TARIM REFORMU GENEL MDRL KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMES

TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI ( KKYDP ) ŞUBAT 2020

KÖY BAZLI KATILIMCI YATIRIM PROJESİ Tarımsal Destekleme araçlarından biri olan Kırsal Kalkınma Desteklerinin uygulanmasına yönelik çalışmalar mülga TEDGEM bünyesinde Dünya Bankası ile ortak yürütülen ARİP projesi kapsamında “Köy Bazlı Katılımcı Yatırım Projesi” (KBKYP) olarak 16 pilot ilde başlatılmış 81 ilimize yaygınlaştırılarak devam etmiştir. Program 2020 sonunda tamamlanacaktır.

PROJE KAPSAMINDA DESTEKLENEN PROJELER Ø Ekonomik yatırımlar kapsamında; Tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik projeler Ø Kırsal ekonomik alt yapı yatırımları kapsamında; a) Kırsal turizm yatırımları, b) Çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri, c) El sanatları ve katma değerli ürünler, ç) Bilişim sistemleri ve eğitimi, konuları hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

KKYDP YATIRIM KONULARI Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Ekonomik Yatırımlar ve Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımları Toplu Basınçlı Sulama Tesisi Yatırımları

AMAÇLAR v -Alternatif gelir kaynakları oluşturulması, v -Girişimcilik kapasitesinin geliştirilmesi, v -Kırsal alanda belirli bir kapasitenin yaratılması, v -Pazarlama alt yapısının güçlendirilmesi, v -Doğal kaynaklar ve çevrenin korunması gözetilerek kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, v -Yürütülmekte olan Kırsal Kalkınma faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması, v -Tarım sanayi entegrasyonunun sağlanması için küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi,

KKYDP GENEL DEĞERLENDİRMESİ Ø Programdan yararlanan yatırımcıların gelirleri artmıştır. Ø Proje uygulanan yerlerde kırsal alt yapı, özellikle sulama altyapısı gelişmiştir. Ø Tarımsal sanayinin köy ve kasabalara kadar girmesi sonucunda ürünlerin yerinde işlenmesi ve oluşan katma değerin bir bölümünün üreticilere yansıması sağlanmıştır.

KKYDP GENEL DEĞERLENDİRMESİ Ø Tarımsal yatırımlar ile ürünlerin işleme, paketleme ve depolanmasında geçerli standartlara ulaşılması; gıda güvenliği ve pazarlama açısından olumlu katkı sağlamıştır. Ø Yatırımların sağladığı istihdam ile yörede yaşayanlara yeni iş imkanları yaratılmıştır. Ø Programın olumlu etkisi, çiftçilerin Bakanlığın uyguladığı diğer projelere olan ilgisini arttırmıştır.

KKYDP GENEL DEĞERLENDİRMESİ ØKırsal Kalkınma Yatırımları bir kısım üreticileri girişimci konumuna getirmiş, bu durum diğer üreticileri yatırım yapma konusunda cesaretlendirmiştir. ØOluşan birikim diğer fonların kullanımında küçümsenmeyecek bir alt yapı oluşturmuş sağlamıştır.

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI 9 9 9

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI (KKYDP) TÜRKİYE KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARI HİBE UYGULAMALARI (2006 -2019) 10. 02. 2020 PROJE KONULARI Bilişim Sistemi Yatırımları Bitkisel Ürün İşlenmesi, Paket. ve Depolanması Çelik Silo (Tarımsal Ürünlerin Depolanması) Çiftlik Faaliyetlerinin Geliştirilmesi El Sanatları ve Katma Değerli Ürünler Hayvansal Ürün işlm. , Pakt. ve Depolanması Hayvansal ve Bitki. Orjinli Güb İşl. Pkt. ve Dpl. Kırsal Turizm Yatırımları Koyun, Keçi Manda Soğuk Hava Deposu Su ürünleri işlenmesi, paket. ve depolanması Toplu Basınçlı Sulama Yatırımları Yenilenebilir Enerji Kullanan Seralar TOPLAM Tamamlanan Proje (*)Ödenen Hibe Miktarı 5 3. 681 655 2. 011 2 1. 277 57 37 1. 742 11 464 60 630 337 293. 250, 33 1. 288. 558. 703, 57 228. 338. 183, 56 151. 662. 935, 44 489. 652, 35 371. 235. 048, 79 40. 903. 811, 03 28. 575. 753, 61 435. 826. 557, 78 3. 855. 629, 60 147. 693. 520, 70 18. 515. 400, 32 98. 951. 956, 73 114. 900. 168, 65 11. 131 3. 019. 408. 825 Devam eden projeler dahil sağlanan istihdam 97 bin

YATIRIM TUTARI VE DESTEKLEME ORANI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KULLANAN YENİ SERALARIN YAPIMINA YÖNELİK YATIRIMLAR Yenilenebilir enerji kaynaklı yeni sera başvurularında dekara maliyet; Ø Topraklı seralarda en fazla 165. 000 TL/da Ø Topraksız seralarda en fazla 200. 000 TL/da Ø Topraksız sislemeli cam seralarda en fazla, 230. 000 TL/da Ø Topraksız, sislemeli ve su kültürü (Hidroponik) kullanan seralarda örtü malzemesine bakılmaksızın en fazla 240. 000 TL/da olmalıdır.

KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR Ø Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçi kayıt sistemi vb kayıt sistemlerine son başvuru tarihinden önce kayıtlı olan ve kamudan gerek mali gerekse idari açıdan tamamen bağımsız gerçek kişiler ve tüzel kişiler Ø Programa başvurabilecek tüzel kişiler, kollektif, limited veya anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler ve bunların aralarında oluşturdukları ortaklıklar ile Tarımsal amaçlı kooperatifler, birlikler ile bunların üst birlikleri, Ø Her tebliğ kapsamında ekonomik yatırım konularında ülke genelinde sadece bir adet proje başvurusunda bulunabilir.

BAŞVURU KONULARINDAKİ GENEL KISITLAR Ø Un ve karma yem konularında yeni yatırım tesisi başvuruları kabul edilmez. Ø Kütlü pamuk konusunda Kapasite Artırımı, Teknoloji Yenileme ve/veya Modernizasyon dışındaki başvurular kabul edilmez. Ø Çay konusunda sadece yaş çay üretiminin yapıldığı illerdeki başvurular kabul edilir. (Yaş çay üretiminin yapıldığı iller: Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin. ) Ø Tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik yeni tesis başvurularında sadece çelik silo ve soğuk hava deposu hibe desteği kapsamında değerlendirilir. Ø Başka bir yatırım tesisinde ilk işlemesi yapılan mamul ürünün ikincil işlenmesine ve paketlenmesine yönelik başvurular hibe desteği kapsamında değerlendirilmez. Sert kabuklu meyveler bu madde kapsamında değildir.

BAŞVURU KONULARINDAKİ GENEL KISITLAR ØTarımsal ürünlerin üretimine yönelik bir hibe desteği verilmez. ØKısmen yapılmış tesislerin tamamlanmasına yönelik başvuruların hibe desteği kapsamında değerlendirilebilmesi için, mutlaka başvuruya konu olan yatırımın orijinal amacıyla aynı olması ve yasal izinlerinin alınmış olması gerekir.

YATIRIM TUTARI VE DESTEKLEME ORANI 81 İLDE DESTEKLENEN KIRSAL EKONOMİK ALTYAPI YATIRIMLARI PROJE KONUSU KODLARI VE PROJE TUTARLARI YATIRIMIN NİTELİĞİ 01 - YENİ TESİS KTY ÇFG ELS 500. 000 TL Başvuru yapılamaz 500. 000 T BSY Başvuru yapılamaz 02 - KAPASİTE ARTIRIMI VE TEKNOLOJİ YENİLEME Başvuru yapılamaz 500. 000 T L 0 TL L 03 - TAMAMLAMA Başvuru yapılamaz KTY : KIRSAL TURİZM YATIRIMLARI ÇFG : ÇİFTLİK FAALİYETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ALTYAPI SİSTEMLERİ ELS : EL SANATLARI VE KATMA DEĞERLİ ÜRÜNLER BSY : BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE EĞİTİMİ

HİBE DESTEĞİ KAPSAMINDAKİ PROJE GİDERLERİ Ø Yatırımcı ile akdedilen hibe sözleşmesinden sonra gerçekleştirilen giderler Ø Hibe sözleşmesi ekinde sunulan tatbikat projesinde belirtilmiş olan ve hibe desteği verilecek proje giderleri kapsamında yer alan Hibe sözleşmesi ekinde sunulan proje bütçesi tablosundaki hibeye esas proje giderleri limitini aşmayanlar

HİBE DESTEĞİ KAPSAMINDAKİ PROJE GİDERLERİ ØHibe sözleşmesi ekinde sunulan iş planında öngörülen yatırım süresi içerisinde gerçekleşen giderler ØBakanlık tarafından yayımlanan satın alma kitabında belirtilen kurallara uygun olarak gerçekleştirilen ve belgelere dayanan giderler

GİDER KALEMLERİ Yatırım projesinin ayrılmaz bir parçası ve projenin faaliyete geçmesi için kaçınılmaz olan; teknik proje ve piyasa etütlerine dayandırılan ve de proje başvurularında ayrıntılı olarak belirtilen; Ø İnşaat işleri alım giderlerine, Ø Makine, ekipman ve malzeme alım giderlerine, hibe desteği verilir.

