Wykad Monograficzny Naturalne Zwizki Organiczne CZWARTEK 10 15

Wykład Monograficzny – Naturalne Związki Organiczne CZWARTEK 10. 15 W* CR Wykład monograficzny dr P. Janecki S 149 Dr inż. Hieronim Piotr Janecki http: //janecki. pr. radom. pl/polimery/415/mono 17. htm Animos labor nutrit – Praca karmi umysły Cyceron []. Marcus Tullius Cicero; 106– 43 p. n. e. ) – mówca, filozof i polityk rzymski,

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: oleje roślinne, woski, olejki eteryczne, żywice, balsamy, gumy i gumożywice, węglowodany, pektyny i śluzy, barwniki roślinne, garbniki, saponiny, kumaryny, kwasy organiczne – hydroksykwasy, enzymy, fitohormony, witaminy i sole mineralne. 2021 -06 -11 http: //gramzdrowia. pl/spis/dr-henryk-rozanski/ 2

• Literatura podstawowa: Literatura • Naturalne Związki Organiczne, Aleksander Kołodziejczyk; Wydanie: Warszawa, 3, 2017, • Chemia Życia Steven Rose, Sarah Bullock; Warszawa : Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1973, • Wybrane zagadnienia z metod poszukiwania i otrzymywania środków leczniczych red. Katarzyna Kieć-Kononowicz; wyd. UJ. , ISBN: 83 -233 -12885, rok: 2000, • Chemia Związków Naturalnych, Urszula Wrzeciono, Lucjusz Zaprutko; Wydawnictwo UM Poznań 2001, • Zarys Chemii Kosmetycznej, W. Kalinka; Volumed Wydawnictwo Wrocław 1999, • Chemia Leków i Kosmetyków, Hieronim Piotr Janecki* jako plik PDF na stronie autora • • • Literatura dodatkowa: R. W. Hay, Chemia bionieorganiczna, PWN, Warszawa 1990. S. J. Lippard, J. M. Berg, Podstawy chemii bionieorganicznej, PWN, Warszawa 1998. Indywidualność biochemiczna, R. J. Williams; PWRi. L 1969, Henryk Różański: Gram zdrowia - http: //gramzdrowia. pl/spis/dr-henryk-rozanski/. 2021 -06 -11 http: //gramzdrowia. pl/spis/dr-henryk-rozanski/ 3

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Uważam, że nie są potrzebne. Pomijam z tej opinii kosmetyki kolorowe, korekcyjne, które służą specjalnym celom. Ważna jest wówczas ich forma i wygoda w stosowaniu, co bez wyszukanych składników i technologii trudne jest do osiągnięcia. http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/4 2021 -06 -11

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Znaleźć masło zawierające rzeczywiście (wyłącznie –przypisek mój) tłuszcz mlekowy jest trudno, ale producentów masła jest mnóstwo. Znaleźć jogurt nie zawierający skrobi, gum, żelatyny – to obecnie spory problem. Ja tutaj nie mówię, że tragcantha, guma arabska, guar , skrobia kukurydziana lub ziemniaczana, czy mączka z chleba świętojańskiego to zagrożenie, te akurat nie, to są naturalne produkty. http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/5 2021 -06 -11

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Do natłuszczania i ochrony skóry wystarczą naturalne oleje i płynne woski roślinne, często zawierające w składzie prowitaminę A, witaminę E, F i fitosterole. Tran, olej z rekina są bogate dodatkowo w witaminę D i alkiloglicerole. Takie oleje roślinne można stosować w stanie naturalnym lub po zmieszaniu z bazą, np. euceryną, z tłuszczem masłosza, woskiem pszczelim. http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/6 2021 -06 -11

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Odpowiednio dobierając różnego rodzaju woski i oleje można sporządzać proste preparaty natłuszczające, ochronne i odżywcze dla skóry. Do takich kompozycji łatwo dodawać soki z roślin, ekstrakty wodnoalkoholowe z ziół, maceraty roślinne. Napary, soki, maceraty, odwary z różnych części roślin zastępują toniki. Nawilżają i oczyszczają, wpływają antyseptycznie i przeciwzapalnie, np. napar z mydlnicy, lukrecji, napar z bluszczu, odwar z mydłoki są bogate w oczyszczające saponiny. Toniki naturalne można sporządzać z octów ziołowych rozcieńczając je wodami zdrojowymi. Wody zdrojowe są doskonałe do nawilżania i odżywiania skóry w biopierwiastki; mogą wchodzić w skład kremów i emulsji. http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/7 2021 -06 -11

