Matina ploa Raunarstvo i informatika za I razred

Matična ploča Računarstvo i informatika za I razred Gimnazije, Filip Marić.

o Matična ploča (engl. motherboard) je zadužena za povezivanje glavnih delova računara u jednu celinu. o Matična ploča je poznata i kao osnovna ploča (engleski motherboard, mainboard), i ona je centralni deo hardvera u računaru. Na nju se ugrađuje (priključuje) sav hardver u računaru, na primer: grafička kartica, mrežna kartica, zvučna kartica, modem, tvrdi disk, RAM.

Delovi matične ploče

Matična ploča se sastoji od: § BIOS-čip koji testira sve delove računara, svaki put kada se računar uključi �Priključnog mesta za procesor �Priključnog mesta za memoriju �Magistrala-elektronski vodovi kojima se kreću signali između pojedinih elemenata matične ploče Ø Kontrolera (za diskove i disketne jedinice) Ø Priključaka, odnosno slotova ( za kartice-zvučne, grafičke, TV, mrežne, modem, RAM ) Ø Portova (za povezivanje računara sa drugim uređajimamiš, tastatura, kamera. . . ) Mogu biti serijski, paralelni i USB portovi • Elektronike za povezivanje svih elemenata

Formatičnih ploča Standard koji je godinama bio dominantan, je tzv. AT standard ili njegova podvarijanta Baby AT. Standardni AT format predviđa ploču širine 12 inča. Prevashodno zbog velikih dimenzija ploče, zamenio ga je noviji Baby AT, koji je dominirao tržištem sve do 1997. godine. On predviđa standardnu dužinu ploče od 13 inča. Ove komponente su počele da smetaju karticama koje su koristile slotove za proširenje (ISA, PCI), i jedino rješenje ovog problema bilo je pravljenje novog, danas dominantnog, ATX standarda. ATX dizajniran je od strane Intel-a.

Čipset: Glavni deo koji veže sve ostale delove sa procesorom, šalje sa glavnog procesora (CPU) informacije ostalim delovima. Sastoji se od dva dela: North. Bridge je direktno povezan sa procesorom preko FSB-a (engl. Front Side Bus ili magistrala) što omogućava brzu dostupnost podataka iz memorije i grafičke kartice. Od njega najviše zavise performanse matične ploče. Integrisan je na matičnu ploču što znači da se ne može menjati, ali njegova voltaža i performanse se mogu menjati. Southbridge je sporiji od Northbridge-a pa sve informacije iz procesor-a idu prvo preko Northbridge-a pa tek onda na Southbridge koji je magistralama spojen na PCI, USB, zvučni čip…

Na matičnoj ploči postoje i priključnice, utori (konektori) u koje je moguće spojiti dodatne sklopove (kartice). Dodatni sklopovi imaju priključnice (engl. connector) na zadnjoj strani računara.

Na zadnjoj strani matine ploče se obično nalazi grupa konektora preko kojih se priključuju spoljašnji elementi računara i razni periferijski uređaji, kao što je prikazano na slici. Tu u prvom redu dolaze konektori za tastaturu i miša kao standardni ulazni elementi savremenog računara, zatim paralelni port preko koga se najčeše priključuju štampači i jedan ili dva konektora za priključenje spoljašnjih uređaja koji rade po serijskom standardu RS 232 (COM 1 i COM 2). Danas su, pored nabrojanih konektora, kao standard prihvaćeni i takozvani USB konektori (ima ih najmanje dva), koji omogućavaju priključenje velikog broja spoljašnjih uređaja na univerzalnu serijsku magistralu (USB – Universal Serial Bus).

Takođe većina savremenih matičnih ploča na sebi sadrži integrisane mrežnu i zvučnu karticu, pa se u ovoj grupi konektora nalaze i RJ 45 konektori za priključak mrežnih kablova i više ulaznih konektora za razne audio ulazne i izlazne priključke. Skuplje i bolje matične ploče mogu imati i dodatne konektore, na primer SPDIF (Sony/Philips Digital Inter. Face) izlazne koaksijalne i optičke audio konektore preko kojih se priključuju digitalni uređaji za reprodukciju zvuka. Kako postoji veliki broj izlazno/ulaznih priključaka, za neke od njih često nema mesta za posebni konektor na zadnjoj ivici matične ploe. U tom slučaju se ti priključci završavaju igličastim kontaktima (konektorima) na matičnoj ploči, pa se odatle spajaju trakastim kablovima na konektore na zadnjoj ili prednjoj strani kućišta računara.

Grafičkia kartica, grafički adapter, VGA kartica ili video kartica daje i obrađuje dvodimenzionalnu ili trodimenzionalnu sliku. Grafički procesor GPU je glavni deo na kartici, a njegova uloga je prevođenje binarnog koda u vidljivu sliku na grafičkom izlaznom uređaju. Princip je jednostavan-CPU u saradnji sa nekim softverom šalje informacije grafičkom procesoru, koji zatim obrađuje dobijene informacije, i šalje ih na monitor. Grafička kartica se ugrađuje u matičnu ploču, obično u AGP ili PCI Express konektor. Glavni delovi grafičke kartice su: PCB (Printed Circuit Board)-štampana ploča na kojoj su svi ostali delovi GPU (Graphich Processing Unit )-grafički procesor, odnosno glavni deo koji prevodi binarni kod u sliku RAM (ili VRAM –Video Random Acces Memory), služi za skladištenje najnužnijih podataka za GPU Konektori PCI, AGP, PCI Express Izlazi : VGA (Video Graphics Array) DVI (Digital Visual Interface) Video in/ Video out (VIVO)

Proizvođači matičnih ploča Poznati proizvođači: �Intel �Gigabyte �MSI