POSTA HZMETLER N LSANS PROGRAMI LOJSTKTE YNETM VE

POSTA HİZMETLERİ ÖN LİSANS PROGRAMI

LOJİSTİKTE YÖNETİM VE ORGANİZASYON

Ünite 11 Ders Konusu : Lojistik İşletmesi-I Öğr. Gör. Fırat GÜLTEKİN

Ünite 11 Lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, ham maddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki malzemelerin, hizmetlerin ve bilgi akışının etkili ve verimli bir şekilde, her iki yöne doğru taşınması, depolanması, planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi sürecidir. Bu sürecin ve faaliyetlerin yönetilmesine ise lojistik yönetimi denilmektedir. Lojistik; nakliyeyi, depolamayı, sipariş yönetimini, tedarik, stok kontrol, paketleme, dış ticaret, gümrük, sigorta, iadeler , ürün/yüklerin akışı ve depolanmaları vb. faaliyetleri kapsayan ve yöneten bir süreçtir.

Ünite X Lojistiği üretim sisteminin girdi, dönüşüm, çıktı ve geri besleme olarak tüm safhalarını kapsayan destekleyici entegre bir hizmet türü olarak da tanımlamak mümkündür. LOJİSTİK İŞLETMESİ Eşyanın tedarik noktasından nihai varış noktasına kadar tüm bağlantı taşıma dağıtım depolama gümrük ve sigorta vb. işlemlerinin etkin ve verimli bir şekilde yönetimine lojistik , tüm bu süreci sağlayarak hizmet üreten örgütede lojistik işletmesi denir. (M. Erdal, 2007) Ülkemizde Ulaştırma bakanlığı tarafından karayolu Taşıma Kanunu (KTK) ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında lojistik işletmecisi terimine yer verilmiş ve şu şekilde tanımlanmıştır. Lojistik işletmecisi taşımacılık faaliyetinin yanısıra bağımsız bir işyerinin kullanım hakkına bağlı olarak müşterilerine ait eşyayı teslim aldıktan sonra kendi gözetim ve denetimi altında yükleme boşaltma depolama istifleme , paketleme, tasnif, etiketleme , satış veya pazarlama , sipariş planlaması , dağıtım , tedarik ve benzeri hizmetlerin tamamını veya bir kısmını üstlenen gerçek ve tüzel kişileri ifade eder.

Ünite X Günümüzde üreticilerin temel lojistik hedefi faaliyette bulunulan coğrafyalarda ürün ve/veya hizmetlerini dağıtmak müşterilerine zamanında ulaştırmaktır. Bu hedef doğrultusunda üreticilerin lojistik işletmesinden talebi her operasyonda , taşıma dağıtım depolama elleçleme gümrükleme ve sigorta vb. uluslararası standartlarda hizmet kalitelerinin kendilerine sunulmasıdır. Lojistik işletmesi şiddetli rekabet karşısında öncelikleri belirlemek durumundadır. Maliyet , kalite hizmet ve esneklik eksenlerine sürekli ilerlemek ve rakiplerden bir adım önde olmak zorundadır. Yoğun rekabet ile birlikte bugünün lojistik işletmeleri hangi operasyon türü olursa olsun müşterilerine en hızlı en ekonomik ve en güvenilir çözümleri üretme becerisini göstermek durumundadır.

Ünite X Sayısı günden güne artan ürün çeşitliliğinin doğal bir sonucu olarak lojistik operasyonlar çeşitlilik kazanmış , bu dönüşümle süregelen mevcut sistemlerin , Pazar ve müşterilerden gelen yeni talepleri tam zamanında karşılayabilme sorunları ortaya çıkmıştır. Bu talepler karşısında lojistik işletmeleri tüm iş süreçlerine tamamen hakim olmayı amaçlayarak eşyanın teslim alınmasından istenilen noktaya teslim edilmesine dek tüm aşamaları organize ederek daha güvenli taşıma ve tam zamanlı izleme sistemlerini geliştirmişlerdir.