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Mając lanolinę, eucerynę, żółtko jaj, (olej rycynowy – przypisek mój), roztarte świeże migdały, roztarte nasiona jabłek, pigwy, kozieradki, nasiona lnu (rozcierać na papkę z wodą, w moździerzu) można otrzymać doskonałe emulsje stanowiące podstawę lotio i mleczek kosmetycznych. Tutaj też wystarczy pofantazjować, dodając wody uzdrowiskowe, napary z ziół, nalewki z roślin, przez co nadaje się im odpowiedni profil działania http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/8 2021 -06 -11

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Pozostaje jeszcze umyć się. Dobre są mydła naturalne, wykorzystujące saponiny roślinne lub zmydlone tłuszcze za pomocą ługu. Dowodzi to wszystko, że sztuczne kremy, serum po oczy, żele pod prysznic, balsamy nabite (wysoko przetworzoną) chemią* dają się łatwo zastąpić prostymi składnikami pochodzenia naturalnego. Wystarczy tylko zgłębiać wiedzę o tych darach natury i umiejętnie je spożytkować. http: //rozanski. li/1379/czy-kosmetyki-wysoko-przetworzone-sa-w-ogle-potrzebne/ 2021 -06 -11 9

Czy kosmetyki wysoko przetworzone są w ogóle potrzebne? • Dr Henryk Różański: Przed kupnem każdego preparatu do pielęgnacji i higieny skóry warto przeczytać jego skład chemiczny. Niepoważne jest płacenie za produkt, który działa szkodliwie na naszą skórę, a nawet cały organizm. Szczególnie istotne jest staranne dobieranie kosmetyków pielęgnacyjnych dla dzieci, kobiet ciężarnych i karmiących. Większość składników preparatów kosmetycznych przenika do krwi i wywiera działanie ogólne oraz wpływa na rozwój zarodka oraz płodu. Niektóre ze składników kosmetyków przenikają także do mleka. Pamiętajcie, że większość z tych składników wcieracie codziennie w skórę i włosy, wdychacie używając aerozole, z reguły trwa to do końca życia. 2021 -06 -11 http: //luskiewnik. strefa. pl/acne/toksyny. htm 10

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, • Glinki – • Biała glinka jest najbardziej łagodną ze wszystkich glinek, dlatego jest najlepsza dla skóry wrażliwej. Zalecana również dla skóry tłustej, ale może być także stosowana w przypadku skóry suchej. Ma wysoką zawartość wapnia, cynku, krzemu i magnezu. Pomaga leczyć wypryski i stany zapalne, zapobiegając tworzeniu się nowych. Stymuluje krążenie krwi, delikatnie złuszczając martwe komórki i oczyszczając skórę. Jest szeroko stosowana w kosmetykach, szczególnie do cery wrażliwej. 2021 -06 -11 11

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, Glinki – po prostu KAOLIN • Kaolin (glinka porcelanowa) – skała osadowa zawierająca w swym składzie głównie kaolinit, a także m. in. kwarc i mikę. Nazwa skały pochodzi od chińskiej góry Gaoling (chiń. : 高嶺; dosł. „Wysoka Góra”), miejsca wydobywania surowca[1]. • Powstaje na skutek wietrzenia skał magmowych, metamorficznych i osadowych. Jest „tłusty” w dotyku[2]. Barwa – biała, szara, żółtawa do brunatnej lub błękitnawa. • Stosowany jest w ceramice (dodawany przy produkcji dachówek), przemyśle chemicznym i papierniczym. Służy też do wytwarzania form odlewniczych w poligrafii fleksograficznej (typowa mieszanka to sproszkowany kaolin/gips/talk/dekstryna kasztanowa w proporcji 10/7/1/0, 5, rozrobiona wodą do uzyskania konsystencji miękkiej plasteliny i wysuszona w 130 °C). Bywa używany w laboratoriach chemicznych w celu zapewnienia równomiernego wrzenia roztworu. • W medycynie wykorzystywany jako środek przeciwbiegunkowy i podłoże do sporządzania maści[1]. • Drobno zmielony kaolin stosowany jest do oczyszczania wody, ścieków i klarowania napojów - w mikroporach na jego powierzchni następuje adsorpcja zanieczyszczeń[3]. 2021 -06 -11 https: //pl. wikipedia. org/wiki/Kaolin 12

