GELM PSKOLOJS DERS GELMN DESTEKLENMES GELMN DESTEKLENMES Geliimi

GELİŞİM PSİKOLOJİSİ DERS …: GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimi etkileyen bir çok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler genel olarak değerlendirildiğinde iki başlık altında toplanır; KALITIM ÇEVRE

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Kalıtım faktörü anne ve babamızın bize aktardığı kromozomlarımız ile belirlenen ve müdehale edilemeyen bir süreçtir. Kalıtım faktörünün gelişim üzerinde oldukça büyük bir etkisi vardır ve gelişimin şekillenmesinde ciddi bir rol oynar.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Ancak kalıtım gelişim üzerindeki tek kontrol mekanizması değildir. Kalıtsal olarak her şeyin normal gitmesi durumunda ortaya çevresel faktörler diye sınıflandırdığımız, etki mekanizması boyutunda ucu bucağı olmayan, anne baba eğitim seviyesinden yaşanılan memlekete ya da beslenmeye kadar bir çok faktörü içerisinde barındıran kavram karşımıza çıkmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Bu çevresel faktörler kalıtım gibi kesin ve net çizgide bulunmamaktadır. Değiştirilme, geliştirilme ihtimali bulunan değişkenlerden oluşan çevresel faktörler çocuğun gelişimi için iyileştirilebilir. Gelişimin desteklenmesi bağlamında da çevresel faktörlerin önemi ve etkisi oldukça fazladır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin desteklenmesinin önemi: Yaşam çizgisinin gelişimsel olarak en hızlı gittiği süreç bebeklik ve erken çocukluk dönemidir. Öyle ki beyin gelişiminin ortalama %80 ni ilk 4 yıl içerisinde tamamlanmaktadır. Çocuklar yetişkin dil seviyesine ortalama 7 yaş civarında ulaşmaktadır. Temel motor gelişim 6 -7 yaş civarında tamamlanmakta ve sonrasında özelleşmiş döneme geçilmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Özbakım becerilerinin temel adımları yine erken çocukluk döneminde tamamlanmaktadır. Sosyal duygusal gelişimde ise bebeklik dönemi başta olmak üzere erken çocukluk döneminde kazanılan beceriler yetişkinlik dönemi sosyal becerilerini doğrudan şekillendirmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişim alanları bakımından ne kadar önemli olduğu kazanılan beceriler doğrultusunda görülen bu dönemde elde edilen erken deneyimler oldukça önemli olmakla birlikte bu dönemde kazanılan beceriler insan hayatında temeli oluşturan, bir sonraki basamağa sağlıklı bir şekilde geçebilmeyi sağlayan kalıcı becerilerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Çevresel faktörlerin önemi değerlendirildiğinde gelişimin desteklenmenin de çocuğun sağlıklı gelişimi için bir gereklilik olduğu göze çarpmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Doğumdan itibaren başlayarak çocuğun gelişiminin her alanda desteklenmesi yalnızca kişisinin sağlıklı birey olabilmesi için değil aynı zamanda toplumun genel sağlık profili için önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Gelişimin desteklenmesi sürecinde bilinmesi gereken, süreci oluşturan, sürece etki eden bir çok kavram bulunmaktadır. Bu kavramların başında ise UYARAN kavramı gelmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar UYARAN: Literatürde bir çok farklı bakış açısı ile tanımı yapılsa da çocuk gelişimi bağlamında baktığımızda uyaran; çocuğun doğum öncesi dönemden itibaren başlayarak maruz kaldığı, duyu organları ile fark edebildiği çevresel etkilerin tümü olarak nitelendirilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Örnek verecek olduğumuzda; doğum öncesi dönemde işitme duyusu gelişimini tamamlar ve ortalama 18. haftadan itibaren dışarıdan gelen sesleri duymaya başlar. Bu doğrultuda çocuk duymaya başladığından itibaren onun işitebileceği düzeyde dışarıdan gelen her ses onun için bir UYARANDIR.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Öyle ki bebek 24 -25. haftadan itibaren dışarıdan duyduğu seslere tepki bile vermeye başlar. Bebek duymaya başladıktan itibaren bebeğe verilen her türlü işitsel uyaran bebeğin gelişimine etki eder. Bu gelişimsel etki her zaman uyaranın duyu organı ile doğrudan ilişkili olmayabilir. Yani alınan işitsel uyaranlar çocuğun yalnızca işitme ya da ilişkili olarak dil gelişimine etki etmez.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Aynı zamanda sosyal duygusal gelişimini ya da bilişsel gelişimini de etkileyebilir. Uyaranlar gelişimi yalnızca olumlu olarak etkilemezler. Aynı zamanda olumsuz olarak etkileyen uyaranlar da vardır. Yine aynı örnek üzerinde gidilecek olduğunda bebeğin anne karnında maruz kaldığı «anne ve babasının yüksek sesli ve şiddetli tartışması» uyaranı bebeğin «SOSYAL DUYGUSAL GELİŞİMİNİ» «OLUMSUZ» olarak etkiler

