Raport z ewaluacji wewntrznej w Szkole Podstawowej nr

Raport z ewaluacji wewnętrznej w Szkole Podstawowej nr 1 w Jaworzu rok szkolny 2013/2014 Podstawa prawna: Rozporządzenie MEN z 7. 10. 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. Nr 168, poz. 1324)

Wymaganie 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Cel ewaluacji : - zebranie informacji na temat w jakim stopniu planowanie i realizowanie procesów edukacyjnych w szkole służy rozwojowi uczniów

Pytania kluczowe : • Jak przebiega planowanie procesów edukacyjnych w szkole? • W jaki sposób uczniowie są informowani o stawianych przed nimi oczekiwaniach i celach uczenia się? • W jakim stopniu informowanie ucznia o postępach w nauce i ocenianie pomaga uczniom uczyć się i planować indywidualny rozwój? • W jakim stopniu nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się ? • Jak nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się, jak wspierają ich w trudnych sytuacjach?

• Jakie metody pracy stosują nauczyciele, na ile są dostosowane do potrzeb ucznia i grupy? • Jakie metody pracy pobudzają uczniów do samodzielności? • W jaki sposób uczniowie uczą się od siebie nawzajem? • W jakim stopniu uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój? • Jakie nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi ucznia stosuje się w szkole?

Kryteria : - efektywność i planowość - zgodność z obowiązującym prawem - skuteczność osiągania celów - adekwatność doboru form i środków dydaktycznych - formułowanie i realizacja wniosków Metody, techniki i narzędzia badawcze: • Badania sondażowe -wywiad skategoryzowany - formularz wywiadu -badanie ankietowe - kwestionariusz ankiety -analiza treści dokumentów – arkusz analizy • Analiza innych źródeł informacji

Grupy objęte badaniem: rodzice –otrzymali ankietę, w której pytaliśmy o zdanie, czy procesy edukacyjne w naszej szkole są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się, oraz ankietę dotyczącą aktywności dzieci. Ankietę wypełniło 99 osób • • Dyrektorem szkoły - wywiad • nauczyciele (33 osoby) - wypełniali ankietę dotyczącą organizacji procesów edukacyjnych, oraz ankietę dotyczącą aktywności uczniów • Liderzy poszczególnych zespołów WDN działających w naszej szkole (zespół nauczycieli nauczania zintegrowanego, zespół humanistyczny, zespół matematyczno – przyrodniczy, zespół nauczycieli przedmiotów artystycznych) przeprowadzili również wywiady grupowe z nauczycielami • - uczniowie klas V i VI ( 98 uczniów) – wypełnili ankietę „Moja szkoła” • Nauczyciel- opiekun Samorządu Uczniowskiego przeprowadził wywiad grupowy z uczniami - członkami Samorządu

Wyniki przeprowadzonego badania Ankieta dla rodziców

• Materiały zebrane na podstawie wywiadów z nauczycielami, przeprowadzonych przez liderów WDN w poszczególnych zespołach • W jaki sposób uwzględniane są potrzeby uczniów w planowaniu procesów edukacyjnych? • Nauczyciele klas młodszych na podstawie diagnozy stosują indywidualizację , dostosowanie wymagań do indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów, wybór odpowiednich programów, podręczników. • Nauczyciele klas starszych podkreślają ważną rolę diagnozy na oraz dostosowanie zajęć do potrzeb i możliwości uczniów. Stosują indywidualizację nauczania (biorą pod uwagę opinii PPP, przygotowują dostosowanie wymagań, biorą pod uwagę aktualne informacje o uczniu, modyfikują ofertę edukacyjną)) Przygotowują do konkursów interdyscyplinarnych Pracują z uczniem zdolnym ( dodatkowe zadania, konkursy) Prowadzą zajęcia wyrównawcze. Uwzględniają zainteresowania uczniów ( zajęcia świetlicowe, lekcje wychowawcze)

