W 7 Operacje kryzysowe wsparcia wymuszania i utrzymania

W 7 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU Współczesne operacje pokojowe prof. Ing. Michal Pružinský, CSc. 1

W 7 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU Trešč • WSTEP 1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem 2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE 3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • PODSUMOWANIE 3 2

W 7 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU WSTEP • Unia Europejska prowadzi operacje w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBi. O). Są to zarówno operacje wojskowe, jak i misje cywilne. Ich zakres geograficzny obejmuje Bałkany, Kaukaz, Bliski Wschód, liczne państwa afrykańskie, Afganistan. • UE prowadzi swoje operacje/misje autonomicznie lub we współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi. 3

W 7 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU WSTEP • Traktat o Unii Europejskiej wskazuje w art. 42, że UE może realizować misje utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom oraz z zakresu wzmacniania międzynarodowego bezpieczeństwa, zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych. 4

W 7 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU WSTEP • Katalog możliwych misji (wyszczególniony w art. 43 TUE) obejmuje: – wspólne działania rozbrojeniowe, misje humanitarne i ratunkowe, misje wojskowego doradztwa i wsparcia, misje zapobiegania konfliktom i utrzymywania pokoju, misje zbrojne służące zarządzaniu kryzysowemu, w tym misje przywracania pokoju i operacje stabilizacji sytuacji po zakończeniu konfliktów. Wszystkie ww. misje mogą przyczyniać się do walki z terroryzmem, w tym poprzez wspieranie państw trzecich w zwalczaniu terroryzmu na ich terytoriach. ” 5

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Geneza wspólnego bezpieczeństwa • Plany współpracy na polu bezpieczeństwa pojawiły się wśród państw Wspólnot Europejskich już w latach 60 -tych ubiegłego wieku. W październiku 1970 roku państwa członkowskie podjęły decyzję o koordynowaniu działań polityki zagranicznej w ramach nowopowstałej Europejskiej Współpracy Politycznej. Kwestie militarne i obronności zostawały w kolejnych latach funkcjonowania EWP stopniowo dodawane w skład jej kompetencji. 6

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Geneza wspólnego bezpieczeństwa • Jednak w dalszym ciągu EWP było bardziej forum wymiany poglądów niż rzeczywistym prowadzeniem wspólnej polityki zagranicznej, gdyż nieczęsto udawało się państwom członkowskim znaleźć wspólne stanowisko w jakiejś sprawie. • Sytuacja zmieniła się po zakończeniu Zimnej Wojny i rozpadzie ZSRR w 1991 roku, gdy w obliczu zmieniającej się sytuacji geopolitycznej Wspólnoty Europejskie musiały znaleźć nowe możliwości zapewnienia bezpieczeństwa w regionie. 7

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Geneza wspólnego bezpieczeństwa • Wyrazem tych starań było ustanowienie w Traktacie o Unii Europejskiej z lutego 1992 roku, Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Zgodnie jednak z traktatem z Maastricht sprawy wojskowe i obronne nadal pozostawały w kompetencjach Unii Zachodnioeuropejskiej, która uzyskała dzięki temu status komponentu obronnego Unii Europejskiej. 8

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Geneza wspólnego bezpieczeństwa • W traktacie amsterdamskim z 1997 roku znalazł się zapis, który mówi o możliwości przeprowadzania przez UZE z ramienia Unii Europejskiej tzw. misji petersberskich, czyli operacji mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa w zagrożonych regionach. Kolejne zmiany traktatowe wprowadzały dalsze rozszerzenia możliwości przeprowadzania różnorakich misji pokojowych. Zmieniał się także podmiot mający uprawnienia do ich realizacji. 9

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Geneza wspólnego bezpieczeństwa • Początkowo była to UZE, następnie od 1994 roku do współpracy w tej dziedzinie dopuszczono także partnerów stowarzyszonych Unii Europejskiej, a w dalszym etapie rozwoju w obszarze misji pokojowych od 1997 roku do wspólnych działań przyłączyły się także państwa współpracujące w dziedzinie obronności z UZE takie jak: Algieria, Egipt, Izrael, Maroko, Mauretania oraz Tunezja. 10

1 Widok na zaangażowanie UE w walce z obecnym kryzysem Europejska Służba Działań Zewnętrznych 11

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Istotną zmianą na polu operacji pokojowych UE było ustanowienie komponentu Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, którym została Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony, czego konsekwencją było przejęcie przez nowopowstałą instytucję od UZE części kompetencji w dziedzinie obronności. W efekcie tych zmian od połowy 2001 roku prawo do prowadzenia misji pokojowych w ramach EPBi. O ma wyłącznie Unia Europejska. 12

