FARUK YILMAZ YATIRIM FNANSMAN K R DAITIMI FYAT

FARUK YILMAZ

YATIRIM, FİNANSMAN, K R DAĞITIMI, FİYAT BELİRLEME KARARLARININ VERİLMESİ FİNANSAL ANALİZ İŞLETMENİN HEDEFLERİNİ GERÇEKLEŞTİRME VERİMLİLİK DÜZEYİNİN TESPİT EDİLMESİ

• Finansal analiz ile işletmenin mali durumu, kârlılık durumu, mali yönden gelişmesinin yeterli olup olmadığı gibi konular incelenerek değerlendirilmektedir. • Finansal analiz finans yöneticilerinin en önemli görevleri arasında yer almaktadır.

FİNANSAL ANALİZ, İŞLETMELERDE TUTULAN MUHASEBE KAYITLARINDAN ELDE EDİLEN VERİLERLE DÜZENLENEN; ØBİLANÇO ØGELİR TABLOSU ØSATIŞLARIN MALİYETİ TABLOSU ØK R DAĞITIM TABLOLARI ØÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU ØDİĞER MALİ TABLOLARI ÇEŞİTLİ ANALİZ TEKNİKLERİNE TABİ TUTARAK YORUMDA BULUNMAYI MÜMKÜN KILAN ÖNEMLİ BİR FİNANSMAN TEKNİĞİDİR.

FİNANSAL ANALİZİN SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLERİNE SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR ØSağlık kurumlarında finansal planların hazırlanmasında, ØSağlık kurumlarının faaliyetlerini denetleme ve değerlendirmede, ØSağlık kurumlarının amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını belirleme, ulaşamadıysa nedenlerini araştırmada,

FİNANSAL ANALİZİN SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİCİLERİNE SAĞLADIĞI KOLAYLIKLAR ØSağlık kurumları faaliyetlerinin verimlilik ve başarı derecesini ölçmede, ØKurumda üretilecek sağlık hizmetleri ve bu hizmetler için izlenecek fiyat politikasını kararlaştırmada, ØSağlık hizmeti üretiminin her aşamasında doğru ve düzeltici karar almada yönetime kolaylıklar sağlamaktadır.

Amacına Göre Finansal Analiz Ø Yönetim Analizi Kapsamına Göre Finansal Analiz Ø Statik Analiz Ø Kredi Analizi Ø Dinamik Analiz Ø Yatırım Analizi FİNANSAL ANALİZ TÜRLERİ Analizi Yapanın Niteliğine Göre Finansal Analiz Ø İç Analiz Ø Dış Analiz

Amacına Göre Finansal Analiz • Yönetim Analizi: Sağlık kurumunun yöneticileri için… • Likidite durumu, finansal yapı, kârlılık, vb… • Kredi Analizi: Kreditörler, tedarikçiler ve sağlık kurumunun yöneticileri için… • Borç ödeyebilme kapasitesi • Yatırım Analizi: Ortaklar ve ortak olmayı düşünenler için… • Ucuzluk, pahalılık • Büyüme hızı • Finansal durum

Kapsamına Göre Finansal Analiz • Statik Analiz: Tek bir yıla ait veriler kullanılarak yapılır. • Dinamik Analiz: Birden fazla yıla ait veriler kullanılarak yapılır.

Analizi Yapanın Niteliğine Göre Finansal Analiz • İç Analiz: Kurumun kendi çalışanları tarafından yapılan analiz (daha subjektif) • Yöneticiler • Muhasebe Görevlileri • İç Denetçiler • Dış Analiz: Kurum dışında bu alanda uzman kişi ve kurumlar tarafından yapılan analiz (daha objektif) • Kreditörler • Yatırım Bankaları • Yatırım Analistleri (Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda yayınlanan finansal tablolar üzerinden)

FİNANSAL TABLO ANALİZ TEKNİKLERİ ØOran Analizi Yöntemi ile Analiz (Rasyo Analizi) ØKarşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz) ØYüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz) ØEğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend Analizi)

ORAN ANALİZİ YÖNTEMİ İLE ANALİZ (RASYO ANALİZİ) Finansal tablolarda yer alan iki hesap kalemi arasındaki ilişkinin matematiksel ifadesine oran (rasyo) denilmektedir. Oranlar finansal tablo kalemlerinin kendi içerisinde veya diğer finansal tablo kalemleri ile oranlaması ile hesaplanmaktadır. Hesaplanan bu oranlar kullanılarak yapılan analizlere de oran analizleri denir.

Oran analizi ile elde edilen sonuçlar karşılaştırılacağı ölçütler olmadan tek başına bir anlam ifade etmez. Çünkü finansal analiz ile ilgili yapılacak yorumlar değerlendirme ölçütlerine gösterecektir. Karşılaştırmada kullanılan başlıca ölçüler; göre farklılık

Ø Uluslar arası ortalamalar ( Genel Kabul Görmüş Oranlar ) Ø Ulusal oranlar, Ø Sektör ortalamaları Ø Rakip kurumların oranları, Ø Kurumun geçmiş yıllardaki oranları, Ø Hedeflenen oranlar, Ø Kurumun ilgili yıldaki diğer oranları. Ölçülü ve gerçekçi olarak belirlenen hedef oranlara ulaşılması, başarı için en önemli göstergedir.

Oran analizi ile ilgili çalışmalar ABD hastane sektöründe 1940’lı yıllarda başlamış ve günümüzde bütün sağlık kurumlarında kullanılır hale gelmiştir. Ülkemizde özel ve kamu sağlık kurumlarında yönetim muhasebesinin zorunlu olmaması nedeniyle finansal kararların alınmasında bilimsel yöntemler istenilen oranda kullanılmamaktadır. Ancak özel sağlık kurumlarının kredi taleplerinde bankalar tarafından bu kapsamda değerlendirme yapılmaktadır. Kamuda da ihalelere teklif vermek isteyen firmaların bazı finansal oranları karşılamaları istenmektedir.

LİKİDİTE DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR FİNANSAL YAPININ ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR ORAN ANALİZİ YÖNTEMİ İLE YAPILAN FİNANSAL ANALİZLER ÇALIŞMA DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR (FAALİYET ORANLARI ) K RLILIK DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR

LİKİDİTE DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR Ø CARİ ORAN (CURRENT RATIO) Ø ASİT-TEST ORANI (ACID TEST OR QUICK RATIO) Ø NAKİT (HAZIR DEĞERLER) ORANI (CASH RATIO)

CARİ ORAN Sağlık sektöründe olağanüstü bir durumun olmadığı olağan koşullar altında sağlık kurumunun mevcut dönen varlıklarının kısa vadeli borçlarını ödemek için yeterli olup olmadığının göstergesidir. CARİ ORAN KAYNAKLAR

CARİ ORAN; GELİŞMİŞ ÜLKELERDE 2, GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE 1. 5, 4734 SAYILI KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE EN AZ 0. 75 OLMALI PEKİ KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE BELİRLENEN ORAN GENEL KABUL GÖRMÜŞ ORANLARA GÖRE NEDEN DAHA AZ ?