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Uyaranın doğru zamanda doğru seçim yapılarak çocuğa verilmesi önemlidir. Bu nedenlerle çocuğa sunulan uyaranın niteliği oldukça önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Gelişimin desteklenmesi sürecinde önemli kavramlardan bir diğeri de KRİTİK DÖNEM kavramıdır. Kritik dönem: Bireyin belirli davranışları belirli dönemde kazanabilmesi durumundaki zamana kritik dönem denir. Gelişimin bir çok basamağında kritik dönem vardır ve gelişimin sağlıklı tamamlanabilmesi için olduka önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Herhangi bir alanda gelişimin sağlıklı gerçekleşebilmesi için o gelişim alanının kritik döneminde bireyin maruz kaldığı uyaranlar ciddi önem taşımaktadır. Öyle ki kritik dönemde kazanılmayan bir beceri bu süre geçildikten sonra çok daha zor bir şekilde kazanılabilir, ya da hiç kazanılamaya bilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Örnek verilecek olduğunda, Okul çağı döneminde okula gitmeyen ve okuma yazma öğrenemeyen bir yetişkin ileri yaşlarda okuma yazmayı çok daha zor bir şekilde öğrenecektir. Ya da ormanda kurtlar tarafından büyütülen bir çocuk 12 yaşından sonra insan hayatına karışırsa konuşmayı öğrenemez.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Burada yaş örnek olarak verilmiştir. Dil gelişiminde kritik dönem 0 -6 yaşlar arasındadır. Bu süreçte alınan dil gelişimine ilişkin uyaranlar dil gelişiminin temelini oluşturur. Bu nedenlerle kritik dönemler gelişimin desteklenmesi sürecinde vazgeçilemez bir önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Gelişimin desteklenmesi sürecinde dikkate alınması gereken bir diğer kavram HAZIRBULUNUŞLUK kavramıdır. Hazırbulunuşluk, organizmanın gelişimi ya da öğrenmesi sonucunda belirli bir beceriyi yapabilir düzeye gelmesi durumudur.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Hazırbulunuşluk ve kritik dönem kavramlarının ikisi de aslında gelişim için doğru zaman faktörünü açıklayan kavramlardır. Bir açıdan bakıldığında hazırbulunuşluk kavramı kritik dönem kavramının tam zıttı olarak görülebilir. Kritik dönem becerinin kazanılabilmesi için geç kalmamayı içerirken, hazırbulunuşluk ise erken davranmamayı içermektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Çocuğun gelişimsel beceriyi kazanabilmesi için nasıl kritik dönem kaçırılmadan gerekli uyaranın çocuğa sağlanması gerekiyorsa, çocuğun hazırbulunuşluğu tamamlanmadan o beceriye ilişkin verilen uyaranın da gelişim üzerinde bir etkisi olmayacaktır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Örnek verilecek olduğunda bir çocuğun tuvalet eğitimine ilişkin hazırbulunuşluğu hem fizyolojik hemde sosya-duygusal gelişimi bağlamındadır. Fizyolojik açıdan bakıldığında çocuğun sfinkter kaslarının gelişimi tamamlanmadan çocuğa verilecek olan tuvalet eğitiminin bir anlamı olmayacaktır. Çünkü henüz tam olarak tutma eylemini gerçekleştirecek kas yapısına sahip değilken çocuğun tuvaletini tutması hiçbir eğitimle mümkün değildir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Aynı zamanda çocuğun her ne kadar sfinkter kaslarının gelişimi tamamlanmış olsa da, çocuk duygusal açıdan buna hazır olduğuna ilişkin belirtiler göstermiyorsa (bu belirtiler bezi ıslandığında rahatsız olma, bezinin değiştirilmesini isteme, tuvaleti merak etme ve aileyi tuvaletteyken izleme isteği, çişini ya da kakasını yaparken bir yere saklanma ya da tuvalete oturma isteği vb. ) tuvalet eğitiminin başarı ile tamamlanma ihtimali çok zayıftır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Gelişimsel beceriler için öncül beceriler vardır ve bunlar kazanılmadan o beceri için hazırbulunuşluğun sağlanması mümkün değildir. Ülkemizde kullanılan bir