Spor dallarının çoğunda, oyunun özelliklerine göre, oynanan sahada çemberler görmek mümkündür. Bu çemberlerin kimi zaman yay uzunlukları, kimi zaman da alanları oyunun kurallarına etki etmektedir. Siz de çemberlerin kullanıldığı ve öneminin olduğu yerlere örnekler veriniz.
ÇEMBER ve ELEMANLARI O r A Çemberin merkezi O noktasıdır |OA|=r yarıçap r+r=R çap
ETKİNLİK Yarıçapı 2 cm olan bir çember çizelim. Bu çemberin dışına kenarları çembere teğet olacak şekilde bir kare çizelim. Çember ve karenin çevre uzunluklarını tahmin edelim. CETVEL PERGEL A 4 KAĞIDI
Çemberin çevresi =2π. r (π=3 alırız) O r örnek: Yarıçapı 5 cm olan çemberin çevresini bulunuz. Ç = 2. π. r Ç = 2. 3. 5 = 30 cm (π=3 aldık)
ETKİNLİK Aşağıdaki açıların ölçülerini açı ölçer yardımıyla ölçerek boşluklara yazınız. B D A C s(BAC)=. . . E K L s(KLM)=. . . M F s(EDF)=. . .
Merkez açı Köşesi merkez üzerinde olan açıya merkez açı denir. v Merkez açı gördüğü yayın ölçüsüne eşittir Çember açı (çevre açı) Köşesi çember üzerinde olan açıya çember açı yada çevre açı denir. v Çevre açı gördüğü yayın yarısına eşittir.
UYGULAMA Yarıçap veya çap uzunlukları verilen çemberlerin cevre uzunluklarını hesaplayınız. R=6 r=4
Yandaki O merkezli çemberde, aynı yayı gören merkez ve cevre açıyı belirleyip aralarındaki ilişkiyi bulalım. O merkezli çemberde STN gören merkez açı SON, cevre açı ise SUN dır. Açı ölçerle ölçtüğümüzde s(SUN)=50, s(SON)=100 olarak buluruz. 2. s(SUN)=s(SON) olduğuna göre aynı yayı gören merkez açı çevre açının 2 katına eşittir.