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, • Glinki – • Biała glinka jest najbardziej łagodną ze wszystkich glinek, dlatego jest najlepsza dla skóry wrażliwej. Zalecana również dla skóry tłustej, ale może być także stosowana w przypadku skóry suchej. Ma wysoką zawartość wapnia, cynku, krzemu i magnezu. Pomaga leczyć wypryski i stany zapalne, zapobiegając tworzeniu się nowych. Stymuluje krążenie krwi, delikatnie złuszczając martwe komórki i oczyszczając skórę. Jest szeroko stosowana w kosmetykach, szczególnie do cery wrażliwej. 2021 -06 -11 13

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, glinka czerwona • Składniki mineralne: krzem, glin, żelazo, potas, magnez, miedź, kwarc, sód, tytan, kaolinit i inne mikroelementy i sole mineralne; • Wygląd: proszek o zabarwieniu czerwonym; • Gęstość nasypowa: około 0, 5 g na 1 ml (jedna łyżeczka 5 ml = 2, 5 g); • Rozpuszczalność: glinka nie rozpuszcza się w wodzie, dodajemy ją do fazy wodnej w której się zawiesza; 2021 -06 -11 http: //mela-beauty. blogspot. com/2014/03/glinka-czerwona-wasciwosci-i. html 14

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, glinka czerwona • Składniki mineralne: krzem, glin, żelazo, potas, magnez, miedź, kwarc, sód, tytan, kaolinit i inne mikroelementy i sole mineralne; • Wygląd: proszek o zabarwieniu czerwonym; • Gęstość nasypowa: około 0, 5 g na 1 ml (jedna łyżeczka 5 ml = 2, 5 g); • Rozpuszczalność: glinka nie rozpuszcza się w wodzie, dodajemy ją do fazy wodnej w której się zawiesza; 2021 -06 -11 http: //mela-beauty. blogspot. com/2014/03/glinka-czerwona-wasciwosci-i. html 15

Spis treści- co przyswajamy? • Proszek wsypuje się do garnuszka i rozrabia z mlekiem i cukrem. Ten proszek ma tendencję do niekontrolowanego rozpylania się po kuchni robiąc w trakcie przesypywania z pudełeczka takie samo charakterystyczne „pfff”, jak zrobiła glinka rozsypując się po łazience. Nic to, pozmiatałam glinkę, wsypałam do miseczki, dodałam wody. Ponieważ wody było za dużo, dosypałam jeszcze trochę glinki, tym razem już bez „pfff”. Na końcu dodałam kilka kropli oleju arganowego. Papka okazała się bardzo przyjemna w dotyku. Dzięki temu, że glinka jest sama w sobie tłusta oraz dzięki domieszce oleju roślinnego, miała przyjemny poślizg. Z wielką radością rozmazałam ją sobie po twarzy. • http: //kobieta. gazeta. pl/kobieta_ekstra/1, 155242, 15818709, Mrozace_kre w_w_zylach_przygody_z_czerwona_glinka_. html 2021 -06 -11 http: //mela-beauty. blogspot. com/2014/03/glinka-czerwona-wasciwosci-i. html 16

Spis treści- co przyswajamy? związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: Związki fenolowe to zróżnicowana grupa produktów wtórnych o często o niewyjaśnionej funkcji. Mają one pierścień aromatyczny, który zawiera grupę hydroksylową i inne podstawniki, takie jak grupa karboksylowa lub metoksylowa patrz mirystycyna [OCH 3]. Podstawniki te sprawiają iż związki fenolowe mają charakter polarny, ułatwiający rozpuszczalność w środowisku wodnym. Większość związków fenolowych pochodzi od fenyloalaniny oraz tyrozyny, które powstają z fosforanu erytrozy oraz kwasu fosfoenolopirogronowego, w wyniku reakcji szlaku kwasu szikimowego. lokalnie 2021 -06 -11 http: //gramzdrowia. pl/spis/dr-henryk-rozanski/ 17

