Medyann Gncel Sorunlar 11 hafta Kullanc retimi erik

Medyanın Güncel Sorunları 11. hafta

Kullanıcı Üretimi İçerik Nasıl Doğrulanır? Sosyal medyanın ortaya çıkmasıyla birlikte sosyal medya üzerinden habercilik pratikleri de yoğunlaşmıştır. Böylece yurttaşların haber üretimine katılımları kolaylaşmıştır. Yurttaşların haber üretim sürecine müdahil oldukları önemli olaylar şöyledir: ABD’deki 11 Eylül 2011 olayları, yurttaşların haber sürecine müdahalesinde önemli bir sıçrama olarak görülür. Öncesinde ise 2009 İran seçimlerinde Twitter kullanımı dikkat çekmiştir. Daha sonra sosyal ağlar üzerinden yurttaş gazeteciliği ‘Arap Baharı’ ve ‘Occupy Wall Street’ hareketlerinde öne çıkmıştır.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Ayrıca, Mısır’daki İsyan (Facebook üzerinden), Hudson nehrine düşen uçak (Twitter), İngiliz Kraliyet düğününün ilanı (Twitter), Bahreyn’de protestocuların öldürülmesi (You. Tube), Whitney Houston’un ölümü (Twitter) ve Usame bin Ladin’in saklandığı eve baskın (Twitter) gibi olaylar yurttaşların ilk kez sosyal medya üzerinden duyduğu olaylar arasında yer almaktadır.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Yurttaşların haber üretim sürecine katılmaları, bir yandan geleneksel medyanın habercilik faaliyetinden memnun olmayan yurttaşlar için önemli bir olanak anlamına gelirken diğer yandan da yayılan haberlerin doğruluğu sorununu ortaya çıkarmıştır. Kısacası, yurttaşların haber üretim sürecine doğrudan katılımları haberlerin akreditasyonu sorununu gündeme getirmiştir. Çok sayıda kullanıcının paylaşımda bulunması, kullanıcıların anonim kimliklerle paylaşımda bulunması/kimliklerin belirsiz olabilmesi ve editöryal denetimin eksikliği haberin güvenilirliği sorununu perçinlemektedir. Ancak medyanın güvenilirliği sorununun yalnızca sosyal medyaya özgü olmadığı da unutulmamalıdır.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Sosyal medya platformlarının gelişmesinin yanı sıra mobil teknolojilerin ve özellikle de akıllı telefonların yaygınlaşmasını göz önünde bulundurmak gerekir. Akıllı telefonlar yüksek kaliteli kameraları ile video çekebilmekte ve kullanıcılar ağa bağlanarak çektikleri görüntüleri kolayca yayabilmektedir. Böylece artık daha fazla insan, tanık oldukları olayları kaydedebilecek ve diğer insanlarla doğrudan paylaşabilecekleri veya sosyal ağlar ile daha çok insana ulaşabilecekleri teknolojiyi ceplerinde taşıyorlar. Tüm bunlar sosyal medya haberlerinin nasıl doğrulanacağını da önemli bir mesele olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Claire Wardle, haber olan her olayın yakınında, sayıları artan bir şekilde, “kazara gazeteciler”in olduğunu ve ellerindeki telefonlar ile doğru zamanda ve doğru yerde olduklarını belirtmektedir. Wardle’a göre çekimi yapanların ilk düşünceleri çoğu zaman ‘bunu önde gelen televizyon haber ağları ile paylaşmalıyım’ şeklinde olmamaktadır çünkü onlar geleneksel televizyon haber ağlarını umursamıyorlar. Ancak internetten haberdarlar ve dünya ile çekimlerini orada paylaşmaya karar veriyorlar.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Yine Wardle’a göre, son dakika haberleri için izleyicinin temel bilgi kaynağı genellikle sosyal ağlardır. Bu, aynı zamanda, ilk müdahale ekiplerinin ve acil yardım örgütlerinin de sosyal ağları kullandığını göstermektedir. Ancak, kasıtlı ya da değil, tarz olaylar yanlış bilgilerin dolaşıma sokulmasına olanak tanımaktadır. Bu nedenle gazeteciler ve insani yardım kuruluşlarında çalışanlar içeriğin yanlış olduğu ön algısıyla işe başlamalılar. Acil durumlar süresince, bilgi insanların yaşamalarını ciddi bir şekilde etkileyebilecekken doğrulama, haber derleme ve bilginin yayılması sürecinin kritik öneme sahip bir adımıdır.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Doğrulama kontrolleri nasıl yapılır? Ne bir teknoloji ne de insan gözü (geleneksel araştırmalar) yüzde yüz kesinlikle bir içeriği doğrulayamaz. Bu nedenle, iki yöntemin bir arada kullanımı önerilmektedir. Bir gazeteci ya da insani yardım çalışanı sosyal medya aracılığıyla bir bilgi ya da içeriğe ulaştığında ya da ona gönderildiğinde kontrol edilmesi ya da doğrulanması gereken 4 farklı unsur vardır. • Köken: Bu içeriğin orijinal bir parçası mıdır? • Kaynak: İçeriği kim yükledi? • Tarih: İçerik ne zaman üretildi? • Yer: İçerik nerede üretildi?

