Witaminy Skadniki regulujce przemiany zachodzce we wszystkich komrkach

Witaminy Składniki regulujące przemiany zachodzące we wszystkich komórkach

Witaminy są to organiczne związki, które są niezbędne dla normalnego przebiegu szeregu procesów metabolicznych w organizmie człowieka. Funkcje witamin obejmują również przemianę tłuszczów i węglowodanów, w energię, prawidłowe działanie wielu enzymów (jako tak zwane koenzymy, czyli substancje pomagające enzymom, jako koenzymy są przenośnikami elektronów, atomów lub grup chemicznych podczas reakcji biochemicznych, które właśnie polegają na wymianie tych elementów), współudział w procesie odnowy uszkodzonych tkanek, tworzenie hormonów, przeciwciał, krwinek, budowa materiału genetycznego itd. Witaminy nie są natomiast źródłem energii i materiałem budulcowym. Zdecydowana większość witamin nie może być syntetyzowana przez nasze organizmy, dlatego też muszą być dostarczane z pożywieniem. Istnieją tzw. prowitaminy, które po spożyciu mogą być przez organizm człowieka przetwarzane na witaminy. Istnieją również tzw. antywitaminy (np. awidyna w białku jajek) - czyli związki chemiczne podobne do witamin pod względem składu i budowy, mogące wchodzić w połączenia, za pośrednictwem, których witaminy spełniają swoją rolę w organizmie, ale niezdolne do wykonywania tej roli.

Witamina A( Retinol) Funkcje: • wzrost i ogólny rozwój organizmu, • tworzenie kości, • produkcja hormonów, • widzenie (także nocne), • prawidłowy rozwój i funkcjonowanie skóry, • ochrona przed nowotworami i chorobami serca (przeciwutleniacz). Skutki niedoboru: • • • niedowidzenie o zmroku ( tzw. kurza ślepota) zmiany nabłonka skóry rogowacenie skóry łuszczenie skóry kseroftalamia - wysychanie spojówek i rogówek • kruche, wolno rosnące paznokcie • brak apetytu • zahamowanie wzrostu

Zapotrzebowanie (mikrogramów na dobę µm/h) Ø Dzieci 1 -3 lat- 400 µm/h 4 -6 lat- 500 µm/h 7 -9 lat- 700 µm/h Ø Chłopcy 10 -20 lat- 1000 µm/h Ø Dziewczynki 10 -20 lat- 800 µm/h Mężczyźni- 1000 µm/h Kobiety ogólnie- 800 µm/h II połowo ciąży- 1000 µm/h • podczas pierwszych 6 miesięcy laktacji- 1300 µm/h • od 6 do 12 miesiąca laktacji 1200 µm/h Ø Ø • •

Źródła pokarmowe

Witamina B 1 ( Tiamina) Funkcje: • • • utlenianie węglowodanów prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, mieśni, serca produkcja krwinek czerwonych wspomaga proces wzrostu poprawia sprawność umysłową Skutki niedoboru: • • • choroba beri-beri zapalenie nerwów zawroty głowy i oczopląs zmęczenie zaburzenia pamięci i koncentracji

Źródła pokarmowe

Witamina B 2 (ryboflawina) Funkcje: Skutki niedoboru: • • produkcja związków wysokoenergetycznych, właściwe funkcjonowanie skóry i błon śluzowych przemiany białek i węglowodanów poprawia wzrok; współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych; • • pękanie skóry warg, kącików ust łojotokowe zapalenie skóry zahamowanie wzrostu u dzieci zawroty głowy i brak koncentracji zaburzenia oddychania bezsenność łzawienie

Źródła pokarmowe

Witamina PP (kwas nikotynowy) Funkcje: Skutki niedoboru: • procesy utleniania i redukcji w organizmie • regulacja poziomu cukru we krwi (produkcja związków energetycznych) • regulacja przepływu krwi w naczyniach krwionośnych • regulacja poziomu cholesterolu • pelagra (biegunki, objawy skórne) • uszkodzenie układu nerwowego • agresywne zachowanie • bezsenność • owrzodzenie warg • przebarwienia (plamy) na skórze

Źródła pokarmowe

Witamina B 12 (kobalamina) Funkcje: • tworzenie czerwonych komórek krwi • tworzenie materiału genetycznego (synteza DNA i RNA) • prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego • ma działanie moczopędne; • osłabia nocne kurcze mięśni i drętwienie Skutki niedoboru: • niedokrwistość złośliwa

Źródła pokarmowe

Witamina C (kwas askorbinowy) Funkcje: • zmniejszanie szkodliwego działania chemicznych procesów utleniających tzw. przeciwutleniacz • produkcja kolagenu i podstawowych białek w całym organizmie (kości, chrząstki, ścięgna, więzadła). • zwiększanie wydajności układu odpornościowego. • przyspieszanie gojenia ran Skutki niedoboru: • szkorbut (zapalenie jamy ustnej, wypadanie zębów) • zmniejszenie odporności na infekcje • bóle mięśniowe • zmęczenie • apatia • brak apetytu • możliwości powstawania mikrowylewów w różnych narządach

Źródła pokarmowe

Witamina D (kalcyferol) Funkcje: • przemiany wapnia i fosforanów • właściwa mineralizacja kości • wpływa korzystnie na system nerwowy i na skurcze mięśni serca; • reguluje wydzielanie insuliny; • zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry; • decyduje o dobrym stanie kostek ucha wewnętrznego; • wpływa korzystnie na komórki szpiku kostnego produkujące komórki obronne Skutki niedoboru: • Krzywica u dzieci • Niedostateczna mineralizacja kości • osteomalacja • osteoporoza • stany zapalne skóry • osłabienie i wypadanie zębów • spadek masy ciała • zmniejszenie odporności na zaziębienia.

Źródła pokarmowe

Witamina K (filochinon) Funkcje: • regulacja procesów krzepnięcia krwi i zapobieganie krwawieniom. • utrzymywanie prawidłowej struktury kości i gojenie złamań • odgrywa rolę w gospodarce wapniowej i mineralizacji tkanek • prawdopodobnie hamuje rozwój nowotworów Skutki niedoboru: • słaba krzepliwość krwikrwawienia • trudności w mineralizacji kości • zapalenie jelita • biegunki

Źródła pokarmowe

Koniec Autor