D SRMES ERPSYON Prof Dr Emine EN TUN

DİŞ SÜRMESİ (ERÜPSİYON) Prof. Dr. Emine ŞEN TUNÇ

Diş sürmesi simetrik olarak oluşan, çok iyi zamanlanmış bir büyüme ve gelişim olayıdır.

1 - Dişler üç boyutta hareket ederler. 2 - Dişler farklı evrelerde, evreye özgü hızlarla sürerler 3 - Diş, erüpsiyonu tamamlandığında kalıtsal olan fonksiyonel pozisyonuna ulaşır.

DİŞ ERÜPSİYONUNUN SIRASI VE KRONOLOJİSİ

Süt dişlerinin ağızda görülmesi için 6 -4 kuralı Her 6 ayda bir 4 diş görülür • • • 6 ay: 4 diş (alt ve üst santraller) 12 ay: 8 diş (1. + alt ve üst lateraller) 18 ay: 12 diş (2. + alt ve üst 1. molarlar) 24 ay: 16 diş (3. + alt ve üst kaninler) 30 ay: 20 diş (4. + alt ve üst ikinci molarlar)

• Çocukların %90’ında süt dişlerinin sürmesi 1830 aylar arasında tamamlanır. • Şematik olarak her 6 ayda bir grup diş kök gelişimini tamamlar.

Daimi Dişler • Süt dişlerinin sürmesi tamamlandıktan sonra 3 -3. 5 yıllık pasif bir dönemi, 6 yaşında başlayan daimi dişlenme izler. Böylece çocukların süt, karışık ve daimi dişlenme dönemi olmak üzere 3 dişlenme döneminden geçtiği ortaya çıkmaktadır.

Daimi dişlerin gelişimi için ‘ 4 ler’ kuralı (3 rd molars hariç) • Doğumda 4 1. moların kalsifikasyonu başlar • 4 yaşında tüm dişlerin kron kalsifikasyonu başlar • 8 yaşında tüm kronlar tamamlanır • 12 yaşında tüm kronlar ağızda görülür • 16 yaşında kökler tamamlanır

Diş gelişiminde 6’lar kuralı • İntrauterin 6. haftada: diş gelişimi başlar • 6. ayda: ilk süt dişi ağızda görülür • 6 yaşında: ilk daimi diş ağızda görülür

SÜT DİŞİ SÜRMESİ KOMPLİKASYONLARI

Süt dişleri sürerken çocukta birtakım sorunlar olabilir. Bunlar yerel, bölgesel ve genel bozukluklardır. Sebep olarak: • 1 -Yerel nedenler: Dişin sürme sırasında dokular üzerine yaptığı mekanik baskı fizyolojik olarak kron çevresinde hiperemi meydana getirir. • 2 - Anatomik nedenler: Diş sürmesi sırasında dişlerin innervasyonundan sorumlu nervus trigeminusun uyarılması diğer sinirler üzerinde yansımalara yol açabilir. • 3 - Organik predispozanlar: Dengesiz beslenme veya bazı organik bozukluklar diş sürmesi sırasında vücut direncinin kırılması ile komplikasyonlara yol açabilir.

Erken Süt Dişi Sürme Nedenleri • • • Kalıtım Enfeksiyon. Endokrin bozukluklar • Natal ve neonatal dişler

Geç süt dişi sürme nedenleri • İlk süt dişi sürmesi 8 aydan 4 yaşa kadar gecikebilir. Kronolojik gecikmeye dişlerin sürme sırasındaki değişmeler de eşlik eder. Bu durumda daimi dişlerde de aynı durum gözlenir.

Geç Süt Dişi Sürmesinde Lokal nedenler Sürme kisti Ankiloz Hamilelikte alınan X ışınları

Geç Süt Dişi Sürmesinde Genel Nedenler • Kalıtım • Sendromlar: Ektodermal displazi, cleidocranial dizostozis, • D vitamini yetersizliği, • Hormonal bozukluklar, • Virütik hastalıklar, • Kronik enfeksiyonlar, • Erken doğum

Daimi Dişlerin Erken Sürme Nedenleri 1 - Kalıtıma bağlı olarak süt dişlerinin erken düşmesi sonucunda 2 - Enfeksiyon, osteomiyelit, kan hastalıkları gibi nedenlerle erken süt dişi kayıplarında 3 - Hormonal bozukluklarda (tiroid hiperfonksiyonu) 4 - Erken puberte vakalarında

Daimi Dişlerin Geç Sürme Nedenleri Genel Nedenler 1 - Kalıtım 2 - Sendromlar 3 - Vitamin eksiklikleri 4 - Hormonal bozukluklar Lokal Nedenler 1 - Süt dişi kök rezorpsiyonunda gecikmeler 2 - Erken süt dişi kaybı 3 - Sürme kistleri 4 - Sürnümere diş veya odontomalar 5 - Malpozisyonlar