SPECYFICZNE TRUDNOCI W UCZENIU SI cz I Agnieszka

SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ część I Agnieszka Madziar-Perzyńska Iwona Lipińska ZAKAZ KOPIOWANIA ORAZ ROZPOWSZECHNIANIA TYLKO DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO

Co to są specyficzne trudności? Określenie specyficzne wskazuje na ograniczony, wąski zakres trudności w uczeniu się, pomimo prawidłowego poziomu inteligencji, dojrzałości w ogólnym rozwoju, przebywania we właściwym środowisku kulturowym i odpowiednich warunkach dydaktycznych dla umiejętności szkolnych. przyswajania wiedzy i

Trudności w czytaniu, pisaniu i liczeniu. Specyficzne trudności - dysleksja - dysortografia - dyskalkulia Niespecyficzne trudności - niepełnosprawność intelektualna - wady zmysłów - inteligencja niższa niż przeciętna - zaniedbanie środowiskowe

Dysleksja Specyficzne trudności w czytaniu są najczęściej połączone z trudnościami w opanowaniu poprawnej pisowni.

Tak wygląda czytanie z perspektywy dziecka dyslektycznego „ Wyciągam książkę i otwieram ją, ale litery wiją się i tańczą. Jak inni mogą czytać litery, które się poruszają? ”

„Wpatruję się w litery, przyglądam się jak tańczą i poruszają na jaskrawej białej kartce. Oczy mnie pieką, a głowa boli. ” (”Ryba na drzewie” Lyndy Mullaly)

Dysortografia Specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (błędy w pisaniu – nie tylko ortograficzne) występujące w powiązaniu z trudnościami w czytaniu lub w formie izolowanych trudności.

Dysgrafia Trudności w opanowaniu pożądanego poziomu graficznego pisma uwarunkowanego zaburzeniami rozwoju ruchowego (dyspraksją).

Dyskalkulia Zaburzenie dotyczące nabywania podstawowych umiejętności arytmetycznych przy jednoczesnym poziomie intelektualnym adekwatnym do wieku dziecka. Dyskalkulia występuje bardzo rzadko w ok. 3 -6% w ogólnej populacji. Może współwystępować z opóźnionym rozwojem mowy, dysleksją, ADHD.

Czy trudności w nauce matematyki zawsze muszą wskazywać na dyskalkulię? Nie, trudności w uczeniu się matematyki są pojęciem szerszym. Mogą one wynikać, np. z długotrwałej absencji, zaległości w opanowaniu materiału, stresu itp.

Przy dysleksji i dyskalkulii zaburza się strona emocjonalna i motywacyjna. W konsekwencji może pojawić się lęk szkolny, obniżona samoocena czy wycofanie. Dysleksja to problem całego życia, występuje w każdym wieku, dotyczy też dorosłych.

Etiologia dysleksji i dyskalkulii - genetyczna, - mikrouszkodzenia mózgu (ciąża , poród), - podłoże neurobiologiczne.

Czytanie, pisanie, liczenie to procesy złożone. Angażują analizatory: - wzrokowy - słuchowy - kinestetyczno - ruchowy

W świetle przepisów Sformułowanie przez PPP opinii z rozpoznaniem dysleksji rozwojowej lub dyskalkulii, która będzie obowiązywała do zakończenia edukacji szkolnej, jest możliwe najwcześniej w klasie czwartej. W klasach młodszych możliwe jest zakwalifikowanie dziecka do grupy ryzyka dysleksji, dyskalkulii.

Dziecko ryzyka dysleksji, dyskalkulii Nie musi zostać uczniem dyslektycznym/dyskalkulicznym!

Objawy specyficznych trudności!

Objawy dysleksji Język i mowa; percepcja, uwaga i pamięć słuchowa: -trudności z dostrzeganiem rymów, -trudności z analizą i syntezą głoskową i sylabową, -mylenie głosek w szeregach dźwięczne-bezdźwięczne, -trudności ze słuchaniem i z zapamiętywaniem instrukcji, poleceń, -trudności z szybkim przypominaniem sobie nazw, nazwisk, z używaniem wyrazów w odpowiednim znaczeniu, -zniekształcanie wyrazów.

Czytanie: - opóźnione tempo opanowania czytania w stosunku do rówieśników, - czytanie wolne, niedokładne i niepłynne, - czytanie poprawne technicznie, ale bez zrozumienia, - czytanie na głos nieporadne(powolne, liczne błędy, brak poprawnej intonacji, słabe rozumienie treści); silny lęk, - mylne odczytywanie wyrazów o podobnej budowie w jęz. polskim i obcym(owoce-owce), - odczytywanie wyrazów od tyłu(od-do).

Pisanie: - zapisywanie wyrazu w różny sposób w tej samej pracy pisemnej, - dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab w wyrazach, - mylenie liter podobnych, - trudności z pisaniem wypracowań, wolne tempo planowania, tworzenia zdań, - trudności w poprawnym stosowaniu wyrazów, - błędy gramatyczne,

- trudności z pisaniem w języku obcym, - pismo nierówne, niestaranne, mało czytelne, - wolne tempo pisania, - szybkie męczenie się ręki, - zbyt wolne przepisywanie z tablicy, - trudności w szybkim sporządzaniu notatek.