Naturalne związki • Ze względu na strukturę szkieletu węgla, związki fenolowe można podzielić na trzy grupy • kwasy fenylokarboksylowe – pochodne kwasu benzoesowego, o szkielecie węglowym C 6 -C 1. kwas R 1 R 2 p-hydroksybenzoesowy H H Prokatechowy H OH Waniliowy OCH 3 H Siryngowy OCH 3 2021 -06 -11 18

Naturalne związki • kwasy fenylopropenowe – pochodne kwasu cynamonowego, o szkielecie węglowym C 6 -C 3, kwas R 1 R 2 O-kumarowy H H P-kumarowy H H Kawowy H OH Felurowy OCH 3 H Sinapowy OCH 3 2021 -06 -11 19

Naturalne związki • flawonoidy, o szkielecie węglowym C 6 -C 3 -C 6, do których zalicza się: • - flawony i flawonole, np. kwercetynę i rutynę; • - flawanony, np. hesperydynę i narynginę; • - flawany: katechiny, leuko – i proantocyjanidyny; • - antocyjany, cyjaninę i malwinę; • - chalkony, np. florydzynę; • - izoflawony i aurony http: //biotechnologia. pl/kosmetologia/oleje-stosowane-w-kosmetyce, 95 2021 -06 -11 20

Naturalne związki • Flawonoidy (związki flawonowe) – grupa organicznych związków chemicznych występujących w roślinach, spełniających funkcję barwników, przeciwutleniaczy i naturalnych insektycydów oraz fungicydów, chroniących przed atakiem ze strony owadów i grzybów. Większość z nich jest barwnikami zgromadzonymi w powierzchniowych warstwach tkanek roślinnych, nadając intensywny kolor i ograniczając szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 21

Naturalne związki • Wszystkie flawonoidy są oparte na szkielecie 2 fenylochromanu, przy czym większość typów flawonoidów (poza katechinami i antocyjanidynami) zawiera szkielet flawonu, z grupą ketonową w pozycji 4. Flawonoidy różnią się między sobą liczbą i rodzajem podstawników, przy czym różnice między związkami w poszczególnych klasach wynikają zazwyczaj z odmiennej budowy tylko jednego skrajnego pierścienia. Większość flawonoidów zawiera grupy hydroksylowe, z których jedna lub więcej jest zwykle połączona z cząsteczką cukru tworząc glikozydy. • Dotąd rozpoznano ponad 8000 różnych flawonoidów, a 500 z nich zostało lepiej poznanych. Ze względu na budowę chemiczną dzieli się na: https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 22

Naturalne związki • Działanie lecznicze niektórych ziół jest uwarunkowane obecnością w nich odpowiednich flawonoidów. Flawonoidy wykazują między innymi działanie: przeciwutleniające, uwarunkowane zdolnością hamowania aktywności lipooksygenaz i cyklooksygenaz oraz zdolnością chelatowania jonów metali przejściowych (np. żelaza), które uczestniczą w reakcjach prowadzących do wytwarzania reaktywnych form tlenu, przeciwzapalnie, dzięki możliwości hamowania kaskady przemian kwasu arachidonowego prowadzącej do powstawania prozapalnych prostaglandyn. Efekt przeciwzapalny obserwowany jest również na skutek hamowania przez flawonoidy syntezy histaminy, https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 23

Naturalne związki • Działanie lecznicze niektórych ziół jest uwarunkowane obecnością w nich odpowiednich flawonoidów. Flawonoidy wykazują między innymi działanie: uszczelniające naczynia krwionośne, poprzez hamowanie aktywności enzymów proteolitycznych (elastazy, hialuronidazy) co prowadzi do wzmocnienia tkanki łącznej w śródbłonku naczyń, zwiększenia ich elastyczności i uszczelnienia ścianek; takie działanie jest przyczyną obserwowanego efektu przeciwwysiękowego i przeciwobrzękowego, rozkurczowe (spazmolityczne), poprzez hamowanie fosfodiesterazy c. AMP, co powoduje rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych, moczopędne poprzez drażnienie kanalików nerkowych i utrudnianie resorpcji zwrotnej w nerkach. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 24

Naturalne związki • Ze względu na tak szerokie spektrum działania farmakologicznego, surowce zawierające flawonoidy stosuje się w leczeniu wielu schorzeń. Flawonoidy wchodzą między innymi w skład następujących roślin leczniczych: • o działaniu przeciwzapalnym: • jasnota biała • fiołek trójbarwny • arnika górska https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 25

