Ankara niversitesi Spor Bilimleri Fakltesi Spor Uyumazlklar Spor
Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi
Spor Uyuşmazlıkları • Spor hukuku içinde kamu hukuku ve özel hukuk ile ulusal hukuk ve uluslararası hukuk kurallarını birlikte barındıran karma (kendine özgü) bir hukuk dalıdır. • Spor hukuku, sporcuların, kulüplerin, federasyonların, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC), devletin ilgili kurumlarının birbirleriyle sportif eylem ve etkinliklere ilişkin ilişkilerini, düzenleyen kurallardan oluşan, kendine özgü bir hukuk dalıdır (Esendal, 2014). • Spor uyuşmazlıklarında genel hukuk prensipleri, spor federasyonları mevzuat ve kurallarına saygı göstermeye ve bu prensipleri anlamaya odaklanmalıdır. Ancak bu şekilde sporcuların hakkı korunabilir, olimpik ruhun farkına varılabilir ve uyuşmazlıkların çözümünde dürüst ve adil kararlar verilebilir (Li ve Qiao, 2015). • IOC ve her bir uluslararası federasyonun bir dizi uluslararası kesin kuralların uygulanmasını zorlamaya çalışması nedeniyle, farklı ulusal mahkemelerin olimpik ve uluslararası spor uyuşmazlıklarında esasa ilişkin verdiği tutarsız kararlar büyük bir problemdir (Mitten ve Opie, 2010). Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 2
Kaynaklarına Göre Uyuşmazlık Türleri Yarışma Özel Hukuktan Doğan Yarışma Oyunları Uyuşmazlık Türleri Oyunları Kamu Hukukundan Doğan Uyuşmazlık Türleri • Atletizm • Boks • Güreş Spor Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklar Sporun Yönetimine İlişkin Uyuşmazlıklar (Bozkurt 2009) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 3
Özel Hukuktan Doğan Uyuşmazlık Türleri • Özel hukuktan doğan uyuşmazlıklar tarafların eşit menfaat ilişkilerini düzenleyen özel hukuk kurallarından doğan uyuşmazlıklardır (Esendal, 2014). (1) Hukuki İşlemlerden Doğan Uyuşmazlıklar • Federasyon, kulüp, sporcu, antrenör, menajer ve maç organizatörü gibi spor süjelerinin kendi aralarında veya üçüncü kişiler arasında yapılan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklardır (Ertaş ve Petek, 2005). Örnek: Hizmet sözleşmesi Transfer sözleşmesi Bonservis ücreti Sponsorluk ve reklam sözleşmesi Yayın sözleşmesi (Esendal 2014; Ertaş ve Petek 2005) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 4
Özel Hukuktan Doğan Uyuşmazlık Türleri (2) Haksız Fiilden Doğan Uyuşmazlıklar Her spor dalı doğası gereği bazı riskleri içinde barındırır ve bu risklerin gerçekleşmesi neticesinde zarar gören sporcu herhangi bir talepte bulunamaz. Ancak sportmenliğe aykırı kasıtlı hareketlerle öngörülemeyen bir zarara neden olan sporcu bu fiilinden sorumludur (Erten, 2007). -Spor Federasyonlarının spor faaliyetleri dolayısıyla hukuki sorumluluğu 6222 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca spor alanlarında güvenliğin sağlanmasında kontrol ve denetim yetkileri TFF’na aittir. -Spor kulüplerinin spor faaliyetleri dolayısıyla hukuki sorumluluğu 6222 sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca spor alanlarında güvenliğin sağlanmasında gerekli önlemleri almak ev sahibi spor kulübünün sorumluluğundandır. -Seyircilerin haksız fiilleri nedeniyle hukuki sorumluluğu 6222 sayılı Kanunun 17/2. maddesi uyarınca; kasten yaralama veya spor alanlarına ve bu alandaki eşyaya mala zarar verme suçunu işleyen kişi cezalandırılır. -Sporcuların haksız fiilleri nedeniyle hukuki sorumluluğu Sporcular alışılagelmiş sertliğin ve adil olmanın sınırlarının aşıldığı durumlarda meydana gelen yaralanmalardan sorumlu tutulabilir (Gülşen, 2013). Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 5