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak 1. Köken: İçeriğin gerçekliğini doğrulamak İçeriğe bir sosyal medya profili aracılığıyla ulaşmanız durumunda öncelikli olarak profilin gerçekliği denetlenmelidir. Sahteciler, hesabın gerçekçi görünmesi için sıklıkla sahte hesapların kapak resmine Twitter’ın mavi hesap doğrulama işaretini de eklemektedir. Bir hesabın gerçekten twitter tarafından tanınmış-gerçek bir hesap olduğunu kontrol etmek için fare imleciniz ile hesabın hemen yanında ki mavi “tik” işaretinin üzerine gelin, eğer ki küçük bir kutucukta “verified account-tanınmış hesap” yazısı belirirse hesap twitter tarafından tanınmış demektir. Facebook da, aynı mavi “tik” işaretini kullanarak, ünlüler, gazeteciler ve hükumet görevlileri için benzeri bir doğrulama programı başlattı. Mavi tikler Facebook sayfalarında olduğu gibi kişisel profillerinde de görülüyor.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Profilin gerçekliğini kontrol etmek için gözden geçirilmesi gerekenler, profile link vermiş web sayfaları, lokasyon bilgileri, önceden yayınlanmış fotoğraflar ve videolar, önceki durum güncellemeleri ya da tweetlerdir. Profil sahibinin arkadaşları ve onları izleyenler kimler? Kimleri takip ediyorlar? Diğer kullanıcıların listelerinde de bu profil yer alıyor mu? Fotoğraf ya da video gibi içerikler söz konusu ise, sorulacak ilk soru elinizdeki görüntünün orijinal olup olmadığıdır. Tin. Eye veya Google Images gibi tersine arama araçları kullanarak elinizde ki görüntünün daha önce yayınlanıp yayınlanmadığını kontrol edebilirsiniz.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak 2. Kaynağın doğrulanması Kullanıcı tarafından oluşturulan içeriği doğrulamanın nihai amacı orijinal yükleyicinin belirlenmesi ve onlarla iletişime geçmektir. Kaynakla iletişime geçildikten sonra sorulacak sorulardan bazıları şöyledir: § görüntü kayıt edilirken kayıt edenin nerede durduğu, § tam olarak ne görebildikleri, § kayıt için ne tür bir kamera kullandıkları.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak 3. Olay tarihinin doğrulanması Doğrulama sürecinin en zor aşamalarından biri, video görüntüsünün tarihinin doğrulanmasıdır. Bu zorluğun bilincinde olan bazı aktivistler, kasıtlı olarak, videonun çekildiği gün basılmış bir gazeteyi tarihi açıkça görülecek şekilde kayıt sırasında videoda gösterirler. Bu yeterli bir kanıt sayılmasa da ek bir bilgi olarak düşünülebilir. You. Tube pasifik standart saati kullanmaktadır. Bu durum bazen videonun yüklenme zamanının olayın gerçekleşme zamanından önce görünmesine neden olabilir. Tarihin doğrulanması için hava durumu raporları yardımcı olabilir. Wolfram Alpha bir bilgisayımsal bilgi motorudur belirli bir tarihteki hava durumunu kontrol etmenize olanak tanır. Bu web sayfasından edinilen bilgiler ile o günden ve yerden tweetler, o güne ait yerel hava durumu raporları, aynı yerden aynı gün yüklenen diğer içerik ile karşılıklı kontrol edilebilir.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak 4. Olay yerinin doğrulanması Çeşitli haritalama platformları (Google Maps, Google Earth, Wikimapia vb. ) aracılığıyla içeriğin ilk kontrolleri yapılabilir. Konum belirleme her zaman daha zordur ancak özellikle savaş alanlarından ve kasırga gibi doğal felaket bölgelerinden gelen görüntülerin konumunu belirlemek daha da güç olabilir. Aktivistler, konum belirlemenin zorluğunu bildiklerinden çekimlerinin başında ya da sonunda kamera ile yukarı doğru pan yaparak çevredeki, olay yerini harita üzerinde tespit edilebilecek, uzunca bir kule, minare ya da katedral ya da işaret levhasını görüntüye alırlar. Bu biraz habercilerin aktivistlerden talebi olduğu kadar biraz da aktivistlerin kullanıcı tarafından yüklenen içerikler için iyi örneklerle ilgili tavsiyelerini paylaşmasından da kaynaklanmaktadır

