Techniek Periode 1 les 3 Gereedschapskennis Aftrap Terugkoppeling

Techniek Periode 1 les 3 Gereedschapskennis

Aftrap

Terugkoppeling schuifmaat • Wat weten we nog?

Toets schuifmaat

De handzaag Een handzaag heeft een soepel stalen zaagblad. Aan het ene uiteinde zit de handgreep. Het andere uiteinde loop smaller uit De tanden van de handzaag zijn vrij grof, waardoor er makkelijk splinters ontstaan bij het zagen.

De kapzaag Het kapzaag is een korte zaag voor hout, met een rechthoekig zaagblad. Bovenaan is het blad verstevigd met een stalen strip: de kap. Vandaar de naam: kapzaag.

De ijzerzaag (of beugelzaag) Bij de ijzerzaag is het zaagblad in een beugel gespannen. De tandjes zijn veel fijner dan bij de handzaag. Met een ijzerzaag worden vooral metalen gezaagd, maar je kan er ook andere harde materialen mee zagen. Een boomzaag is een beugelzaag voor het verzagen van levend hout. De beugel is daartoe voorzien van een grof getand zaagblad

Zagen Een zaagblad is voorzien van tanden, waarbij elke tand werkt als een klein beiteltje. Tijdens het zagen dringt die tand in het materiaal en snijdt dan kleine spaantjes af. Goede zagen zijn gemaakt van gereedschapsstaal of snelstaal (een speciale legering met meestal wolfram). Ze hebben geharde tanden en zijn verder niet gehard.

Soorten vertandingen en hun effect Naast verschillende metaalsoorten bestaan zaagbladen uit verschillende vertandingen. Dit bepaalt voor een groot deel de zaagsnede. We bespreken hieronder de meest gebruikte vertandingen en hun effect.

Gefreesde en gezette vertanding Geeft een vrij grove zaagsnede. Met name geschikt voor: • Hard- en zachthout • Aluminium • Kunststoffen

Gefreesde en gezette en gegolfde vertanding Geeft een fijn resultaat bij een rechte snede bij gebruik in onderstaande materialen: • Multiplex • Aluminium • Kunststoffen

Geslepen en gezette vertanding Maakt snel zagen mogelijk. Met name geschikt voor: • Hout

Geslepen tanden met vrijsnijhoek Zaagblad met conisch geslepen rug. Hierdoor is vrij zagen goed mogelijk. Met name geschikt voor: • Hout • Kunststof

De verstekbak Een verstekbak is een U-vormige of plastieken bak. In de opstaande randen zijn smalle gleufjes voorzien. Die zijn net breed genoeg om er een zaag in te plaatsen. De gleuven staan per twee tegenover elkaar. Ze zorgen ervoor dat je, zonder een gradenboog te gebruiken, toch een perfecte hoek van 45 of 90 graden kunt zagen.

Ergonomie Om voldoende kracht te kunnen zetten, recht te zagen en je rug te sparen is het belangrijk dat je de juiste houding aanneemt. Dit kan alleen als de bankschroef op de goed hoogte staat.

Ergonomie De tanden plaats je naar voren, zodat ze bij de voorwaartse slag snijden. Geleid de zaag goed als je begint met zagen. Dit gaat gemakkelijk als je het zaagblad net langs de duim laat glijden. Begin met zagen aan de achterkant van het werkstuk om beschadiging te voorkomen.

De lijmtang Een lijmtang is een stuk gereedschap dat gebruikt wordt om delen die gelijmd zijn een tijd vast te klemmen, tot de lijm droog is. Je kan ze ook gebruiken om iets vast te klemmen dat niet mag bewegen. Bv. een plankje vastklemmen dat je wil zagen.

Zagen

Machinaal zagen Decoupeerzaag Decoupeerzagen zijn echte alleskunners. Afhankelijk van het zaagblad is de zaag bijna voor elk materiaal te gebruiken. Een ander groot voordeel van de decoupeerzaag is dat er makkelijk ronde hoeken mee gezaagd kunnen worden. Nadeel is dan weer dat het oppervlak altijd plat moet zijn om de zaag op te laten rusten. Met name geschikt voor bijvoorbeeld: • Laminaat • Uitzagen van figuren uit bijvoorbeeld MDF

Cirkelzaag De cirkelzaag is een wat grotere zaag met een rond blad. Ze zijn los verkrijgbaar maar worden ook vaak gebruikt als stationair gereedschap. De zaag staat dan stil, of kan enkel in één richting bewogen worden. Dit omdat de zaag gericht is op het zagen van rechte lijnen en zo het beste resultaat behaald wordt. Voor het zagen van bochten kan dan ook beter geen cirkelzaag gebruikt worden. Met name geschikt voor: • Op maat zagen van panelen • Op maat zagen van balken

Reciprozaag De reciprozaag vertoont qua techniek veel overeenkomsten met de decoupeerzaag. Het zaagblad staat hier echter in het verlengde van de zaag zelf waardoor hij flexibeler in gebruik is. De reciprozaag wordt dan ook vaak in de tuin gebruikt voor bijvoorbeeld snoeiwerk. Dankzij de vlakke plat om het zaagblad kan hij echter ook prima gebruik worden voor vlakke ondergronden. De controle is bij de reciprozaag echter wat minder hoog dan bij een decoupeerzaag. Met name geschikt voor: • Snoeiwerk (afzagen van dikke takken) • Sloopwerk (uitzagen van (een deel van) een muur)

Lintzaag Een lintzaag is een zaag die bestaat uit een eindloos lintvormig zaagblad van enkele meters lengte dat om twee wielen van de lintzaagmachine heen wordt gespannen. Het onderste wiel (in verticale opstelling) wordt zo aangedreven dat het zaaglint van boven naar beneden door de zaagsnede in het werkstuk beweegt, zodat dit op de zaagtafel wordt gedrukt. Het werkstuk wordt over een zaagtafel gevoerd, eventueel langs een geleide liniaal of -mal. Een lintzaag is geschikt om zeer lange zaagsneden mee te maken, om materialen met een grote dikte te zagen en om zaagsneden met bochten te maken. Hoe smaller het lint, hoe kleiner de bocht kan zijn. Bij de machines voor metaalbewerking is de zaagsnelheid betrekkelijk laag en dient het zaagblad door een koelvloeistof gekoeld te worden tijdens het zagen.

Machinaal zagen

Machinaal zagen

Praktijk Gebruik bij elke karwei het meest handige materiaal. • Neem een latje en leg het in de verstekbak. Druk het latje tegen in de hoek tegen de zijwand van de verstekbak. • Maak het latje samen met de verstekbak vast aan de tafel. Gebruik hiervoor de lijmtang. Draai deze goed vast, zodat het latje en de verstekbak niet meer kunnen bewegen. • Schuif de kapzaag in de gleufjes van de verstekbak. Kies de gleufjes die een hoek van 45° vormen. Zaag het latje door. Verwijder de lijmtang. • Smeer een fijn streepje lijm op de schuine zijde van 1 latje. Zet de schuine zijde van het andere latje ertegen zo dat de 2 latjes samen een rechte hoek vormen. Duw eventjes goed aan en leg voorzichtig neer om te drogen.