• • Jak nauczyciele informują uczniów o celach uczenia się i oczekiwaniach? Nauczyciele klas młodszych przekazują informację na każdych zajęciach na bieżąco. Nauczyciele klas starszych - na początku każdej lekcji- podczas zapowiedzi i zapisywania tematu przedstawia się cele zajęć. Na końcu lekcji sprawdza się stopień osiągnięcia zamierzonych celów. W jaki sposób nauczyciele zaznajamiają uczniów z zasadami oceniania? Jakie informacje zawiera ocena? Nauczyciele klas starszych podają uczniom (i rodzicom)wymagania przedmiotowe oraz kryteria oceniania na początku roku szkolnego. Uczniowie wklejają najważniejsze informacje do zeszytów, by w ciągu roku szkolnego na bieżąco je sobie przypominać. Nauczyciele na bieżąco na lekcji podają co będzie podlegało ocenie i podają uczniom kryterium sukcesu. Ocena zawiera również informacje o stopniu spełnienia wymagań, aktywności , zaangażowaniu. Ocena bieżąca ze sprawdzianu, kartkówki, odpowiedzi, zadania, pracy pisemnej, uwzględnia stan wiedzy uczniów, ale też zawiera informacje zwrotne pozwalające zorientować się co zrobili dobrze, co trzeba jeszcze poprawić i jak należy to zrobić. Nauczyciele motywują też słownie uczniów.

• W jaki sposób informacja o postępach w nauce pomaga uczennicom i uczniom w dalszym uczeniu się? Jak nauczyciele wspierają i rozwijają uczniów planowanie indywidualnego procesu uczenia się? • Nauczyciele klas młodszych zwracają uwagę, że informacja o postępach w nauce zachęca do dalszej pracy, wskazuje nad czym mają popracować, jakie braki uzupełnić. Planując indywidualny proces uczenia się wybierają dobry plan edukacyjno - wychowawczy, właściwe metody i narzędzia pracy, dostosowują wymagania do indywidualnych możliwości uczniów w testach, kartkówkach, ćwiczeniach. Po I semestrze w ocenie opisowej nauczyciel określa w zaleceniach wiadomości i umiejętności nad którymi dziecko musi w sposób szczególny pracować. • Nauczyciele klas starszych podkreślają, że informacja zawiera zalecenia do dalszej pracy, motywuje słownie uczniów, wskazuje kierunek działań. • Informacja daje dziecku czytelny obraz jakie ma zaległości, wie nad czym pracować - podają techniki uczenia się, pracy z lekturą • Mobilizują rodziców do pomocy dziecku oraz wyjaśniają -co mają konkretnie robić z dzieckiem, jak pracować • Nauczyciele pomagają w odrabianiu zadań domowych dzieciom w świetlicy szkolnej •

• Jak nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się? W jaki sposób uwzględniacie ich potrzeby i możliwości w tym zakresie? • Nauczyciele kierują się opiniami PPP oraz własnymi diagnozami • Nauczyciele klas młodszych zachęcają do poszukiwania(samodzielnie) informacji z różnych źródeł, przygotowują dodatkowe karty pracy zgodnie z zainteresowaniem dzieci. Podają informację zwrotną z czym uczniowie sobie świetnie radzą, a co powinni powtarzać i utrwalać. • • Nauczyciele klas starszych poprzez trening samodzielności, nacisk na regularne i systematyczne powtarzanie wiadomości, systematyczne i przemyślane zadawanie zadań, atrakcyjne formy prac domowych uwzględniające konieczność sięgania do różnych źródeł informacji i zastosowania nowoczesnych narzędzi. Mówią o sposobach uczenia się, dostosowują wymagania, stosują indywidualizację w pracy z uczniami. • Motywują do aktywności, dbają o higienę uczenia się. • Podają metody, które stosują na zajęciach świetlicowych, dodatkowych np. zapamiętywanie ciągów wyrazowych, zabawy w skojarzenia, doskonalenie logicznego myślenia, rebusy, krzyżówki…

