Techniek Periode 1 les 4 Gereedschapskennis Aftrap Verschillende

Techniek Periode 1 les 4 Gereedschapskennis

Aftrap

Verschillende soorten hamers • Bankhamer • Klauwhamer • Moker (of vuistje) • Voorhamer • Houten hamer • Rubberen hamer • Paalhamer • Kaphamer

Bankhamer is de officiële naam voor een gewone hamer. Deze is verkrijgbaar in verschillende kopmaten (gewichten). Gebruik voor het inslaan van kleine spijkertjes alleen lichte bankhamer (100 -200 gr), anders sla je de spijker krom.

De klauwhamer Een klauwhamer gebruik je voor bouw- en timmerwerk. Het kopgewicht varieert tussen 400 -500 gr. Met de klauw kun je spijkers uittrekken of gespijkerde materialen van elkaar scheiden. De steel van een klauwhamer is van hout of metaal. Het slagvlak van de klauwhamer is iets bol, zodat er geen scherpe afdrukken in het hout achterblijven.

Moker of vuistje Een moker gebruik je voor slopen en bestraten. Samen met een koevoet of breekijzer is hij geschikt voor sloopwerk. Met een bijpassende rubberdop is de moker ook geschikt voor bestraten. Er bestaan lichte (1000 gr) en zware mokers (2000 gr). Lichte mokers worden ook wel een ‘vuistje’ genoemd. Werken met een zware moker geeft je meer slagkracht, maar is ook veel vermoeiender. De steel van de moker kan van hout of van metaal zijn.

De voorhamer Een voorhamer gebruik je voor het zware sloopwerk, zoals het neerhalen van muren van steen en beton. Dankzij de lange steel en de zware kop heb je zeer veel slagkracht. De kop van de voorhamer kan variëren tussen 2, 5 -10 kg. Ook hier geldt dat werken met een zware voorhamer meer slagkracht geeft, maar het is ook veel vermoeiender. Een voorhamer is ook geschikt om metalen palen, buizen of staanders in de grond te slaan.

De houten hamer Een houten hamer gebruik je voor timmerwerk en als je meubels maakt. Hierdoor beschadig je het oppervlak niet (er ontstaan geen deuken). Ook als je met een beitel stukken uit het hout wilt kappen kun je het beste een houten hamer gebruiken. Het handvat van de beitel blijft dan gespaard.

De rubberen hamer Een rubber hamer gebruik je om tegelbestrating recht te leggen. De rubberen hamer wordt ook wel gebruikt bij het aankloppen van hout, zodat het hout niet beschadigt. Houdt er wel rekening mee dat de hamer op hout vaak zwarte sporen nalaat. Een houten hamer is dan meer geschikt. Kleine rubber hamers zijn ook handig op kampeervakantie. Het inslaan van haringen gaat hiermee een stuk gemakkelijker.

De paalhamer Een paalhamer wordt ook wel een ‘sleg’ genoemd en heeft een kopgewicht van 4 -5 kg en een lange steel. Hij wordt gebruikt voor het inslaan van houten palen. De kop van een paalhamer is extra breed en zorgt ervoor dat je niet snel misslaat. Bovendien beschadig je de paal hierdoor minder snel. Voor metalen palen en buizen is een paalhamer minder geschikt. De kop van de hamer kan dan kapotgaan. Gebruik hiervoor een voorhamer.

De kaphamer Een kaphamer wordt ook wel metselaarshamer genoemd. De scherpe beitel is geschikt voor het doortikken van bakstenen. Zet op de gewenste plek een kras met het scherpe deel van de hamer. Tik vervolgens eveneens met de scherpe kant de baksteen door.

Nijptang Een nijptang, is een metalen stuk gereedschap om spijkers uit hout te trekken. De tang kan ook gebruikt worden om dunne draad, spijkers en dergelijke door te knippen. De afmeting varieert van ongeveer 150 tot 250 mm lengte. De bek van de tang bestaat uit twee helften en heeft een ronde vorm met enigszins scherp geslepen randen. De bek hoort goed strak op elkaar te sluiten, het scharnier mag daarom geen speling vertonen. Deze bek wordt bediend met de beide benen. Om een spijker of draadnagel uit te trekken plaatst men de bek zo dicht mogelijk bij het houtoppervlak, knijpt de bek dicht met behulp van de benen en gebruikt de tang als hefboom. Om beschadiging te voorkomen kan het hout worden beschermd door onder de bek een stukje board of triplex te leggen.

