ZJAWISKO DEPRESJI WRD MODZIEY Depresja statystyki 10 populacji

ZJAWISKO DEPRESJI WŚRÓD MŁODZIEŻY

Depresja - statystyki 10% populacji dorosłych 15% populacji po 65 r. ż. 40% populacji pacjentów szpitali i rezydentów domów opieki po 65 r. ż. Kobiety chorują 2 -krotnie częściej Ponad połowa chorych nie korzysta z pomocy lekarskiej

Depresja - określana jako choroba duszy - dotyka dziś wielu ludzi (nawet do kilku procent ogółu społeczeństwa), również tych bardzo młodych. Co drugi nastolatek ma stany depresyjne, nie widzi sensu nauki i jakiejkolwiek innej działalności, nie może się skoncentrować ani funkcjonować normalnie. . . Ma to niewątpliwie związek ze współczesnym wzrostem tempa życia i wszechobecną nerwowością. Młodzi ludzie narażeni są na stres wywołany problemami rodziców, rosnącymi oczekiwaniami co do wyników w nauce i presją społeczną by osiągnąć sukces.

Depresja Epizod depresyjny (ICD 10): „Obniżony nastrój, utrata zainteresowań i zdolności do radowania się, zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności” Zespół negatywnych przekonań nt. siebie, świata i przyszłości wyuczona bezradność

Depresja u dzieci – przyczyny: • utrata obojga lub jednego z rodziców, • utrata zainteresowania dzieckiem, • depresja lub inna choroba w rodzinie, • przeciążenie obowiązkami szkolnymi, • maltretowanie dziecka, • schorzenia somatyczne (cukrzyca, tarczyca, nowotwory), • podłoże rodzinne (genetyczne).

Depresja u dzieci – objawy: � drażliwość, � zahamowanie emocjonalne, znudzenie, � trudności w nauce, � unikanie kontaktów z rówieśnikami, � moczenie nocne, � lęki nocne, � objawy autoerotyczne, � napady płaczu, krzyku, � dolegliwości somatyczne (bóle głowy, brzucha, nudności, zaburzenia snu), � nadmierny lęk przed śmiercią, � zachowania ryzykowne.

Depresja młodzieńcza wg J. Bomba Jest to niespecyficzna reakcja rozwijającej się osobowości na niepowodzenia w zakresie próby uniezależnienia się od rodziców, samooceny, nawiązywania partnerskich związków z ludźmi. Rozwojowi tego zaburzenia sprzyja niestabilna sytuacja rodzinna i szkolna. Wiek młodzieńczy to okres zaburzeń hormonalnych (zmiana wyglądu), wyboru zawodu, ustalenia światopoglądu, stosunku do religii, rozwoju potrzeb seksualnych. Częstość występowania: 27 – 54% z tendencją wzrostową

Depresja młodzieżowa Nie należy oczekiwać, że nastolatek przyjdzie do swojego rodzica z informacją, że ma depresję. On sam nie wie, co się z nim dzieje. Otoczenie - rodzice, szkoła i przyjaciele - powinni zwracać uwagę na niepokojące objawy u młodego człowieka. Powszechnie się mówi o zniechęceniu, apatii, marazmie. Jednak najczęściej depresja u młodych ludzi objawia się wzmożonym buntem, który jest mylony z buntem okresu dorastania. To sposób nastolatka na zakomunikowanie społeczeństwu, że dzieje się coś niedobrego.

Depresja młodzieńcza – obraz kliniczny: � obniżenie nastroju o różnym nasileniu, u młodszych z odcieniem dysforii, � � podwyższony poziom lęku, � � zaburzenia w sferze poznawczej, � � uczucie nudy i niemożność przeżywania przyjemności, � � obniżenie poziomu aktywności (łatwe męczenie się, trudności w porannym wstawaniu), � � zaburzenia zachowania (łamanie norm, zakazów, eksperymenty ze środkami psychoaktywnymi, nadmierna aktywność seksualna), � � zachowania samobójcze, � dolegliwości somatyczne.

Depresja młodzieńcza bardzo często manifestuje się w postaci zakamuflowanej, nie prostej, np. poprzez: • zaburzenia łaknienia (w tym anoreksja, bulimia), • zaburzenia snu, • bóle głowy, bóle brzucha, • nadmierna męczliwość, • fobie ( np. fobia szkolna) • zachowania niszczycielskie.

