Nitel Aratrmalar Nitel Aratrmalar likilerin etkinliklerin durumlarn ya

Nitel Araştırmalar

Nitel Araştırmalar İlişkilerin, etkinliklerin, durumların ya da materyallerin niteliğinin incelendiği çalışmalara nitel araştırmalar denir.

Nitel Araştırmaların Özellikleri • Olguların, olayların ya da davranışların gerçekleştiği doğal ortamda çalışılır. • Araştırmacı verilere doğrudan kaynağından ulaşır. • Bağlam ve olguların derinlemesine anlaşılmasını sağlayacak detaylı betimlemeler yapılır. Sentezlenerek elde edilen bilgilerden yola çıkarak ikna edici genellemeler yapılır. Olgu ve davranışların nasıl ve neden gerçekleştiğine odaklanır. Katılımcının anlamasına ve anlamlandırmasına odaklanır. Araştırma deseni, çalışmanın gerçekleştiği duruma göre gelişir ve değişir.

Nitel araştırmaların aşamaları 1 • Çalışılacak olan olayın saptanması 2 • Çalışmadaki katılımcıların belirlenmesi 3 • Hipotezlerin üretilmesi 4 • Verilerin toplanması 5 • Verilerin analizi 6 • Yorumlar ve Sonuçlar

Nitel ~ Nicel Araştırmalar I Nitel Araştırmalar Nicel araştırmalarda başlangıçta belirlenen kesin hipotezler tercih edilir. Nitel araştırmalarda ise çalışmanın gelişme sürecinde hipotezlerin ortaya çıkması tercih edilir. Nicel araştırmalarda başlangıçta belirlenen kesin tanımlamalar tercih edilir. Nitel araştırmalarda çalışma sürecinde ortaya çıkan tanımlar tercih edilir. Nicel araştırmalarda veriler sayısal değerlere indirgenir. Nitel araştırmalarda betimlemelerin sözel ifadelerle yapılması tercih edilir. Nicel araştırmalarda araçlardan elde edilen değerlerin güvenirliğinin ölçülmesi ve artırılmasına daha çok önem verilir. Nitel araştırmalarda sonuçların güvenirliğinin uygun olduğu varsayılır. Nicel araştırmalarda geçerliğe ilişkin ölçümler istatistiksel indekslere bağlı farklı prosedürlerle yapılır. Nitel araştırmalarda geçerliliğe ilişkin ölçümler bilgi kaynaklarının sağlaması yapılarak gerçekleştirilir. Nicel araştırmalarda anlamlı örneklemlerin elde edilebilmesi için rasgele seçim yöntemleri tercih edilir. Nitel araştırmalarda alan uzmanlarının belirlediği (amaçlı/kasıtlı) örneklemler tercih edilir.

Nitel ~ Nicel Araştırmalar II Nitel Araştırmalar Nicel araştırmalarda kesin olarak tanımlanmış aşamalar tercih edilir. Nitel araştırmalarda aşamaların anlatılarak betimlenmesi tercih edilir. Nicel araştırmalarda konu dışı değişkenlerin istatistiksel ya da desende kontrol edilmesi tercih edilir. Nitel araştırmalarda konu dışı değişkenlerin kontrolünde ya da açıklanmasında mantıksal analizler tercih edilir. Nicel araştırmalarda işlemlere ilişkin önyargılar için desene özgü kontroller tercih edilir. Nitel araştırmalarda işlemlere ilişkin önyargılarla baş etmede araştırmacıya güvenilir. Nicel araştırmalarda sonuçların istatistiksel olarak özetlenmesi tercih edilir. Nitel araştırmalarda sonuçların sözel ifadelerle anlatılarak özetlenmesi tercih edilir. Nicel araştırmalarda karmaşık olay ve olguların analiz edilebilir özel parçalara ayrılması tercih edilir. Nitel araştırmalarda karmaşık olgu ve olayların bütününün tanımlanması tercih edilir. Nicel araştırmalarda karmaşık olgu ve olaylarla çalışırken, koşullar, durumlar amaca uygun olarak yönlendirilebilir. Nitel araştırmalarda doğal olarak ortaya çıkan olgu ve olaylara dışarıdan müdahale edilmez.

Nitel + Nicel Araştırmalar

Gözlem • Araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin, belli hedeflere odaklanılarak çıplak gözle ya da bir araç kullanılarak izlenmesi suretiyle toplanması sürecidir.

Gözlem Yöntemi • Gözlem yöntemi, bilgi toplamak için gözlemin önceden yapılandırılma derecesi ve katılımcı rolü gibi iki farklı ölçüte göre sınıflandırılır.

Gözlemci Rolü Tam katılımcı Kısmi katılımcı Gözlemci olarak katılımcı Katılımcı olarak gözlemci Etkisiz gözlemci/İzleyici (Gözlemci grubun üyesi değildir)

Gözlemin Sınıflandırılması • Gözlemci rolü • Gözlemcinin katılımcılar tarafından bilinip bilinmemesi • Gözlemin amacının katılımcılara açıklanıp açıklanmaması • Gözlemin süresi • Gözlemin odağı • Gözlemin ortamı

Katılımcı Gözlemin Aşamaları • Başlangıç • Bilgi toplama • Kaydedilmesi

Kodlama Sistemi Bilgi toplama amacıyla kullanılması ve gözlemin yapılandırılması için önemli bir araçtır.

Görüşme • En az iki kişi arasında sözlü olarak sürdürülen bir iletişim sürecidir.

