6 latek w klasie pierwszej Opracowaa Irena ywno

6 -latek w klasie pierwszej Opracowała Irena Żywno 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 1

Akty prawne I. Ustawa o systemie oświaty ze zmianami wynikającymi z ustawy z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 56, poz. 458; ) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 2

Ustawa o systemie oświaty… Dziecko w wieku 5 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. [uwaga! Nowe brzmienie ust. 3 weszło w życie z dniem 01. 09. 2011 - patrz przepis końcowy zawarty w art. 26 pkt 3 ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw ] 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 3

Ustawa o systemie oświaty… p Dzieci urodzone w latach 2006 i 2007, które nie pójdą do I klasy szkoły podstawowej od 1 września 2012 r. i od 1 września 2013 r. , będą nadal przedszkolakami. p Zgodnie z ustawą, w roku szkolnym 2012/2013 i 2013/2014 dyrektor szkoły będzie miał obowiązek przyjąć dziecko 6 -letnie do szkoły, jeżeli jego rodzice podejmą taką decyzję. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 4

Ustawa o systemie oświaty… Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 6 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 5

„Dziecko rodzi się wszechstronnie uzdolnione, z pełną możliwością rozwoju we wszystkich kierunkach, potencjalną wybitną inteligencją i zadatkami na rozwijanie wielkiej twórczości oraz dużym talentem społecznym. Trzeba stworzyć mu możliwości ich maksymalnego rozwoju. ” D. Lewis 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 6

Wspólną sprawą dorosłych jest „pomaganie dzieciom w rozwoju, aby stały się kim mogą” Janusz Korczak 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 7

Rodzice mają prawo do decydowania o miejscu i sposobie edukacji dziecka. Istnieje możliwość edukacji domowej dziecka (szczegółowej informacji udziela dyrektor obwodowej szkoły). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 8

Przysłowie francuskie „ Aby być wielkim, trzeba być kiedyś małym”. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 9

Motto… Jasiu był zdrowy i wesoły Przez pierwszych sześć lat życia swego, Lecz potem musiał pójść do szkoły I dziać zaczęło się coś złego. Matka tak kiedyś dlań łaskawa, Teraz się gniewa, krzyczy łaje, Codziennie z matką jest przeprawa, Bo Jasiu dwóje wciąż dostaje. Ojciec, gdy wraca z pracy, zaraz Od progu o oceny pyta. Niemały z tego jest ambaras I nieraz boli pupa zbita. Tak oto szkoła, zważcie sami, Niszczy wieź dziecka z rodzicami. Annabell Goodman 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 10

Szkoła - to duża zmiana dla dziecka: a dzieci chcą mieć sukcesy, plany, marzenia… Ø jest i sukces Ø bywa i niepowodzenie. W szkole obowiązuje kodeks, kontrakt, umowa, szkoła ma być miejscem kultury – i to trzeba przestrzegać, a do tego powinien przygotować dom rodzinny (używać form grzecznościowych, mówić wyciszonym głosem, nie obrażać dziecka, rozmawiać z dzieckiem, nie przyzwalać na złe zachowania, itd. ). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 11

Dojrzałość fizyczna (Bożena Janiszewska Otwórzmy dziecku drzwi) to odpowiedni stan zdrowia (skorygowane lub leczone wady), odpowiedni wzrost, waga, proporcje, czyli odpowiedni rozwój układu kostnego, mięśniowego, nerwowego, dzięki czemu dziecko sprawnie porusza się, biega, skacze, utrzymuje równowagę. Może także „usiedzieć” w miarę spokojnie przez pewien czas w ławce bez zmęczenia i bólu mięśni. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 12

Odpowiedni rozwój fizyczny to także gwarancja sprawności ruchów ręki przy pisaniu i rysowaniu, a jest to przecież jedna z ważniejszych czynności w klasie I (deficyty w tym zakresie stanowią jedną z wielu przyczyn niepowodzeń szkolnych i zaburzeń emocjonalnych). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 13

Ma to zapewnić m. in. odpowiednia ilość snu, która sprawia, że dziecko mniej męczy się czynnościami związanymi z pisaniem, rysowaniem czy wycinaniem. Bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój fizyczny jest stan psychiczny. Trzeba więc zrobić wszystko, by dziecko czuło się dobrze w rodzinie i żeby stanowiła ona dla niego punkt oparcia. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 14