Naturalne związki • Ze względu na tak szerokie spektrum działania farmakologicznego, surowce zawierające flawonoidy stosuje się w leczeniu wielu schorzeń. Flawonoidy wchodzą między innymi w skład następujących roślin leczniczych: • o działaniu moczopędnym: skrzyp polny • pietruszka zwyczajna • brzoza brodawkowata • nawłoć pospolita https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 26

Naturalne związki • Ze względu na tak szerokie spektrum działania farmakologicznego, surowce zawierające flawonoidy stosuje się w leczeniu wielu schorzeń. Flawonoidy wchodzą między innymi w skład następujących roślin leczniczych: • o działaniu wzmacniającym na naczynia krwionośne: • miłorząb japoński • ruta zwyczajna https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 27

Naturalne związki • Flawonoidy są związkami występującymi powszechnie w roślinach, dzięki czemu stanowią codzienny element diety przeciętnego człowieka (ok. 1 g/dzień). Występują m. in. w owocach (szczególnie owocach cytrusowych), warzywach (np. pomidory, papryka i brokuły), roślinach strączkowych (np. soi), herbacie, yerba mate i czerwonym winie. • Zawartość poszczególnych flawonoidów w warzywach czy owocach jest różna. Najbardziej popularnym i najlepiej poznanym flawonoidem jest kwercetyna i jej glikozydy. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Flawonoidy 2021 -06 -11 28

Naturalne związki - Kwercetyna • Kwercetyna (z łac. quercetum – las dębowy) – organiczny wielopierścieniowy związek aromatyczny pochodzenia roślinnego z grupy flawonoli mający zastosowanie w lecznictwie. Stosowany jest też do barwienia bawełny na kolory brązowoczerwone, pomarańczowe i oliwkowoczarne oraz w analizie chemicznej jako odczynnik. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Kwercetyna 2021 -06 -11 29

Naturalne związki - Kwercetyna • Kwercetyna znajduje zastosowanie w lecznictwie[2][4][5]. Jest składnikiem wielu preparatów stosowanych pomocniczo w leczeniu alergii różnego pochodzenia w połączeniu z solami wapnia. Wykazuje aktywność przeciwalergiczną i przeciwzapalną poprzez hamowanie enzymów uczestniczących w produkcji leukotrienów i prostaglandyn. Hamuje również uwalnianie histaminy. Może być też stosowana w celu zmniejszenia aktywności hialuronidazy. . https: //pl. wikipedia. org/wiki/Kwercetyna 2021 -06 -11 30

Naturalne związki - Kwercetyna • Kwercetyna (nr Q 4951) w katalogu produktów Sigma-Aldrich (Merck KGa. A). [dostęp 2013 -06 -17]. Stanisław Kohlmunzer: Farmakognozja. Podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: PZWL, 1998, s. 161 -163. ISBN 83 -200 -2230 -4. http: //rozanski. li/2395/antyoksydanty-w-ziolach/ Flawonoidy w serwisie Farmakognozja online Henryk Różański: Fitoterapia. [dostęp 31 sierpnia 2008]. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Kwercetyna 2021 -06 -11 31

Naturalne związki - Kwercetyna i inne http: //www. luskiewnik. pl/autoimmunologia/ Szczaw był stosowany szeroko w lecznictwie od starożytności, przez średniowiecze, renesans i w XIX wieku. Opisany przez Hippocrates’a, Lonicerus’a, Matthiolus’a i Bock’a. Zalecali szczaw przy zapaleniu dziąseł, przy bolesnym ząbkowaniu, wrzodach, zaburzeniach w wydzielaniu żółci i zaparciach. W medycynie ludowej szczaw był wykorzystywany jako środek przeciwko szkorbutowi, czerwonce, zastojom żółci, osłabieniu, anemii, blednicy młodych dziewcząt. https: //pl. wikipedia. org/wiki/Kwercetyna 2021 -06 -11 32