• Co robią nauczyciele , żeby wspierać uczniów w trudnych sytuacjach? • W młodszych klasach nauczyciele rozmawiają z uczniami, rodzicami, konsultują z pedagogiem szkolnym, kierują na zajęcia dodatkowe, zajęcia „Spójrz inaczej”, • Nauczyciele klas starszych podkreślają wartość rozmowy z uczniami, Rodzicami. • Pomagają w wyjaśnieniu trudności, znalezieniu rozwiązania , szukają wspólnie z uczniami sposobów rozwiązania konfliktów, pomagają w ich rozwiązywaniu współpracują z rodzicami, pedagogiem, logopedą, dyrektorem, poradnią PP. Organizują pomoc w nauce.

• Co robicie robią nauczyciele, aby atmosfera na zajęciach sprzyjała uczeniu się? • Nauczyciele klas młodszych zwracają uwagę na ład i porządek, wprowadzają elementy wyciszenia np. czytanie, dbają by sala była wywietrzona. • Nauczyciele klas starszych starają się , aby zajęcia były prowadzone z wykorzystaniem atrakcyjnych dla uczniów nowoczesnych narzędzi multimedialnych, które dopingują ucznia do podejmowania samodzielnej pracy i zdobywania wiedzy. Atmosfera sprzyjająca uczeniu się to atmosfera zainteresowania, skupienia na wykonywanej pracy, warunkiem jest też wyciszenie uczniów, brak uczniów rozpraszających uwagę. Motywują do aktywności, dbają o higienę uczenia się. Dbają o miłą atmosferę pracy, spokojną barwę głosu, przypominają zasady dobrego zachowania, spisują kontrakt

• Jakimi metodami nauczyciele motywują uczniów w procesie uczenia się? Na ile metody dostosowane są do indywidualnych potrzeb uczniów? • W młodszych klasach nauczyciele stosują metody słowne, nagradzają je. Organizują konkursy, stosują pochwały na forum klasy, szkoły i wobec rodziców • Nauczyciele klas starszych motywują uczniów do pracy i wysiłku intelektualnego poprzez: wskazywanie dodatkowych zadań, planowanie prac projektowych indywidualnych i grupowych, organizowanie konkursów, pochwały na forum klasy, szkoły i wobec rodziców, nagradzanie aktywności i kreatywności. • Sposoby promowania osiągnięć uczniów przez szkołę: - �� umieszczanie informacji na tablicach ogłoszeń, - publikowanie wiadomości na stronie internetowej szkoły, - wystawienie pucharów z zawodów sportowych w gablocie przy wejściu do szkoły. • Ponadto uczniowie otrzymują nagrody książkowe, rzeczowe, dyplomy oraz punkty dodatnie, które podwyższają ocenę z zachowania.

• Jak nauczyciele dobierają stosowane przez siebie metody pracy? Jak dostosowują je do potrzeb uczniów, grupy? Jakie nowatorskie rozwiązania stosują w swojej pracy? • W młodszych klasach nauczyciele wskazują na dobór metod pracy stosowny do możliwości dziecka lub grupy, dostosowują metody do wstępnej diagnozy, często stosują metody aktywizujące • Nauczyciele klas starszych zwracają uwagę, że dobór metod zależy od zespołu klasowego • Często stosują n na lekcjach nowoczesne środki audiowizualne, metodę burzy mózgów, sięgają do literatury np. ” Spoko lekcja”, pracują w grupach, pracują metodą projektu, • Nowatorskim działaniem jest wprowadzenie regularnego relaksu z elementami głośnego czytania (przez nauczyciela. , uczniów) – po zakończonych zajęciach lekcyjnych. • Nauka przez zabawę, świetlicowe konkursy • W szkole realizowane są innowacje pedagogiczne: czytelnicza „Z książka za pan brat”, oraz regionalna „Z trówły naszyj starki” Projekt - „Ćwiczyć każdy może”