„W zdrowym ciele - zdrowy duch” 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 15

poznawczych i regulacyjnych, które kierują całym naszym działaniem Procesy poznawcze: - Uwaga – to ona decyduje, jakie informacje odbieramy i jakie informacje dzięki temu zostaną odebrane - Pamięć – zapamiętywanie, przechowywanie i odtwarzanie to podstawy przyswajania wiedzy i nauki szkolnej. Dowolność pamięci, koncentracja, czas skupienia, jej zakres, chęć powtarzania informacji dla ich przyswajania to konieczność w szkole. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 16

Spostrzeganie wzrokowe - to podstawa do różnicowania między sobą znaków, symboli, czyli liter i cyfr. Ważne jest nie tylko spostrzeganie kształtów, ale także stosunków przestrzennych między nimi. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 17

cd. - Spostrzeganie słuchowe – różnicowanie między sobą dźwięków mowy ludzkiej, różnicowanie czasu trwania dźwięków, oraz analiza i synteza słuchowa to podstawa nauki czytania i pisania. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 18

Rozmowa Jest podstawą dobrych kontaktów z dzieckiem, a podstawą rozmowy jest uważne słuchanie. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 19

cd. Mowa – nie jest procesem poznawczym, ale „pomaga” w poznawaniu rzeczywistości, dlatego nie można pominąć jej roli w dojrzałości szkolnej. Nauczanie to przekazywanie wiedzy głównie za pomocą słów, by rozumieć teksty mówione i pisane. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 20

cd. Główna zmiana w rozwoju mowy zachodzi w pierwszych latach nauki w szkole. Język dziecka zostaje wzbogacony o umiejętność zapisu. W ten sposób rozpoczyna się i oddziaływanie mowy pisanej na mowę mówioną. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 21

cd. Myślenie – jest to tworzenie nowych informacji dzięki operowaniu i przekształcaniu informacji już posiadanych. Aby prawidłowo myśleć, należy mieć odpowiednie możliwości operowania informacjami, odpowiednią ilość i jakość informacji oraz doświadczenie (ćwiczenia) w ich przekształcaniu. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 22

Procesy regulacyjne - emocje uczucia motywy działania i uczenia się poczucie własnej wartości samoocena potrzeby poznawcze 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 23

Procesy emocjonalne Na początku nauki w szkole dzieci nie kierują się jeszcze poczuciem obowiązku czy odpowiedzialnością, ale dążeniem do przyjemności i unikaniem przykrości. Przyjemnością dla nich jest sukces, nagroda, zabawa, nowa czynność, akceptacja dorosłych, przebywanie z kolegami, nowe przybory (takie są główne motywy uczenia). Przykrość to głównie niepowodzenie w czynnościach szkolnych (uwagi w zeszycie, formalne traktowanie przez nauczyciela, porównywanie z lepszymi dziećmi, krzyk, itp. ) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 24

Zachowanie dziecka Jeżeli dziecko zachowuje się w sposób Trudny dla nas do zaakceptowania, przyczyn takiego zachowania Zawsze szukajmy w sobie, W dziecku i w otoczeniu. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 25

Chcę powiedzieć, że jeśli „źle”, zachowuję się, to może oznaczać, że: - Jestem znudzony, smutny, rozczarowany… - Zraniono moje uczucia, dumę, poczucie godności… - Jestem wściekły na cały świat… - Boję się… - Potrzebuję zainteresowania, uwagi, docenienia… - Chcę być ważny, lubiany, kochany… - Pragnę spokoju, oparcia… - Potrzebuję pomocy! - … 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 26

Procesy motywacyjne To zaspokojone potrzeby biologiczne: - uczucie głodu - potrzeba snu - zaspokojenie potrzeby ruchu itp. i psychiczne: - poczucie bezpieczeństwa potrzeba uznania potrzeba akceptacji potrzeba osiągnięć potrzeba aktywności potrzeba współdziałania. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 27

Rozwój społeczny To umiejętność współżycia i współdziałania w grupie. To także znajomość norm społecznych, zmniejszanie się egocentryzmu (typowe dla dzieci), gotowość do przyjęcia „roli ucznia” oraz praw i obowiązków z tą rolą związanych. Dziecko dojrzałe społecznie do szkoły czuje się członkiem grupy, polecenia skierowane do grupy odnosi także do siebie. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 28

cd. - jest obowiązkowe, wytrwale i wrażliwe na opinie nauczyciela - cieszy się z osiągnięć całej grupy - czuje się odpowiedzialne za podjęte zadania, np. rolę dyżurnego - rozpoczętą pracę stara się pomimo zmęczenia doprowadzić do końca. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 29

cd. W 5 i na przełomie 6. i 7. roku życia dominuje jeszcze myślenie konkretno-obrazowe. Chcąc dokonać operacji myślowych, dziecko musi mieć kontakt z rzeczami, modelami i obrazami. Działania na konkretach stają się podstawą wyobrażeń. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 30

cd. Dziecko niezrównoważone emocjonalnie z błahego powodu: - złości się - płacze - często jest agresywne - drażliwe - lękliwe - napięte. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 31

cd. Osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej pozwala mu: - przeżywać pozytywne emocje solidarności, życzliwości i przyjaźni oraz - reagować w sposób adekwatny do sytuacji. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 32

