uczniów Øzainteresowanie uczniów przedmiotem Ødobre podręczniki Øwsparcie ze strony rodziców Ødodatkowe zajęcia szkolne, np. : koła przedmiotowe, zajęcia wyrównawcze Øindywidualne uzdolnienia ucznia.

Sukces w szkole, który wyraża się w ten sposób, będzie dłużej oddziaływał i przyniesie dziecku większe korzyści niż kilka dobrych stopni. Te bowiem mogą oznaczać sukces powierzchowny, który można bardzo szybko zniszczyć średnimi lub słabymi ocenami. Dziecko, które osiąga prawdziwy sukces, ponieważ potrafi krok po kroku wykorzystywać swoje uzdolnienia i swoją wiedzę, często również wkładając w to ogromny wysiłek, nie straci motywacji do nauki pod wpływem niepowodzenia w postaci złej oceny. Będzie ono dla niego raczej zachętą do unikania w przyszłości popełnionego błędu.

Jak jest rola rodzica w osiągnięciu sukcesu przez jego dziecko?

PIERWSZY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, którzy doświadczają ze strony rodziców koniecznej troski, mają większe szanse

RODZICE: - wszystkie przybory szkolne są skompletowane, właściwe i przygotowane w odpowiednim czasie, - rodzice pytają regularni nauczyciela o postępy swojego dziecka, - oboje rodzice interesują się szkołą, - na każde zebranie rodzicielskie przychodzi przynajmniej jeden rodzic, - dziecko przychodzi punktualnie do szkoły, - dziecko przynosi do szkoły przygotowane w domu drugie śniadanie, -dziecko przychodzi czysto ubrane i porządnie uczesane, - zadania domowe sprawdzane są w domu przez jednego z rodziców, - błędy w pisowni i ortografii są wykreślane i natychmiast poprawiane, -rodzice są gotowi pomagać we wspólnych inicjatywach klasy. Dziecko potrzebuje do nauki: • stałej pory po południu, kiedy nikt nie będzie mu przeszkadzał, • miejsca pracy, które jest z jednej strony przytulne i wygodne, a z drugiej nie odwraca uwagi dziecka, • przyborów, które ułatwiają porządną pracę, • stałego planu pracy, który ułatwia jej przebieg, • osoby, która będzie się nim opiekowała.

DRUGI ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice wykazują zainteresowanie ich pracą, mają większe szanse

Pierwszoklasiści, którzy awansowali z przedszkolaka na ucznia, cieszą się ze swojej nowej roli, chcą prezentować swoje prace w domu. Sposób, w jaki zareagują na to ich rodzice, ma wpływ na kształtowanie się ich pewności siebie, poczucia własnej wartości i trwałą motywację do nauki. Jeśli początkowy zapał dziecka zostanie nagrodzony tylko umiarkowanym, powierzchownym zainteresowaniem rodziców, prawdopodobnie wkrótce osłabnie.

TRZECI ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice współpracują ze szkołą mają większe szanse

Kontakt z nauczycielem pomaga czasem unikać negatywnych reakcji wobec szkoły, ale może on przynosić korzyści tylko wtedy, gdy rodzice przyjmują odpowiednią postawę. Im bardziej zaangażowany jest nauczyciel, tym intensywniej będzie pielęgnował kontakt z rodzicami na zebraniach rodzicielskich i w rozmowach z nimi. Kto chce zabierać głos musi się wcześniej doinformować. Ważne jest, aby rodzice uczęszczali na zebrania.

CZWARTY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice sami angażują się w szkole, mają większe szanse

Każdy człowiek osiąga więcej wtedy, gdy postrzega swoje zajęcie jako sensowne, ważne i znaczące, gdy może się z nim identyfikować. Jeśli uda się doprowadzić do tego, żeby uczniowie przeżywali przynależność do szkoły jako wartość, obudzić w nich uczucie wspólnoty, można wtedy również zwiększyć ich gotowość do osiągnięć, a tym samym ich szansę na sukces. Rodzice mogą w istotnej mierze przyczynić się do powstania tego u ucznia, jeśli będą aktywnie współtworzyć szkołę. Szkoła, która otwiera rodzicom możliwość włączenia się do pedagogicznej pracy, oferuje im dodatkowo szansę wpłynięcia na szkolną karierę dziecka.