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Türkiye’de internet üzerinden yayılan içeriklerin doğrulaması işini üstlenen örneklerden biri: teyit. org Site kendisini şöyle tanımlamaktadır: teyit. org yaygın bilinen yanlışlardan, sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere, yaygın medyanın gündeme getirdiği iddialardan, şehir efsanelerine birçok alanda doğrulama yaparak okurun süzgeçten geçirilmiş bilgiye ulaşması için çalışıyor. teyit. org böylece birincil haber kaynağı olarak interneti kullanan yurttaşların ve sivil toplum örgütlerinin çevrimiçi platformlarda doğru bilgiye ulaşmasını sağlamayı, eleştirel düşünme alışkanlığını ve doğru bilgiye ulaşma bilincini kazandırmayı amaçlıyor. Medyaya olan güvenin giderek azaldığı, kutuplaşmanın yaygınlık kazanarak derinleştiği son günlerde teyit. org‘un özellikle kriz anlarında, şüpheli içerikleri doğrulama ve analizlerini yayınlama, eleştirel düşünme ve kaliteli haber ve içeriğin üretimine katkı sağlamak için faaliyet göstermesinin hayati krizleri ve çatışma ihtimallerini minimize edeceğine inanıyoruz.

Kullanıcı Üretimi İçeriği Doğrulamak Süreç olarak doğrulama Doğrulamanın ‘bir şey doğrulandı ya da doğrulanmadı’ şeklinde, basit bir evet/hayır eylemi olarak görülmesi yaygın olmakla birlikte pratikte bu bir süreçtir. Nadir biçimde bütün bu kontroller net yanıtlar verir. Bu nedenle tanıklıktan gelen bir içeriğin kullanılıp kullanılmayacağı editöryel bir karardır.

Yararlanılan kaynaklar Craig Silverman (2015), Doğrulama El Kitabı, Kriz Anlarında Dijital Verilerin Doğrulanması İçin Rehber. http: //verificationhandbook. com/book_tr/ Saka, E. (2015). Sosyal Medya Üzerinden Haber Doğrulama Süreçleri: Gezi Parkı Direnişi/ Olaylarına Bir Bakış. İçinde. İnternet ve Sokak (pp. 257 -278). İstanbul: Ayrıntı. Algül, A. ve Sütcü, C. (2015). «Değişen Haber Algısı: Kullanıcılar Sosyal Medyada Haberleri Nasıl Değerlendiriyorlar? » Global Media Journal: Turkish Edition, 6(11).