Bunun sebebi, rekabeti sağlamanın Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden biri olmasıdır. Dolayısıyla ideal orana yakın bir oran belirlenmiş olması ihaleye katılacak firma sayısını azaltarak rekabet oluşmasını engelleyeceği için genel kabul görmüş oranların altında bir oran belirlenmiştir.

Cari oran, sağlık hizmeti sunum sürecinde bir sorun yaşanmadığı ve alacakların düzenli olarak tahsil edildiği durumlarda sağlık kurumlarının kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesi hakkında değerlendirme yapmaya yardımcı olan bir orandır. Oranın gereğinden fazla yüksekliği atıl dönen varlık olduğu, düşük olması ise net işletme sermayesinin yetersiz olduğu şeklinde yorumlamak mümkündür. Ancak oranın yüksek çıkması kurumun gelecek dönem yatırımları için elinde likit değer tutma isteğinden kaynaklanabilir.

ASİT-TEST ORANI Likidite durumunun değerlendirilmesinde kullanılan bir diğer oran asit test oranıdır. Cari oranın hesaplanmasında hazır değerler, stoklar ve alacaklar dahil dönen varlıkların tamamı aynı derecede likit olarak kabul edilmektedir. Ancak uygulamada bu durumun gerçekleşmesi olası değildir. Çünkü kısa vadeli borçların ödenmesi sürecinde stokların paraya çevrilmesinde sorunlar yaşanmakta ve zaman almaktadır.

Asit test oranı, stokların paraya çevrilemediği durumlarda sağlık kurumunun sahip olduğu diğer dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesini ortaya koyan bir orandır. Dönen varlıklardan stokların çıkarılması ile elde edilen rakamın kısa vadeli yabancı kaynaklara oranlanmasına asit test oranı (ATO) denir. Asit test oranı gelişmiş ülkelerde 1, gelişmekte olan ülkelerde 0, 65 -0, 80 arasında olması olumlu olarak değerlendirilir.

ATO ( DÖNEN VARLIKLAR STOKLAR) KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Stoklar, mal üreten işletmeler için dönen varlıkların önemli bir kısmını oluştururken, sağlık kurumları gibi ağırlıklı olarak hizmet üreten işletmelerde stoklayabileceği ürün miktarı az olduğundan dönen varlıklar içerisindeki payı da daha azdır. Bu nedenle sağlık kurumlarında cari oran ile asit test oranı rakamları birbirine yakın olarak hesaplanmakta olup değerlendirmelerde bu özelliğinde dikkate alınmasında yarar bulunmaktadır.

NAKİT (HAZIR DEĞERLER) ORANI Nakit ( Hazır Değerler ) oranı, asit test oranına ek olarak alacaklarında hazır değerler kadar likit bir yapıya sahip olmadığını kabul etmektedir. Sektörün ve piyasaların sıkıntılı olduğu ekonomik kriz durumlarında bu durum daha da belirginleşir. Bu bağlamda nakit oranı, sağlık kurumunun hem stoklarını elden çıkaramaması, hem de alacaklarını tahsil edememesi gibi çok olağanüstü ekonomik sıkıntı durumunda hazır değerleri ile kısa vadeli yabancı kaynaklarının ne kadarını ödeyebileceği hakkında bilgi veren bir likidite oranıdır. Nakit oranının 0. 20 altına düşmemesi genel bir kural olarak kabul edilmemektedir.

NAKİT (HAZIR DEĞERLER) ORANI NAKİT ORANI = HAZIR DEĞERLER / KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR Oranın düşük olması, kurumun nakit sıkıntısı yaşadığı, yüksek olması ise elinde gereğinden fazla nakit bulundurduğu şeklinde yorumlanmaktadır. Sağlık kurumlarında bu oranın sürekli düşük olması, sağlık kurumlarını kısır bir döngünün içine sokarak gittikçe daha pahalı girdi temin etmesine yol açar bu durum sağlık kurumunu kapanmaya götürebilir.

AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) DÖNEN VARLIKLAR 90. 889. 197 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 100. 401. 677 A-HAZIR DEĞERLER 22. 428. 443 A-MALİ BORÇLAR 23. 087. 632 B-TİCARİ BORÇLAR 56. 165. 793 2. 428. 961 B-MENKUL KIYMETLER C-TİCARİ ALACAKLAR 34. 380. 841 C-DİĞER BORÇLAR D-DİĞER ALACAKLAR 2. 853. 286 D-ALINAN AVANSLAR E-STOKLAR 8. 047. 355 E- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 6. 631. 487 H-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 23. 179. 272 F- DİĞER KVYK 12. 087. 804 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 347. 313. 294 A-MALİ BORÇLAR 331. 809. 401 B-TİCARİ BORÇLAR 8. 400. 070 DURAN VARLIKLAR 474. 087. 810 A-UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR B-DİĞER UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR 147. 285 C-FİNANSAL DURAN VARLIKLAR C-DİĞER BORÇLAR D-ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI D-MADDİ DURAN VARLIKLAR 432. 461. 018 E- DİĞER UVYK 7. 103. 823 E-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 18. 245. 451 ÖZ KAYNAKLAR 117. 262. 036 F-DİĞER DURAN VARLIKLAR 23. 234. 056 ANA ORTAKLIĞA AİT ÖZKAYNAKLAR 101. 915. 377 AZINLIK PAYLARI 15. 346. 659 PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI 564. 977. 007 AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI 564. 977. 007

LİKİDİTE ORANLARINI HESAPLAYALIM • CARİ ORAN • ASİT TEST ORANI • NAKİT ORANI

LİKİDİTE ORANLARINI HESAPLAYALIM CARİ ORAN= 90. 889. 197 / 100. 401. 677 = 0. 90 ASİT TEST ORANI= (90. 889. 197 – 8. 047. 355) / 100. 401. 677 = 0. 82 NAKİT ORANI= 22. 428. 443 / 100. 401. 677 = 0. 22

FİNANSAL YAPININ ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR Finansal yapı firma değerini etkilediği için faaliyetlerin finansmanında hangi kaynakların ne oranda kullanıldığı finansal yönetimin önemli bir konusudur. Bu analizlerde sağlık kurumlarının uzun vadeli borçlarını ödeme gücünü, özkaynaklarının yeterli olup olmadığını, kaynak dengesi içinde borç ve özkaynak dengesini belirleyen oranlar bulunmaktadır. Bu oranlar alacakların özkaynaklar karşısındaki güvence durumunu, borçlanmanın kara olan katkısını ve dönen varlıklarla duran varlıkların finansmanındaki dağılım hakkında bilgi verir.

