Interprofessioneel leren in Communities of Practice Peter Hilderink

Interprofessioneel leren in Communities of Practice Peter Hilderink en Hester Smeets Faculteit Gezondheidszorg Zuyd Hogeschool

Inhoud en opzet • Ervaringen met gezamenlijk onderwijs • Interprofessioneel onderwijs • Samenwerken in curricula, T-shape of kapstok?

1. Hoeveel EC per jaar wordt in jaar 1 en 2 gezamenlijk met andere opleidingen gegeven? 0 EC 1 -11 EC 11 -30 EC 31 -40 EC meer 2. Hoe wordt gezamenlijk onderwijs gewaardeerd in vergelijking met opleidingspecifiek onderwijs? Lager Vergelijkbaar Hoger 3. Wat is de reden voor gezamenlijk onderwijs? Efficiëntie Inhoudelijk Anderszins

Multidisciplinair - Interprofessioneel (gezondheidszorg) Is er sprake van Multidisciplinair werken Interprofessioneel werken Verschillende disciplines ja ja Overlegmomenten soms ja Gemeenschappelijke visie nee ja Evenwaardigheid van rollen kan ja Werken met één zorgplan nee ja Weten wie waar mee bezig is met cliënt nee ja Kennis van elkaars professie nee, soms ja Holistisch perspectief kan ja Cliëntgerichtheid Ja, vooral op monodisciplinair niveau Ja, op breed niveau Eén verantwoordelijke als aanspreekpunt voor de cliënt nee ja Samen verantwoordelijk voor realisatie zorgplan nee ja Tsakiszides en van Royen 2012

Multidisciplinair werken:

Interprofessioneel Opleiden in de Gezondheidszorg Interprofessioneel Opleiden gebeurt wanneer twee of meer professionals leren over, van en met elkaar om te komen tot een effectievere samenwerking en betere gezondheidszorg (WHO) Waarom? • • • Interprofessioneel samenwerken kan leiden tot een verbetering van: Gezondheidsdiensten Gebruik van gespecialiseerde klinische middelen Gezondheidsresultaten Zorg en veiligheid Interprofessioneel samenwerken kan leiden tot een vermindering van: Cliënt complicaties De lengte van verblijf in het ziekenhuis Spanningen en conflicten Ziekenhuisopnamen Sterftecijfers • • In de geestelijke gezondheidszorg kan interprofessioneel samenwerken: De tevredenheid verhogen van cliënt en mantelzorger Een grotere acceptatie van de behandeling bevorderen De duur van de behandeling verminderen De kosten van de zorg verminderen De incidentie van suïcide verminderen Chronisch zieke cliënten die interprofessionele zorg ontvangen: • Zijn meer tevreden met hun zorg • Rapporteren minder symptomen • Rapporteren een verbeterde algehele gezondheid Gezondheidszorg systemen kunnen profiteren van IP samenwerken vanwege verminderde kosten door: • Het opzetten en het implementeren van primaire gezondheidszorg teams • Het verminderen van overbodige medische testen en de daarmee samenhangende kosten

Interprofessioneel Opleiden in de Gezondheidszorg Interprofessioneel Opleiden gebeurt wanneer twee of meer professionals leren over, van en met elkaar om te komen tot een effectievere samenwerking en betere gezondheidszorg (WHO) • • • Interprofessioneel samenwerken kan leiden tot een verbetering van: Gezondheidsdiensten Gebruik van gespecialiseerde klinische middelen Gezondheidsresultaten Zorg en veiligheid Interprofessioneel samenwerken kan leiden tot een vermindering van: Cliënt complicaties De lengte van verblijf in het ziekenhuis Spanningen en conflicten Ziekenhuisopnamen Sterftecijfers • • In de geestelijke gezondheidszorg kan interprofessioneel samenwerken: De tevredenheid verhogen van cliënt en mantelzorger Een grotere acceptatie van de behandeling bevorderen De duur van de behandeling verminderen De kosten van de zorg verminderen De incidentie van suïcide verminderen Hoe? Chronisch zieke cliënten die interprofessionele zorg ontvangen: • Zijn meer tevreden met hun zorg • Rapporteren minder symptomen • Rapporteren een verbeterde algehele gezondheid Gezondheidszorg systemen kunnen profiteren van IP samenwerken vanwege verminderde kosten door: • Het opzetten en het implementeren van primaire gezondheidszorg teams • Het verminderen van overbodige medische testen en de daarmee samenhangende kosten

Ervaringen met echt interprofessioneel onderwijs? 1. Nee 2. We zijn net bezig 3. Ja, verloopt overwegend problematisch 4. Ja, verloopt overwegend positief 5. Anderszins Hoe?

