FEN VE TEKNOLOJ DERS 5 SINIF 1 NTE

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5. SINIF 1. ÜNİTE 3. BÖLÜM VÜCUDUMUZDA BOŞALTIM 1 MUTLU ARSLAN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 3. SINIF 20120905007

2 Atık Maddeleri Vücudumuzdan Nasıl Atarız? Vücudumuzun her yerinde enerji üretilir. Enerji üretilirken atık maddeler oluşur. • Bunlardan karbondioksit ve su buharını akciğerler yoluyla soluk vererek dışarı atarız.

3 Atık Maddeleri Vücudumuzdan Nasıl Atarız? Sindirim sonucu oluşan katı atıklar ise bağırsaklar yoluyla anüsten dışarı atılır. Zararlı maddeler ve fazla su boşaltım organları (böbrek, idrar borusu, idrar kesesi ve idrar kanalı) ile dışarı atılır.

4 Boşaltımı Sağlayan Yapı Ve Organlar Nelerdir? Vücudumuzda boşaltımı sağlayan yapı ve organlar böbreklerimiz, idrar boruları, idrar kesesi ve idrar kanalıdır.

5 Böbrekler Boşaltım sistemimiz tıpkı bir arıtma tesisi gibi çalışır. Kanımızı atık maddelerden sürekli temizler. Fasulye biçiminde olan böbrekler, belimizin sağ ve sol tarafında olmak üzere iki adettir. Böbreklerin Yeri

6 Böbrekler Kanımız böbreklere ulaştığında, böbreklerimizde bulunan yapılar bir süzgeç gibi kanımızı süzer. Bu işlem sırasında kanımızda bulunan atık maddeler idrar dediğimiz sıvıyla dışarı atılır.

7 Böbrekler Vücudumuz için yararlı olan maddeler ise kanımızda dolaşmaya devam eder. Böbreklerimizde oluşan idrar, idrar boruları yoluyla idrar kesesine gelir. İdrar kesesinde birikir ve bir süre depolanır. Daha sonra ise idrar kanalı ile vücut dışına atılır.

8 Bilgi Dağarcığı Böbreklerimiz her 10 -20 dakikada bir vücudumuzdaki kanı süzer. Bu işlem günde 100 -150 defa tekrar edilir. Bir günde yaklaşık 500 litre kan böbreklerimiz tarafından süzülerek 1, 5 litre idrar üretilir.

9 Böbrekler Vücudumuzda boşaltımı sağlayan yapı ve organlar ile görevleri aşağıdaki gösterilmiştir.

10 Farklı Boşaltım Şekilleri Vücudumuzda yaşamsal faaliyetler sonucunda oluşan atık maddeler, yalnızca böbrekler tarafından uzaklaştırılamaz. Farklı atık maddeler, farklı organlar tarafından vücut dışına atılır. Atık maddeleri uzaklaştıran diğer organlarımız ise akciğerler ve deridir.

11 Farklı Boşaltım Şekilleri Akciğerlerimiz oluşan karbondioksitin ve fazla suyun uzaklaştırılmasında görevlidir. Terleme yoluyla vücut dışına fazla tuz ve suyun atılmasını derimiz sağlamaktadır. Ayrıca derimiz, deri solunumu yoluyla da atık gazların vücudumuzdan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.

12 Vücudumuzdaki farklı boşaltım şekillerinde görevli organlar. ATIK MADDELERİ UZAKLAŞTIRA N ORGANLAR

Neler Öğrendik? 13 Aşağıda boş bırakılan yerlerdeki yapı veya organın ismini yazalım. Böbrek ………… İdrar Borusu …. . . . . İdrar Kesesi …………. İdrar Kanalı ………….

14 Neler Öğrendik? Tabloda verilen görevleri hangi yapı ve organların gerçekleştirdiğini (+) işareti koyarak belirtelim. Görevi İdrarın oluşmasını sağlar. Fazla suyun ve tuzun atılmasını sağlar. Böbrek Deri + + Karbondioksiti ve suyu vücut dışına atar. Terlemenin gerçekleştiği yapıdır. Akciğer + +

15 Neler Öğrendik? Aşağıdaki ifadelerin kesiştiği yere (+) işareti koyalım. Böbrek İdrar borusu İdrarın biriktiği yapıdır. Kandaki atık maddelerin süzülmesini sağlar. İdrar kanalı + + İdrarın dışarı atılmasını sağlar. İdrarı böbreklerden idrar kesesine taşıyan kanaldır. İdrar kesesi + +

16 KAYNAKÇA http: //www. meb. gov. tr/2014 -2015 -egitim-ogretimyilinda-okutulacak-ilk-ve-orta-ogretim-derskitaplari/duyuru/7013 https: //www. google. com. tr/search? q=b%C 3%B 6 brek& espv=2&biw=994&bih=622&source=lnms&tbm=isch& sa=X&ei=AHu. BVISAPMjy. Us 2 rg. NAP&ved=0 CAYQ_A Uo. AQ#facrc=_&imgdii=_&imgrc=3 ax. Hme. O_R 84_RM %253 A%3 B 0 kjie 0 gea 2 USSM%3 Bhttp%253 A%252 Fwww. gidahareketi. org%252 FImages%252 FNe ws%252 Fbobrek. jpg%3 Bhttp%253 A%252 Fww w. gidahareketi. org%252 F-Bobrek-Hastaligindan. Korunma-Yollari-690 -haberi. aspx%3 B 400%3 B 275