FİNANSAL KALDIRAÇ (FINANCIAL LEVERAGE) ORANI Borçlanma oranı ya da borçların aktif toplamına oranı başlıkları altında incelenen bu oran sağlık kurumlarının finansal yapısının ne kadarının borç ne kadarının özkaynaktan oluştuğunu göstermektedir. Başka bir ifadeyle sağlık kurumlarının sahip olduğu varlıkların ne kadarının yabancı kaynaklarla ne kadarının özsermayeyle karşılandığını gösteren orandır. Bu tanımlamalar ışığında bu oranı hesaplarken kullanılan iki formül bulunmaktadır. Bu iki formülün daima aynı sonucu vereceği unutulmamalıdır.

FİNANSAL KALDIRAÇ ORANI FORMÜLÜ F. K. O. = YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI / TOPLAM KAYNAKLAR F. K. O. = YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI / TOPLAM VARLIKLAR Oranın yüksek olması sağlık kurumunun borç yükü altında olduğu, borçlarını düzenli olarak ödeyemeyeceği ve mali olarak zor durumda kalma olasılığının yüksek olduğu şeklinde değerlendirilir. Finansal kaldıraç oranının 0. 50’yi aşmaması arzu edilir. ABD hastanelerinde bu oran 0. 35 düzeylerindedir. Yani ağırlıklı olarak özsermaye ile finanse edilmektedir.

ÖZKAYNAKLARIN AKTİF TOPLAMINA ORANI (ÖATO) Sağlık kurumlarının sahip olduğu varlıkların ne kadarının özkaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Oranın yüksek olması kurumun mali olarak zor duruma düşme ihtimalinin az olduğu anlamına gelmektedir. ÖATO = Özkaynaklar / Aktif Toplamı ya da ÖATO = Özkaynaklar / Pasif Toplamı

Özkaynakların aktif toplamına oranı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre, kamu ihalelerine katılacak firmaların mali ve ekonomik yeterliliğini belirlemede kullanılan oranlardan biridir. Kanuna göre en az 0. 15 olması gerekmektedir. Kamu sağlık kurumlarının ihalelerine teklif veren firmaların bu koşulu karşılaması ve bunun sağlık kurumları tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.

ÖZKAYNAKLARIN TOPLAM YABANCI KAYNAKLARA ORANI (ÖTYKO) Sağlık kurumlarının mali bağımsızlık derecesini gösteren bu orana aynı zamanda borçlanma katsayısı, ödeme gücü katsayısı, finansman oranıda denilmektedir. ÖTYKO = Özkaynaklar / Toplam Yabancı Kaynaklar Borçlanma katsayısının 1 olması beklenir. 1’den küçük olması sağlık kurumunun yabancı kaynak baskısı ve faiz yükü altında olduğunu gösterir. 1’den büyük olması kurumu alacaklı baskısından korur.

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARIN TOPLAM KAYNAKLARA ORANI (KVYKTKO) Sağlık kurumlarının sahip olduğu varlıkların ne kadarının kısa vadeli kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. KVYKTKO = KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR / PASİF TOPLAMI Kısa vadeli yabancı kaynaklar dönen varlıkların finansmanında kullanılmalı, duran varlıklarda kullanılması net çalışma sermayesinin negatife düşmesine yol açacaktır. Borçlanma oranı ile birlikte değerlendirilmesinde fayda olup toplam kaynakların üçte birini aşmaması genel bir kural olarak benimsenmiştir.

UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLARIN TOPLAM KAYNAKLARA ORANI (UVYKTKO) Sağlık kurumlarının sahip olduğu varlıkların ne kadarının uzun vadeli kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. UVYKTKO = UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR / PASİF TOPLAMI Genel kabul görmüş bir oran olmamakla beraber kısa vadeli yabancı kaynaklarla birlikte finansal kaldıraç oranına paralel olarak ikisinin 0. 50’ yi aşmamasında fayda bulunmamaktadır.

KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLARIN ÖZKAYNAKLARA ORANI (KVYKÖO) Sağlık kurumunun kısa vadeli yabancı kaynakları ödeme gücü mali gücünün temel göstergelerindendir. KVYKÖO = KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR / ÖZKAYNAKLAR Sanayi işletmelerinde bu oranın 0. 35’i aşmaması beklenir. 4734 sayılı kanuna göre kamu ihalelerine girecek firmalarda bu oran 0. 50’yi aşmaması gerekir. Diğer bir deyişle kurumun kısa vadeli yabancı kaynaklar özkaynakların en çok yarısı kadar olabilir.

DURAN VARLIKLARIN DEVAMLI SERMAYEYE ORANI (DVDSO) Özkaynaklarla uzun vadeli yabancı kaynakların toplamına devamlı sermaye denir. Dolayısıyla bu oran, duran varlıkların ne ölçüde uzun vadeli yabancı kaynaklar ve özkaynaklarla finanse edildiğini göstern bir orandır. DVDSO = DURAN VARLIKLAR / (UZUN VADELİ YB. KYN. + ÖZKAYNAKLAR) 1’den küçük olması olumlu olarak değerlendirilir. 1’den büyük olması duran varlıkların bir kısmının kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edildiğini ve dolayısıyla alıcıların baskısı altında olduğu anlamına gelir.

AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) DÖNEN VARLIKLAR 90. 889. 197 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 100. 401. 677 A-HAZIR DEĞERLER 22. 428. 443 A-MALİ BORÇLAR 23. 087. 632 B-TİCARİ BORÇLAR 56. 165. 793 2. 428. 961 B-MENKUL KIYMETLER C-TİCARİ ALACAKLAR 34. 380. 841 C-DİĞER BORÇLAR D-DİĞER ALACAKLAR 2. 853. 286 D-ALINAN AVANSLAR E-STOKLAR 8. 047. 355 E- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 6. 631. 487 H-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 23. 179. 272 F- DİĞER KVYK 12. 087. 804 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 347. 313. 294 A-MALİ BORÇLAR 331. 809. 401 B-TİCARİ BORÇLAR 8. 400. 070 DURAN VARLIKLAR 474. 087. 810 A-UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR B-DİĞER UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR 147. 285 C-FİNANSAL DURAN VARLIKLAR C-DİĞER BORÇLAR D-ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI D-MADDİ DURAN VARLIKLAR 432. 461. 018 E- DİĞER UVYK 7. 103. 823 E-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 18. 245. 451 ÖZ KAYNAKLAR 117. 262. 036 F-DİĞER DURAN VARLIKLAR 23. 234. 056 ANA ORTAKLIĞA AİT ÖZKAYNAKLAR 101. 915. 377 AZINLIK PAYLARI 15. 346. 659 PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI 564. 977. 007 AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI 564. 977. 007

• BORÇLANMA (FİNANSAL KALDIRAÇ) ORANI ? • ÖZKAYNAKLARIN AKTİF TOPL. ORANI? • KVYK’NIN ÖZKAYNAKLARA ORANI ?