Do czynników warunkujących rozwój należą także skłonności dziedziczne oraz odpowiednie środowisko. Szczególnie ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka jest środowisko, w którym ono wzrasta, czynniki zewnętrzne, a także podejmowana aktywność. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 33

„Gdyby wszystkie ptaki ćwierkały tak samo, jakże nudno byłoby w lesie. ” 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 34

Sześciolatek p Skok rozwojowy polega na dokonywaniu się w organizmie szybkich zmian w stosunkowo krótkim czasie (jeden przypada na okres około 6 roku życia, drugi na okres dorastania). Dziecko 7 - letnie jest dzieckiem „po zmianach”, dziecko 6 - letnie zaś- tuż przed lub w trakcie zmian. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 35

SKOK ROZWOJOWY – ISTOTA I CHARAKTER ZMIAN W wieku około 5; 6 – 6; 6 lat (różnice rozwojowe) uaktywnia się układ hormonalny i za jego pośrednictwem dokonują się zmiany w: * układzie kostnym * układzie mięśniowym * układzie nerwowym Część zmian zależna jest od płci dziecka. DZIECI DO OKOŁO 6 LAT: * uczą się okazjonalnie – głównie w zabawie i przez zabawę * mają mimowolną uwagę i pamięć * kierują się emocjami, a nie normami i obowiązkiem U DZIECI PO ZMIANACH ROZWOJOWYCH: * występują początki uczenia się zamierzonego * występują początki uwagi i pamięci dowolnej * początki kontroli emocji i początki poczucia obowiązkowości 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 36

JAKIE SĄ WIĘC TE SZEŚCIOLATKI ? ? ? * DZIECI CHCĄ SIĘ GŁÓWNIE BAWIĆ – każda forma zabawowa zachęca je do: słuchania, działania, pokonywania przeszkód * BARDZO DOBRZE REAGUJĄ NA ZACHĘTY, POCHWAŁY – PRZY NIEPOWODZENIACH ODMAWIAJĄ DZIAŁANIA * ZMĘCZONE, ŚPIĄCE LUB GŁODNE STAJĄ SIĘ „NIEZNOŚNE” – nie uświadamiają sobie jeszcze przyczyn swego zachowania; po zjedzeniu czegoś lub po krótkim odpoczynku szybko się regenerują 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 37

6 -latki * ŁATWO ROZPRASZAJĄ SIĘ – CHCĄC JE SKONCENTROWAĆ TRZEBA BYĆ „AKTOREM” * POTRAFIĄ BYĆ UPARTE – ARGUMENTY LOGICZNE NIE SKUTKUJĄ – kierują się własnymi chęciami * SĄ UFNE I ŁATWOWIERNE, PODATNE NA EMOCJONALNIE PODANE INFORMACJE * MAJĄ JESZCZE „MAGICZNE” MYŚLENIE * SĄ EGOCENTRYCZNE 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 38

Skok rozwojowy: zmiany w rozwoju fizycznym Obserwuje się istotne zmiany w rozwoju kośćca i mięśni oraz narządów wewnętrznych. Rosną stopy i powoli zanika fizjologiczne płaskostopie (kości stóp wysklepiają się) Wydłużają się i twardnieją kości kończyn, rosną zęby stałe, zmieniają się proporcje ciała, powoli kształtuje się większa odporność na zmęczenie związane z dłuższym przebywaniem w jednej pozycji 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 39

Kostnienie nadgarstka Rozpoczyna się pierwszy etap kostnienia nadgarstka (część chrząstek zamienia się w kości)- ruchy dłoni stają się bardziej odporne na zmęczenie, poprawia się płynność i szybkość ruchów rąk - dziecko łatwiej uczy się pisania w linijkach i łączenia liter. Zaczyna także „ładniej” rysować, lepić, wycinać itp. Drugi i ostatni etap kostnienia nadgarstka przypada na ok. 10 lat - dziecko staje się zdolne do pisania w zeszycie w jedną linię 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 40