Ünite X Lojistik işletmesi Temel iş Süreçleri Lojistik işletmesinin temel iş süreçlerinin işleyişini aşamalar halinde şu şekilde değerlendirebiliriz. Lojistik konusunda desteğe ihtiyaç duyan müşteri ilk aşamada Pazar araştırması yaparak çeşitli işletmelerden kendisine sunulan hizmet tekliflerini değerlendirir. Müşteri ile temas aşamasında lojistik işletmesi vereceği hizmetin kapsamı ile ilgili planlama yaparak uygun bir maliyet ve fiyatlandırma çalışmalarını şekillendirir. Müşteri hizmet teklifleri arasından kendisine en uygun olanı seçerek lojistik işletmesi ile sözleşme yapar. Sözleşme imzalanmasıyla birlikte teknik mali ve hukuki konular taraflar arasında anlaşma sağlanır ve taahütler ile sorumluluklar belirlenmiş olur.

Ünite X Taşıma planlaması ve organizasyonu yapılırken öncelikle müşteri talepleri dikkate alınır. Taşınacak eşyanın nicelik ve niteliğine göre taşıma kabı ve aracı seçilir. Araç işletmenin kendisine ait öz mal varlığı olabileceği gibi başka bir işletmeden de kiralanabilmektedir. Araç seçimi ile birlikte eşyanın teslim noktasına göre taşıma güzergahının planlanması , güzergah üzerinde diğer taşıma türlerinden yararlanılacak ise demiryolu ve denizyolu rezarvasyonları , sürücü tespiti , akaryakıt durumu , harcırah(avans) durumunun belirlenmesi gibi alanlardaki gerekli ayarlamalarda bulunulur. Uluslar arası taşıma operasyonları müşteri taleplerine göre temelde iki başlık altında yürütülmektedir. Eşyanın teslim yeri , zaman ve miktarına göre özellikle tam kamyon yükü uygulamalarda (FTL) araç müşterinin belirttiği adrese gönderilerek yükleme yapılıp , taşıma güzergahı dahilinde gümrük işlemlerinin tamamlanması için ilgili ünitelere ve çıkış kapısına sevk edilmektedir.

Ünite X İkinci alternatif ise müşteriden gelen isteğe ( depolama ve elleçleme işlemleri gibi) veya konsalidasyon gerektiren düşük miktardaki eşya hacmi (parsiyel) zaman gibi faktörler nedeniyle eşya , lojistik işletmesinin deposuna getirilerek buradaki depo görevlileri tarafından geçici depolama alanında muhafaza edebilmekte veya uluslar arası sefer aracına doğrudan yüklenebilmektedir. Eşyanın araca yüklenmesi aracın sefere çıkış zamanı , sefer durum bilgisi , varış ve boşaltma zamanı gibi konular araç takip sorumlusu tarafından düzenli olarak kontrol edilir ve ilgili müşteri temsilcisine bilgi verilir.

Ünite X Aracın varış noktasına ulaşması ve sonrasında eşya boşaltma işlemleri tamamlanır. Uluslararası seferde olan araç yeni bir iş için varsa dönüş yükünü almaya ilgili birime sevk edilir veya bulunduğu coğrafyada yeni bir güzergaha hareket etmesi için ilgili birimden talimat alır. Lojistik işletmesi tamamlamış olduğu lojistik operasyonları sonunda verilen hizmetin bedelini fatulandırarak müşteriye gönderir. Lojistik sözleşmesinde belirtilen ödeme yöntemine göre müşteri , ödemesini yapar. Muhasebe bölümü müşteri ödemelerinin zamanında yapılmasını takip ederek bilgi ve nakit akışını düzenler.

Ünite X Lojistik işletmesinde Örgütsel yapı ; Bölümler ve Sorumluluk Alanları Lojistik işletmesi faaliyet alanı gereği müşterilerden gelen talep doğrultusunda taşıma organizasyonu , dağıtım depolama , ambalajlama, gümrükleme ve sigorta benzeri hizmetler sağlamakla yükümlüdür. Bütün bu fonksiyonların tam zamanında ve sağlıklı bir şekilde yapılandırılmasında bütün işletme bölümlerine büyük sorumluluk düşmektedir. Organizasyon şeması bir örgütün yapısının , çeşitli unsurlarının bir grafikle gösterilmesidir. Diğer bir deyişle” işletmenin yapısını bir bütün olarak gösteren ve bölümler arasındaki ilişkileri tamamlayıcı bir düzen içinde göz önüne alan bir grafiktir.

