Sera yap malzemleri ve yap elemanlar Sera yap

Sera yapı malzemleri ve yapı elemanları

Sera yapı malzemesi seçilirken dikkat edilmesi gereken faktörler 1. Yapı malzemesi ucuz, sağlam, hafif 2. Seri üretime uygun 3. Enerji tasarrufu sağlamalı 4. Kuruluş ve tamiri kolay 5. Hava koşullarından etkilenmemeli 6. Sera içinde yeterli iklim ayarlaması yapabilmeli

Sera kuruluşunda özen gösterilmesi gereken noktalar 1. Seranın yönü 2. Seranın boyutları 3. Seranın temel duvarları 4. Seranın iskeleti 5. Sera çatı eğim açısı 6. Sera örtüsü

1. Seranın yönü Kuzey-Güney Doğu-Batı

2. Seranın boyutları 2. 1. Yetiştirilecek bitkilerin boyuna 2. İşçiliğin rahat yapılabilmesine 3. Bölgenin iklim özelliklerine 4. Havalandırma etkinliği için bitkiler üzerinde bırakılması istenen boş hacim

n Tek cam sera – genişlik 6 -12 m n Blok sera – genişlik 20 -25 m n Sera boyu 50 -100 m n Plastik sera – 6 -9 m genişlik; 30 -60 m uzunluk

3. Sera temel duvarları (Temel) Cam sera için; n Zemin emniyetli değilse 70 genişlik x 80 -100 cm derinlikte betonarme perde betonu Alt kısma 20 cm betonarme sömel n Zemin sağlam ise 20 -30 cm genişlik x 80 -100 cm derinlikte betonarme perde betonu

n Plastik seralarda; Her dikmenin altına 20 x 30 x 40 cm veya 20 -30 cm çap x 30 -40 cm derinlikte silindirik beton Prizma şeklinde beton ayak sömel silindirik beton ayak

Temel: n n Yapının yerleştirildiği kısımdır. Temel kolonlarla kendi üzerine gelen seranın tüm yükünü temel zeminine, ayrılma ve yarılma olmadan iletebilirse, cam seralarda kırılma olmaz. Eğer temel iletilen yükü emniyetle taşıyamazsa, sera stabilitesi bozulur, kapıların açılıp kapanması zorlaşır. Rüzgar yükü ve üst ağırlığın fazla olduğu yerlerde teme duvarları daha dayanıklı yapılmalıdır. Bu amaçla; temel çukuru kazdıktan sonra sera iskeletini taşıyan dikmelerin tabanına bireysel sömeller yapılır.

4. Sera iskelet malzemesi ve elemanları 4. 1. İskelet malzemeleri -Ahşap -Metal (profil çelikler) I T L U kutu boru

n n I Profiller: Dar başlıklı profiller seralarda, aşıklarda ve kolonlarda, geniş başlıklı olanlarda daha çok kolonlarda ya da dikmelerde kullanılır. T-Profiller: Cam örtü malzemesinin taşınmasında kullanılır. Kutu Profiller: Kare ya da dikdörtgen kesitli olabilir. Kare kutu profiller seralarda dikmelerde, dikdörtgen kutu profiller ise aşıklarda kullanılır. Boru Profiller: Plastik yüksek tünellerde veya seralarda yapı elemanı olarak kullanılır.

4. 2. İskelet elemanları ü Temel duvarlardan sonra başlayan ve seranın ağırlığını, yükünü sera temeline ileten yapı elemanlarıdır. • İskelet elemanları sağlam, ucuz, hafif • Kolay kurulabilmeli • Gölgelemesi az olmalı • ısı kaybı az olmalı

Kolonlar (dikmeler) Çatı ağırlığını ve sera yüzeylerine gelen rüzgar ve kar yükünü çeken ve sera temeline ve dolaylı olarak toprağa ileten elemanlardır. Ahşap, Çelik ve Alüminyum malzemeler kullanılabilir. Beton kolonlar sera içinde gölgeleme yapacağından tercih edilmez.

4. 3. Çatı elemanları Çatı iskeleti ve çatı örtü elemanları Sera çatısı; çatıyı oluşturan elemanların kendi ağırlıklarını, çatıyı tamamen örten saydam örtü malzemesini, çatı örtüsüne etkili olan kar ve rüzgar yükünü, tamir ve bakım için çatıya çıkan işçilerin ağırlığını, çatıya asılan olmalıdır. bitkileri taşıyabilecek durumda

4. 3. 1. Çatı iskeleti elemanları Mertekler Aşıklar Çatı kirişleri Su olukları Damlalıklar Bitki düzenekleri

n n n n Çatı kirişleri: Çatıdan gelen yüklerin kolonlara iletilmesine yarar. Belirli aralıklarla kolonlar üzerine yerleştirilir. Kiriş aralıkları 3 m dolayındadır. Aşıklar: Kolonları birleştirirler. Mahya aşığı: Kirişlerin sera çatısına birleştiği yerde, mahya aşığı yardımıyla kirişler birbirlerine birleştirilir. Mertekler: Aşıklar üzerine yerleştirilen mertekler üzerine sera örtü malzemesi yerleştirilir. Sera havalandırmasında kullanılan çatı pencereleri de mahya ve aşıklar tarafından taşınır. Su olukları: Çatıya gelen yağış sularının uzaklaştırılmasını sağlar. Seranın dışında yer alır. Damlalıklar: Özellikle plastik seralarda iç kısımda yoğunlaşan su damlalarını toplarlar. Bitki düzenekleri: Fazla ısı ve ışık isteyen tavana asılan bitki düzeneklerinden oluşurlar.