Spis treści- co przyswajamy? • • • • Naturalne surowce kosmetyczne, best Selery - co nam wypełnią pory D-PANTENOL (Prowitamina B 5) -60% KOENZYM Q 10 -80% KWAS HIALURONOWY 1% wielkocząsteczkowy OLEJ Z PESTEK MALIN MOCZNIK -60% LANOLINA 50% taniej! GLUKONOLAKTON -50% WYCIĄG Z ALOESU ZATĘŻONY 10 -KROTNIE Buteleczka farmaceutyczna 15 ml z krolomierzem KWAS LAKTOBIONOWY -50% NATURALNY KONSERWANT - GSB -80% taniej KWAS KOJOWY -60% 2021 -06 -11 33

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, best Selery - co nam wypełnią pory • olej z pestek malin • olej kokosowy • olej z orzecha laskowego • olej migdałowy • olej z kiełków pszenicy • Olej z pestek dyni • Olej z pestek winogron 2021 -06 -11 34

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: oleje roślinne, woski, olejki eteryczne, żywice, balsamy, gumy i gumożywice, węglowodany, pektyny i śluzy, barwniki roślinne, garbniki, saponiny, kumaryny, kwasy organiczne – hydroksykwasy, enzymy, fitohormony, witaminy i sole mineralne. 2021 -06 -11 35

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: oleje roślinne, woski, olejki eteryczne, żywice, balsamy, gumy i gumożywice, węglowodany, pektyny i śluzy, barwniki roślinne, garbniki, saponiny, kumaryny, kwasy organiczne – hydroksykwasy, enzymy, fitohormony, witaminy i sole mineralne. 2021 -06 -11 36

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: oleje roślinne, woski, olejki eteryczne, żywice, balsamy, gumy i gumożywice, węglowodany, pektyny i śluzy, barwniki roślinne, garbniki, saponiny, kumaryny, kwasy organiczne – hydroksykwasy, enzymy, fitohormony, witaminy i sole mineralne. 2021 -06 -11 37

Spis treści- co przyswajamy? • Naturalne surowce kosmetyczne, związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: oleje roślinne, woski, olejki eteryczne, żywice, balsamy, gumy i gumożywice, węglowodany, pektyny i śluzy, barwniki roślinne, garbniki, saponiny, kumaryny, kwasy organiczne – hydroksykwasy, enzymy, fitohormony, witaminy i sole mineralne. 2021 -06 -11 38

Co? Jak? Gdzie? Kiedy? 15 h Czwartek…. . 2021 -06 -11 39

Semestr letni 2021 -06 -11 40

Spis treści- co przyswajamy? 1 - Aminokwasy 2 - Peptydy 3 - Białka - Proteiny 4 – Związki wielkocząsteczkowe – węglowodany fermentacja 5 – Lipidy 2021 -06 -11 41

Spis treści - co przyswajamy? 6 - Alkaloidy 7 - Steroidy 8 – Kwasy nukleinowe 9 – Polifenole flawonidy 10 – Hormony owadów i roślin 2021 -06 -11 42

Spis treści - co przyswajamy? 11 – Terpenoidy i izoprenoidy 12 – Związki sygnałowe feromony 13 – Związki drobnocząsteczkowe Makrocząsteczki 14 – Chemia …. kosmetyczna 15 – Immunostymulatory - Genomika kosmetyczna 2021 -06 -11 43

Związki Organiczne • Wiele związków organicznych jest zbudowane z wielu (nawet setek tysięcy) powtarzających się jednostek określanych mianem monomerów. Gdy jednostek tych jest od dwóch do kilkudziesięciu, związki te nazywane są oligomerami, gdy jednostek jest więcej, mówi się o polimerach. 2021 -06 -11 44

Naturalne związki organiczne • Związki występujące naturalnie – to te, których źródłem są żywe organizmy lub ich szczątki. Związki te są syntezowane przez żywe organizmy lub pochodzą z ich rozkładu w środowisku naturalnym. Wiele z tych związków i ich mieszanin znalazło zastosowanie jako różnego rodzaju substancje użytkowe – od leków, przez materiały konstrukcyjne, po paliwa. 2021 -06 -11 45

Związki naturalne • Związki chemiczne, które nie występują w naturze, są czasami nazywane sztucznymi, zaś związki otrzymane na drodze syntezy, ale występujące również w naturze, bywają nazywane związkami identycznymi z naturalnymi. Wreszcie, istnieją także zmodyfikowane związki naturalne – tj. sztucznie otrzymane pochodne związków występujących w naturze. 2021 -06 -11 46