Objawy depresji u dzieci i młodzieży Na poziomie wewnętrznym: • smutek, rozpacz, • poczucie beznadziejności, • pustka wewnętrzna, • lęk, niepokój, • niska samoocena, • niewiara we własne siły, brak poczucia sensu życia, • nuda, • brak wiary w przyszłość, • poczucie osamotnienia, • zagubienie, • słaba tolerancja na frustracje, • chwiejność emocji od euforii do rozpaczy, • gniew, złość

Na poziomie zachowania się: • bóle głowy, • zaburzenia łaknienia, • izolacja od otoczenia, • ciągłe zmęczenie, • niechęć do aktywności, • nie wywiązywanie się z obowiązków, • brak dbałości o wygląd, higienę, • brak zainteresowania otoczeniem, życiem, • roztargnienie, rozproszenie, • ucieczka do świata fantazji, Internetu, • odurzanie się alkoholem, narkotykami, lekami, • niepokój ruchowy, • złośliwość wobec otoczenia, • drażliwość, dysforia, napady wściekłości, • samookaleczanie się, • próby samobójcze, samobójstwa dokonane.

Według Klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD- 10 do typowych objawów depresji zalicza się: • obniżony nastrój, • utrata zainteresowań i przeżywania przyjemności, • zaburzenia apetytu i/ lub zmiana masy ciała min. 5% w ciągu miesiąca np. chudnięcie), • zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność), • pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe, • męczliwość, • niska samoocena i poczucie winy, • zaburzenia koncentracji uwagi, • myśli o śmierci i/ lub próby samobójcze.

Nietypowość symptomów depresyjnych u młodzieży skłoniła do wprowadzenia, paradoksalnego- z pozoru - określenia depresja bez depresji. Nie wszystkie w/w objawy muszą świadczyć o depresji. Nie wszystkie muszą więc niepokoić ponieważ w naturalnym rozwoju dziecka zdarzają się różne okresy jego aktywności i zachowania. Niektóre wiążą się z „burzą hormonów”, inne z przejściowymi problemami właściwymi do wieku np. młodzieńcza miłość. U dzieci, zwłaszcza w młodszym wieku szkolnym, często w obrazie depresji dominuje niepokój, a nie apatia, objawiający się rozdrażnieniem, rozproszeniem uwagi i nadmierną aktywnością bez przerw na

Do rozpoznania depresji trzeba stwierdzić obecność co najmniej 5 z podanych objawów, bez żadnej przyczyny somatycznej, przez okres nie krótszy niż 2 tygodnie. Do poradni i szpitali trafiają młodzi ludzie najczęściej z zaburzeniami adaptacyjnymi i zaburzeniami zachowania, fobiami oraz anoreksją i bulimią. Zaburzenia depresyjne leczy się farmakologicznie i psychologicznie. W leczeniu młodych osób niezbędne jest zaangażowanie całej rodziny, ich wsparcie i miłość, bo sama farmakologia jest niewystarczająca. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w 2020 roku depresja stanie się drugą najpoważniejszą przyczyną niepełnosprawności na świecie.

W jaki sposób pacjenci z depresją informują o swoich objawach? rozmawiają o objawach psychicznych i somatycznych 31% 69% rozmawiają tylko o objawach somatycznych N 1146 pacjentów z dużą depresją w opiece podstawowej Simon i in, N Engl J Med, 1999 16

. . . mam doła. . . nie mogę spać. . . nie mam sił. . . nie mam apetytu. . . boli mnie brzuch. . . jest mi ciągle jakoś tak źle. . .

• • …moje dziecko wiecznie narzeka…. . . nigdy mu nie dogodzi… …jest wiecznie nadąsany i niezadowolony… …Czego mu brakuje…? …ma wszystko , czego mu potrzeba…? … ja w jego wieku…. . nie chce rozmawiać, całe dnie przed komputerem…

Forum Młodzieżowe życia nastolatków 1) Ostatnio jest ze mną coś nie tak. Napiszę to po kolei (…)Jestem jakby to określić: mogę przebywać w samotności ( samotnik ? ). Może wynika to z mojej nieśmiałości. Ostatnio jestem przygnębiony, smutny ale tylko to w domu lub w drodze do jakiegoś miejsca ( np. ze szkoły do domu ). W szkole mam jakby 2 charaktery od zewnątrz nawet wesoły a od wewnątrz smutny/ tajemniczy. Zawsze byłem posłuszny rodzicom, nauczycielom. Idealne dziecko. Źle się uczę tzn. wykuje wszystko na sprawdzian a po tygodniu za wiele z tego nie pamiętam ( ok. 90% materiały wychodzi z głowy). Mam jakby to określić? Brak poczucia własnej wartości? Nieraz mówię: jestem głupi , tępy itp. Ale nauczyciele: Marcin jesteś zdolny, dostaniesz się do LO, a później na studia informatyczne ( Marcin, 16 lat) 2) Ja mam tak. . . wstaje rano dołek , idę do szkoły mam super humor , wracam do domu dołek. . . jak jestem w czyimś towarzystwie to jest Ok. Ale jak zostaję sama to mam kolosalnego Doła 3)Mają mnie za nic - w ich oczach jestem wiecznie obrażona, leniwa - tylko wymyślam. A ja już nie daję rady. Po prostu nie mogę. Cały czas chudnę - zjadam ledwo jeden posiłek dziennie, dzisiaj np. było to pół kromki chleba z masłem i kilka pierogów. . . Całe dnie przesypiam. Nie chcę wstawać - nie mam po co. Dzień spędzam z głową pod kołdrą, płacząc. W nocy nie mogę spać, kiedy zasnę, rano budzę się bardziej zmęczona. Boję się ludzi, wręcz panicznie. Przechodząc obok kogokolwiek odczuwam strach, paniczny lęk. Jestem sztuczna. Cały czas smutna, przygnębiona. nie umiem podjąć żadnej decyzji, ciągle zmieniam zdanie. Nie chcę tak żyć, ale co mam zrobić? Czuję, że wszystkich zawiodłam, mam do siebie wielki żal. Chciałabym uciec jak najdalej, ale nie mogę. Gdzie szukać pomocy, skoro wszyscy z mojego otoczenia mnie odrzucili. ( Paulina, 17 lat)