BORÇLANMA ORANI = (100. 401. 677+347. 313. 294) / 564. 977. 007 = 0. 79 (%79) ÖZKAYNAKLARIN AKTİF TOPL. ORANI = 117. 262. 036/564. 977. 007 = 0. 21 (%21) KVYK’NIN ÖZKAYNAKLARA ORANI = 100. 401. 677 / 117. 262. 036 = 0. 85 (%85)

ÇALIŞMA DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR (FAALİYET ORANLARI) Bu oranlar sağlık kurumlarının hizmet üretim sürecinde varlıklarını ne kadar etkili ve verimli kullandığını gösteren oranlardır. Bu nedenle bu oranlara faaliyet oranları, verimlilik oranları veya devir hızı oranlarıda denilmektedir. Sağlık kurumlarının faaliyetlerinin finansal sonuçları gelir tablosunda izlenmektedir. Bu nedenle çalışma durumunun analizine ilişkin oranlar hesaplanırken bilanço ve gelir tablosu birlikte kullanılmaktadır.

STOK DEVİR HIZI (INVENTORY TURNOVER RATIO) Stok kalemlerinin ortalama ne kadar süre içerisinde üretim faaliyetlerinde kullanıldığının göstergesidir. Diğer bir ifade ile belirli bir dönem içinde stokların kaç defa yenilendiğini göstermektedir. Genel kabul görmüş bir oran olmamakla beraber oranın yüksek çıkması beklenir. Sağlık kurumlarında oranın yüksek çıkması ilaç ve tıbbi malzeme hareketliliğinin yüksek olduğunun ve dolayısıyla poliklinik, klinik ve yoğun bakım vb. Hizmetlerin yoğun olduğunu gösterir.

STOK DEVİR HIZI = SATILAN MALIN MALİYETİ / ORTALAMA STOK = (DÖNEM BAŞI STOK + DÖNEM SONU STOK ) / 2 Satılan malın maliyeti verisi gelir tablosundan, ortalama stok ise birbirini izleyen iki dönemin bilançosundan elde edilerek hesaplanır. Stok bulundurma maliyetleri yüzünden sağlık kurumları çok fazla ilaç ve tıbbi malzeme stoğu bulundurmamaktadır.

Sağlık kurumları faaliyetlerini 1 -2 haftalık stokla rahatlıkla sürdürebilmektedir. Oranın yüksek çıkması arzu edilir. ABD’de yapılan bir araştırmada bu oran yıllık ortalama 50 olarak bulunmuştur. Yani ABD hastaneleri ortalama 1 haftalık stokla çalışmaktadır.

ALACAK DEVİR HIZI (RECEIVABLES TURNOVER RATIO) Alacakların tahsil yeteneğini gösteren bir orandır. Bu nedenle likidite durumunun değerlendirilmesinde tamamlayıcı niteliktedir. Sağlık kurumları yurt içi ve yurt dışından gelen hasta gruplarına hatta sağlıklarına hizmet vermesi dolayısıyla sosyal güvenlik kurumlarından özel sigortalara kadar farklı alacak tahakkuk ve tahsil yöntemleri içeren bir sisteme sahiptir. Bu oran alacakların tahsil ve paraya dönüşme hızını göstermektedir. Oranın yüksek olması alacak yönetiminin iyi işlediği ve şüpheli alacakların fazla olmadığını gösterir.

ALACAK DEVİR HIZI = KREDİLİ SATIŞ TUTARI / ORTALAMA TİCARİ ALACAKLAR = (DÖNEM BAŞI TİCARİ ALACACAKLAR + DÖNEM SONU TİCARİ ALACAKLAR) / 2 Formülde yer alan ticari alacaklar sağlık kurumlarının esas faaliyetlerinden doğan senetli ve senetsiz alacaklarını kapsamaktadır. Ticari alacaklar, kredili satışlar sonucu doğduğundan kredili satışların esas alınması gerekmektedir. Ancak kamuya yapılan açıklamalarda kredili satışlara yer verilmemektedir bu durumda net satış tutarı esas alınarak hesaplama yapılabilir. Sağlık kurumlarında tek geri ödeme kurumu SGK olduğundan oranı doğrudan etkilemektedir.

ALACAKLARIN TAHSİL SÜRESİ (AVAREGE COLLECTION PERIOD) Sağlık kurumlarının finansal faaliyetlerin sürekliliği alacakların tahsil edilmesine bağlıdır. Alacak tahsil süresi, sağlık kurumun sağlık hizmeti sunumu karşılığında oluşan ticari alacaklarının faaliyet dönemi içerisinde ortalama kaç günde tahsil edilebildiğini gösterir. Alacak Tahsil Süresi = Ticari Alacaklar X 360 / Kredili Satışlar ya da Alacak Tahsil Süresi = 360 / Alacak Devir Hızı

Sürenin kısa olması kurumun kredili alacaklarını düzenli tahsil edebildiğini, uzun olması kredili alacakların tahsilinde sorunlar olduğunu gösterir. Genelde ortalama alacak tahsil süresinin, alıcılara tanınan satış vadesinin 1/3’ünden fazla olmaması gerekir. Örneğin bir sağlık kurumu kredili satışlarını 75 gün vade ile yapıyorsa, tahsil üst sınırı (75+75/3=100) gündür. Bu kurumun alacak devir hızı da 4 ise alacak tahsil süresi 360/4=90 gündür. Süre değerlendirilirken sektör alacak tahsil süresi ve kurumun ticari borç ödeme sürecide dikkate alınmalıdır.

Türkiye de sağlık kurumları için en önemli geri ödeme kurumu Sosyal Güvenlik Kurumudur. Bu nedenle alacakların tahsil süresini büyük ölçüde SGK geri ödeme politikaları belirlemektedir. Kurumların bu bağlamda başta Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve Fatura İnceleme Usul ve Esasları olmak üzere SGK’nın bu alandaki düzenlemelerini sürekli izlemeleri ve kendi iç süreçlerini buna göre gözden geçirmeleri gerekmektedir.

Ticari Borçları Ödeme Süresi (TBÖS) Sağlık kurumlarının sağlık hizmeti üretimi için gerekli olan ilaç, tıbbi malzeme, tıbbi cihaz, yemek, temizlik, güvenlik vb. pek çok girdiyi piyasadan aksamadan ve ekonomik olarak temin edebilmesi için borçlarını düzenli olarak ödemesi önem arz etmektedir. Çünkü sağlık kurumuna mal veya hizmet satan firmalar kurumun geri ödeme süresini dikkate alarak teklifte bulunmaktadır.