2. Kamu Hukukundan Doğan Uyuşmazlık Türleri Kamu otoritesi ile donatılmış devlet örgütlerinin işleyişinden, devletlerin özel veya tüzel kişilerle olan ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklardır. (1) İdare Hukukundan Doğan Uyuşmazlıklar Vatandaşların, sporcuların, spor kulüplerinin ve Bağımsız Spor Federasyonlarının Gençlik ve Spor Bakanlığı ile ilişkilerinden doğan uyuşmazlıklar idare hukukundan kaynaklanmaktadır (Gözübüyük, 2009). § § § Spor Faaliyetlerinde Başarı Gösterenlerin Ödüllendirilmesine İlişkin Uyuşmazlıklar Millî Sporcuların Öğretmen Olarak Atanmasına İlişkin Uyuşmazlıklar Spor Müşaviri Atanmasına İlişkin Uyuşmazlıklar Sporcu Şeref Aylığı Bağlanması ve Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesine İlişkin Uyuşmazlıklar Milli Sporcu Belgesi Verilmesi Hakkında Uyuşmazlıklar Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 6
Spor Faaliyetlerinde Başarı Gösterenlerin Ödüllendirilmesi Spor Hizmet Ve Faaliyetlerinde Üstün Başarı Gösterenlerin Ödüllendirilmesi Hakkında Yönetmelik (R. G. 03/11/2010 t. 27748 s. ) kapsamında; üstün başarı gösteren sporculara, spor kulüplerine, teknik direktör ve antrenörlere ödül verilir. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 7
Millî Sporcuların Öğretmen Olarak Atanması Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin (R. G. 17/04/2015 t. 29329 s. ) Milli Sporcuların Ataması başlıklı 9. maddesi kapsamına giren milli sporcular; sınav şartı aranmaksızın beden eğitimi öğretmeni olarak atanabilir. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 8
Spor Müşaviri Ataması Spor Genel Müdürlüğü Spor Müşavirleri Atanma Ve Çalıştırma Yönetmeliği (R. G. 26/10/2001 t. 24565 s. ) 5. maddesi kapsamına giren sporcular; spor müşaviri olarak atanabilir. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 9
2. Kamu Hukukundan Doğan Uyuşmazlık Türleri (2) Ceza Hukukundan Doğan Uyuşmazlıklar Ceza hukukundan doğan uyuşmazlıkların konusunu, spor faaliyetleri dolayısıyla işlenen suçlar teşkil etmektedir. 6222 sayılı Sporda Şiddet Ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun kapsamına giren bir suçun işlenmesi halinde Kanunun 23. maddesi uyarınca; yargılamayı ihtisas mahkemeleri olarak görevlendirilen sulh ceza veya asliye ceza mahkemeleri yapar (Ekşi, 2015). § § § § Şike ve Teşvik Primi Suçu Spor Alanlarına Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması Suçu Spor Alanlarında veya Çevresinde Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçları Spor Alanlarına Usulsüz Seyirci Girişi Suçu Yasak Alanlara Girme Suçu Seyirden Yasaklanan Kişinin Kolluk Birimine Başvurmaması Suçu Kasten Yaralama ve Mala Zarar Verme Suçu Yasadışı Bahis Suçları (6222 s. K. md. 11 vd. , 2011; 7258 s. K. md. 5; Ekşi 2015) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 10
Şike ve Teşvik Primi Suçu 6222 sayılı K. ’nun (R. G. 14/04/2011 t. 27905 s. ) 11. md. uyarınca; Belirli bir spor müsabakasının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç vs menfaat temin eden cezalandırılır. Suç teşvik primi verilmesi suretiyle işlenirse verilecek ceza yarı oranında indirilir. (www. sinerjimevzuat. com. tr: Erişim Tarihi: 19/11/2018) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 11
Yasak Madde Sokulması ve Müsabaka Düzeninin Bozulması 6222 sayılı K. ’nun 13. md. (R. G. 14/04/2011 t. 27905 s. ) uyarınca; Spor alanlarına sokulması yasak maddeleri spor alanlarına sokan kişiler veya müsabaka düzeninin bozulmasına sebep olan kişi cezalandırılır. (www. sinerjimevzuat. com. tr: Erişim Tarihi: 19/11/2018) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 12