Układ mięśniowy Do rozwoju kości dopasowuje się układ mięśniowy. Mięśnie stają się silniejsze (wzrasta siła skurczu), są bardziej odporne na zmęczenie, (wzrasta także siła zwieraczy – dziecko nie musi już tak często załatwiać potrzeb fizjologicznych). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 41

Rozwój narządów wewnętrznych Lepiej pracuje serce, płuca (lepsze dotlenienie) i jednocześnie rośnie potrzeba ruchu, zwiększa się pojemność żołądka (zmniejsza się częstotliwość przyjmowania pokarmów, a zwiększa się objętość przyswajanej jednorazowo porcji). Dzieci stają się bardziej odporne na choroby 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 42

Zmiany związane z płcią - U chłopców powoli rozwija się pas barkowy, u dziewczynek pas miednicowy U chłopców kości długie „grubieją” bardziej niż u dziewczynek. Do tych zmian dopasowuje się układ mięśniowy. Z tego powodu u chłopców przejawia się „głód ruchu” – siłowanie, jazda na rowerze, gra w piłkę ( głód ruchu do ok. 910 roku życia). - Dziewczynki preferują aktywność ruchową wymagającą większej precyzji gra w gumę, taniec itp. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 43

cd. - Kości i mięśnie dłoni kształtują się około 1, 5 do 2 lat dłużej u chłopców niż u dziewcząt. W związku z tym dziewczynki bardziej niż chłopcy lubią wycinać, rysować, malować. Zeszyty dziewczynek są staranniejsze, bardziej schludne (nie należy porównywać zeszytów chłopców i dziewcząt). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 44

cd. U dziewczynek powoli zaczyna powstawać podściółka tłuszczowa skóra staje się gładsza, włosy bardziej miękkie, rysy twarzy bardziej kobiece; u chłopców włosy stają się twardsze, grubsze, stopniowo rysy twarzy wyostrzają się. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 45

Pamiętajmy… w związku z tymi zmianami inaczej kształtują się zainteresowania chłopców i dziewczynek, powoli wzrasta antagonizm miedzy nimi (dlatego nie powinniśmy za karę sadzać w jednej ławce chłopca z dziewczynką - jedno i drugie cierpi). 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 46

Skok rozwojowy - zmiany w układzie nerwowym - Wydłużają się wypustki komórek nerwowych, dojrzewają drogi nerwowe- lepszy czas reakcji, poprawia się koordynacja ruchów - Polepsza się koordynacja i płynność ruchów (również ręki, dzięki temu łatwiej pisać) - Dojrzewają struktury kory mózgowej odpowiedzialne za czynności typowo szkolne (łatwiej różnicują kształty liter podobnych do siebie, lepiej różnicują brzmienie głosek) - Dojrzewają te struktury kory mózgowej, które są odpowiedzialne za procesy myślowe (powyżej 6 roku życia początki myślenia konkretno-wyobrażeniowego) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 47

cd. - Dojrzewa cały układ nerwowy, w tym kora mózgowa, dzięki czemu: a) poprawia się zdolność do skupienia uwagi b) poprawia się zdolność do zapamiętywania c) sprawniej przebiegają procesy pobudzania i hamowania (stają się spokojniejsze, lepsza kontrola emocji, dziecko łatwiej „wchodzi” w rolę ucznia itp. ) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 48

Dojrzewają receptory zmysłów Dzieci odbierają dokładniejsze informacje z otoczenia WIDZĘ SŁYSZĘ WĄCHAM DOTYKAM SMAKUJĘ 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 49

Związek między dojrzewaniem i uczeniem się jest istotnym czynnikiem decydującym o powodzeniu dziecka w nauce i nie wolno go pomijać. Dziecko sześcioletnie jest ciągle jeszcze dzieckiem i tak powinno być traktowane. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 50

Gotowość szkolna – to możliwość wspierania dziecka w rozwoju przez osoby dorosłe. Według A. Brzezińskiej „gotowość” nie jest stanem, na który wystarczy po prostu poczekać, ale trzeba ją wykształcić. (J. Brzeziński Elementy metodologii badań psychologicznych) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 51

Gotowość szkolna - to stan, kiedy dziecko już chce się uczyć, jest zainteresowane czytaniem , pisaniem i liczeniem, jest zainteresowane otoczeniem bliższym i dalszym oraz chce i potrafi nawiązywać i podtrzymywać kontakt z innymi dziećmi i osobami dorosłymi. Watola A. (2006), Komputerowe wspomaganie procesu kształtowania gotowości szkolnej dzieci sześcioletnich. Kielce; 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 52