İNŞAAT İŞLERİ ALIM GİDERLERİ ØGiderler uygulama projelerine, yapım şartnamelerine ve uygulama aşamalarını süreleriyle birlikte gösterir iş programına uygun olmalıdır. Øİdari kısımlarla ilgili harcamalar; hibeye esas inşaat giderinin %15’ini aşamaz. ØÇevre düzenlemeleri ile ilgili harcamalar hibeye esas inşaat giderinin %15’ini ve her yapı için “kazı, dolgu ve reglaj işleri”, yapının toplam Hibeye esas inşaat giderinin %6’sını aşamaz. Ø İnşaat işleri ile ilgili ulusal mevzuat gereğince alınması gerekli izin, ruhsat, denetim işleri ve uygulamalarda yapılması zorunlu olan tüm işlemlerin yerine getirilmiş olması gereklidir.

İNŞAAT İŞLERİ ALIM GİDERLERİ ØMesken ve benzeri yapıları kapsayan giderler hibe desteği kapsamında değerlendirilmemektedir. Ø Yeni yatırım başvurularında hibeye esas proje gideri sadece inşaat faaliyetinden ibaret olamaz (Ancak depolama, soğuk hava tesisleri ve alternatif enerji kaynakları kullanan sera yatırımları sadece inşaat faaliyetinden ibaret olabilir). ØTamamlama proje tekliflerinde hibeye esas proje tutarında inşaat gideri şartı aranmaz.

MAKİNE, EKİPMAN VE MALZEME ALIM GİDERLERİ ØGiderler uygulama projelerine, yapım şartnamelerine ve uygulama aşamalarını süreleriyle birlikte gösterir iş programına uygun olmalıdır. ØYeni yatırım başvurularında hibeye esas proje gideri sadece makine ve ekipman alım giderinden ibaret olmamalıdır. ØKapasite artırımı ve teknoloji yenilenmesine yönelik yatırım tekliflerinde ise makine ve ekipman alım giderleri hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

MAKİNE, EKİPMAN VE MALZEME ALIM GİDERLERİ ØMakine ve ekipman alımlarında, alım bedeli ile proje sahasına teslim giderleri, montaj giderleri tek bir alım faturası şeklinde düzenlenmesi durumunda hibe desteği verilir. Ayrı faturalandırılması durumunda sadece mal alım bedeline hibe desteği verilir. ØEnerji nakil hattı, trafo ve jeneratör alım giderleri makine, ekipman ve malzeme alım giderleri kapsamında değerlendirilmez.

AYNİ KATKILAR Hibe sözleşmesi imzalandıktan sonra, hibeye esas proje giderleri dışında öz kaynaklarını kullanarak yatırımcılar tarafından bina, malzeme, makine ve ekipman ile işgücüne yönelik olarak yapılacak herhangi bir katkı, yatırım süresi içerisinde tamamlanması ve iş programı ile uyumlu olması koşulu ile ayni katkı olarak değerlendirilir. ØBaşvuru aşamasında ayni katkı olarak taahhüt edilen işlerin projede öngörülen nitelik ve nicelikte gerçekleştirilmesi şarttır. Ø Bu kapsamda yapılacak ayni katkılar, yatırımcının yapmakla yükümlü olduğu katkı payının yerine ikame edilemez. ØHibe sözleşmesi öncesi edinilmiş arazi, bina, makine ve ekipmanlar, ayni katkı olarak kabul edilmez.

GİDERLER İLE İLGİLİ KISITLAR ØHibeye esas proje tutarını oluşturan, hibe desteği verilecek proje giderleri yatırımcı ile akdedilen hibe sözleşmesinden sonra gerçekleştirilmiş olmalıdır. Ø Yatırımcılar tarafından, proje kapsamında satın alınacak ve hibe desteği verilecek tüm makine, ekipman, malzeme ve inşaat işleri Satın Alma Kitabındaki usul ve esaslara uygun olarak yapılan ihaleler sonucunda belirlenen yüklenicilerle yapılacak sözleşmeler kapsamında sağlanmalıdır.

GİDERLER İLE İLGİLİ KISITLAR ØYükleniciler, yatırımcılar ve ortakları tarafından sürekli çalıştırılan veya düzenli ya da dönüşümlü olarak işe alınmış kişiler, kamu çalışanları, kamu kurumları ile kamu tüzel kişiliğine haiz kuruluşlar olmamalıdır. Ø Hibe sözleşmesine bağlanan hibeye esas proje tutarı uygulama sürecinde artırılamaz. Ancak sözleşmeye bağlanan tutarı aşmamak kaydıyla gider kalemleri arasında belirlenen kısıt ve limitlere aykırı olmamak üzere aktarımlar yapılabilir.

