KARYER PLANLAMA SREC Kariyer Planlama Sreci 1 KARAR

KARİYER PLANLAMA SÜRECİ

Kariyer Planlama Süreci 1 KARAR VERME İHTİYACI DUYMA 6 EĞİTİM YOLUYLA İŞ YA DA MESLEK SEÇENEKLERİNİ ARTTIRMA 5 OLASI SEÇENEKLERDEN BİRİNİ SEÇME 2 KENDİNİ TANIMA VE DEĞERLENDİRME VERİTABANI VE DİĞER KAYNAKLAR 4 SAPTANAN ALTERNETİFLER HAKKINDA BİLGİ TOPLAMA 3 İŞ YA DA MESLEK ALTERNATİFLERİNİ BELİRLEME

Kariyer Planlama Süreci Nedir? n Kariyer planlama süreci hiç bir zaman bitmeyen, yaşam boyunca tekrarlanan bir döngüdür. n Gereksinim duyulduğunda bir önceki adıma dönülebilir. n Okların adımlar arasında iki taraflı geçişleri, karar verme durumunda olan kişilerin zaman ileri ve geri adımlara tekrar dönebilmeleri nedeniyledir.

n Şeklin merkezinde yer alan “veritabanı ve diğer kaynaklar” kariyer planlama sürecinin en önemli yerini oluşturur. n Veri tabanı ve kaynaklar ile kastedilen şey: n n n n Test ve envanterler Meslekler hakkında bilgiler, Formel okul ve eğitim programlarına ilişkin bilgiler, Enformel eğitim programları, Eğitim için finansal destekler, Referans ve yardım birimleri Vb.

Kariyer Planlama Sürecinin Basamakları

Adım 1: Karar Verme İhtiyacını Fark Etme n Yardım sunmakta olduğunuz danışan, kariyer kararı verme ihtiyacı içinde olan bireydir. n Kariyer planlama süreci, bireyin kariyer kararı verme ihtiyacını hissetmesi, bunu istemesi ve bu değişimi gerekli görmesi ile başlar.

Adım 2: Kendini Tanıma ve Yeniden Değerlendirme n Bu aşamada danışanın ilgilerini netleştirmesi, mevcut becerilerini özetleyebilmesi ve amaçlarını formüle edebilmesi konusunda ona yardım etmeniz gerekmektedir. n Bazı ölçme araçları, örneğin ilgi envanterleri bu aşamada kullanılabilir. n Danışana eylem planında yer alacak uzun ve kısa dönemli bazı amaçlarını belirlemesine ve ortaya koymasına yardım edebilirsiniz. n Bu süreçte danışana yardım ederken envanter sonuçları, okul başarıları, geçmiş iş deneyimleri ve kaynaklarını kullanabilirsiniz.

Adım 3: Meslek Alternatiflerini Belirleme n Bu aşamada danışanın, sahip olduğu becerilere uygun ve ilgisini çeken etkinliklerden oluşan iş seçeneklerini belirlemesi beklenir. n Danışanların bu meslek listelerini oluştururken kitap, test ve envanter el kitapları, bilgisayar ve/veya internet veri tabanlarından yararlanmaları önerilir. n Bu aşamanın sonunda danışanın yetenek ve becerilerine uygun olduğunu düşündüğü alternatif işlerin bir listeyi oluşturması gerekir.

Adım 4: Belirlenen Alternatifler Hakkında Bilgiler Toplama n Alternatifler hakkında bilgi toplama ile kast edilen şey; n İşin tanımı n Yapılacak görevler n İşe girmek için gereken eğitim n İşin gelecekteki büyüme tahmini n İşin icra edileceği ortam ve n Beklenen ücret aralığı konusunda olgusal bilgileri elde etmektir. n Bu süreçte danışanların meslekler hakkında bilgilere nasıl ulaşabilecekleri konusunda eğitilmeleri, en iyi bilgi sistemleri ve kaynaklarını nasıl kullanacakları konusunda bilgilendirilmeleri gerekir. n Özetle, bu aşamada temel hedef, danışanların gereksinim duydukları bilgileri elde etmeleri ve bu bilgileri anlamalarına yardım etmektir.

Adım 5: Varolan Meslek ve İş Alternatiflerinden Birini Seçme n n Bu aşamada danışanların listelerinde yer alan işlerden bazılarını elemeleri ve bazılarını ise korumaları beklenir. Bu eleme ve koruma kararını verebilmek için danışanın kitaplar, internet siteleri, meslek mensuplarıyla ya da bu meslekler hakkında bilgili kişilerle görüşme yapmaları iyi olur. Bu aşamayı tamamlayan bir danışanın listesinde yer alan işlerden ihtiyaçlarına en uygun, kendisini en fazla tatmin edecek birini ya da en fazla bir kaçını belirlemesi beklenir. Bu aşamanın sonunda danışanların kendileri için “bireysel kariyer planı” adı verilebilecek bir doküman geliştirmeleri beklenir.

Adım 6: Eğitim Yoluyla İş ya da Meslek Alternatiflerini Genişletme n Bu aşama, danışanların yaşları ve gereksinim duyacakları eğitimin niteliğine bağlı olarak çeşitlendirilebilir. n Lisans, n YL Lisans, n Dr. n Sertifika Programları n Vb. n Bu aşamanın tamamlanması ile danışanların eğitim almış, yeni beceriler kazanmış ya da becerilerini geliştirmiş, belirlenmiş iş ya da mesleğin gerektirdiği sertifika ya da diğer eğitim başarıları elde edilmiş olmaları beklenir.

Adım 7: İşe Girme n Bu aşama üniversite mezunları için büyük bir olasılıkla ilk ya da yeni bir işe girme olur. n Bu aşamada danışanlara özgeçmiş yazma, iş arama ve mülakat becerileri konularında yardım edilmelidir. n Bu aşama danışanın kendisine doyum sağlayan bir işe girmesiyle sonuçlanır.

ÖZETLE n Bu aşamayı tamamlayan danışan girdiği işte doyumsuz olacağı ana kadar kariyer planlama sürecinin bu aşamasında kalacaktır. n Ancak bir şekilde işinde doyumsuz olması ya da başka nedenlerle işinden ayrılması durumunda 1. aşamaya tekrar geri dönecektir. n Kuşkusuz size gelecek danışanların tamamı 1. basamakta bulunmayabilir. n Bunların bir bölümü 1. basamakta yer alırken, bazıları ne aradığını bilen, kafasında belirlediği bir meslek ya da iş olan, dolayısıyla doğrudan iş arama basamağında, bazıları ise eğitim alma basamağında olabilir. n Özetle her danışanın alacağı yardım, bulunduğu planlama basamağına göre değişik olacaktır.

Kariyer Planlama Sürecinde Danışanın Yeri n Kariyer planlama sürecini yaşayan kişi karar verme durumunda olan, bir meslek seçme işlemini yapmakta olan kişidir. n Bu süreçte karar verme, olası uygun meslek alternatiflerini belirleme, bu meslekler hakkında bilgilere ulaşma ve kendisine doyum sağlayacak birini seçmek için sıkı çalışma sorumluluğu danışanın kendisinde olacaktır. n Karar veren kişilerin birlerinden farklı karar verme stilleri vardır.