Hoe? Pogingen in het verleden Bij gezondheidszorgopleidingen Zuyd: • Gezamenlijk startblok in jaar 1 • ‘Multiblok’ in jaar 3 • Patiëntencontactdag

Hindernissen ……. ct vpk biometrie logo ergo fysio faculteit Gezondheidszorg Zuyd… OER Osiris Curricula (gebrek aan) draagvlak tijd

Hoe? Pogingen in het verleden Bij gezondheidszorg Zuyd: • • • Patiëntencontactdag Gezamenlijk startblok in jaar 1 ‘Multiblok’ in jaar 3 => werkgroep

Interprofessioneel Opleiden en Samenwerken Faculteit Gezondheidszorg Zuyd • IPOS werkgroep van aantal bachelor-opleidingen gezamenlijk • Bewust en systematisch werken aan gedragsverandering • Formuleren gezamenlijke uitgangspunten, taal en competenties • Systematische benadering van implementatie

Opleiden in de vorm van een T? T-shaped skills From Wikipedia, the free encyclopedia The concept of T-shaped skills, or T-shaped persons is a metaphor used in job recruitment to describe the abilities of persons in the workforce. The vertical bar on the T represents the depth of related skills and expertise in a single field, whereas the horizontal bar is the ability to collaborate across disciplines with experts in other areas and to apply knowledge in areas of expertise other than one's own. The earliest reference is by David Guest in 1991. [1] Tim Brown, CEO of the IDEO design consultancy defended this approach to résumé assessment as a method to build interdisciplinary work teams for creative processes.

Opleiden in de vorm van een T? Jaar 1 & 2: brede basis Jr 3& 4 spe cia li sa tie

Uitsplitsing competenties • Common: alle professies bvb communicatie • Complementary/individual professional: professiespecifieke competenties bvb klinische expertise • Collaborative: nodig om met elkaar samen te kunnen werken

Uitwerking samenwerkingscompetenties

Zuyd IP competentie raamwerk Can. MEDS rollen Expert Communicator Teamspeler Manager. Belangenbehartiger Levenslang lerende Professional Scholar Communicator Manager Consult and collaborate Problem approach Shared care plans Collaborative competencies Barr Teamplayer Refer Evaluate EIPEN Can. Med roles Health advocate Professional Expert

5 Interprofessionele sleutel competenties Samenwerken Begrijpen IP zorgplan opstellen Probleem oplossen Verwijzen Evalueren 1. Effectief kunnen samenwerken en consulteren in interprofessionele teams op basis van het begrip van de competenties die de verschillende zorgprofessionals bezitten 2. Het kunnen uitwerken van cliëntgecentreerde zorgplannen op basis van de informatie van en de interactie met de verschillende zorgprofessionals. 3. Het kunnen anticiperen op, identificeren van en het oplossen van problemen in inter-professioneel teamwork en de gezamenlijke planning 4. Het kunnen verwijzen op een passende manier naar de verschillende zorgprofessionals op basis van het begrip van de competenties die de verschillende zorgprofessionals bezitten 5. Het kunnen evalueren van inter-professionele communicatie, besluitvorming en planning van zorg op efficiëntie

Communicat or Samenwerken en begrijpen Levenslang lerende Manager Samenwerker Teamspeler Expert Belangenbeh artiger Collaborative competences Professional Probleem oplossen IP zorgplan nen opstellen Evalueren Kennis – vaardigheden - houding IPOS leerlijn Verwijzen

IPOS leerlijn Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Introductie COP's Aftrap Opdracht 1 Bijeenkomst 2 Opdracht 2 Bijeenkomst 3: Workshop "Vergroten van je zeggenschap" Patiëntencontact dag Opdracht 3 Opdracht 4 Opdracht 5 Stage, sociale kaart, minoren Bijeenkomst 5 Opdracht 6: Verwijsbrief Jaar 4 Opdracht 7 IP evalueren op stage IP bachelor thesis Deelname meetpunt, deelname living labs

Competenties om samen te werken in beeld (IPOS werkgroep, 2014)

Inter professional Education (WHO) Occurs when two or more professions learn about, from and with each other to enable effective collaboration and improve health outcomes Client Centred Care Inter professional Competences (Barr) Common those held in common Collaborative those that distinguish one profession from another Complementary those necessary to work effectively with others 5 key IP competences (EIPEN) 1. Consult and collaborate in IP teams 2. Work out patient-centred shared care plans 3. Anticipate, identify and remediate problems in IP teamwork 4. Make appropriate referrals 5. Evaluate inter professional teamwork Zuyd IP competentie-raamwerk uitwerken in onderwijs