deyim olan «Emeklenmeden yürünmez» deyimi her ne kadar gelişimsel basamaklar açısından doğru bir sırayı izlemiyorsa da mantık olarak hazırbulunuşluğun basamaklarına örnek olarak gösterilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Yürüme becerisi için emekleme becerisi kazanılması gereken bir öncül beceri değildir. Yani bebek emeklemese de yürüyebilir. Ancak yürüme becerisi için hazırbulunuşluk aşamaları bebeğin sıralama becerisini kazanması ve belirli bir saniye kadar desteksiz olarak ayakta kalabilmesi şeklinde sıralanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Verilen örneklerde olduğu gibi gelişimin desteklenmesi sürecinde çocuğun hazırbulunuşluğunun değerlendirilmesi ve hazırbulunuşluk düzeyine göre etkili uyaran verilmesi çocuğun gelişiminin doğru şekilde desteklenmesi açısından önem taşımaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar ERKEN MÜDAHALE kavramı da gelişimin desteklenmesi açısından hazırbulunuşluk ve kritik dönem gibi zamana dayalı bir kavramdır. Erken müdahale bir sorunun yerleşmeden ya da kalıcı hale gelmeden önce, ya da gelişimsel bir gecikmenin erken dönemde fark edilmesi ile durdurulması amacıyla çözüm getirmek için yapılan plan ve müdahalelerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Erken müdahale gelişimin desteklenmesi açısından en önemli süreçlerden biridir. Özellikle bir problemin erken tespiti sonucunda gelişim alanına ilişkin kritik dönem aşılmadan çocuğa verilen uyaranları içermektedir. Genel olarak programlar şeklinde uygulanan müdahaleler çocuğun gelişiminin desteklenmesi ve soru işareti görülen alanda yoğun gelişimsel destek verilerek soru işaretinin kaldırılması ya da çocuğun potansiyelinin en üst seviyeye çıkarılmasını içerir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar GELİŞİMDE BİREYSEL FARKLILIKLAR kavramı da gelişimin desteklenmesi sürecinde tam manası ile bilinmesi gereken bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Öyle ki her çocuk biriciktir ve insan psikolojisinde pozitif bilimlerde olduğu gibi aynı şartlar altında verilen her uyaran her çocukta aynı etkiyi göstermemektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Gelişimin her basamağında olduğu gibi gelişimin desteklenmesi sürecinde de bireysel farklılıklara odaklanmak çocuğun gelişimi için önem taşımaktadır. İkiz olan çocuklara bile verilen uyaranlar aynı derecede ve aynı şekilde etki etmez. Her çocuk özeldir ve uyarıyı alma, yorumlama, algıla biçimleri birbirinden farklıdır. Aynı zamanda burada devreye ilgi yetenek hazırbulunuşluk, deneyim gibi bir çok faktör de devreye girmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesinde Temel Kavramlar Bu nedenle gelişimin desteklenmesi sürecinde çocuk çok iyi tanınmalı ve her çocuğa özel olarak geliştirilmiş bireysel destek süreçleri işletilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Materyallerin kullanımı hem çocuğun gelişim değerlendirmesinin yapılması hem de gelişiminin desteklenmesi açısından önem taşımaktadır. Gelişimin desteklenmesi amacıyla kullanılan, bu amaç için geliştirilmiş ya da bu amaç için geliştirilmemiş fakat çocuğun gelişiminin desteklenmesi amacı ile kullanılan bir çok materyal bulunmaktadır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Bu materyallerin her biri çocuğun gelişimini desteklemek amacıyla doğrudan uyaran olarak ya da uyaranı oluşturmak amaçlı kullanılabilir. Gelişimin desteklenmesi için «amaca uygun geliştirilen materyallerin» önemi büyüktür. Ancak sürecin olmazsa olmazları olarak nitelendirmek de yanlış olacaktır. Gelişimin desteklenmesi için her gelişim alanına ve düzeyine özel geliştirilen bir çok materyal olsa da unutulmamalıdır ki bu amaca yönelik özel hazırlanmış materyaller kullanılmadan da çocuğa gelişimsel destek sağlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Başta maddi imkansızlıklar olmak üzere bir çok nedenden dolayı «gelişimi desteklemek amacıyla» üretilen materyallere ulaşamamak çocuğun gelişimsel gerilik yaşamasına neden olmaz. Bu materyaller her ne kadar çocuğun gelişimsel desteği için özel yapılandırılmış olsa da yerine konulabilir özellikte farklı materyaller bulunabilir, yapılabilir ya da alternatifler üretilebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Evde bulunan atık materyaller, gerçek materyaller ve doğadan toplanacak olan materyallerin yaratıcılık ile birleştirilerek doğru şekillendirilmesi ise en az maliyetle çocukların gelişimleri desteklenebilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Materyaller çocuğun evresini tanımasını sağlar, bu sayede öğrenmesini hızlandırır ve öğrenmenin kalıcı olmasını destekler. Materyallerin çocuğun gelişiminin desteklenmesi amacıyla kullanımı çocuğun öğrenmeyi somutlaştırmasına yardımcı olur. Materyallerin bir uyaran olarak kullanımında çocuğun gelişimsel özelliklerine, ihtiyaçlarına ve beklentilerine dikkat edilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Çocuğun gelişimini desteklemek adına kullanılacak olan materyallerin belirli özelliklerinin bulunması gerekir. Bu özellikleri; Seçilen materyal çocuğun gelişimsel düzeyine, ilgisine, ihtiyacına ve hazırbulunuşluğuna uygun olmalıdır. Seçilen materyal çocuğun sağlığı için uygun maddelerden yapılmış ve çocuk için tehlike oluşturmayacak özelliklere sahip olmalı.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimin Desteklenmesi Sürecinde Materyal Kullanımı Seçilen materyal dikkat çekici olmalıdır. Seçilen materyalin kullanımı gerçek hayatla uyumlu olmalıdır. Seçilen materyaller farklı gelişim alanlarını aynı anda destekleyecek özelliklere sahip olmalıdır. Seçilen materyal basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru giden şekilde sunulmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır?

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için; Sunulan gelişimsel destek tutarlı olmalıdır. Birbiri ile ters düşecek olan bilgiler çocukla aynı anda paylaşılmamalı, çocuğun kafasının karışmasına neden olunmamalıdır. Sunulan gelişimsel destek düzenli olmalıdır. Belirli bir sistemde gitmelidir. Tutarsızlıklar barındırmamalıdır. Gelişimsel destek sunulurken duyarlı olunmalıdır. Çocuğun istemediği şeyler konusunda ısrar edilmemeli, neden istemediğine odaklanılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için; Gelişimsel destek için ortamın uygun olması gerekmektedir. Işıktan sıcaklığa, ortamın büyüklüğünden doğru şekilde havalanıyor olmasına kadar bir çok ayarlama yapılmalıdır. Ortamda riskler en aza indirilmeli, koruycu etmenler arttırılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için; Çocuğa gelişimsel destek verilirken takınılan tutum önemlidir. Uygun tutum çocuğun öğrenmeye olan şevkini etkiler. Gelişimin desteklenmesi için uygun etkinlik ve materyal seçimimi önemlidir. Etkinlik çocuğun ilgisini çekebilecek, maksimum süre onun dikkatini toparlayabilecek şekilde seçilmelidir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Çocuğa doğru bir gelişimsel destek sunabilmek için; Gelişimsel destek planlanırken hem çocuğun hazırbulunuşluğu hem de gelişimsel olarak kritik dönemleri değerlendirilmeli ve doğru zamanda doğru beceriye ilişkin destek sunulmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Gelişimsel destekte çocukla planlanan etkinliklerin sayısı, sıklığı ve alanları önem taşımaktadır. Sürekli olarak aynı alana yönelik çalışmak (özel bir gereksinim bulunmuyorsa), aynı etkinliği sürekli yapmak, gün içerisinde sürekli olarak etkinlik yapmak ya da desteklenmesi planlanan beceriye ilişkin pekiştirme yapmamak, bunların hepsi gelişimsel desteği olumsuz etkileyen parametrelerdir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Gelişimsel destek sunulurken yönergelerin doğru verilmesi önemlidir. Verilen yönerge çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olarak anlayabileceği şekilde verilmeli ve net olunmalıdır. Gelişimsel destek için yapılan planda alternatifler olmalı, çocuğa seçme şansı verilmeli, ısrarcı olunmamalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Nasıl Olmalıdır? Süreçte çocuğun soru sormasına izin verilmeli ve merakı giderilmelidir. Keşfetmesine izin verilmelidir. Gerçek materyallerin kullanımı önemlidir. Süreçte çocuğun duygularına-ne hissettiğine ilişkin bilgi sahibi olunmalı ve sürecin geri kalan kısmı ona göre yapılandırılmalıdır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir?