Pamięć, orientacja w czasie i przestrzeni: - ograniczona pamięć krótkoterminowa, - trudności z zapamiętywaniem definicji, słownictwa, wierszy, dat, - trudności w formułowaniu następstwa myśli w mowie, w pisaniu wypracowań, - trudności w zapamiętywaniu kolejności nazw ( np. miesiące, nazwy pór dnia, )

- w wypowiedziach trudności z odnalezieniem właściwego słowa, - wolniejsze automatyzowanie procesu uczenia się, - trudności w zapamiętaniu tabliczki mnożenia, sekwencji ruchów.

Uwaga: -trudności ze skupieniem uwagi przez dłuższy czas, -w sytuacji stresu liczne błędy, -nienadążanie na testach, egzaminach.

Problemy organizacyjne: - słabe umiejętności organizacyjne mimo starań, - mylenie miejsc i dat, - trudności z organizowaniem życia opartym na planie zajęć, - bardzo długi czas na odrabianie prac domowych, - zapominanie przyborów, podręczników, - trudności ze starannością i schludnością.

Objawy dyskalkulii można podzielić na dwa obszary życia: - bezpośrednie używanie matematyki jako przedmiotu szkolnego, - codzienne funkcjonowanie.

„Szkolne” objawy dyskalkulii Trudności: - w dokonywaniu prostych obliczeń, szczególne w przypadku przekraczania progu dziesiątkowego (np. 16 – 7 = ? ) - częste posługiwanie się palcami podczas liczenia,

- z wyobrażeniem sobie wielkości i liczebności, np. zrozumienie czy 3 jabłka to tyle samo co 3 słonie– skoro słonie są większe od jabłek, więc takie zestawienie może oznaczać równości. - z odczytywaniem liczb wskutek przestawiania cyfr w ich obrębie (np. 17 jako 71) albo przestrzennego odwracania ich symboli graficznych (np. 2 – 5, 6 – 9) oraz niedostrzegania drobnych różnic pomiędzy cyframi (1 – 7).

- z nauką tabliczki mnożenia, - w rozwiązywaniu zadań z treścią, - z wykorzystaniem opanowanych umiejętności do rozwiązywania nowych zadań, - z odczytywaniem godzin na zegarze analogowym, - z posługiwaniem się jednostkami np. miary, masy, objętości, - w rozumieniu i używaniu informacji statystycznych, oraz

- stosowanie znanej procedury do wszystkich rodzajów zadań, - wydłużony czas odpowiedzi, - częste błędy podczas pracy z kalkulatorem, - popełnianie licznych błędów rachunkowych, - wolne tempo pracy, - wzmożona męczliwość, - awersja lub strach przed matematyką.

Objawy w życiu codziennym Trudności: - z zapamiętaniem liczb, nawet tych bardzo ważnych w życiu, np. daty urodzin, imienin, daty ślubu, - z odczytaniem numerów autobusów i tramwajów, - z wykonywaniem codziennych zadań wymagających stosowania liczb, orientacji w czasie i przestrzeni, np. zapisywaniem spotkań pod odpowiednią datą w kalendarzu, właściwym odczytaniem godziny, - z planowaniem prac domowych (np. planowanie kolejności różnych czynności, tendencja do przeceniania wartości czasu),

- z gotowaniem ( np. odczytaniem liczb w przepisie proporcjonalnym zwiększeniem lub zmniejszeniem ilości składników, posługiwanie się wagą, pojęciem objętości itp. ), - z wybieraniem właściwych liczb na klawiaturze, - z rozsądną oceną wartości pieniądza, dokonywaniem obliczeń pieniężnych, - z posługiwaniem się kartą bankomatową, - z prowadzeniem działalności gospodarczej (kontrola wydatków, zakupów, rozliczenia podatków, wypłaty pensji).

O czym warto pamiętać? Warto pamiętać, że …! - pamięć pracuje sprawniej, gdy dziecko jest zrelaksowane, a zatem ważny jest odpoczynek przed przystąpieniem do pracy, - preferowany styl uczenia się dziecka (wzrokowy, słuchowy, kinestetyczny) ma ogromny wpływ na proces zapamiętywania, - stałe miejsce oraz pora wykonywania zadań wspomaga gotowość dziecka do uczenia się,

- porządek sprzyja koncentracji, - mózg wymaga „rozgrzewki”, czyli ćwiczeń wstępnych najlepiej w formie zabawy, - dzielenie materiału na część, czyli metoda ”małych kroków” ułatwia przyswojenie wiedzy, - wielokrotne i systematyczne powtarzanie sprzyja zapamiętaniu, utrwaleniu i zautomatyzowaniu. RAZ NIGDY NIE WYSTARCZY!!!

Należy pamiętać, że każde dziecko może odnosić sukcesy!!! Dziękujemy za uwagę

Bibliografia: 1. Bogdanowicz M. , Adryjanek A; Rożyńska M. : Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców. Gdynia, 2014 2. Gruszczyk-Kolczyńska E; Dzieci ze Specyficznymi Trudnościami w Uczeniu się Matematyki. Warszawa, 2008