Podział na Naturalne - Nienaturalne • Podział ten komplikuje dodatkowo fakt opracowania biosyntezy wielu związków organicznych, które są na tyle złożone, że nie opłaca się ich otrzymywać na drodze syntezy tradycyjnej. Związki otrzymane w ten sposób pochodzą wprawdzie z organizmów żywych, ale są to organizmy celowo zmodyfikowane genetycznie i hodowane w celu masowej produkcji określonych substancji. W ten sposób można zarówno otrzymywać związki identyczne z naturalnymi, jak i sztuczne 2021 -06 -11 47

Związki naturalne • Istnieje kilka możliwości dokonania podziału związków organicznych. Jednym z nich jest podział na związki naturalne (występujące w przyrodzie) oraz syntetyczne otrzymane w Laboratorium. Innym jest wyróżnianie obecności heteroatomów takich jak tlen lub azot. Jednak najbardziej intuicyjnym i powszechnie stosowanym jest klasyfikacja oparta na występowaniu w danej cząsteczce grup funkcyjnych, które mają decydujący wpływ na właściwości związku []. Do związków jednofunkcyjnych zalicza się substancje, których cząsteczki posiadają tylko jeden typ grup funkcyjnych. • Są to tzw. pochodne naturalne… Streptomycyna; neomycyna; gentamycyna; sisomycyna; Kanamycyna; Tobramycyna; Wankomycyna; • http: //pl. wikipedia. org/wiki/Zwi%C 4%85 zki_organiczne, 2021 -06 -11 48

Związki naturalne • I Tak -Alkohole zawierają grupę hydroksylową OH, kwasy posiadają grupę karboksylową - COOH, aminy grupę aminową-NH 2. Związki zawierające więcej niż jeden typ grup funkcyjnych nazywa się wielofunkcyjnymi. Przykładem mogą być aminokwasy posiadające grupę aminową oraz grupę karboksylową aminokwas H 2 NCOOH Glicyna patrz Rysunek ** Najprostszy aminokwas – Glicyna. Przykładem związków naturalnych mogą być naturalne amino glikozydy, które opisano w dziale 21. 14 antybiotyki • Są to tzw. pochodne naturalne… Streptomycyna; neomycyna; gentamycyna; sisomycyna; Kanamycyna; Tobramycyna; Wankomycyna; • http: //pl. wikipedia. org/wiki/Zwi%C 4%85 zki_organiczne, http: //chem. pg. edu. pl/documents/175361/29932611/03_biomakromolekuly. pdf 2021 -06 -11 Chemia Leków i Kosmetyków Hieronim Piotr Janecki – 11. 10 Antybiotyki 49

Skład chemiczny Ciała Ludzkiego Chemische Zusammensetzung des menschlichen Körpers - Elementverteilung 56, 1 28 9, 3 2 1, 5 1 1 0, 25 0, 2 - Anteil an Zahl der Atome 25, 5 9, 5 63 1, 4 0, 31 0, 06 0, 05 0, 23 in % in % in % - 0, 01 in % Anteil am Gewicht Sauerstoff (O) Kohlenstoff (C) Wasserstoff (H) Stickstoff (N) Calcium (Ca) Chlor (Cl) Phosphor (P) Kalium (K) Schwefel (S) Natrium (Na) Magnesium (Mg) 2021 -06 -11 50

Średniej wielkości człowiek wagi 75 kg zawiera Die Elemente in Stoffen zusammengefasst ergibt für eine 75 kg schwere Person ca. : Wasser (H 2 O) 69, 00% 51, 75 kg Eiweiss (C, O, H, N, S) 15, 00% 11, 25 kg Fett (C, O, H) 10, 00% 7, 50 kg Mineralstoffe (Na, K, Ca, Mg, S, P, Cl, J, Fe) 5, 00% 3, 75 kg Vitamine 0, 40% 0, 30 kg Kohlenhydrate (C, O, H) 0, 60% 0, 45 kg Gesamt 100, 00% 75, 00 kg 2021 -06 -11 51

http: //www. rodiehr. de/d_03_grundstoffe_im_koerper. htm • Składniki ciała człowieka – ilustracja 2021 -06 -11 52