De puntslag Een puntslag is een stalen pen met een harde, scherpe punt. Hij wordt gebruikt om een putje te maken in hout, metaal of kunststof. Door er een tik met een hamer op te geven ontstaat een putje. Daarin kan de punt van bv. een vijs of een spijker geplaatst worden. Zo kunnen deze voorwerpen niet wegschuiven als je erop slaat.

Spijkers of nagels? Deze twee termen worden vaak door elkaar gebruikt. Oorspronkelijk is de term ‘draadnagels’. Dit staat vaak nog op de verpakking. De term spijkers gebruiken we tegenwoordig het meest voor deze draadnagels. Welke spijker of nagel heb je nodig voor jouw klus? Spijkers zijn er in allerlei soorten en maten. Ze zijn gemaakt van metaal. Verreweg de meeste spijkers zijn verzinkt, maar voor een sierlijke afwerking zijn sommige soorten ook verkrijgbaar in messing. Daarnaast bestaat ook de spijkers van extra gehard staal, deze kunnen worden gebruikt voor een harde ondergrond.

Platte kopspijker Met deze spijker kun je hout met hout verbinden. De platte kop van deze spijker zorgt voor een groot drukvlak, waardoor een stevige houtverbinding ontstaat. De kop van de spijker blijft in het zicht.

Verloren kopspijker Deze spijker heeft slechts een minimale kop, die na inslaan geheel in het hout verdwijnt. Vaak wordt de kop nog even nageslagen met een drevel, zodat er alleen klein gaatje overblijft. Dit gaatje kun je makkelijk dicht plamuren, zodat je niets meer ziet van de houtverbinding.

Staalspijker Deze spijker is gemaakt van gehard staal. Daardoor kan hij in baksteen doordringen. Deze spijker is geschikt voor zowel baksteen als beton.

Betonspijker De betonspijker is ook gemaakt van gehard staal. Daarnaast bevat deze spijker ribbels, waarmee hij zich vast hecht in beton. Een variant hierop is de plintnagel.

Ankernagel Deze gedraaide spijker zit tussen een spijker en schroef in. Door het gedraaide oppervlak heeft hij veel hechtvermogen. De ankernagel is daardoor geschikt om bouwankers tegen een houten ondergrond te bevestigen.

Gipsplaatspijker of gedraaide nagel Deze spijker heeft een platte kop en ribbels, die zorgen voor grip in het gips. Omdat gipsplaatwanden of plafonds meestal geschilderd of gestuct worden, zijn de gipsplaatspijkers gemaakt van roestvrij staal. Bij gebruik van gewone spijkers zouden er roestplekken zichtbaar worden.

Draadkram Je kunt draadkram gebruiken om ijzerdraad of gaas tegen bijvoorbeeld een houten paal te bevestigen. Deze spijker heeft twee scherpe uiteinden. Je plaatst de kram over het draad en slaat deze vervolgens in het hout.

Verschillende soorten schroevendraaiers • Sleufschroevendraaier (platte schroevendraaier) • PH kruiskopschroevendraaiers • PZ kruiskopschroevendraaiers • Torx schroevendraaier • Zeskantschroevendraaier • Micro schroevendraaier • Spanningzoeker • Bij het in- en uitdraaien van een schroef is het belangrijk dat de kop van de schroevendraaier precies past in de kop van de schroef. Met een slecht passende schroevendraaier beschadig je de schroef en de schroevendraaier.

De sleuf schroevendraaier (of platte schroevendraaier) Sleufkopschroeven worden steeds minder vaak gebruikt. In plaats daarvan vind je steeds vaker kruiskopschroeven. Maar wist je dat veel sierschroeven nog wel een sleufkop hebben? Sleufschroevendraaiers zijn verkrijgbaar in diverse maten, aangegeven in mm (SL-maat). De sleufschroevendraaier moet even breed zijn als de sleuf van de schroef. Anders verlies je de grip op de schroef.

