EUTROFIZACJA Definicja Eutrofizacja zwikszony wpyw skadnikw pokarmowych do

EUTROFIZACJA Definicja Eutrofizacja: zwiększony wpływ składników pokarmowych do wód, głównie azotu i fosforu, powodujący zwiększenie produkcji pierwotnej, wzrost glonów i roślin wyższych. Eutrofizacja powoduje wielkie zmiany w ekosystemach wodnych i degradację jakości wody, Prowadząc, między innymi, do deficytu tlenu, co może być zabójcze dla ryb.

Już od początku XX w. pojawiały się lokalnie problemy z nadmierną ilością składników odżywczych w śródlądowych zbiornikach wodnych, lub w strefie przybrzeżnej. Od połowy XX wieku eutrofizację na wielką skalę stwierdzono w Szwajcarii, Szwecji i w Ameryce Północnej, a nieco później w wielu krajach europejskich. Przykładami silnie zeutrofizowanych jezior w Europie są Jezioro Constanca, Jezioro Zurychskie, Jezioro Lugano i Lago Maggiore. Wiele estuariów i zatok położonych jest w środowiskach, w których stosuje się intensywne nawożenie ziemi, na przykład wzdłuż linii brzegowej Północnej i Południowej Ameryki, Afryki, Indii, Południowo-wschodniej Azji, Australii, Chin i Japonii. Dawniej uznawano, że są to problemy obszarów przybrzeżnych uprzemysłowionych regionów, takich jak obszary Morza Bałtyckiego czy morza Śródziemnego, obecnie eutrofizacja stała się problemem ogólnoświatowym.

EUTROFIZACJA HELCOM = Helsinki Commission Baltic Marine Environment Protection Commission BSEP 115 B, Eutrophication in the Baltic Sea, 2007, Helcom

Zlewisko Morza Bałtyckiego Powierzchnia ponad 1 700 000 km 2 Około 85 mln mieszkańców 9 krajów Ponad 80 rzek

Dlaczego Bałtyk jest tak podatny na eutrofizację? • Zamknięte morze – słaba wymiana wód z oceanem • Słabe zasolenie – stabilna stratyfikacja wód, słabe mieszanie • Duża liczba mieszkańców – duża ilość zanieczyszczeń

SYMPTOMY EUTROFIZACJI W MORZU BAŁTYCKIM

Stan chlorofilu-a w otwartych wodach Morza Bałtyckiego wyrażony jako wartość Ecological Quality Ratio (EQR). Wartości te są funkcją średniej letniej (czerwiec-wrzesień) zawartości chlorofilua w latach 2001 -2006. Czerwona linia oznacza wartość docelową EQR równą 0. 67.

Związek ilości chlorofilu-a ze stężeniem substancji odżywczych Roczna produkcja pierwotna fitoplanktonu zależnie od tempa dopływu rozpuszczonego nieorganicznego azotu DIN na jednostkę powierzchni w różnych ekosystemach morskich (Nixon i in. , 1996) Związek rocznego dopływu azotu (106 kg N) ze średnią letnią koncentracją chlorofilu-a i częstością zakwitów glonów w cieśninie Kattegat (Carstensen i in. , 2004 b)

Wpływ eutrofizacji na rozwój fitoplanktonu w Morzu Bałtyckim

Przezroczystość wody w latach 2001 -2006

Czynniki wpływające na przezroczystość wody w Morzu Bałtyckim. Te zależne od eutrofizacji zaznaczono na zielono

Czynniki wpływające na zasięg roślinności podwodnej

Związek między różnymi parametrami SAV a stężeniem całkowitym azotu w wodzie morskiej w wodach przybrzeżnych Danii Związek między różnymi parametrami SAV a stężeniem składników odżywczych w południowej części Zatoki Fińskiej zimą

Płytka woda

Głęboka woda

Zasięg hypoxii: sezonowy (czerwony) i długoterminowej (czarny) w latach 2001 -2006

Ocena stanu eutrofizacji (2005)

Mapa zlewiska Morza Bałtyckiego z oszacowanymi wartościami zawartości składników odżywczych w otwartych wodach a sześciu regionach Bałtyku: Zatoce Botnickiej, Morzu Botnickim, Zatoce Fińskiej, Zatoce Ryskiej, Bałtyku Południowym i cieśninach duńskich. DIN (rozpuszczony nieorganiczny azot) i DIP (rozpuszczony nieorganiczny fosfor) reprezentują warunki zimowe. TN (całkowita zawartość azotu) i TP (całkowita zawartość fosforu) reprezentują warunki średnioroczne

q Wzrost produkcji pierwotnej planktonu w porównaniu z produkcją bentosową q Dominacja bakteryjnego łańcucha pokarmowego nad klasycznym planktonowym, idącym od organizmów mniejszych ku dużym q Dominacja planktonu bezkrzemowego nad okrzemkami q Dominacja zooplanktonu galaretowatego (meduz) nad skorupiakami q Zwiększone osiadanie materii organicznej na dnie morza q Spadek ilości tlenu w warstwie przydennej spowodowany zużyciem tlenu przez rozkład materii organicznej kończący się hypoxią lub anoxią q Strata wyższych form życia, także ryb i żyjących w warstwie przydennej bezkręgowców z powodu zmniejszonej zawartości tlenu

Strategia zwalczania eutrofizacji. W oparciu o informacje National Research Council (2000) i Backera (2008)