PROJE KAYNAKLARINDAN KARŞILANAMAYACAK GİDERLER Ø Bankacılık giderleri, her türlü borç ve faiz ödemeleri Ø Başka bir kaynaktan finanse edilen harcama ve giderler Ø Arazi, arsa ve bina alım bedelleri, kira giderleri Ø Bina yakıt, su, elektrik ve aidat giderleri Ø Ayrı faturalandırılmış nakliye, montaj giderleri

PROJE KAYNAKLARINDAN KARŞILANAMAYACAK GİDERLER Ø KDV dahil iade alınan veya alınacak vergiler Ø İkinci el mal alım giderleri Ø Denetim, proje yönetim ve danışmanlık giderleri Ø Demirbaş eşya, mobilya, mefruşat alımı gibi giderler (Kırsal Turizm hariç)

BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME Başvuru dosyası hazırlanması ( Başvuru sahibi ) Başvurunun yapılması ( Başvuru sahibi ) + ( www. tarimorman. gov. tr adresinden) Başvuruların Bakanlık düzeyinde değerlendirilmesi ( TRGM- Mrk Değ Kom ) Başvuruların il düzeyinde değerlendirilmesi ( İl Proje Değerlendirme Komisyonu ) Değerlendirme sonuçlarının duyurulması ve sözleşmeye davet ( İl Müdürlüğü )

KKYDP BAŞVURULARIN HAZIRLANMASI ØProjeler şekil şartlarını sağlamalıdır. ØYatırım konusu programa uygun olmalıdır. ØBaşvuru kapağı hatasız düzenlenmelidir. Ø Proje numaralandırılması doğru yapılmalıdır. Ø Yatırım yeri ile ilgili kısıtlara uyulmalıdır. ØBaşvuru raporunda; programın amacı, hedef grupları ve öncelikleri ile projenin uyumu iyi açıklanmalıdır.

TASLAK HİBE SÖZLEŞMESİ Ø Taslak hibe sözleşmesi ile birlikte İdari Uygunluk Kontrol Listesinde bulunan belgelerin verilmesi zorunludur. Ø Hibeye hak kazanan başvuru sahipleri, sözleşme imzalanmasından önce hibe sözleşmesi öncesi tamamlanması zorunlu olan destekleyici belgeleri ve teminatı idareye vermek zorundadırlar.

SONUÇLARIN AÇIKLANMASI Genel Müdürlük, değerlendirmenin onaylanmasından sonra kesin kararı il müdürlüklerine yazılı olarak bildirir. İl müdürlükleri nihai değerlendirme kararını, başvuru sahiplerine tebliğ eder.

HİBE BAŞVURUSUNUN REDDEDİLME NEDENLERİ Ø Başvurunun eksik veya belirtilen usul ve esaslara göre uygun hazırlanmaması ØBaşvuru sahibinin ve ortaklarının uygun şartlara sahip olmaması ØBaşvuruya konu faaliyetin program kapsamında olmaması

HİBE BAŞVURUSUNUN REDDEDİLME NEDENLERİ ØHibeye esas proje tutarının ve talep edilen katkının duyurulmuş olan azami miktarı aşması Ø Projenin teknik olarak yapılabilir ve yatırım faaliyetine uygun olmaması ayrıca maliyetlerin piyasa fiyatlarına uygun olmaması ve/veya yetersiz olması Ø Başvuru formu ve ekleri içindeki bütçe rakamlarının birbirleri ile tutarsız olması

HİBE BAŞVURUSUNUN REDDEDİLME NEDENLERİ ØYatırımla ilgili başvuruda sunulan bilgi ve belgelerle yatırım konusu veya yatırım yerinin uyumsuz olması ØBaşvurunun, ön değerlendirme kriterlerine göre belirlenmiş minimum puanın altında kalması ØBaşvurunun, genel değerlendirme kriterlerine belirlenmiş minimum puanın altında kalması göre

PROJE İLE SAĞLANAN EKİPMANLARIN MÜLKİYETİ Ø Hibe sözleşmesi kapsamında sağlanmış tesis, makine, ekipman, teçhizat ve diğer malzemelerin mülkiyeti, yeri ve amacı yatırımının bitiminden itibaren beşyıl içinde değiştirilemez. Ø Aykırı durumun tespiti halinde, ödenen hibe tutarı 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Hükümlerine göre hesaplanarak, gecikme zammı ile birlikte yatırımcıdan tahsil edilir.

CEZAİ HÜKÜMLER Ø Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanuni faizi ile birlikte geri alınır. Ø İdari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere hibe desteğinden yararlandığı tespit edilen yatırımcılar, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.

TEŞEKKÜR EDERİZ