FOCUSTHEMA 3 ONS LICHAAM 1 De ademhaling 1

FOCUSTHEMA 3 ONS LICHAAM

1. De ademhaling

1. PROEFJES MET ONS LICHAAM • Verdeel je over de 5 proefjes • Na 7 minuten schuiven we door • Noteer je metingen in je werkkatern p. 1

2. DE WERKING VAN ONZE ADEMHALING • https: //www. schooltv. nl/video/ademhaling-de-hele-dag-haal-je-adem-maar-wat-gebeurt -er-dan-eigenlijk-in-je-lichaam/ • https: //schooltv. nl/video/luchtwegen-welke-weg-legt-de-ingeademde-lucht-in-je-lichaam -af/ Hatsjie! Wat is het nut van de slijmvliezen met haartjes in je neus? • De binnenkomende lucht verwarmen • De stofdeeltjes tegenhouden

3. DE WERKING VAN ONZE LONGEN • zuurstof • longblaasjes • neus • bloedvaatjes • mond • koolstofdioxide • slijmvliezen • middenrif • luchtpijp • kraakbeen 7 6 3 1 2 • luchtpijptakken 4 • longen • roze 5 8

4. GEZOND LEVEN: ZUIVERE LUCHT • Welke dingen zijn niet goed voor je longen? – Uitlaatgassen van auto’s en fabrieken – Bemesting – Pesticiden – Sigaretten • Wat kun je doen? – In het bos, aan de zee gaan wandelen – Regelmatig kamer verluchten – Sporten in groene omgeving • Smogalarm! – Als je nu gaat sporten, adem je ongezonde lucht in.

2. De bloedsomloop

1. DE WEG VAN ONS BLOED • https: //schooltv. nl/video/bloedsomloop-een-uitleg-van-de-bouw-ende-functie-van-hart-en-bloedvaten/ • https: //www. schooltv. nl/video/slagaders-en-aders-wat-is-hetverschil/playlist/203/ 1. Vanuit de linkerkamer vertrekt zuurstofrijk bloed naar de slagaders. 2. Het bloed komt in aders en bloedvaten terecht en laat zuurstof en voedstel achter in de cellen. 3. Het zuurstofarme bloed wordt langs de aders naar het hart gepompt. 4. De rechterhelft van het hart pompt het bloed langs de kleine bloedsomloop naar de longen. 5. Daar wordt koolstofdioxide afgegeven en opnieuw zuurstof opgenomen. 6. Het bloed kan opnieuw aan de reis beginnen.

2. ONS HART • https: //www. schooltv. nl/video/de-functie-van-het-hart-is-het-begin-van-hettransport-van-belangrijke-stoffen/playlist/203/

JE EIGEN GROEP VAN BLOED Mag aan iedereen geven Mag van iedereen krijgen

3. Het skelet

1. NAMEN NOEMEN 1. schedel 2. halswervels 1 2 4 3 3. schoudergewricht 4. sleutelbeen 5. ribben 6. ellebooggewricht 5 6 9 7 10 8 11 9. ruggenwervels 12 11. dijbeen 12. scheenbeen 13. kniegewricht 14. kuitbeen 17 13 7. spaakbeen 8. ellepijp 16 10. bekken 14 15 15. enkelgewricht 16. heupgewricht 17. polsgewricht

2. DE FUNCTIES VAN ONS SKELET 1. De beenderen van ons skelet geven ons lichaam vorm. Ze ondersteunen ons. 2. Ons skelet is de kapstok waaraan de spieren en pezen zijn vastgemaakt. 3. Ons skelet beschermt onze organen. 206 Ons skelet bestaat uit 206 botten. 32 Onze ruggengraat bestaat uit 32 wervels.

4. GEWRICHTEN 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. spieren pezen gewrichten kraakbeen glad veerkrachtig beschadigd

4. De spieren

1. DOE DE TEST • Werkkatern p. 6 https: //www. schooltv. nl/video/het-klokhuis-spieren/

2. NAMEN NOEMEN 6 1 2 10 7 8 3 5 4 9 9 11

3. DRIE SOORTEN SPIEREN Spieren die automatisch werken zonder dat we erover nadenken • Spieren in het spijsverteringsstelsel • Spieren in het ademhalingsstelsel Spieren die we bewust gebruiken • • Armspieren Beenspieren Buikspieren gezichtsspieren Onze harstpier

4. DIT WEET IK AL • 16 • de hartspier • roze • huid • ons voedsel • sporten • spelen • werken

1. ONZE TANDEN https: //archive. org/details/Er. Was. Eens. . . Het. Leven 1986# snijtande n hoektande n kiezen

2. ONS SPIJSVERTERINGSSTELSEL • https: //www. schooltv. nl/video/de-spijsvertering-de-weg-die-het-voedsel-in-het-lichaamaflegt-van-mond-tot-einddarm/playlist/203/ • https: //archive. org/details/Er. Was. Eens. . . Het. Leven 1986# 1 1. mond 7 2. maag 3. dunne darm 4. endeldarm 6 2 5. dikke darm 5 6. lever 7. slokdarm 4 3

WELKE OMSCHRIJVING PAST? • maag • lever • mond • slokdarm • dunne darm • endeldarm • dikke darm

GEZOND LEVEN! • Oorzaak: Je eet te veel voedsel met suikers in. Dan krijgt je lichaam te veel energie. – Je wordt onrustig en te actief. – Op lange termijn verdik je. • Oorzaak: Je eet voedsel waarin verkeerde bacteriën zitten. – Je moet overgeven. – Je wordt ziek.

VIJF OP EEN RIJ Zintuig Lichaamsdeel Geprikkeld door Smaak Tong Eten proeven Tast Vingers, handen Een scherp voorwerp voelen Zicht Ogen Mooie kleuren zien Reuk Neus Een sterke geur ruiken Gehoor Oren Harde muziek horen

SMAKELIJK! • Ik proef… – zuur bv. citroen – zoet bv. snoep – bitter bv. pompelmoes, azijn – zout bv. zouten chips, vis • Umami: de vijfde smaak • https: //vtm. be/goedele-op-dinsdag/artikel/goedele-test-devijfde-smaak-umami

PROEVEN MET JE TONG 1. bitter 2. zuur 3. zout 4. zoet 1 2 3 4 2 3

HOE MOOI HET ZICHT! 6 1. De wimpers 1 2. Het oogwit 3. De iris 5 4. De pupil 5. Het ooglid (de oogleden) 6. De wenkbrauw 2 3 4

HET GEHOOR Decibel 10 d. B 30 d. B 50 d. B 70 d. B 90 d. B 110 d. B 140 d. B 170 d. B Voor je oren Net hoorbaar Erg stil Rustig Storend bij telefoneren Erg hinderlijk Extreem luid Pijngrens Blijvende gehoorschade Ik hoor Een vallend blad Zacht gefluister Regen Stofzuiger Schreeuwend praten Een rockconcert Een straalvliegtuig op 300 m Een schot van een geweer