Görüşmenin Sınıflandırılması • • • Yapılandırılmış Yapılandırılmamış Yarı yapılandırılmış Etnografik Odak grup görüşmesi

Görüşme Öncesi Hazırlık Aşamaları • • Genel ve özel amaçlı sorulara karar vermek Görüşme sorularını tasarlamak Soruları sıralamak Süreç ihtiyaçlarını düşünmek Giriş ve kapanışları hazırlamak Görüşülen kişilerin kayıtları için hazırlanmak Görüşme formu için pilot test yapmak

Görüşme Süreci • • • Görüşmeye hazırlama Konuyu tanımlama Bilgisinin olmasını sağlama Görüşmeyi yapma Görüşmeyi sonlandırma Not tutma

İçerik Analizi İçerik analizi, belirli kurallara dayalı kodlamalarla bir metnin bazı sözcüklerinin daha küçük içerik kategorileri ile özetlendiği sistematik, yinelenebilir bir teknik olarak tanımlanır.

İçerik analizinin aşamaları 1 • Amaçların belirlenmesi 2 • Kavramları tanımlamak 3 • Analiz birimlerini belirlemek 4 • Konu ile ilgili verilerin yerini belirlemek 5 • Mantıksal bir yapının geliştirilmesi 6 • Örneklem planı geliştirmek 7 • Kodlama kategorilerini belirlemek 8 • Verilerin Analizi

Durum Çalışmaları (DÇ) • Bir ya da daha fazla olayın, ortamın, programın, sosyal grubun ya da diğer birbirine bağlı sistemlerin derinlemesine incelendiği yöntemlerdir. • Bir olayı meydana getiren ayrıntıları tanımlamak ve görmek, bir olaya ilişkin olası açıklamaları geliştirmek ve bir olayı değerlendirmek amacıyla kullanılır.

Durum çalışmasının aşamaları 1 • Problemin ifadesi 2 • Araştırma alanına girme 3 • Katılımcıların seçilmesi 4 • Verilerin toplanması 5 • Verilerin analizi 6 • Yorumlar ve sonuçlar

DÇ avantaj ve dezavantajları Avantajlar Dezavantajlar • Yaşamın bir kesitini doğrudan okuyucuya sunabilmektedir ve belli kesite ilişkin derinlemesine bilgi sağlar. • Okuyucunun kendi bulunduğu durumla sunulan durum arasında karşılaştırma yapabilmesine imkan sağlar. • Alışık olunmayan durumların derinlemesine irdelenmesini sağlar. • Durum çalışmaları sırasında araştırmacı önceden belirlenen sorulara ve veri toplama yöntemlerine bağlı kalmak zorunda değildir. • Sonuçların genellenebilirliği düşüktür. • Durum çalışmalarında kurum ya da kişilerin kimliklerini gizlemek zordur. • Raporlaştırma sırasında bulguların rahat anlaşılabilmesi için yüksek düzeyde gelişmiş dil becerisi gerekir.

Eylem araştırması (EA) • Bir işle ilgili; bileşenlerin geliştirilmesi, varsa sorunlarının çözülmesi için doğrudan ilgili kişilerle planlanan ve yapılan araştırma eylem araştırmasıdır.

EA yapmak kim için uygundur? • Eylem araştırması yaptığı işi: • sorunlarından arındırmak, • geliştirmek isteyen herkes için uygundur.

EA’nın özellikleri (I) • EA, araştırmacının kendi işini geliştirmesi süreci olduğundan araştırmanın planlanması, uygulanması, verilerin toplanması, çözümlenmesi, yeni eylemlerin belirlenmesi gibi aşamalar açısından diğer araştırmalara göre daha dinamiktir.

EA’nın özellikleri (II) • Evren ve örneklem alma zorunluluğu yoktur. • Araştırmanın dış geçerliği düşüktür. • Araştırmacının bireysel özellikleri ve görüşleri (yanlılığı) araştırmayı büyük olasılıkla etkilemektedir.

EA’nın aşamaları • EA’nın aşamaları amaca göre değişebilir, genel aşamaları: ? • • • Tanılama, Tanımlama, Geliştirme, Uygulama ve değerlendirme, Sonuçların paylaşılmasıdır.

EA’da evren ve örneklem seçimi • Eylem araştırmasında doğrudan geliştirilmesi istenen durumla ilgili bireyler üzerinde çalışılır. • Bu anlamda örneklemin kasıtlı örnekleme benzeyeceği söylenebilir.

EA’da veri toplama - çözümleme • Hem nicel hem de nitel veri toplama araçları ve çözümleme teknikleri kullanılabilir. • EA dinamik ve hızlı ilerlediğinden bu süreçte veri toplama araçlarının geçerlik ve güvenirlik düzeyleri diğer araştırmalara görece düşük kalabilir.

EA’da iç ve dış geçerlik EA’da araştırmacı her sürecin içinde ve yönlendirici olduğu için iç geçerlik; kasıtlı ve sınırlı örneklem nedeniyle de dış geçerlik diğer araştırmalara göre düşük olabilir.

EA’nın Kalitesini Artırma Yolları • Farklı görüşlerden yararlanarak • Araştırma sonuçlarının gerçekten çözüm olup olmadığını sınayarak • Oluşan değişimlerin etkililiğini inceleyerek • Bulunan çözümlerin uygulanabilirliğini deneyerek daha kaliteli eylem araştırmaları yapılabilir.

Sorularınız? ? ?