Ontwikkelen onderwijs en inbedding in curricula

Samenwerkingskapstok gezondheidszorgcurricula Zuyd Inhoud Bundelen expertise Ontwikkelen onderwijs docenten Uitvoeren onderwijs

Samenwerkingskapstok gezondheidszorgcurricula Zuyd Inhoud Bundelen expertise Ontwikkelen onderwijs Uitvoeren onderwijs docenten Eindtermen onderwijs. Doelen onderwijs. Bouwstenen Onderwijseenheden

Samenwerkingskapstok gezondheidszorgcurricula Zuyd Inhoud Bundelen expertise Ontwikkelen onderwijs Uitvoeren onderwijs docenten Eindtermen Opleidingen afzonderlijk onderwijs. Doelen G: alle studenten gemeenschappelijk onderwijs. Bouwstenen S: 2 of meer opleidingen samen Onderwijseenheden K: keuze student

Samenwerkingskapstok gezondheidszorgcurricula Zuyd Inhoud … … … Bundelen expertise Ontwikkelen onderwijs docenten Eindtermen onderwijs. Doelen onderwijs. Bouwstenen Onderwijseenheden E D B G, S, K Uitvoeren onderwijs Opleidingen afzonderlijk G: alle studenten gemeenschappelijk S: 2 of meer opleidingen samen K: keuze student E D B G S K Hulpmiddel: curriculumdatabase www. maius. nl

Concretisering Curriculumafspraken Gezondheidszorg: Onderscheid in studiefasen: o Jaar 1+2: basiscurriculum met veel ‘vast’ onderwijs Jaar 1: => studiebekwaam Jaar 2: => stagebewaam (en voorbereiding op individuele profilering) o Jaar 3+4: => beroepsbekwaam en individuele profilering. Meer flexibel ingericht. Samenwerkingsopdrachten in jaar 1+2 tussen opleidingen onderling Flexibele curriculumgedeelten voor profilering, samenwerking en innovaties: o Jaar 1: tenminste 4 EC, waaronder een samenwerkingsopdracht (G, 1 EC) o Jaar 2: tenminste 4 EC, waaronder de patiëntencontactdag (G, 1 EC) o Jaar 3 en 4: Stages: gerichte samenwerkingsopdrachten (S/G) Meer mogelijkheden om volgorde modulen individueel aan te passen Minor 15 EC (K) Afstudeerproject 30 EC met mogelijkheid interprofessioneel afstudeerproject (K)

Onderwijsvorm: Community of Practice v Een “community who shares practice” v Groep mensen die “iets delen” o Interesse o Aandachtsgebied o Probleem o Etc… v Samenwerken om gezamenlijke èn individuele doelen te bereiken

Werken met IP Co. P jaar 1 Opdrachten • Opdracht Rondleiding • Opdracht “Het eigen onderzoek” • Opdracht “De eigen interventie” • Face to face en digitaal Assessment • IP portfolio

Werken met IP Co. P jaar 2 • In ontwikkeling • Gezamenlijke opdracht met cliënt • Patiëntencontactdag Assessment • IP portfolio

Werken met IP Co. P jaar 3 en 4 • IP-teambesprekingen, samen met Geneeskunde In ontwikkeling: • IP-verwijzen in stage • Echt interprofessionele minoren • Interprofessionele afstudeerprojecten • Registreren en meten eindcompetenties

Uiteindelijk: Interprofessionele professionals!

Na IP opleiden…

Reflectie op succes/faalfactoren Interprofessioneel Opleiden en Samenwerken • • • Geleerd van verleden Visie en draagvlak management – docenten Betrokkenheid cliënten (Huis voor de zorg) Versterkte aandacht vanuit werkveld Structurele aanpak Enthousiasme docenten => studenten • Complex en bewerkelijk • Nog veel te ontwikkelen, te implementeren en te borgen • Maar eerste reacties zijn erg positief.

Samenvatting • Ervaringen met gezamenlijk onderwijs • Motieven voor gezamenlijk onderwijs • Interprofessioneel onderwijs – Verschil met gezamenlijk en multidisciplinair onderwijs – Geen T-shaped curriculum, maar onderscheid in Common Complementary Collaborative Competenties – Samenwerkingskapstok – Uitwerking Collaborative Competenties – Succes- en faalfactoren

Echt interprofessioneel samenwerken verdiept en versterkt óók de specifieke beroepscompetenties peter. hilderink@zuyd. nl