TİCARİ BORÇLARI ÖDEME SÜRESİ TBÖS = (Satıcılar + Borç Senetleri) x 360 / Peşin Satışlar Sağlık sektörü ortalaması ve ticari alacakların ortalama tahsil süresiyle birlikte değerlendirilmelidir. Daha öncede bahsedildiği üzere SGK politikaları sağlık kurumlarının ticari borçlarını ödeme süresini doğrudan etkilemektedir.

HAZIR DEĞER DEVİR HIZI (HDDH) Nakit Devir Hızı başlığında da incelenen bu oran bir hesap dönemi içerisinde hazır değerlerin kaç katı kadar satış yapıldığını göstermektedir. Hazır değerlerin verimliliğini değerlendirmede kullanılan bir orandır. HDDH = Net Satışlar / Hazır Değerler Yüksek olması hazır değerlerin verimli ve etkili kullanıldığını gösterir. Satış tutarı iyi olduğu halde oran düşükse kurumda gereğinden fazla hazır değer tutulduğu şeklinde yorumlanır. ABD’ de bu oran 1. 2 - 4. 06 arasında değişmektedir.

DÖNEN VARLIK DEVİR HIZI (DVDH) Dönen varlıklar, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerlerle normal koşullarda en fazla bir yıl veya faaliyet dönemi içerisinde paraya çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak unsurlarını kapsamaktadır. Bu ana hesap grubu hazır değerler, ticari alacaklar, diğer alacaklar, stoklar, yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri, gelecek aylara ait giderler, gelir tahakkukları ve diğer dönen varlıklar hesap gruplarından oluşur. Dönen varlıklara brüt işletme sermayesi de denilmektedir.

DVDH(Brüt İşletme Devir Hızı) = Net Satışlar / Dönen Varlıklar Genel kabul görmüş bir oran olmamakla beraber dönen varlıkların verimliliğinin yüksek olduğu, sağlık hizmeti sunumunun düzenli olduğu ve alacakların düzenli olarak tahsil edildiği anlamına gelmektedir. Ancak bu noktada dönen varlıkların oranı duran varlıklardan çok az olması tutarın yüksek olmasına yol açacaktır. Dolayısıyla bu hususu da göz önüne almakta fayda bulunmaktadır.

Oranın düşük olması ise dönen varlıkların gereğinden fazla olduğu ve yeterince faydalanılmadığı anlamına gelmektedir. Dönen varlıkların ne kadar olması gerektiği konusunda cari oran fikir vermekle beraber kısa vadeli yabancı kaynakların 1, 5 - 2 katı olması olumlu olarak görülür.

DURAN VARLIK DEVİR HIZI (DRVDH) İşletme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla elde edilen ve ilke olarak bir yılda paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlıkları kapsar. Bu ana hesap grubu ticari alacaklar, diğer alacaklar, mali duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, özel tükenmeye tabi varlıklar, gelecek yıllara ait giderler, gelir tahakkukları ve diğer duran varlıkları kapsamaktadır.

DRVDH = Net Satışlar / Duran Varlıklar – Birikmiş Amortisman Oranın yüksek olması, sağlık kurumunun poliklinik, ameliyathane, doğumhane, yoğun bakım, laboratuvar, FTR Merkezi, diyaliz merkezi vb. Birimleri ile MR, Tomogragi, Angiografi, EKO, EEG, Röntgen, Ultrason vb. Cihazların verimli kullanıldığı yani iyi gelir elde edildiği anlamına gelir. Düşük olması ya verimsiz kullanıldığı ya da kurumun gereğindne fazla hasta yatağı, tıbbi cihaz bulundurduğu anlamına gelir.

Toplam Varlık Devir Hızı (TVDH) Aktif devir hızı olarakta bilinen oran; kurumun sahip olduğu tüm varlıkların verimliliğini değerlendirmede kullanılan bir orandır. Kurumun faaliyetleri bir bütün olarak değerlendirilir. TVDH = Net Satışlar / Toplam Aktifler Kurumun sahip olduğu varlıklarla ne kadar çok gelir üretebildiğini göstermektedir. ABD hastane sektöründe bu oran ortalama 1. 75 olarak hesaplanmıştır.

ÖZKAYNAKLARIN DEVİR HIZI (ÖDH) Sağlık kurumlarının özkaynaklarının ne oranda verimli olduğunu gösteren orandır. Özkaynaklar Devir Hızı = Net Satışlar / Özkaynaklar Oranın yükske olması özkaynakların verimli olarak kullanıldığı anlamına gelmektedir. Ancak çok yüksek olması faaliyetlerin finansmanında ağırlıklı olarak yabancı kaynaklardan yararlanıldığı ve borç ödeme sorunu yaşayabileceği şeklinde değerlendirilebilir. Bu nedenle oranı değerlendirirken borçlanma oranı ve özkaynakların pasif toplamına oranıyla beraber değerlendirilmesi yararlı olur.

ÇİLEK HASTANESİ 31. 12. 2016 TARİHLİ ÖZET BİLANÇOSU AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) DÖNEN VARLIKLAR 90. 889. 197 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 100. 401. 677 A-HAZIR DEĞERLER 22. 428. 443 A-MALİ BORÇLAR 23. 087. 632 B-TİCARİ BORÇLAR 56. 165. 793 2. 428. 961 B-MENKUL KIYMETLER C-TİCARİ ALACAKLAR 34. 380. 841 C-DİĞER BORÇLAR D-DİĞER ALACAKLAR 2. 853. 286 D-ALINAN AVANSLAR E-STOKLAR 8. 047. 355 E- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 6. 631. 487 H-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 23. 179. 272 F- DİĞER KVYK 12. 087. 804 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 347. 313. 294 A-MALİ BORÇLAR 331. 809. 401 B-TİCARİ BORÇLAR 8. 400. 070 DURAN VARLIKLAR 474. 087. 810 A-UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR B-DİĞER UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR 147. 285 C-FİNANSAL DURAN VARLIKLAR C-DİĞER BORÇLAR D-ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI D-MADDİ DURAN VARLIKLAR 432. 461. 018 E- DİĞER UVYK 7. 103. 823 E-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 18. 245. 451 ÖZ KAYNAKLAR 117. 262. 036 F-DİĞER DURAN VARLIKLAR 23. 234. 056 ANA ORTAKLIĞA AİT ÖZKAYNAKLAR 101. 915. 377 AZINLIK PAYLARI 15. 346. 659 PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI 564. 977. 007 AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI 564. 977. 007

ÇİLEK HASTANESİ 31. 12. 2016 TARİHLİ GELİR TABLOSU A- BRÜT SATIŞLAR 427. 995. 411 B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 0 C- NET SATIŞLAR 427. 995. 411 D- SATIŞLARIN MALİYETİ (-) - 356. 106. 297 BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 71. 889. 114 E- FAALİYET GİDERLERİ (-) - 45. 111. 515 ESAS FAALİYET KARI VE ZARARI 26. 777. 599 F- DİĞER F. OLAĞAN GELİR VE KARLAR 15. 226. 404 G- DİĞER F. OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) - 78. 455. 980 H- FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR VEYA ZARAR - 36. 451. 977 I- OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 0 J- OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 0 DÖNEM KARI VEYA ZARARI - 36. 451. 977 K- DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-) - 566. 196 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI - 37. 018. 173

ØStok Devir Hızı ? ØAktif Devir Hızı ? ØÖz Kaynaklar Devir Hızı?