• W jaki sposób nauczyciele starają się pokazać uczniom powiązania z różnymi dziedzinami wiedzy? • W młodszych klasach na każdych zajęciach występuje korelacja międzyprzedmiotowa, korelacja treści, tematycznie powiązanie aktywności na poszczególnych przedmiotach. Naturalne jest wiązanie różnych dziedzin życia • Nauczyciele klas starszych - podczas prezentowania nowego tematu odwołują się do innych przedmiotów, prasy, telewizji, internetu… Stosują zadania matematyczne o treściach przyrodniczych Występuje ścisła korelacja miedzy przedmiotami j. polski – historia , przyroda- historia, j. ang. – historia, religia- historia, j. ang- matematyka np. Narodowe święta (j. ang), Mity Greckie, Bajki robotów • Podczas lekcji wych. fizycznego przekazują uczniom treści edukacji zdrowotnej • Nauczyciele świetlicy zwracają uwagę na spotkania z ciekawymi ludźmi, poznawanie różnych zawodów…

• • Po czym nauczyciele poznają, że uczniowie wykorzystują wiedzę? Nauczyciele klas młodszych wymieniają wyniki sprawdzianów, kartkówek, wypowiedzi słowne Nauczyciele klas starszych: obserwują, że uczniowie umieją wykorzystać wiedzę, kiedy samodzielnie radzą sobie z różnymi szkolnymi i pozaszkolnymi zadaniami i trudnościami, szukają rozwiązań, są twórczy, zaangażowani w pracę podczas zajęć, Wykorzystanie zdobytej wiedzy przekłada się na wyniki sprawdzianów ustnych i pisemnych, poziom wykonanych prac uczniów, zadań domowych, działania na forum klasy i szkoły Co robią nauczyciele, aby kształtować odpowiedzialność uczniów za własny rozwój? Nauczyciele klas starszych starają się stawiać odpowiednio wysoki poziom wymagań i często oceniać postępy uczniów wskazując dalszą drogę postępowania, nakłaniają uczniów do samodzielnej pracy, pokazują profity płynące z aktywności (nagrody w konkursach, lepsze stopnie, zadowolenie rodziców…)Rozmawiają , motywują , wspierają uczniów Podejmują tematykę odpowiedzialności za własny rozwój na lekcjach wychowawczych Uświadamiają uczniom skutki swoich działań, podają przykłady, tłumaczą, organizują wyjazdy

• Czy nauczyciele stwarzają uczniom możliwość wpływania na organizację i przebieg procesu uczenia się? w jaki sposób? • W młodszych klasach nauczyciele wykorzystują zainteresowania dzieci, ich zdolności, umiejętności, talenty (konkursy, dramy, przedstawienia, inscenizacje…) • Nauczyciele klas starszych – stwarzają uczniom możliwość wpływania na organizację i przebieg procesu uczenia się poprzez wspólne uzgodnienia, czy dane metody stosowane podczas uczenia się zdają egzamin, przygotowują prezentacje na zadany temat, ustalają z nauczycielem dogodne terminy sprawdzianów. Czasem uczniowie współdecydują o tym co będą robić na zajęciach – uwzględnia się ich pomysły w zajęciach świetlicowych, na lekcjach wych. fiz prowadzą stałe fragmenty zajęć np. rozgrzewkę.

• W jaki sposób nauczyciele zachęcają uczniów do uczenia się od siebie nawzajem? Jak wspierają ich w takich działaniach? • Nauczyciele klas młodszych organizują zajęcia z prezentacją własnych zainteresowań, omawiają sukcesy poszczególnych uczniów, organizują pomoc koleżeńską. • Nauczyciele klas starszych zachęcają uczniów do uczenia się od siebie wzajemnie pokazując wartość takich postaw (chęć pomocy, empatia…), większą łatwość zdobywania wiedzy za pośrednictwem kolegów, organizują pracę w zespołach, prezentacje i wskazywanie źródeł wiedzy, organizują pomoc koleżeńską, nagradzają punktami, prezentują ciekawe prace uczniów na forum. Podczas zajęć tworzą takie grupy, które wspierają się wzajemnie.