Gotowość szkolna zakłada nie tylko konieczność osiągnięcia przez dziecko określonego poziomu rozwoju, ale także posiadania chęci, by dalej się uczyć, by nabywać nowe umiejętności , by wejść w rolę ucznia. Jest to swojego rodzaju stan, który jest uwarunkowany: - odpowiednim poziomem ogólnego rozwoju dziecka, co niesie ze sobą poczucie kompetencji i własnej wartości; 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 53

cd. - posiadaniem wiedzy, dotyczącej wymagań szkoły, nauczyciela, zmian, jakie nastąpią po przekroczeniu progu szkolnego, możliwości uzyskania wsparcia i pomocy, kiedy pojawią się trudności. Pojęcie „gotowości szkolnej” należy odnieść także do rodziców, którzy powinni być przygotowani do rozpoczęcia nauki przez ich dzieci. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 54

Indywidualna aktywność dziecka w domu ma wdrażać je miedzy innymi do: - samodzielności systematyczności odpowiedzialności planowania poszukiwania racjonalnych sposobów i technik w czasie indywidualnej aktywności pomysłowości samooceny samokontroli ma sprzyjać rozwojowi indywidualnych zainteresowań i uzdolnień dziecka. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 55

SUKCES SZKOLNY POMOŻE ZAGWARANTOWAĆ Samodzielność dziecka: - nie wyręczać dzieci w tym, co potrafią zrobić już samodzielnie - sprawdźmy, czy jest przygotowane do zajęć lekcyjnych na dzień następny - sprawdźmy wykonanie wyznaczonych obowiązków domowych. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 56

cd. Sukces… Systematyczność dziecka • • • doprowadzanie rozpoczętego zadania do końca ułożenie stałego, tygodniowego harmonogramu: planowanie czasu na naukę domową odpoczynek i zabawę zajęcia dodatkowe (z ogromną rezerwą). W razie niepowodzenia, porażki nie odwracajmy się od dziecka, ale wykażmy zrozumienie i pomóżmy wybrnąć z takiej sytuacji. Wspólnie zaplanujmy drogę postępowania, aby naprawić błędy. W żadnym wypadku nie przylepiajmy dziecku etykietki: leń, nieudacznik, itp. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 57

Rodzice, a samodzielna nauka domowa dziecka Dziecko w pierwszych latach nauki nie ma jeszcze wyrobionego nawyku uczenia się. Trzeba mu w tym pomóc. Rodzic powinien być jednak tylko konsultantem, przewodnikiem, a nie wykonawcą zadania domowego. Dziecko niejednokrotnie będzie próbowało narzucić rodzicom rolę wykonawcy, ale mądrzy dorośli nie podejmą tej roli. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 58

Rodzice… Rodzic powinien dążyć do tego, aby dziecko wzięło na siebie odpowiedzialność za wykonanie zadań w domu. Powinien zachęcać do nauki, rozmawiać na temat jego pracy w szkole. Nie można poprzestać na standardowym pytaniu: Jak tam w szkole? Pierwszych sygnałów nieobowiązkowości nie należy lekceważyć, ponieważ dziecko zacznie to wykorzystywać i coraz częściej zaniedbywać swoje obowiązki 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 59

Do rodziców: - rodzice nigdy nie powinni rozwiązywać zadań za dziecko - rodzice nie powinni przerabiać na zapas tego, co nauczyciel dopiero będzie realizował na zajęciach - jeżeli rodzic zauważy, że dziecko ma duże trudności w rozwiązywaniu zadań domowych powinien cofnąć się o jeden temat do tyłu i spróbować rozwiązać razem z dzieckiem(…). - E. Gruszczyk –Kolczyńska, Dlaczego dzieci nie potrafią uczyć się matematyki. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 60

Kiedy pomagać? - Choroba dziecka i spowodowana nią nieobecność na zajęciach szkolnych. - Deficyty rozwojowe (np. niedorozwój umysłowy, dysgrafia, dysleksja i inne). - Zmiana szkoły przez ucznia i związana z tym konieczność nadrobienia pewnych partii materiału. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 61

Organizacja nauki domowej - miejsce (wywietrzone pomieszczenie, oświetlenie, odpowiednie siedzenie, biurko/stół) - spokój - poczucie bezpieczeństwa - zainteresowanie ze strony rodziców - czas (wczesna pora, nie wieczór) - relaks 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 62