Stok Devir Hızı = 356. 106. 297 / (8. 047. 355 + 6. 647. 049) / 2 = 48 Aktif Devir Hızı = 427. 995. 411 / 564. 977. 005 = 0. 75 Özkaynaklar Devir Hızı = 427. 995. 411 / 117. 262. 036 = 3. 6

K RLILIK DURUMUNUN ANALİZİNE İLİŞKİN ORANLAR Kârlılık oranları sağlık kurumunun faaliyetleri sonucunda ne oranda kâr/zarar ettiğini değerlendirmede kullanılır. Başarı ölçütü olarak değerlendirildiği için oranların yüksek çıkması olumlu, düşük çıkması arzu edilmeyen bir durum olarak değerlendirilir. Kâr ile kaynaklar ve satışlar arasında ilişki kurularak kârlılık oranları hesaplanır. Bu bağlamda iki başlık altında toplamak mümkündür. ØKâr ile satışlar arasındaki ilişkileri gösteren oranlar ØKâr ile yatırımlar arasındaki ilişkileri gösteren oranlar

K R İLE SATIŞLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ GÖSTEREN ORANLAR Gelir tablosundaki faaliyet sonuçları brüt satış kârı, faaliyet kârı, olağan kâr, dönem kârı ve net kâr olarak ortaya çıkmaktadır. Bir dönemin satışların bütün bu kârları sağlayacak büyüklükte olması beklenir. Bu nedenle söz konusu kârlar ile satışlar arasında bağlantı kurularak satışların kârlılık oranı hesaplanmaktadır. Gelir tablosundaki kâr kalemlerinin satışlara oranlaması ile hesaplanmaktadır.

BRÜT K R MARJI (GROSS PROFİT MARGIN) Brüt satış kârı, satılan mal ve hizmetin satış tutarı ile bu mal ve hizmetlerin maliyeti arasındaki olumlu farktan oluşmaktadır. Gelir tablosundaki ilk kâr kalemidir. Brüt Kâr Marjı = Brüt Satış Kârı / Net Satışlar Oranın yüksek çıkması istenir, düşük çıkması halinde sağlık kurumlarının faaliyet giderlerini ve buna bağlı olarak kurum sahiplerine kâr sağlaması ya da çalışanlarına katkı payı ödemesi gibi giderleri karşılaması zorlaşır. Sağlık kurumlarının yüksek maliyetli özelliğide göz önüne alınmalıdır.

FAALİYET K R MARJI (FKM) Bilindiği üzere faaliyet giderleri işletmenin esas faaliyetiyle ilgili olan ve üretim maliyetlerine yüklenmeyen, araştırma geliştirme giderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderlerinden oluşmaktadır. Brüt satış kârı ile faaliyet giderleri çıkarılarak faaliyet kârı elde edilmektedir. İşletmenin esas faaliyetinde ne ölçüde kârlı olduğunun değerlendirilmesinde kullanılan orandır. FKM = Faaliyet Kârı / Net Satışlar

FAALİYET K R MARJI (FKM) Sağlık kurumlarının net satışlarının yüzde kaçı oranında faaliyet kârı elde ettiğini gösterir. Faaliyet kâr marjı oranının yüksek olması sağlık kurumunun sağlık hizmeti üretimi ve sunumu konusunda başarılı olduğu ve bundan kâr elde ettiği şeklinde yorumlanır.

OLAĞAN K R MARJI (OKM) Gelir tablosundan bilindiği gibi diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârlar, diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararlar ile finansman giderleri faaliyet kârı ile birlikte değerlendirilerek olağan kar elde edilmektedir. Olağan Kâr Marjı = Olağan Kârlar / Net Satışlar Sağlık kurumlarının süreklilik gösteren faaliyetleri sonucunda elde edilen karın yeterli olup olmadığı konusunda bilgi veren orandır.

DÖNEM K R MARJI ORANI (DKMO) Olağandışı gelir ve kârlar, olağandışı gider ve zararlar, olağan kâr ile birlikte değerlendirilerek dönem kârı elde edilmektedir. Dönem Kâr Marjı = Dönem Kârı / Net Satışlar Sağlık kurumlarının vergiden önceki kârını gösteren dönem kârının net satışlar içindeki düzeyini göstermektedir.

NET K R MARJI Dönem kârı üzerinden ilgili mevzuat hükümlerine göre hesaplanan vergi ve yasal yükümlülükler dahil bütün giderler karşılandıktan sonra net kâr elde edilmektedir. Net satışların kârlılık düzeyini veren orandır. Net Kâr Marjı = Net Kâr / Net Satışlar Değerlendirme yaparken kurumun geçmiş dönemlerdeki oranları ve brüt ve faaliyet kâr marjı oranları ile birlikte yorumlamakta fayda var.

K R İLE YATIRIMLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ GÖSTEREN ORANLAR Yatırımcılar için temel gösterge yapılan yatırımın karşılığında elde edilen kârdır. Ortakların yaptıkları yatırım tutarı özkaynaklar içinde yer almaktadır. Kâr ise ortakların yaptığı yatırımın sonucudur. Diğer taraftan kâr, varlıkların etkili ve verimli kullanılmasıyla elde edilir. Yatırım kârlılığı da bu iki temel başlık altında incelenir.

ÖZKAYNAK K RLILIĞI ORANI (ÖKKO) Yapılan yatırımın karşılığında elde edilen kârı gösteren orandır. Doğal olarak yüksek çıkması arzulanmaktadır. Özkaynak Kârlılığı Oranı = Faaliyet Kârı / Özkaynakların pasif toplamı içindeki oranı, özkaynak kârlılığı oranını etkileyeceği hususuda göz önüne alınmalıdır.

VARLIKLARIN K RLILIĞI ORANI (VKO) Kâr varlıkların tam kapasite olarak etkili ve verimli olarak kullanılması sonucunda elde edilmektedir. Dönen ve duran varlıkların sağlık hizmeti sunumunda ne derece kârlı kullanıldığını gösteren orandır. Varlıkların Kârlılığı Oranı = Faaliyet Kârı / Aktif Toplamı Oranın yüksek olması sağlık kurumunda boş kapasite olmadığı, sahip olduğu varlıkları verimli ve etkili kullandığı anlamına gelmektedir. Sağlık kurumunun finansman yapısını göz önüne almakta fayda bulunmaktadır.