Hakaret İçeren Tezahürat ve Halkı Aşağılama Suçları 6222 sayılı K. ’nun 14. md. (R. G. 14/04/2011 t. 27905 s. ) uyarınca; Spor alanlarında veya çevresinde hakaret olarak algılanacak tarzda aleni olarak söz ve davranışlarda bulunanlar cezalandırılır. (www. sinerjimevzuat. com. tr: Erişim Tarihi: 19/11/2018) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 13
Yasak Alanlara Girme Suçu 6222 sayılı K. ’nun 16. md. (R. G. 14/04/2011 t. 27905 s. ) uyarınca; Yetkisiz olarak müsabaka alanına, soyunma odalarına, odaların koridorlarına, sporcu çıkış tünellerine giren kişi cezalandırılır. (www. sinerjimevzuat. com. tr: Erişim Tarihi: 19/11/2018) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 14
Kasten Yaralama ve Mala Zarar Verme Suçu 6222 sayılı K. ’nun 17/1. (R. G. 14/04/2011 t. 27905 s. ) md. uyarınca; Spor alanlarında kasten yaralama veya spor alanlarına ve bu alandaki eşyaya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde cezaya hükmolunur. (www. sinerjimevzuat. com. tr: Erişim Tarihi: 19/11/2018) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 15
Sporun Disiplinine ve Yönetimine İlişkin Uyuşmazlıklar ● Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu 2005 2010 yılları verilen kararların (Çeribaş ve Özbek, 2018) yıllara göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Yıl 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Toplam Dosya Sayısı 24 40 110 94 200 234 702 Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 16
● (Gençlik ve Bakanlığı Tahkim Kurulu)Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu 2005 2010 yılları verilen kararlara itiraz eden taraflara göre dosya dağılımı aşağıdaki şekildedir (Çeribaş ve Özbek, 2018). İTİRAZ EDEN TARAFLAR Toplam Dosya Sayısı Spor Kulübü ve Kulüp Yöneticisi 315 153 Sporcu 154 Federasyon Yöneticileri Görevsizlik Diğer Kararlar Ceza Verilmesi Ceza Ver. Yer Olmadığı 71 44 47 71 44 27 12 91 18 7 11 5 34 16 Antrenör 51 29 11 5 6 Başkan Adayı ve Delege 38 20 10 3 5 Hakem 34 10 16 3 5 Federasyon ve SGM 19 15 1 1 2 702 316 160 94 82 34 16 GENEL TOPLAM İtiraz Ret İtiraz Kabul Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 17
● Sporun yönetimi ve disiplinine ilişkin olarak en çok ‘’Genel Kurul’’ ile ‘’Hakaret, Kürür ve Müessir Fiil’’ konularında uyuşmazlıkların olduğu gözlemlenmiştir (Çeribaş ve Özbek, 2018). . Toplam Spor Kulübü Hakem Federasyon ve SGM 36 5 26 2 12 14 4 4 2 66 31 22 32 7 21 6 14 2 24 2 2 3 1 3 4 4 1 20 11 4 5 Doping Konusuz Transfer İşlemi ve Transfer Ücreti Milli Sporcu Belgesi 19 15 2 6 13 4 3 5 1 11 7 4 6 6 Federasyon-SGM Uyuşmazlığı 1 1 GENEL TOPLAM 702 315 154 91 51 38 34 19 İHTİLAF TÜRLERİ Federasyon Başkan Adayı Antrenör Yöneticileri ve Delege Dosya Sayısı ve Kulüp Yöneticisi Sporcu 157 94 3 15 4 151 31 62 4 Müsabaka Kural Hatası 77 51 16 ASDCY Cezalandırma İşlemi 66 Tescil ve Lisans İşlemleri İzinsiz Sportif Faaliyet Saha Olayları Sözleşme Ücreti Talimat Değişikliği İptali 46 43 35 34 21 Yönetim Kurulu Kararı İptali Genel Kurul Hakaret-Küfür-Müessir Fiil Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 18
Sporun Disiplinine İlişkin Uyuşmazlıklar Spor disiplin kurallarının sporun öznelerince ihlal edilmesi ve disiplin yaptırımları uygulanması ile gündeme gelen uyuşmazlıklardır (Kocasakal, 2013). § § § § Kişilik Haklarına Saldırı, Hakaret ve Tehdit Kural Dışı Hareket, Saldırı ve Kavga Sportmenliğe Aykırı Hareket Sportmenliğe Aykırı Davranışlar Belgelerin Haksız Kullanımı, Haksız Lisans ve Sahtecilik Milli Müsabakaya Katılmamak Saha Olayları, Çirkin ve Kötü Tezahürat Doping (Kocasakal, 2013; 2017; TBFDT md. 29 vd. , 2017) Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi 19
- Slides: 19