Opinie lekarzy higienistów: - Najefektywniej pracuje się umysłowo: rano - w godzinach od 8 do 11, po południu – od 14 do 17. - Czas snu dziecka ok. 10 h. Uwaga: Rodzice powinni ułożyć wspólny plan dnia zajęć dziecka 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 63

Dzieci zmęczone codziennymi obowiązkami często nie mają siły na naukę. Starajmy się pomóc im odpocząć. Wielką pomocą może być ojciec albo matka. Wsparcie przez rodziców… i już dzieci potrafią sobie poradzić z większością trudnych sytuacji. Rodzina jest jak naczynie połączone. To co staje się emocjonalnym doświadczeniem rodziców-wpływa na dzieci. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 64

Nowe zadania czekające dziecko w szkole Zdobywanie i stosowanie nowej wiedzy i umiejętności wymaga od dziecka: - określonego poziomu aktywności poznawczej, zaciekawienia otoczeniem i poznawaniem świata, motywacji do uczenia się, czytania, pisania - skupienia uwagi (od uwagi krótkotrwałej i mimowolnej do uwagi długotrwałej i dowolnej) - poprawnej mowy (swobodne porozumiewanie się z innymi, wypowiadania się, formułowania pytań) - umiejętności rysowania - koordynacji wzrokowo- ruchowej 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 65

Nowe zadania czekające dziecko w szkole Opanowanie umiejętności uczenia się, pisania, czytania oraz umiejętności matematycznych - sprawne funkcjonowanie analizatora wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno- ruchowego oraz współpraca miedzy nimi. - sprawność manualna - zdrowie dziecka W rozwoju umiejętności matematycznych biorą udział emocje (Oszwa 2006), dlatego ważne w jakim nastroju dziecko rozpoczyna naukę w ogóle, a naukę matematyki w szczególności. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 66

Nowe zadania czekające dziecko w szkole Osiąganie samodzielności: - posiadanie umiejętności samoobsługi - pokonywanie przeszkód - znoszenie napięć - kontynuowanie uczenia się pomimo trudności i niepowodzeń -posługiwanie się przedmiotami codziennego użytku - ogólny stan zdrowia Nadmierne uzależnienie od dorosłych utrudnia dziecku działanie, hamuje jego wiarę w siebie, odwagę, dociekliwość i ciekawość. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 67

Nowe zadania czekające dziecko w szkole Udział w życiu nowe grupy rówieśniczej: - podporządkowanie się normom i zasadom - osiągnięcie określonego stopnia dojrzałości emocjonalnej i społecznej - nawiązywanie kontaktów z innymi dziećmi - zaangażowanie w życie klasy - wrażliwość na potrzeby innych - dojrzałość społeczna (realizacja potrzeb) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 68

Nowe zadania czekające dziecko w szkole Zmiana dominującej formy aktywności z zabawy w naukę - dojrzałość emocjonalna i społeczna - gotowość do uczenia się - koncentracja na zadaniu -itp. Dzięki temu dziecko czerpie coraz więcej przyjemności z uczenia się i zakończenia działania konkretnym efektem. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 69

Doświadczenia zebrane w pierwszym okresie edukacji dziecka, te przykre i te przyjemne, są dla niego bardzo silnym przeżyciem i dlatego w sposób niezwykle trwały zapisują się w jego pamięci. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 70

Praca dydaktyczna Jak pracować w szkole z dzieckiem 6 -letnim i klasą zróżnicowaną wiekowo? (wskazówki, praktyczne pomysły, co robić a czego unikać, jakimi metodami…) - Organizowanie w salach kącików zainteresowań (na wzór sal przedszkolnych) - Wyposażanie kącików w zależności od realizowanych celów dydaktycznych (zmiany) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 71

Model pracy z dzieckiem I. III. 2022 -02 -11 Poziom diagnostyczny – rozpoznanie potrzeb Poziom programowy – planowanie wsparcia Poziom praktyczny - wspieranie Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 72

Diagnoza jest powszechnie stosowanym terminem medycznym. Idziemy do lekarza, aby zbadać stan naszego zdrowia, potem lekarz stosuje leczenie. Diagnoza pedagogiczna to „badanie” ucznia, sprawdzanie, na jakim etapie się znajduje. diagnoza medyczna 2022 -02 -11 diagnoza pedagogiczna Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 73

DIAGNOZA „Diagnoza - to rozpoznanie jakiegoś stanu rzeczy jego tendencji rozwojowych, na podstawie jego objawów, w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości. ” (Stefan Ziemski) 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 74