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Gelişimsel destek programları, belirli bir amaca göre yapılandırılmış, uzman kişiler tarafından hazırlanılan, belirli özellikleri ve esneklikleri bulunan, normal gelişim gösteren ya da özel gereksinimli çocuklara göre hazırlanan yapılandırılmış programlardır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Gelişimsel destek programları, Normal gelişim gösteren çocukların gelişiminin sağlıklı sürebilmesi, uyaran eksikliğine maruz kalmaması için, Gelişimsel geriliği olan çocukların gelişimsel gerilik gösterdikleri alanlarda gelişiminin daha iyi desteklenebilmesi için, Bir beceriyi kazanmakta zorluk çeken çocuğun o beceriyi kazanması için, Özel gereksinimli olan çocuğun gereksinimlerine yönelik hazırlanabilmektedir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Gelişimsel destek programları; Çocuk gelişimciler tarafından, Psikologlar tarafından, Öğretmenler tarafından, Özel eğitim uzmanları tarafından, Ya da ihtiyaç duyulan alanlarda alanında uzman kişiler tarafından hazırlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Gelişimsel destek programları; Aileler tarafından, Öğretmenler tarafından Bireysel eğitimciler tarafından, Ya da alanında uzman kişiler tarafından uzman olduklarına alana göre çocuklara uygulanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Okul Öncesi Eğitim programı bir çeşit gelişimsel destek programı olarak kabul edilebilir. Gelişimsel bir temelle hazırlanmış olan bu program çocukların okul öncesi dönemde dahil olması gereken becerilere odaklanan esnek bir programdır ve okul öncesi öğretmenleri tarafından uygulanır.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Erken müdahale programları gelişimsel destek programıdır ve erken dönemde fark edilen gelişimsel gecikmelere yönelik olarak aileler tarafından, çocuk gelişimciler tarafından ya da öğretmenler tarafından uygulanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Portage, Küçük adımlar gibi bir çok eğitim programı çocukların gelişimlerinin desteklenmesi amacı ile hazırlanmış gelişimsel destek programlarıdır. Gelişimsel destek programları ev temelli, okul temelli ya da çevre temelli hazırlanabilir.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını, Hastanede çalışırken çocuk gelişimi ünitesine başvuran normal gelişim gösteren çocuklar için ailenin talebi üzerine ev temelli hazırlayabilirler. Hastanede çalışırken çocuk gelişimi ünitesine başvuran gelişimsel gerilik gösteren çocuklar için ev temelli ya da hastane/okul temelli hazırlayabilirler.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını, Özel eğitim kurumlarında çalışırken özel gereksinimli çocukların ihtiyaçlarına yönelik olarak hazırlayabilirler. Okul öncesi eğitim kurumlarında çalışırken çocukların yaş gruplarına ve hazırbulunuşluklarına göre gruplar özelinde, ya da grup içerisinde gelişimsel gerilik tespit ettiği çocuk özelinde bireysel olarak hazırlayabilirler.

GELİŞİMİN DESTEKLENMESİ Gelişimsel Destek Programı Nedir? Çocuk Gelişimciler gelişimsel destek programlarını, Bakıma muhtaç çocuklarla çalışırken normal gelişim gösteren çocuklar için genel gelişimlerini desteklemek, uyaran eksikliğine maruz bırakmamak için ya da gözlem sonucunda gelişimsel desteğe ihtiyacı olan çocuklar için hazırlayabilirler. Aynı zamanda kurum bakımına yeni alınan çocuğun özellikle sosyal duygusal gelişimi bağlamında uyum sürecini yönetmek ve çocuğun gelişimsel gerilik yaşamasını engellemek için hazırlayabilirler.

KAYNAKLAR Santrock, J. W. (2012). Yaşam boyu gelişim. Nobel. Ankara. Gander, M. J. , & Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi (Çev. Bekir Onur) 7. Baskı. İmge. Ankara. Bee, H. , & Boyd, D. (2009). Çocuk gelişim psikolojisi, (Çev. Okhan GÜNDÜZ, İstanbul, Kaknüs Yayınları. İstanbul. Berk, L. E. (2013). Çocuk gelişimi (Çev. B. Onur. ve A. Dönmez)İmge. Ankara. Ataman, A. (2004). Gelişim ve öğrenme. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. San Bayhan, P. , & Artan, İ. (2004). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Kültür Yayınları. Yıldız Bıçakçı, M. (Editör), Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde (0 -36 Ay) Gelişim, Duyuların Gelişimi ve Desteklenmesi, Eğiten Kitap, Ankara, 2015.