Reakcja na depresję współczucie, współbrzmienie emocjonalne, rady, wsparcie bezradność, poszukiwanie pomocy na zewnątrz obniżone poczucie własnej skuteczności, złość, agresja poczucie winy, izolacja (unikanie)

zagrożenia 50% samobójstw popełniają ludzie chorzy na depresję Ryzyko samobójstwa w depresji – 15% Ryzyko samobójstwa w roku, w którym wystąpił epizod depresyjny - 1%

Depresja maskowana Występuje u osób, u których w pojmowaniu siebie nie ma miejsca na bezradność, smutek, obniżoną sprawność i aktywność życiową. Niemożność odczuwania depresji zaburzenia rytmów biologicznych, bóle, zaburzenia zachowania

Zapobieganie depresji i wychodzenie z niej – depresja jest uleczalna i można jej zapobiegać: 1. Uznaj, że jesteś odpowiedzialny tak za swoją depresję jak i wyjście z niej. Twoja postawa, gniew i myślenie zależy od ciebie. 2. Obserwuj swoje myśli – wzmacniaj pozytywne myślenie. 3. Na bieżąco pozbywaj się gniewu (często wybaczaj, rozwiązuj problemy, nie chowaj urazy na później, rozmawiaj, wyrażaj uczucia). 4. Nie czyń sobie z depresji narzędzia, środka odwetu czy manipulacji. Może to być chęć zwrócenia na siebie uwagi, uczynienia innych tak samo nieszczęśliwymi. Cel zostaje osiągnięty, ale wszyscy czują się tylko gorzej. 5. Zbliż się do rodziny i przyjaciół – nie zaniedbuj relacji z rodzicami, rodzeństwem i przyjaciółmi. Rozmowy, wspólne rozwiązywanie problemów, otwartość, szczerość to potężny Środek antydepresyjny. 6. Unikaj przesadnego zajmowania się sobą. Wejście w siebie i refleksja to wspaniały instrument radzenia sobie z problemami emocjonalnymi, nad którymi nie wolno tracić kontroli. Zbyt długie zastanawianie się nad sobą prowadzi do krytycyzmu nierealnego mijającego się z obiektywizmem. 7

Wprowadź zmiany w swoim postępowaniu. Między myśleniem a postępowaniem zachodzi sprzężenie zwrotne. Twoje zachowanie wynika z tego jak się czujesz a samopoczucie z tego jak się zachowujesz. Podejmij świadomą decyzję przerwania tego kręgu jakimś miłym gestem, zachowaniem. 8. Zmień swój autodialog – myśl pozytywnie, autosugestia to klucz do sukcesu. Myślenie typu: zawsze coś popsuję prowadzi do tego, że tak się dzieje. 7.

9. Bądź asertywny – wyrażaj swoje uczucia i potrzeby, podejmuj dialog. 10. Zorganizuj sobie życie tak by dawało ci satysfakcję – sensowny rozkład dnia – czas na pracę, odpoczynek, relacje z ludźmi, czas dla siebie. 11. Zaakceptuj fakt, że jesteś tylko człowiekiem – każdy popełnia błędy, nie skupiaj się zbyt nad nimi i nie próbuj się za nie karać. 12. Naucz się śmiać – to naturalne lekarstwo, rozluźnia i stymuluje wydzielanie substancji mózgowych – endorfin, które wpływają na dalszą poprawę nastroju. Naucz się śmiać sam z siebie. Szukaj ludzi, w których towarzystwie jest ci wesoło. 13. Jeśli nie radzisz sobie sam ze sobą – skorzystaj z profesjonalnej pomocy psychologów czy psychoterapeutów. Te zasady można rozdać każdemu uczestnikowi zajęć. 5. Ćwiczenie – mój styl życia

� Dziękuję za uwagę Psycholog szkolny