System handlu uprawnieniami do emisji Regulacje prawne Jendroka

System handlu uprawnieniami do emisji Regulacje prawne Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 1

Źródła prawa • • • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 r. w sprawie systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie i zmieniająca dyrektywę 96/61/WE (OJ 2003 L 275/32) Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2004 r. , Nr 281, poz. 2784) Ponad dwadzieścia rozporządzeń do ustawy Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 2

Substancje objęte systemem Gazy cieplarniane to: - dwutlenek węgla (CO 2), - metan (CH 4), - podtlenek azotu (N 2 O), - fluoropochodne węglowodorów (HFCs), - perfluoropochodne związki węgla (PFCs), - sześciofluorek siarki (SF 6). Inne substancje objęte systemem to: - dwutlenek siarki (SO 2) - tlenki azotu (NOx) - pyły Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 3

Instalacje objęte systemem • Pojęcie instalacja zdefiniowana jest w art. 3 pkt 6) POŚ. • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 września 2005 r. w sprawie rodzajów instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji na lata 2005 – 2007 (Dz. U. z 2005 r. , Nr 199, poz. 1646). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 4

System handlu uprawnieniami w Polsce • System handlu uprawnieniami w Polsce składa się z dwóch podsystemów: • - wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji • - krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 5

System wspólnotowy • Celem wspólnotowego systemu jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, czyli dwutlenku węgla (CO 2), metanu (CH 4), podtlenek azotu (N 2 O), fluoropochodne węglowodorów (HFCs), perfluoropochodne związki węgla (PFCs), sześciofluorek siarki (SF 6). • W okresie rozliczeniowym 2005 -2007 cel ten jest ograniczony i obejmuje tylko redukcję dwutlenku węgla (CO 2). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 6

System krajowy • Krajowym systemem objęte są: dwutlenek siarki (SO 2), tlenki azotu (NOx) oraz pyły. • Krajowy plan rozdziału uprawnień dla krajowego systemu przyjmuje w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. • Instalacje objęte krajowym systemem handlu uprawnieniami do emisji określi minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 7

Krajowy Administrator Systemu • Całym systemem (zarówno wspólnotowym jak i krajowym) administruje Krajowy Administrator Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. • Minister Środowiska w drodze rozporządzenia z dnia 13 września 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. , Nr 186, poz. 1562) wyznaczył na Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji – „Instytut Ochrony Środowiska z siedzibą w Warszawie” Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 8

Uzyskiwanie uprawnień • Uprawnienia do emisji w ramach sytemu można uzyskać poprzez: • a) przyznanie uprawnień • b) zakup uprawnień • Uprawnienia do emisji są przyznawane prowadzącemu instalację dla każdej instalacji objętej systemem na dany okres rozliczeniowy, z podziałem na poszczególne lata tego okresu. • Uprawnienia dla instalacji istniejących są przyznawane w krajowym planie rozdziału uprawnień, zaś uprawnienia do instalacji nowych są przyznawane w zezwoleniu upoważniającym do uczestniczenia w systemie. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 9

Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do Emisji • Zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE każde państwo członkowskie zobowiązane jest do periodycznego tworzenia Krajowy Plan Rozdziału Uprawnień do Emisji (KPRU). Pierwszy KPRU obejmuje okres 2005 -2007, zaś następny lata 2008 -2012 Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 10

KPRU na lata 2005 -2007 • Rada Ministrów w drodze rozporządzenie z dnia 27 grudnia 2005 r. przyjęła Krajowy Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2005 -2007 oraz wykazu instalacji czasowo wykluczonych ze wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji w okresie od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. (Dz. U. z 2005 r. , Nr 264, poz. 2206). • Zgodnie z tym rozporządzeniem całkowita liczba uprawnień do emisji dwutlenku węgla na okres 2005 -2007 wynosi 717. 300. 000. • Rozporządzenie to określa także krajową rezerwę uprawnień na okres 2005 -2007 dla pewnych (główne nowych) instalacji: Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 11

Udział społeczeństwa w przygotowaniu KPRU • Art. 17 ustawy – Krajowy Administrator zapewnia możliwość zapoznania się społeczeństwa z projektem krajowego planu i wniesienia uwag • Przepisy art. 32 ust. 1 pkt 1 i 3 oraz ust. 2 i art. 36 ustawy POŚ stosuje się odpowiednio • Wiec : stosuje się przepisy o podaniu do publicznej wiadomości, rozpatrzeniu uwag i wniosków, podaniu do wiadomości decyzji; nie stosuje się przepisów o rozprawie administracyjnej Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 12

Zezwolenie na uczestnictwo w systemie • Zezwolenie na uczestnictwo w systemie jest decyzją administracyjną wydawaną przez organ właściwy do wydania pozwolenia zintegrowanego lub pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, o których mowa w ustawie – Prawo ochrony środowiska. • Wydawane na wniosek prowadzącego instalację. • Wydaje się na ściśle określony okres, mianowicie na 10 lat (art. 34 ust. 1 -3). • Odwołanie od decyzji wydanych przez starostę na podstawie przepisów ustawy o handlu uprawnieniami wnosi się do wojewody (art. 4). • Uprawnienia do emisji dla instalacji nowych są przyznawane w zezwoleniu upoważniającym do uczestniczenia w systemie. Jendrośka Jerzmański Bar i 13 Wspólnicy; www. jjb. com. pl