Aby wspomagać wszechstronny rozwój dziecka, nauczyciel powinien tak planować i organizować swoją działalność pedagogiczną, aby sprzyjać wyzwoleniu aktywności wychowanków w zabawie, pracy i nauce, we wszystkich rodzajach działalności dzieci w klasie i w domu rodzinnym. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 75

, , Kto zna cel, może podjąć decyzję. Kto podejmie decyzję, odnajdzie spokój. Kto odnajdzie spokój. Poczuje się bezpiecznie. Kto czuje się bezpiecznie, może pomyśleć. Kto myśli, może ulepszać. ” Konfucjusz 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 76

bezpieczeństwa poznawcza/aktywności akceptacji - Metoda zadań Potrzeby dziecka przedszkolnego uznania bycia zauważonym piękna 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 77

Potrzeba bezpieczeństwa Dla prawidłowego rozwoju najważniejsze jest zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, dlatego nauczyciel przedszkola powinien zapewnić dziecku spokój, pomóc mu odnaleźć się w nowym środowisku (szczególnie ważne jest to dla dzieci po raz pierwszy przekraczających próg przedszkola), zapewnić dziecku poczucie porządku, sprawiedliwości. Dzieci otoczone łagodnością – uczą się spokoju ducha. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 78

cd. Gdy dziecko czuje się bezpiecznie w klasie jest pogodne, ma dobre samopoczucie, radość z powodu uczęszczania do szkoły, ma ochotę coś robić, nawiązywać kontakty, ma poczucie więzi z nauczycielem i dziećmi z grupy. Świadomość bezpieczeństwa wzmacnia przekonanie znajdowania się wśród osób bliskich i życzliwych. Dzieci wychowywane w poczuciu bezpieczeństwa uczą się ufać sobie i innym. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 79

Potrzeba poznawcza Zamiłowanie otaczającą rzeczywistością, zamiłowanie do nauki, do wiedzy. Dziecko z ciekawością i ochotą podejmie wysiłek poznania czegoś nowego, zdobycia nowych wiadomości i umiejętności – dzięki temu jego rozwój będzie pełniejszy. Podatność na zmiany Dzieci otrzymujące dość zachęty – uczą się śmiałości. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 80

Potrzeba uznania Sprawić, by dziecko czuło się „ważne”, czyli traktować je podmiotowo. Odważnie podejmuje nowe zadania. Radzi sobie z trudnościami. (Podkreślanie nawet najmniejszych osiągnięć dziecka. Wiara w możliwości dziecka. ) Dzieci, które często słyszą słowa uznania – uczą się stawiać sobie cele. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 81

Potrzeba bycia zauważonym Jest świadome zainteresowania przez nauczyciela. Jest przekonane, że nie zawsze musi być „pierwszym”, „najlepszym” i „najważniejszym”. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 82

Potrzeba akceptacji Brak lęku przed krytyką. Lubienie „siebie”. ma ochotę coś robić, nawiązywać kontakty, pokonywać przeszkody. Występuje odpowiednia ocena własnych możliwości. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 83

Potrzeba piękna Zdolność do dostrzegania i przeżywania piękna, przebywania w estetycznym pomieszczeniu. Przywiązywanie wagi do estetyki na co dzień. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 84

Dzieci wciąż krytykowane – uczą się potępiać. Dzieci wychowywane w atmosferze wrogości - uczą się walczyć. Dzieci wzrastające w strachu - uczą się bać. Dzieci, które spotykają się wciąż z politowaniemuczą się użalać nad sobą. Dzieci ciągle ośmieszane - uczą się nieśmiałości. Dorothy L. Nolte 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 85

emocjonalna sensoryczna (pokaz, obserwacja, m. laboratoryjne…) werbalna Rodzaje aktywności recepcyjna (m. problemowe w powiązaniu ze słownymi) intelektualnapobudzanie do myślenia (m. problemowe) motoryczna 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 86

Zalecane warunki pracy: - Zachowanie ciągłości edukacyjnej Adaptacja dziecka do warunków szkolnych. Dominującą formą zajęć w pierwszych miesiącach są zabawy, gry i sytuacje zadaniowe Sala lekcyjna… Edukacja w formie zintegrowanej Połowę czasu przeznaczonego na edukację polonistyczną, uczniowie mogą siedzieć przy stolikach Klasa i to etap nauki czytania i pisania, a umiejętności te intensywnie kształtowane są w klasie II i III, aby uczniowie kończąc kl. III wykazali się tymi umiejętnościami Dzieci mogą korzystać z zeszytów ćwiczeń najwyżej przez jedną czwartą czasu przeznaczonego na edukację matematyczną. Dzieci manipulują przedmiotami Edukacja przyrodnicza powinna być realizowana w naturalnym środowisku, a nie tylko na podstawie pakietów … 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 87