De PH kruiskopschroevendraaier Wist je dat de PH kruiskopschroevendraaier ook wel Philips schroevendraaier wordt genoemd? Dit betekent dat een deel van het patent in handen is van elektronicaconcern Philips. De PH schroevendraaier kent vier maten: PH 0 tot en met PH 3. PH 2 wordt het meest gebruikt. Veel spaanplaatschroeven en gipsplaatschroeven zijn voorzien van kruiskoppen.

De PZ kruiskopschroevendraaier (PZ staat voor pozidrive schroevendraaier) bevat ook een kruiskop, maar dan met vier extra sleufjes in de kop. Naast het standaardkruis vind je in de kop een tweede, kleiner kruis, een kwartslag gedraaid. Het grote voordeel? Met een PZ schroevendraaier kun je veel meer kracht zetten. De PZ schroevendraaier kent diverse maten: PZ 0 tot en met PZ 4.

De torx-schroevendraaier Torx schroevendraaiers worden ook wel TX-schroevendraaiers genoemd. De punt van deze schroevendraaier is een zespuntige ster. Samen met bijpassende torxschroef of torx-bout zorgt dit voor een perfecte aansluiting. Hierdoor kun je enorm veel kracht zetten. Torx schroevendraaiers zijn verkrijgbaar in diverse diameters. Deze verschillende maten herken je aan de letters TX, van TX 1 tot en met TX 40.

De zeskantschroevendraaier Een zeskantschroevendraaier – ook wel inbus schroevendraaier genoemd – heeft een kop in de vorm van een zeshoek. Samen met bijpassende zeskantschroef of zeskantbout zorgt dit voor veel grip, zodat je extra kracht kunt zetten. Zeskantschroevendraaiers zijn verkrijgbaar in diverse maten. Deze maten worden meestal aangegeven in millimeters, maar soms ook in inches.

De Microschroevendraaier Micro schroevendraaiers zijn er in de PH, PZ, TX en SL variant. Vaak worden deze schroevendraaiers als set verkocht. Dit soort sets zijn ideaal voor precisiewerk, zoals het schroeven aan gevoelige elektronica en computers. Wist je dat deze schroevendraaiers vaak antistatisch zijn? Ook is de schroevendraaiersoort voorzien van een draaiende top die het schroeven makkelijker maakt.

De spanningzoeker Een spanningzoeker gebruik je niet alleen als gewone sleufschroevendraaier, maar ook om te meten of er nog spanning staat op een elektrische aansluiting. Denk bijvoorbeeld aan een afgestripte elektradraad of een stopcontact. Een spanningzoeker is volkomen veilig, je hoeft niet bang te zijn voor een schok. Staat er nog ergens spanning op? Dan licht het ingebouwde lampje in het heft van de schroevendraaier op.

De accuschroefboormachine kun je gebruiken als je veel moet schroeven of als het snel moet gaan. Het werk gaat een stuk sneller en je krijgt minder snel last van blaren en zere armen van het draaien.

De accuschroefboormachine

Schroef of vijs Een schroef of vijs is een middel om voorwerpen met elkaar te verbinden. Een schroef bestaat uit een cilindervormig deel waaromheen schroefdraad is aangebracht dat eindigt op een punt. Het andere uiteinde heeft een verbreding met een gleuf waar een schroevendraaier in past.

Verschillende soorten schroeven

Praktijk 1 Gebruik bij elke karwei het meest handige materiaal. Opgelet: • Je moet de 3 verschillende schroevendraaiers van de leestekst kunnen gebruiken. Zorg er dus voor dat je 3 schroeven met een verschillende gleufvorm neemt. • Let ook op de dikte van de schroeven! Ze mogen niet in het gat vallen, maar mogen ook niet te dik zijn. • Gebruik de juiste dikte van schroevendraaier zodat hij de schroef ook echt laat meedraaien. Wissel jullie plankjes om en draai elkaars schroeven terug los.

Praktijk 2 Gebruik bij elke karwei het meest handige materiaal. Opgelet: • Je moet in de accuboormachine een bitje plaatsen. • Daarna draai je een schroef in je plankje. • Je haalt het bitje er uit en plaatst een ander bitje. Dit herhaal je totdat je de bitjes snel en goed kunt vervangen. Wissel jullie plankjes om en draai elkaars schroeven terug los.