https: //pl. wikipedia. org/wiki/Cia%C 5%82 o_ludzkie • Ciało ludzkie – w szeroko pojętych naukach biologicznych jest synonimem organizmu ludzkiego. W antropologii filozoficznej i w wielu religiach jest ono drugim, obok duszy, elementem tworzącym człowieka jako osobę. Ciało ludzkie przed narodzinami, od 8 tygodnia ciąży do porodu, określane jest mianem płodu. 2021 -06 -11 53

https: //pl. wikipedia. org/wiki/Cia%C 5%82 o_ludzkie • Ciało ludzkie. 2021 -06 -11 https: //www. youtube. com/watch? v=q. Hi 9 Vpc. NR 1 Q 54

https: //pl. wikipedia. org/wiki/Cia%C 5%82 o_ludzkie • Biochemiczny skład ciała • Z chemicznego punktu widzenia ciało ludzkie składa się z: • wody – ok. 60% (u noworodka nawet do 75%), • składników organicznych, czyli zbudowanych na bazie węgla: lipidów (tłuszczowców), białek, węglowodanów i kwasów nukleinowych, • składników nieorganicznych, zwanych też składnikami mineralnymi. 2021 -06 -11 55

www. rey. edu. pl/swierk/4%20 Sklad%20 chemiczny%20 ciala%20 ludzkiego. doc Symbol Milionowe Pierwiast chemiczn części w 1% ek y wagi ciała Chrom Ruten Tal Cyrkon Molibden Kobalt Beryl Złoto Srebro Lit Bizmut Wanad Uran Cez Gal Rad 2021 -06 -11 Cr Ru Tl Zr Mo Co Be Au Ag Li Bi V U Cs Ga Ra 8, 6 7 4, 3 3 1, 4 1, 3 0, 43 0, 14 0, 08 0, 014 0, 003 1, 4 E-07 Masa [ mg ] 6 6 5 3 2 1 1 0, 9 0, 3 0, 1 0, 02 0, 01 0, 002 1 E-07 https: //pl. wikipedia. org/wiki/Cia%C 5%82 o_ludzkie#/media/File: Human_Body. jpg 56

http: //nowadebata. pl/2012/01/19/nowe-badania-diety-polakow-solidna-robota-czy-zwyklafuszerka/ „PONS Study” (Polish-Norwegian Study) - Polsko-Norweski Fundusz Badań Naukowych. 2021 -06 -11 http: //www. projectpons. pl/pl_pages. html, 3, 1, opis-projektu-pons 57

• • • Literatura Naturalne Związki Organiczne, Aleksander Kołodziejczyk; Nowa Chemia, Pierre Laszlo; Chemia Życia Steven Rose, Sarah Bullock; Wybrane zagadnienia z metod poszukiwania i otrzymywania środków leczniczych, Katarzyna Kieć-Kononowicz; Chemia Związków Naturalnych, Urszula Wrzeciono, Lucjusz Zaprutko; Organische Chemie, Latscha Klein; Chemia Kosmetyczna, Kalinka; Chemia Leków i Kosmetyków, Hieronim Piotr Janecki* Chemia bionieorganicza R. W. Hay Indywidualność biochemiczna, R. J. Williams 2021 -06 -11 https: //pl. wikipedia. org/wiki/Chemia_bionieorganiczna 58

http: //chem. pg. edu. pl/katedra-technologiilekow-i-biochemii/chemia-zwiazkownaturalnych-ii • http: //chem. pg. edu. pl/documents/175361/299326 11/03_biomakromolekuly. pdf • http: //chem. pg. edu. pl/documents/175361/299326 11/07_alkaloidy. pdf • http: //chem. pg. edu. pl/documents/175361/299326 11/08_makrolidy_polienowe. pdf • http: //chem. pg. edu. pl/documents/175361/299326 11/01_02_wprowadzenie_metody_badawcze. pdf 2021 -06 -11 59

Zasada zaliczenia przedmiotu 1 - Sprawdzian rozbójniczy na ostatnim wykładzie – test wyboru (a, b, c, d) z treści wykładu 2 - Student opracowuje esej na wybrany temat będący rozszerzeniem omawianego na wykładzie zagadnienia; opracowany w edytorze pisma, wzory chemiczne wklejone ze szkicownika chemicznego, ewentualne obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym oddaje do dnia 24 maj 2017 • Adres do korespondencji z Wykładowcą piotr. janeckiwytnijto@uthrad. pl (wytnijto=wstawka antyspamowa) 2021 -06 -11 60