• Wyniki ankiety dla nauczycieli

• Wyniki ankiety dla uczniów:

• Materiały zebrane na podstawie wywiadu z uczniami – członkami Samorządu Uczniowskiego • Uczniowie wypowiedzieli się na temat: • Co mogą zrobić nauczyciele, aby uczniom pomóc uczyć się i pokonywać trudności? • Uczniowie wiedzą, czego oczekują od nich nauczyciele. Wiedzą też czego mają się uczyć. Nauczyciele starają się udzielać pomocy uczniom w planowaniu uczenia się. • Uczniowie zwracając się do nauczycieli mogą liczyć na ich pomoc w poszukiwaniu skutecznych sposobów nauki i zdobywania informacji • Uczniowie mogą zwrócić się do nauczycieli (wychowawców, pedagoga szkolnego) w sytuacjach trudnych. • Ocenianie • Informacje o sposobach oceniania przekazywane są w skuteczny sposób (pisemnie i dodatkowo wyjaśniane ustnie) na początku roku szkolnego. Ocena pokazuje ile uczniowie umieją , ale nie zawsze dostosowana jest do możliwości uczniów. • Dla uczniów ważne jest, żeby podczas oceniania ściśle trzymać się ustalonej punktacji lub zasad oceniania.

• Szkoła jako przewodnik we współczesnym świecie • Zdaniem uczniów przydatność poszczególnych przedmiotów w życiu codziennym zależy od ich cech indywidualnych. Uczniowie widzą związek przedmiotów ze sobą (np. j. polski i historia, matematyka i przyroda) uważają też, że łączenie wiedzy z różnych dziedzin jest korzystne. • Uczniowie generalnie mają poczucie wpływu na to, co dzieje się w szkole. • Uczniowie czują się odpowiedzialni za swoje oceny, za wygląd zewnętrzny i wnętrze szkoły, za poziom edukacyjny szkoły, za sukcesy sportowe, artystyczne, za kolegów, aby im pomagać w nauce • Dzieci uważają, że mogą uczyć się od siebie nawzajem i że tę możliwość wykorzystują.

• Analiza dokumentacji i innych źródeł informacji • Procesy edukacyjne są planowane: • Plany pracy są ustalane corocznie (są skorelowane z koncepcją pracy szkoły), ustalany jest również harmonogram pracy; kalendarz na dany rok szkolny, który zawiera wszystkie ważne terminy w tym: posiedzenia i tematyka rad pedagogicznych, szkoleniowych, imprezy i uroczystości szkolne. • Ponadto na zebraniu poprzedzającym dany rok szkolny następuje przydział czynności obowiązkowych i dodatkowych dla wszystkich nauczycieli. • Rozpatrywane są wnioski do pracy na dany rok szkolny, omawiany jest plan wychowawczy i profilaktyki po wcześniejszej ich ewaluacji. • Na podstawie istniejących dokumentów szkolnych, we współpracy z rodzicami, nauczyciele wychowawcy przygotowują swoje plany pracy. • Nauczyciele w oparciu o podstawę programową opracowują rozkłady materiałów nauczania na poszczególnych poziomach edukacyjnych, • W planowaniu procesów edukacyjnych uwzględniają potrzeby i możliwości uczniów.