ÇİLEK HASTANESİ 31. 12. 2016 TARİHLİ ÖZET BİLANÇOSU AKTİF (VARLIKLAR) PASİF (KAYNAKLAR) DÖNEN VARLIKLAR 90. 889. 197 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 100. 401. 677 A-HAZIR DEĞERLER 22. 428. 443 A-MALİ BORÇLAR 23. 087. 632 B-TİCARİ BORÇLAR 56. 165. 793 2. 428. 961 B-MENKUL KIYMETLER C-TİCARİ ALACAKLAR 34. 380. 841 C-DİĞER BORÇLAR D-DİĞER ALACAKLAR 2. 853. 286 D-ALINAN AVANSLAR E-STOKLAR 8. 047. 355 E- BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 6. 631. 487 H-DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 23. 179. 272 F- DİĞER KVYK 12. 087. 804 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 347. 313. 294 A-MALİ BORÇLAR 331. 809. 401 B-TİCARİ BORÇLAR 8. 400. 070 DURAN VARLIKLAR 474. 087. 810 A-UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR B-DİĞER UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR 147. 285 C-FİNANSAL DURAN VARLIKLAR C-DİĞER BORÇLAR D-ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI D-MADDİ DURAN VARLIKLAR 432. 461. 018 E- DİĞER UVYK 7. 103. 823 E-MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 18. 245. 451 ÖZ KAYNAKLAR 117. 262. 036 F-DİĞER DURAN VARLIKLAR 23. 234. 056 ANA ORTAKLIĞA AİT ÖZKAYNAKLAR 101. 915. 377 AZINLIK PAYLARI 15. 346. 659 PASİF KAYNAKLAR TOPLAMI 564. 977. 007 AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI 564. 977. 007

ÇİLEK HASTANESİ 31. 12. 2016 TARİHLİ GELİR TABLOSU A- BRÜT SATIŞLAR 427. 995. 411 B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 0 C- NET SATIŞLAR 427. 995. 411 D- SATIŞLARIN MALİYETİ (-) - 356. 106. 297 BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI 71. 889. 114 E- FAALİYET GİDERLERİ (-) - 45. 111. 515 ESAS FAALİYET KARI VE ZARARI 26. 777. 599 F- DİĞER F. OLAĞAN GELİR VE KARLAR 15. 226. 404 G- DİĞER F. OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) - 78. 455. 980 H- FİNANSMAN GİDERLERİ (-) OLAĞAN KAR VEYA ZARAR - 36. 451. 977 I- OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR 0 J- OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 0 DÖNEM KARI VEYA ZARARI - 36. 451. 977 K- DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-) - 566. 196 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI - 37. 018. 173

• Özkaynak Kârlılığı Oranı ? • Aktif Kârlılığı Oranı? • Faaliyet Kâr Marjı?

ÖZKAYNAK K RLILIĞI OR. = 26. 777. 599 / 117. 262. 036 = 0. 23 (% 23) AKTİF K RLILIĞI ORANI = 26. 777. 599 / 564. 977. 007 = 0. 047 (%4. 7) FAALİYET KAR MARJI = 26. 777. 599 / 427. 995. 411 = 0. 06 (% 6)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ Sağlık kurumlarının birden fazla döneme ilişkin finansal tablolarının birbirini izleyen dönemler bakımından karşılaştırmalı olarak düzenlenmesi ve bu tablolarda yer alan tl ve yüzde farklarının zaman içindeki değişimlerinin hesaplanarak yorumlanması ile yapılan finansal analiz türüdür. Birden fazla döneme ait verileri incelediği için dinamik analiz yöntemidir. Karşılaştırma ve değerlendirmeler yatay veriler arasında yapıldığı için analize yatay analizde denilmektedir.

Bu hesaplama ve karşılaştırmalar iki şekilde yapılmaktadır. Bunlar; Ø İlk yılı temel yıl olarak alıp, diğer yıllara ait verileri bu yılın verileri ile karşılaştırarak değerlendirmek. Ø Her yıl verisini kendinden önceki yılın verisi ile karşılaştırarak değerlendirmek. ( İLGİLİ KALEMİN CARİ DÖNEM TUTARI İLGİLİ KALEMİN ÖNCEKİ DÖNEM TUTARI ) YATAY YÜZDE = İLGİLİ KALEMİN ÖNCEKİ DÖNEM TUTARI 100

Bu yöntemle değişimler rakamsal ve yüzde olarak analiz edilerek yorumlanabilir. Sağlıklı analiz yapılabilmesi için; karşılaştırma yapılan dönemlerin aynı uzunlukta olması, tabloların aynı muhasebe ilke ve standartlarına göre hazırlanmış olması ve rakamların enflasyonun etkisinden arındırılmış olması gerkemektedir.

BİLANÇO KALEMLERİ Hazır Değerler Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar ( Net ) Stoklar Diğer Dönen Varlıklar 2014 540. 000 240. 000 600. 000 576. 000 144. 000 2015 656. 250 500. 000 812. 500 750. 000 125. 000 2016 650. 000 585. 000 936. 000 65. 000 Dönen Varlıklar Toplamı 2. 100. 000 2. 843. 750 2. 886. 000 DURAN VARLIKLAR Mali Duran Varlıklar Bağlı Ortaklık Maddi Duran Varlıklar 480. 000 360. 000 1. 080. 000 625. 000 500. 000 2. 750. 000 728. 000 780. 000 2. 730. 000 Birikmiş Amortismanlar ( 432. 000 ) ( 600. 000 ) ( 767. 000 ) 648. 000 2. 150. 000 1. 963. 000 120. 000 100. 000 78. 000 1. 608. 000 3. 708. 000 3. 375. 000 6. 218. 750 3. 549. 000 6. 435. 000 Net Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Duran Varlık Toplamı AKTİF TOPLAMI

Karşılaştırmalı Tablolar Değişim ve Değişim Yüzdelerinin Hesaplanması Temel yıl 2014'dür. Değişimi saptamak için 2015 ve 2014 yıllarına ilişkin veriler arasındaki fark alınır, daha sonra saptanan farkın emel yıla göre yüzdesi hesaplanır. Hazır Değerler 2015 – 2014 Yılları değişimi : 656. 250 – 540. 000 = 116. 250 TL Hazır Değerler Değişim Yüzdesi : 116. 250 x 100 / 540. 000 = %21, 53 Temel yıl 2014'dür. Değişimi saptamak için 2016 ve 2014 yıllarına ilişkin veriler arasındaki fark alınır, daha sonra saptanan farkın temel yıla göre yüzdesi hesaplanır. Hazır Değerler 2016 – 2014 Yılları değişimi : 650. 000 – 540. 000 = 110. 000 TL Hazır Değerler Değişim Yüzdesi : 110. 000 x 100 / 540. 000 = %20, 37

