Dziecko z wad wzroku w szkole oglnodostpnej Opracowanie

Dziecko z wadą wzroku w szkole ogólnodostępnej Opracowanie mgr Alicja Dygoń-Wróbel

Prezentacja zawiera: • charakterystykę poszczególnych wad wzroku i ich wpływu na naukę • sposoby dopasowania warunków nauczania do potrzeb dziecka słabowidzącego

• głębokie niedowidzenie • zez zbieżny oka prawego • nadwzroczność oka lewego • astygmatyzm • zez skośny obu oczu

zez • Zaburzone czynności motoryczne gałek ocznych: nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych co powoduje, że obrazy obu oczu nie nakładają się na siebie lecz powstają dwa oddzielne obrazy

astygmatyzm • Obrazy przedmiotów są zniekształcone z powodu nierównomiernego załamywania się promieni świetlnych przez rogówkę lub soczewkę

Dzieci słabowidzące to dzieci stanowiące grupę pośrednią pomiędzy dziećmi normalnie widzącymi a dziećmi ociemniałymi. Pomimo uszkodzenia wzroku, nadal odgrywa on dominująca rolę w poznawaniu, działaniu praktycznym, aczkolwiek jest ona znacznie ograniczona i mniej skuteczna.

Wzrasta natomiast rola pozostałych zmysłów: słuchu i dotyku, które należy maksymalnie wykorzystywać dla wyrównania i uzupełniania informacji uzyskanych przez źle funkcjonujący wzrok.

Charakterystyka uczenia się przez dziecko słabowidzące • Spostrzeganie wzrokowe jest wolniejsze, dlatego dzieci te potrzebują więcej czasu, aby dany przedmiot rozpoznać, zakwalifikować do odpowiedniej kategorii • Uczenie się głównie metodą wzrokową • Trudności w uczeniu się matematyki, trudności ze zrozumieniem zadań z treścią, trudności w uczeniu się geometrii.

• Duże trudności dzieciom słabowidzącym sprawia czytanie i pisanie. Trudności te dotyczą: * dokładnego spostrzegania liter, zwłaszcza małych (dzieci krótkowzroczne) * orientacji w całości czytanego tekstu tzn. rozłożenia tekstu na stronicy * nieprawidłowej techniki czytania (głoskowanie, sylabizowanie, nieprawidłowa synteza czytanych elementów)

* mylenie liter o podobnych kształtach e-ę, m-n, l-t, b-d, p-g * mylenie wyrazów o podobnej strukturze np. lis-las, Ola-Ala, ma-na * odczytywanie przedrostków i przyrostków, np. odjazd-podjazd przyjazd-przejazd chłopcom-chłopców

* przestawianie liter w wyrazie, np. kot - kto od - do * słabe rozumienie czytanego tekstu * mylenie, opuszczanie liter * błędy ortograficzne

* trudności z dokładnym, płynnym i skoordynowanym wykonywaniem ruchów rąk występujących przy pisaniu (spowodowane zaburzoną koordynacją wzrokowo ruchową)

* Niski poziom graficzny pisma: litery niekształtne, zbyt duża wielkość liter, różna wielkość przerw między literami i wyrazami trudności z rozplanowaniem i rozmieszczeniem tekstu, rysunków, zadań matematycznych na kartce, np. nie zachowywanie odpowiednich marginesów i odległości

Dopasowanie uczniowi warunków nauki * odpowiednie usadowienie ucznia (jak najbliżej tablicy i okna, aby światło dobiegało z lewej strony gdy uczeń jest praworęczny)

* dodatkowe oświetlenie, możliwość używania powiększającej lupy * stosowanie powiększonego druku (najlepsza wielkość druku dla dzieci słabowidzących to 18, 20, 24) – ksero, używanie powiększalnika telewizyjnego * stosowanie powiększonych wykresów, tabel, diagramów itd.

* stosowanie pogrubionych liter i odpowiedniego kontrastu barwnego pomiędzy barwą druku a barwą papieru (najlepszy kontrast daje papier nie błyszczący i nie przebijający druku na drugą stronę)

* Poprawę kontrastu może powodować podłożenie arkusza czarnego papieru pod przebijającą stronicę druku albo stosowanie specjalnych kolorowych folii ( dla jednych dzieci dobry efekt uzyska się przy czytaniu przez folię żółtą , a dla innych przez zieloną lub różową)

* podczas pisania na tablicy używanie kredy/flamastra najbardziej kontrastującego z kolorem tablicy * pisanie literami o odpowiedniej wielkości * możliwość pisania w zeszycie A 4 z wyraźnie zaznaczoną na czarno jedną linią * możliwość pisania notatek na komputerze

* upewnianie się przez nauczyciela podczas dyktowania czy uczeń wszystko zapisał * możliwość korzystania z tzw. książek mówionych (lektury) * podczas demonstracji, obserwacji, eksperymentów uczeń wymaga udostępnienia demonstrowanego obiektu do indywidualnej obserwacji ukierunkowania uwagi na części i elementy, które są trudniejsze do wzrokowego spostrzeżenia, dodatkowego słownego opisania bardzo małych części czy elementów, których spostrzec nie potrafi.

* zachęcania do dotykowego zapoznania się z tymi częściami, które są dla ucznia wzrokowo niedostępne *dłuższego czasu do obserwowania i zapoznania się z demonstrowanym obiektem

* przy demonstracji plansz, tablic z rysunkami, schematami, tabelami nauczyciel powinien zwrócić uwagę na ich czytelność dla ucznia słabowidzącego * ocenianie prac pisemnych i rysunków dziecka głównie za treść, a nie za formę graficzną

Dziękuję za uwagę!!!

Bibliografia: Tadeusz Majewski, Poradnik metodyczny dla nauczycieli pracujących z dziećmi z uszkodzonym wzrokiem w systemie integracyjnym, Warszawa 1997