Çatı kirişlerinin farklı düzenlenmesi

4. 3. 2. Çatı örtü malzemesi **Tarımda bir malzemenin örtü malzemesi olarak kullanılırken bazı özelliklere sahip olması istenir. Bu özellikler nelerdir?

1. Güneş ışınlarının örtü altına kolayca girmesini sağlamalı, ışık kaybına neden olmamalıdır. 2. Isı kayıplarını minimuma indirmelidir. 3. Ucuz olmalı, 4. Kolay taşınabilmeli, taşınma sırasında çabuk bozulup, kırılmamalıdır. 5. Dış koşullara dayanıklı olmalıdır. 6. Örtü malzemesi ağır olmamalıdır. 7. UV ışınlarını absorbe ederek bozulmamalıdır. 8. Kolay değiştirilebilmeli, 9. Örtünün iç yüzeyinde buğulanma ve nemlenme olmamalıdır. 10. İstenen şekle kolayca uymalı, kaplandığında boşluklar meydana getirmemeli, yapım kolaylığı sağlamalıdır. 11. Çabuk kirlenmemeli ve ışık geçirgenliğini kaybetmemeli, kirlendiğinde kolay temizlenebilmelidir.

1. CAM Seracılıkta kullanılan 3 tip cam vardır: 1. Düz pencere camları 2. Mat cam (empirme cam)

Cam’ın diğer örtü malzemelerine göre avantajları: 1. Kullanım süresi uzundur (75 yıl) 2. Işık geçirgenliği %89 -92 arasında değişmektedir. 3. İklim koşullarından kolay etkilenmez. 4. Cam seralarda verim, plastik örtülü seralara göre daha yüksektir. 5. UV ışıklardan etkilenmez. 6. Camların ışık geçirgenlikleri zamanla azalmaz. 7. Camlarda buğulanma ve nemlenme olmadığından, bitkilerin üzerine su damlaları gelerek bitkilerin hastalanması önlenir. n

n Agriplus: Bir yüzey çok ince bir tabaka halinde kalay oksitle kaplanmıştır. Camların döşenmesi sırasında kalay oksitli yüzey dışa getirilir. Isı kayıpları, normal cam seralara oranla %25 -48 daha az olmaktadır. Işık geçirgenlikleri ise normal cam kaplı seralardan %13 daha azdır.

n n Mat cam (empirme cam): Normal cama göre daha ucuz, doluya dayanımı daha fazla, donuk yeşil ya da mavi renklidir. Döşeme sırasında pürüzlü yüzey iç kısma getirilir. NOT: Seraların örtülmesinde kullanılan cam kalınlıkları dolu yağışı olmayan yerlerde 3 mm, dolu yağışı olan yerlerde 4 -5 mm olmalı. Seraların yan yüzeyinde ise 3 mm’ lik, çatıda ise 4 mm’ lik cam kullanılmalıdır.

2. PLASTİK Yumuşak plastikler *Sert plastikler -Polietilen (PE) -Akril cam (PMMA) -Polivinilklorid (PVC) -Etilvinil asetat (EVA) -Polikarbonat (PC) -Sert polivinil klorid(PVC) -Polyester (Melinex) -Cam lifleri ile -Tedlar (PVF) -Tefzel (ETFE) kuvvetlendirilmiş polyester

n Plastikleri kullanmanın avantajları: 1. Vurma ve çarpmalara karşı dayanıklıdırlar. 2. Paslanmazlar, ucuzdurlar. 3. Kolay temizlenebilir ve saklanabilirler. 4. Kimyasal maddelere özellikle asitlere karşı dayanıklıdırlar. 5. Güneş ışığını iyi geçirirler. 6. Renklendirme özellikleri iyidir. 7. Biyolojik zararlılardan etkilenmezler.

n Tarımda kullanılan plastikler genelde PE ve PVC’ tir. PE: En çok kullanılan, en ucuz, asitlere karşı en dayanıklı plastiktir. Isıyı iyi iletir ve 70°C sıcaklığa dayanabilir. Piyasada satılan PE’ in kalınlığı 0. 1 -0. 2 mm’ dir. PVC: En büyük sakıncası asitlere dayanıksız oluşudur. Kalınlığı ortalama 0. 2 -0. 3 mm dolayındadır. Isıya dayanımı 10°C -50°C arasındadır. Ömürleri 1 -4 yıldır.