ARTIŞ VEYA AZALIŞLAR BİLANÇO KALEMLERİ 2014 2015 2016 Hazır Değerler 540. 000 656. 250 650. 000 Menkul Kıymetler 240. 000 500. 000 650. 000 Ticari Alacaklar ( Net ) 600. 000 812. 500 585. 000 Stoklar 576. 000 750. 000 936. 000 Diğer Dönen Varlıklar 144. 000 125. 000 65. 000 Dönen Varlıklar Toplamı 2. 100. 000 2. 843. 750 2. 886. 000 2015 -2014 % 2016 -2014 % +116. 250 +21, 52 110. 000 +20, 37

Bu değerlendirme bilançonun aktifinde ve pasifinde yer alan diğer hesap kalemleri içinde yapılır. Elde edilen veriler sağlık kurumunun diğer finansal oranları, farklı sağlık kurumlarının oranları ve var ise sağlık sektörüne ait ortalamalar ile karşılaştırılarak analiz edilip yorumlanır.

YÜZDE YÖNTEMİ İLE ANALİZ (DİKEY ANALİZ) Finansal tablo kalemlerinin kendi içinde analizine dayanır. Tek bir döneme ait verilere uygulandığı için statik bir analiz türüdür. İstenirse birden fazla döneme ilişkin finansal tabloların dikey karşılaştırılması da yapılarak dinamik bir analize dönüştürülebilir. Dinamik analizde yıllar itibariyle finansal tablo kalemlerinin dağılımını göstermesi açısından kurumun finansal yönetim politikaları hakkında fikir verir.

Sağlık kurumunun finansal tabloları üzerindeki her hesap kaleminin hem bulunduğu hesap kalemi itibarıyla hem de genel toplam itibarı ile yüzdelerinin hesaplanarak ayrı sütunlar halinde gösterilmesi esasına dayanan analiz tekniğidir. Bir hesap grubu ya da kaleminin 100 kabul edilerek bu grubu oluşturan diğer kalemlerin buna göre değerlendirilmesine dayanmaktadır. Gelir tablosunda net satışlar temel (100) kabul edilir. DİKEY YÜZDE İLGİLİ KALEM VERİSİ TOPLAMI ALINAN KALEM VERİSİ 100

ÇİLEK HASTANESİ 31. 12. 2013 TARİHLİ ÖZET BİLANÇOSU AKTİF (VARLIKLAR) GRUP TOPLAMINA GÖRE % GENEL TOPLAMA GÖRE % DÖNEN VARLIKLAR 90. 889. 197 100 16, 1 A- HAZIR DEĞERLER 22. 428. 443 24, 5 4 C- TİCARİ ALACAKLAR 34. 380. 841 38 6 D- DİĞER ALACAKLAR 2. 853. 286 3 0, 6 E- STOKLAR 8. 047. 355 9 1, 4 H- DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 23. 179. 272 25, 5 4, 1 DURAN VARLIKLAR 474. 087. 810 100 83, 9 147. 285 0, 1 D- MADDİ DURAN VARLIKLAR 432. 461. 018 91, 2 76, 5 E- MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 18. 245. 451 3, 8 3, 2 F- DİĞER DURAN VARLIKLAR 23. 234. 056 4, 9 4, 1 AKTİF (VARLIKLAR)TOPLAMI 564. 977. 007 B- MENKUL KIYMETLER A- UZUN VADELİ TİCARİ ALACAKLAR B- DİĞER UZUN V. TİCARİ ALACAKLAR C- FİNANSAL DURAN VARLIKLAR 100

Bu değerlendirmelerin sağlık kurumu hakkında yararlı bilgileri sağladığı muhakkaktır. Ancak sadece bu verilere bakarak kurumun durumunun iyi ya da kötü olduğunu söylemek doğru değildir. Bu nedenle, elde edilen sonuçlar sağlık kurumunun önceki yıllara ait verileri diğer finansal oranları ve başka sağlık kurumlarının oranları ile karşılaştırılarak yorumlamak daha sağlık değerlendirmeler yapılmasını sağlayacaktır.

EĞİLİM YÜZDELERİ YÖNTEMİ İLE ANALİZ (TREND ANALİZİ) Sağlık kurumu finansal tablolarında bir yılın temel alınarak o yıla ait finansal tablonun tüm kalemlerinin 100 kabul edilmesi, bunu izleyen dönemlerin aynı türden hesaplarının temel alınan yıldaki hesaplara göre değişim yüzdelerinin hesaplanıp yorumlanması ile yapılan dinamik nitelikte finansal analiz türüdür. Dikkat edilmesi gereken iki temel nokta vardır. Bunlar;

Ø Temel Yılın Belirlenmesi: Temel yılın olağanüstü faktörlerin etki etmediği her yönden normal bir yıl olması gerekmektedir. Yani kurumun çok iyi ya da çok kötü olduğu dönemler temel yıl olarak alınmamalıdır. Ø İnceleme Döneminin Uzunluğunun Belirlenmesi: Genel kabul görmüş bir zaman olmamakla beraber eğilimi ortaya koyacak kadar uzun olması istenmektedir. Ancak sürenin üretim teknolojisinde değişikliğin yaşanmadığı bir dönemi kapsaması sağlıklı değerlendirme için önemlidir.

Eğilim Yüzdesi; analiz yapılan yıldaki ilgili kalem verisinin temel alınan yıldaki ilgili kalem verisine bölünerek sonucun 100 ile çarpılmasıyla elde edilir. EĞİLİM YÜZDESİ İLGİLİ YIL VERİSİ TEMEL YIL VERİSİ 100

BİLANÇO 2012 2013 2014 2015 2016 EĞİLİM YÜZDELERİ 2012 2013 2014 2015 2016 100 87 125 169 221 AKTİF (VARLIKLAR) DÖNEN VARLIKLAR DURAN VARLIKLAR PASİFLER 1. KVYK 2. UVYK 3. ÖZKAYNAKLAR 72, 570 63, 251 90, 889 122, 762 160, 651

EĞİLİM YÜZDESİ 2013 = (63. 251/72. 570) X 100 = 87 EĞİLİM YÜZDESİ 2014 = (90. 889/72. 570) X 100 = 125 EĞİLİM YÜZDESİ 2015 = (122. 762/72. 570) X 100 = 169 EĞİLİM YÜZDESİ 2016 = (160. 651/72. 570) X 100 = 221 Her kalemin yıllara göre eğilimi hesaplandıktan sonra birbiri ile ilişkili kalemlerin karşılaştırmaları yapılır. Bu analizle elde edilen sonuçlar kurumlar arası karşılaştırmalardan ziyade kurumun iç değerlendirmelerinde kullanılmaktadır.

TEŞEKKÜRLER. .