Ünite X Karayolu Taşıma Denizyolu Taşıma Filo Yönetim Kurulu Genel Müdür Depo. Antrepo Pazarlama İnsan Kaynakları Muhasebe Finans Hukuk

Ünite X Sigorta Gümrükleme İhracat operasyon İcra Kurulu Başkanı Genel Müdür İthalat operasyon depolama Pazarlama Hukuk müşavirliği Proje lojistiği

Ünite X Örnek organizasyon şemasından da görüleceği üzere lojistik işletmesi, yönetim kuruluna bağlı bir genel müdür ve ona bağlı işletme fonksiyonlarına dayalı bölümlerinden oluşmaktadır. Üst yönetimi işletme politikalarının belirlenerek stratejik kararların alındığı ve diğer tüm bölümleri bağlı bulunduğu merciidir. Üst yönetim İşletme bölümlerinin çalışmalarını denetler Bölümlerden aldığı düzenli raporlarla mevcut durumun değerlendirilmesini yaparak gelecek yıllarla ilgili plan ve programları belirler. Lojistik faaliyetlerde yurt içi ve uluslar arası organizasyon yeteneği ve işletme ölçeği büyüdükçe bölümlerin sayısı ve uzmanlık artabilmekte , yetki ve sorumluluklar ise farklılaşabilmektedir. İşletme içerisinde tüm taşımacılık türlerine ait karayolu , denizyolu , demiryolu ve havayolu operasyonları için ayrı bölümler bulunabilmektedir.

Ünite X Lojistik işletmelerinde yer alan farklı özelliklere sahip bölümleri, a) Lojistik alan uzmanlığa dayalı bölümler b) Temel işletme fonksiyonlarına dayalı bölümler olmak üzere ikiye ayırmak mümkündür (M. Erdal, 2007) A) Lojistik Alan Uzmanlığa Dayalı Bölümler -Operasyon Bölümü -Filo Bölümü -Depo antrepo Bölümü -Gümrükleme Bölümü -Proje lojistiği Bölümü, -İhracat ithalat bölümü -Havayolu Kargo Bölümü -Denizyolu Bölümü -Demiryolu Bölümü -Fuar ve etkinlik lojistiği Bölümü -Sigorta Bölümü -Hukuk bölümü

Ünite X B) Temel İşletme Fonksiyonlarına Dayalı Bölümler -Pazarlama Bölümü -İnsan kaynakları Bölümü -Muhasebe-finans Bölümü -Bilgi İşlem bölümü -Kalite ve iş geliştirme bölümü -Satınalma bölümü -İdari işler Bölümü

Ünite X Yukarda yer alan bütün bu bölümlerin sektörde faaliyet gösteren her lojistik işletmesinde varolması düşünülemez, gerekli olan bölümler işletme faaliyet alanı genişledikçe veya uzmanlık alanları yada kurumsallaşma düzeyleri arttıkça ihtiyaca göre ortaya çıkmaktadır. Lojistik odaklı bölümler ile geleneksel işletme fonksiyonları arasındaki uyum ve entegrasyon işletmenin Pazar başarısında büyük rol oynamaktadır. Önce lojistik alan uzmanlığa dayalı bölümleri ve daha sonrasında ise temel işletme fonksiyonlarına ait bölümlerin açıklamasını yapalım.

Ünite X Lojistik Uzmanlığa Dayalı Bölümler LOJİSTİK UZMANLIĞA DAYALI BÖLÜMLER Operasyon Bölümü Operasyon bölümünün yetki ve sorumluluk alanları işletmeden işletmeye , , havayolu denizyolu veya demiryolu uzmanlık alanlarına göre değişiklik göstermektedir. Operasyon Bölümü , Organizasyonel açıdan filo Bölümü, depo –antrepo bölümü ve gümrükleme bölümünü tek bir çatı altında toplayabileceği gibi zaman farklı kombinasyonlar ve sorumluluklar içinde olabilmektedir. Lojistik işletmesinde Operasyon bölümünün yetki ve sorumluluklarını şu şekilde sıralayabiliriz. -lojistik hizmetler kapsamında taşıma , dağıtım , depolama-elleçleme, gümrükleme ve sigortalama işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak. -

Operasyon Bölümü -Müşteriye ait eşyann özellik, güzergah miktar ve boyutlarına göre kara, hava , deniz ve demiryolu taşıma organizasyonunu düzenlemek. -Müşteriden gelen talebe göre maliyet analizi yapmak. -Müşteri ve lojistik hizmetle ilgili olarak dosya oluşturma hizmetlerini başlatmak. -eşya, araç ve sürücü ile ilgili belgeleri hazırlamak. -Müşteriye verilecek lojistik hizmetin programlı ve tam zamanında gerçekleşmesini sağlamak. -operasyon bölümü içersinde çalışanların , örneğin karayolu taşımalarında araç takip , dispozisyon, filo yönetimi, sefer planlaması ve sürücü yönetimi gibi konularda kişisel gelişimlerini artırmak. -