Jakie metody i formy sprawdzają się w pracy z 6 -latkami i grupą różnowiekową? - metody aktywizujące (drama, scenki rodzajowe, inscenizacja ruchem, tworzenie książek, albumów…) - konstruowanie gier - praca na komputerach - doświadczenia-zabawy badawcze - wycieczki - nauka przez sztukę - metoda projektu - pedagogika zabawy - system Doroty Dziamskiej - metoda 18 struktur - metoda dobrego startu 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 88

cd. - ćwiczenia sensomotoryczne elementy metody Weroniki Sherborne zabawy tematyczne elementy metody Dennisona praca według programu „Kreator” metody sprzyjające integracji zwłaszcza w grupie różnowiekowej praca z bajką trening kreatywności i twórczości metody relaksacyjne elementy pedagogiki Montessori metody budowania poczucia własnej wartości 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 89

Wskazane są - zabawy w teatr (kosz z ubraniami, lustro) - praca w grupach … Pamiętajmy o przemienności aktywności (zawsze aktywność ruchowa) Jak najmniej siedzenia w ławkach, metod wykładowych, tablicy 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 90

Komunikowanie się nauczyciela z dzieckiem Ma ono istotny wpływ na wspomaganie rozwoju wychowanka. Nauczyciel mający na pierwszym miejscu wspomaganie rozwoju dziecka powinien nie tylko umieć komunikować się słownie z dzieckiem, ale powinien też umieć odczytywać niewerbalne komunikaty dziecka, np. gesty, mimikę, spojrzenia itp. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 91

cd. - umieć dostrzegać, rozumieć i właściwie reagować na emocje dziecka - być empatycznym, co oznacza wiedzieć, kiedy śpieszyć z pomocą a kiedy się od niej powstrzymać - umiejętnie występować w obronie dziecka, - rozumieć jego postępowanie - itp. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 92

PAMIĘTAJMY: Skup się na tym, co mówi dziecko Łów istotne treści Utrzymuj kontakt wzrokowy Często parafrazuj, by sprawdzić czy dobrze rozumiesz Hamuj oceny Angażuj komunikację niewerbalną Jeżeli nie rozumiesz- pytaj Milczenie jest w porządku, akceptuj ciszę Nie przerywaj Interesuj się tym, co mówi dziecko Emocje. Bądź wrażliwy zarówno na swoje jak i dziecka 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 93

Z RZYMSKIEJ RETORYKI KWINTYLIANA Już w I w. n. e. w Cesarstwie Rzymskim Kwintylian wymyślił metodę przygotowywania się polegającą na zadaniu sobie pytań wg schematu: „KCKGIJD” : • Kto? (ludzie) • Co? (rzeczy) • Kiedy? (czas) • Gdzie? (przestrzeń) • Ile? (cyfry) • Jak? (metody, środki, rozwiązania) • Dlaczego? (przyczyny? cele? ) Zadanie tych pytań zadziała jak mikser w Twoim mózgu: zmuszają Ciebie do myślenia, zgłębiania zagadnienia, rozwijania myśli. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 94

Literatura: p Bąk D. (2002)Gry i zabawy w szkole dla dzieci od 6 do 10 r. ż. Prac. Pedagog. Warszawa; p Boguszewska A. , Weiner A. (2004), 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane w klasach I-III. Wyd. IMPULS, Kraków; p Gruszczyk –Kolczyńska E. , Zielińska E. (2009), Wspomaganie rozwoju umysłowegooraz edukacja matematyczna…. Warszawa, Edukacja Polska; p Łukaszewicz R. , M. (1994), Edukacja z wyobraźnią, czyli jak podróżować bez map. Wrocław; p Zarzycka I. (2006), Poradnik dla rodziców pierwszoklasistów. Warszawa WSi. P; p Żmuda-Trzebiatowska K, Markowska E. (2005), Szedł żuczek do szkoły się uczyć. 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 95

Sześciolatki w klasie pierwszej … SPRÓBUJMY SIĘ NIMI DOBRZE ZAJĄĆ ! JEŻELI KOCHAMY I ROZUMIEMY DZIECI, TO NAM SIĘ TO UDA !!! 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 96

Życzę sukcesów Irena Żywno 2022 -02 -11 Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 97