• • • W szkole prowadzi się monitoring procesów edukacyjnych, bada się ilościowo i jakościowo realizację podstawy programowej na poszczególnych etapach. Mierzy się osiągnięcia uczniów, współpracuje z rodzicami, rozmawia z uczniami i innymi nauczycielami. Prowadzona jest analiza wyników półrocznych i rocznych, wyników testów próbnych. Monitoring odbywa się także na spotkaniach zespołów przedmiotowych oraz na radzie pedagogicznej. Opracowuje się i wdraża programy naprawcze. Monitoring prowadzony jest przez obserwację, testy sprawdzające, analizę wyników, omawianie i analizowanie podczas spotkań zespołów przedmiotowych, a także z uczniami. W szkole bada się osiągnięcia uczniów (sprawdziany, testy, pytania i odpowiedzi, dłuższe wypowiedzi ustne i pisemne. ) Nauczyciele sprawdzają ich wiedzę i umiejętności poprzez sprawdziany , testy , pytania i odpowiedzi, dłuższe wypowiedzi ustne /pisemne Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów są wdrażane poprzez wprowadzenie dodatkowych zajęć dla uczniów zdolnych w celu przygotowania ich do udziału w konkursach przedmiotowych, organizację zajęć przygotowujących uczniów do sprawdzianu klasy VI oraz prowadzenie zajęć wyrównawczych dla uczniów mających z różnych względów trudności w nauce. Na początku roku szkolnego uczniowie i rodzice zostają zapoznani z przedmiotowymi systemami oceniania. Nauczyciele oceniają uczniów systematycznie , stosują różnorodne formy oceniania , wykorzystując przy tym pełną salę ocen. Na podstawie analizy dokumentacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej stwierdza się , że nauczyciele zapoznają się zaleceniami PPP, każdy nauczyciel uwzględniając zalecenia PPP dostosowuje wymagania edukacyjne do możliwości uczniów.

Wnioski końcowe • Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów. • Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. • Informowanie ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomaga uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Jednak wg wypowiedzi niektórych rodziców i uczniów nauczyciele w niewystarczającym stopniu kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. • Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. • Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się jednak w opinii części rodziców i uczniów niewystarczające jest wspieranie uczniów w trudnych sytuacjach. • Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału.

• Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej • Uczniowie nie potrafią określić jednoznacznie, że mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. • Nie wszyscy uczniowie mają świadomość, że sami również w dużym stopniu ponoszą odpowiedzialność za własny rozwój. • Nie wszyscy uczniowie mają świadomość, że w szkole mogą uczyć się od siebie nawzajem i nie wszyscy tę możliwość wykorzystują • W szkole lub placówce stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów.

Mocne strony: • Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach prowadzonych w szkole obowiązkowych i nadobowiązkowych. • Nauczyciele w swojej pracy kierują się znajomością różnorodnych metod pracy, potrzebami i oczekiwaniami uczniów. Znają sytuację uczniów, stosują najnowsze osiągnięcia z metodyki, dydaktyki. • Uczniowie wiedzą, czego nauczyciele od nich oczekują, znają zasady oceniania, ocena jest dla nich jasną informacją co umieją, a co trzeba uzupełnić • W szkole podejmuje się różne działania, aby atmosfera sprzyjała uczeniu się

Słabe strony: • Uczniowie i rodzice uważają, że nauczyciele w niewystarczającym stopniu przekazują dzieciom wiedzę o tym, jak się uczyć: w jaki sposób planować i organizować proces uczenia się, jak wybierać najlepsze skuteczne dla danego dziecka sposoby uczenia się. • Rodzice nie widzą wystarczającej pomocy w motywowaniu ich dzieci do nauki • Rodzice nie widzą wystarczającej pomocy w sytuacjach trudnych związanych z opanowywanymi przez ich dzieci umiejętnościami i wiadomościami • Uczniowie nie potrafią określić jednoznacznie, że mają wpływ na to, co dzieje się w szkole • Słabo rozwinięta samopomoc koleżeńska

• Rekomendacje: • Kształcić i doskonalić u dzieci umiejętność i sposoby uczenia się : wsparcie to powinno obejmować wiedzę o tym, jak się uczyć, pomoc w planowaniu i organizacji procesu uczenia się, udzielanie informacji zwrotnych oraz budowanie motywacji. • Znaleźć odpowiednie sposoby motywowania dzieci do nauki • Wspierać dzieci w trudnych sytuacjach • Wypracować metody samopomocy koleżeńskiej