Filo Bölümü Filo nedir : Lojistik işletmesinin karayolu taşıma faaliyetini gerçekleştirmek amacıyla oluşturduğu özmal ve/veya kiralık araç topluluğuna filo denir. Filo Türleri a) kamu hizmet Filoları b) Üretici işletme ve dağıtım filoları c) Lojistik işletmeleri karayolu eşya taşıma filoları Olmak üzere 3’e ayırabiliriz. a) Kamu Hizmet Filoları , devlete ait merkezi veya yerel yönetimlerin(belediye) gereksinmlerini karşılamak üzere kamusal hizmet alanında kullanılan araçların tümünü kapsamakatadır. Şehir içi araç otobüs filosu, itfaiye araçları filosu, emniyet araçları filosu askeri araç filoları vb.

b) Üretici işletme ve dağıtım filoları Kişi veya kurumlara ait olan ve belirli bir alanda hizmet veren araç filoları Üretici işletme ve dağıtım filoları (özel filo )olarak tanımlanmaktadır gazete dağıtımı, ilaç sigara veya hızlı tüketim ürünlerinde faaliyet gösteren işletmelere ait araç filolarını bu alana örnek göstermek mümkündür. Faaliyette bulunulan endüstri dalı ve taşıma planlaması yapılacak olan ürün özellikleri araç niteliğinide belirlemektedir. et süt yoğurt ve dondurma gibi doğası gereği çabuk bozulan araçlar soğutma ünitesi bulunan yani frigorifik araç gereksinimi gösterirler. Petrol ve türev ürünler , kimyasal maddeler grubunda olup , kullanılacak kap-araç tipleri ve bu ürünlerin dağıtım esasları tehlikeli madde taşıma mevzuatına uygun planlanmak zorundandır.

Filo bölümü , temelde işletme araçların etkin ve verimli kullanımı çerçevesinde eşya taşıma operasyonları, araç takip sistemleri, araçların tamir bakımları, sürücü yönetimi, taşımabelgeleri ve evrak takibi gibi operasyonları düzenlemektedir. FİLO BÖLÜMÜ ORGANİZASYON YAPISI Filo bölümü lojistik işletmesinin kalbidir. Filo bölümü taşıma işiyle ilgili olarak araçların yönlendirildiği , takip edildiği , tamir bakım işlemlerinin yapıldığı , sigorta hizmetlerinin verildiği, araç sürücü ve eşyayla ilgili evrakların takibe alındığı , operasyonlara ait maliyet hesaplamalarının yapıldığı bölümdür.

FİLO BÖLÜMÜNÜN ALT BİRİMLERİ a) b) c) d) e) f) g) h) Operasyon alt birimi Dispozisyon alt birimi Araç takip alt birimi Tamir-bakım alt birimi Sigorta Evrak takip Hesap işlemleri Gümrükleme Operasyon Alt birimi Lojistik işletmesinin faaliyetlerini sürdürebilmesi için sürekli operasyon yapması gerekmektedir. lojistik işletmesi için taşıma operasyon süreci , müşteriden eşya siparişinin alınmasıyla başlamakta ve taşımanın yapılıp alıcıya teslimatın gerçekleştirilmesinden sonra lojistik işletmesinin muhasebe bölümünün hesap kapama işlemlerinin tamamlanmasıyla sona ermektedir.

11. hafta Filo operasyonlarının başında , filo yöneticisine bağlı olarak görev yapan yurtiçi ve yurtdışı operasyon şefleri bulunmaktadır. operasyon şefleri , taşımayla ilgili tüm konularda (eşya, araç, ve güzergah yol şartları) bilgi sahibi olan , değişen dış çevrede günlük bilgileri analiz eden elde ettiği verilerle gelecek dönemlerin planlamasını yapan , araç , eşya, ve sürücü üçlemesinin her ayağında aktif olarak bulunan filo çalışanlarıdır.

Ünite 3 TEŞEKKÜRLER Öğr. Gör. Fırat GÜLTEKİN