Wniosek o wydanie zezwolenia powinien zawierać: 1) oznaczenie prowadzącego instalację i jego adres zamieszkania lub siedziby; 2) informację o tytule prawnym do instalacji; 3) informację o rodzaju instalacji oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsca emisji; 4) informację o rodzajach wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw oraz o wielkości produkcji; 5) wykaz substancji, które mają być objęte zezwoleniem; 6) proponowane procedury monitorowania wielkości emisji. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 14

Zezwolenie na uczestnictwo w systemie - treść W zezwoleniu określa się: 1) substancje objęte systemem; 2) rodzaj instalacji objętych systemem; 3) wymagania w zakresie monitorowania wielkości emisji; 4) wymagania dotyczące rocznych raportów. Dla instalacji nowych lub instalacji, w których dokonano zmiany, w zezwoleniu określa się dodatkowo także: 5) liczbę przyznanych uprawnień do emisji na czas do końca okresu rozliczeniowego, po uzyskaniu opinii Krajowego Administratora; 6) wysokość opłaty, za opłatę za uprawnienie do emisji oraz termin jej wniesienia. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 15

Koszty związane z uczestnictwem w systemie • Na koszty uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji składają się: • 1) opłata za pierwszy w okresie rozliczeniowym wpis do Krajowego Rejestru, • 2) opłata za przyznane uprawnienie do emisji, • 3) koszty weryfikacji rocznego raportu. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 16

Zasady wykorzystania uprawnień • Przyznane dla instalacji uprawnienia do emisji na dany rok okresu rozliczeniowego mogą być: • 1) wykorzystane na własne potrzeby prowadzącego instalację; • 2) sprzedawane; • 3) wykorzystane w następnych latach okresu rozliczeniowego lub w następnym okresie rozliczeniowym (art. 26 ust. 1). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 17

Obrót uprawnieniami • Przyznane uprawnienia do emisji na dany rok okresu rozliczeniowego mogą być m. in. sprzedane (art. 26 ust. 1 pkt 2)). • Sprzedaż uprawnień ma prawny i ekonomiczny sens, gdy prowadzący instalację dysponuje nadwyżkami przyznanych uprawnień. • Obrót uprawnieniami może ekonomicznie rzecz biorąc polegać na kilku rodzajach transakcji. Są to transakcje bieżące (tzw. kontrakty spot), transakcje w przyszłości (tzw. kontrakty forward) i tzw. opcje. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 18

Przenoszenie uprawnień • Uprawnienia do emisji są przyznawane prowadzącemu instalację dla każdej instalacji objętej systemem na okres rozliczeniowy, z podziałem na poszczególne lata ego okresu (art. 22 ust. 1). • Z zasady uprawnienia rozlicza się w układzie rocznym i układzie okresu rozliczeniowego oddzielne dla każdej z instalacji. • Prowadzący instalację może jednak dokonywać, pod pewnymi warunkami, przenoszenia uprawnień: 1) między instalacjami, do których posiada tytuł prawny; 2) na następne lata okresu rozliczeniowego; 3) na następny okres rozliczeniowy. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 19

Monitoring funkcjonowania systemu • Monitoring funkcjonowania systemu prowadzony jest przez Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. • Jednym z głównych zadań służących monitorowaniu systemu jest prowadzenie Krajowego Rejestru Uprawnień do Emisji Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 20

Krajowy Rejestr Uprawnień do Emisji • W Krajowym Rejestrze gromadzone są informacje o: 1) zezwoleniach; 2) przyznanych uprawnieniach do emisji; 3) sprzedanych i przeniesionych uprawnieniach do emisji; 4) umorzonych uprawnieniach do emisji; 5) wielkościach dopuszczalnej emisji i emisji rzeczywistej. • Minister właściwy do spraw środowiska ma obowiązek wydać rozporządzenie określające formę i układ Krajowego Rejestru oraz sposób jego prowadzenia, uwzględniając konieczność zapewnienia kompletności i przejrzystości informacji zawartych w tym rejestrze. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 21

Jawność rejestru • Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o handlu uprawnieniami Krajowy Rejestr jest jawny. Do Krajowego Rejestru znajdują odpowiednie zastosowanie przepisy art. 19 ust. 1 i ust. 4 -5 oraz art. 20 -24 ustawy – Prawo ochrony środowiska. • Oznacza to, że informacje znajdujące się w rejestrze podlegają udostępnianiu tak jak inne informacje o środowisku i jego ochronie, zgodnie z regułami określonymi w POŚ. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 22

Monitoring wielkości emisji • Powodzenie funkcjonowania systemu handlu uprawnieniami oraz osiągania założonych celów w zakresie redukcji emisji zależy od szczelnego i wiarygodnego systemu monitorowania faktycznej wielkości emisji. • Dlatego prowadzący instalację, któremu przyznano uprawnienia do emisji, jest obowiązany do monitorowania wielkości emisji i rozliczania uprawnień. • Rozliczenia uprawnień do emisji dokonuje się na podstawie rocznego raportu sporządzanego na dzień 31 grudnia roku poprzedniego (art. 40). Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 23

Sankcje prawne Sankcjami są w tym wypadku kary pieniężne. Podlega karze pieniężnej 1) prowadzący instalację za brak uprawnień do emisji na pokrycie rzeczywistych wielkości emisji w poszczególnych latach okresu rozliczeniowego na dzień 31 grudnia każdego roku; 2) prowadzący instalację, która została wykluczona z krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji, jeżeli nie wywiązał się z zobowiązania do nieprzekroczenia wielkości emisji wynikającej z liczby przyznanych uprawnień do emisji, które byłyby przyznane dla instalacji w przypadku niewykluczenia jej z krajowego systemu handlu uprawnieniami. Jendrośka Jerzmański Bar i Wspólnicy; www. jjb. com. pl 24