PIĄTY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice są gotowi przejąć część odpowiedzialności za szkolną naukę, mają większe szanse

Dziecko, rodzice i szkoła wspólnie ponoszą odpowiedzialność za naukę. Społeczeństwo stawia dziś szkole wysokie wymagania. Od szkoły wymaga się wielu rzeczy, które właściwie są sprawą domu rodzinnego. Nic więc dziwnego, że rośnie niezadowolenie u nauczycieli oraz rodziców i społeczeństwa. Cierpią na tym najbardziej dzieci, gdyż brakuje im kompetentnej i skutecznej pomocy, w takim rozwijaniu ich umiejętności, żeby mogły osiągnąć trwały sukces w szkole i w nauce.

Obowiązkiem dziecka jest uważać w szkole, kiedy wyjaśniane są zadania domowe i natychmiast zadawać pytania, jeśli coś nie zostało zrozumiane. Rodzice, którzy są wykorzystywani przez dzieci do ponownego, dokładnego wyjaśnienia im lekcji albo telefonowania po innych rodzinach z pytaniem, co było właściwie zadane, pośrednio pozwalają swojemu dziecku na unikanie własnej odpowiedzialności. Dlaczego dziecko miałoby starać się, samodzielnie, zdobywać szczegółowe informacje na temat zadanych lekcji w szkole, jeśli jest pewne, że mama w domu na pewno powie mu, co trzeba zrobić? Ten sposób przejmowania od dzieci odpowiedzialności prowadzi do tego, że wewnętrznie wycofują się one w bierność i czekają na polecenia. Rodzice nie są korepetytorami, mają pomagać dziecku w tworzeniu przydatnych strategii i struktur nauki.

SZÓSTY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice akceptują kompetencje nauczyciela, maja większe szanse

Rodzice mają możliwość podarowania dziecku szansy na pełną zaufania i respektu postawę wobec nauczyciela. Od szanowanego i akceptowanego nauczyciela dziecko więcej się uczy.

SIÓDMY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których rodzice są konsekwentni w wychowaniu i popierają pedagogiczną konsekwencję szkoły, mają większe szanse

Wychowywanie dzieci wymaga ogromnej konsekwencji. Polega na stworzenie pewnego poziomu dyscypliny i rozwijaniu starannego sposobu pracy. Ponieważ zwykłe rozmowy wystarczą tylko u bardzo nielicznych dzieci, nieprzestrzeganie reguł musi mieć nieprzyjemne konsekwencje.

ÓSMY ASPEKT SUKCESU – Uczniowie, których szkolna praca jest doceniana przez rodziców, mają większe szanse

Dziecko potrafi samo dostrzegać swoje sukcesy i poprawę swoich osiągnięć. Doświadcza uznania ze strony rodziców. Postrzega siebie jako wartościowe i zdolne do osiągnięć. Ustabilizowane zostaje jego poczucie własnej wartości. Na podstawie swoich osiągnięć może postrzegać siebie jako wartościowe i nie musi wciąż szukać potwierdzenia u innych.

Czego potrzebuje nauczyciel aby jego praca z uczniem była jak najbardziej efektywna oraz aby uczeń osiągał jak najlepsze rezultaty?

Nauczyciel potrzebuje informacji pochodzącej od specjalistów: • psycholog • fizjoterapeuta • pedagog • terapeuta • lekarz • oraz własna obserwacja i diagnoza potrzeb

Nauczyciel potrzebuje informacji o • potencjale intelektualnym • dominującej inteligencji • stylu uczenia się • funkcjonowaniu motorycznym • funkcjonowaniu sensomotorycznym

Potrzebna jest nauczycielowi wiedza, w jaki sposób wspomagać ucznia 1. Wpływ funkcjonowania sensomotorycznego na umiejętności szkolne 2. Metody pracy terapeutycznej 3. Techniki uczenia się 4. Środki techniczne wspierające edukację 5. Konstruowanie pomocy dydaktycznych do potrzeb uczniów łącznie z dostosowaniem testów.

Nauczyciel musi pamiętać, że uczeń posiada 1. Potencjał intelektualny 2. Mocne strony – zgodnie z rodzajem inteligencji 3. Preferencje stylu uczenia się i dominacji półkul 4. Sprawność motoryczną 5. Stopień integracji sensorycznej.

Podstawą skutecznego działania i rozwoju w uczeniu jest zaplanowanie osiągania przez uczniów sukcesów. Nic tak nie motywuje do działania, jak radość z osiągniętego zwycięstwa. Nic tak nie angażuje do kolejnych prac jak dobrze zaplanowane, zrealizowane i nagrodzone wykonanie zadań.

Zachęcam do lektury poradnika, z którego korzystałam wykonując tę prezentację: Buchner Christina, Sukces w szkole jest możliwy. Jak pomóc dzieciom, by miały dobre osiągnięcia w szkole podstawowej. Poradnik dla rodziców i wychowawców. Jedność Herder, Kielce 2004 Opracowała mgr Dorota Woźniak