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Kolejnym porozumieniem mającym kluczowe znaczenie dla kwestii obronności UE był traktat lizboński z 2007 roku, który wszedł w życie w roku 2009. Dokument ten wprowadził pojęcie Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBi. O), Ponadto, traktat poprzez nowe instytucje, takie jak: Wysoki Przedstawiciel ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Europejska Służba Działań Zewnętrznych, podkreślił znaczenie polityki bezpieczeństwa w Unii Europejskiej. 13

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Unia Europejska od 2003 roku przeprowadza poza swoim terytorium operacje wojskowe i cywilne, będące elementem europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony (EPBi. O). Zakres operacji, które Unia Europejska może realizować w ramach EPBi. O jest określony szeroko. • Traktat o Unii Europejskiej stanowi w art. 17 ust. 2, że Unia może przeprowadzać misje humanitarne i ratunkowe, misje utrzymania pokoju oraz misje zbrojne zarządzania kryzysowego, w tym przywracania pokoju (tzw. misje petersberskie). 14

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy zakłada w art. III-210 rozszerzenie tego katalogu o działania rozbrojeniowe, misje doradztwa wojskowego i wsparcia, misje zapobiegania konfliktom i misje zbrojne służące stabilizowaniu sytuacji po konfliktach. • Określono, że operacje UE mogą służyć walce z terroryzmem, także wspieraniu państw trzecich w zwalczaniu terroryzmu na ich terytoriach. 15

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Zdolność prowadzenia misji pokojowych UE uzyskała poprzez wcielenie do swoich struktur Unii Zachodnioeuropejskiej (UZE). • Budowa komponentu obronnego w ramach UE skutkowała przejęciem z czasem większości funkcji, sił i środków niezbędnych do samodzielnego prowadzenia operacji antykryzysowych. • Potwierdziły to ustalenia poczynione podczas spotkań Rady Europejskiej w Kolonii i w Helsinkach w 1999 roku. 16

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Zgodnie z postanowieniami przyjętymi podczas szczytu UE w Amsterdamie w 1997 r. , UZE służy Unii do prowadzenia misji humanitarno – ratowniczych, operacji utrzymywania oraz wymuszania pokoju. • Podstawy kształtowania działalności UZE w tym zakresie określone zostały w Deklaracji z Petersbergu, przyjętej na spotkaniu Rady Ministrów UZE 19 czerwca 1992 r. , w której UZE (modyfikując postanowienia Traktatu Brukselskiego) rozszerzyła zakres zadań stojących przed organizacją i, podobnie jak NATO, dopuściła prowadzenie akcji poza 17 terytorium państw członkowskich.

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Za obszar szczególnego zainteresowania UZE, obok Europy, uznano Afrykę, choć oficjalnie ograniczono regionu zainteresowania. • Udział UZE w powstrzymywaniu poważnych i masowych naruszeń praw człowieka był niewielki, ponieważ organizacja skupiała się na prowadzeniu misji humanitarnych i ewakuacji ludności. Pierwszą poważną akcją z zakresu ochrony ludności cywilnej, przeprowadzoną przez UZE wspólnie z innymi organizacjami, była udana misja stabilizacyjna w Albanii, szczególnie pożądana wiosną 1999 r. , w czasie napływu do Albanii uchodźców z Kosowa. 18

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • UE rozwinęła zdolność prowadzenia operacji zbrojnych wypracowaną w ramach UZE. Mimo, że zgodnie z postanowieniami z czerwca 1996 r. – podjętymi na berlińskim oraz brukselskim spotkaniach ministrów spraw zagranicznych i obrony państw NATO – europejska zdolność działania miała być budowana wewnątrz NATO. 19

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Przywódcy państw na spotkaniu Rady Europejskiej w Kolonii w czerwcu 1999 r. stwierdzili, że: „Unia musi mieć zdolność do podejmowania autonomicznych działań, wspieranych przez wiarygodne siły zbrojne, musi mieć środki pozwalające na ich wykorzystanie oraz być gotowa do ich uruchomienia, aby móc reagować na kryzysy międzynarodowe niezależnie od działań NATO”. 20

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Konsekwencją takiego podejścia była decyzja podjęta na spotkaniu Rady Europejskiej w Helsinkach w grudniu 1999 r. o utworzeniu do 2003 r. europejskiego korpusu sił szybkiego reagowania w sile 60 tys. żołnierzy, gotowego do rozmieszczenia w ciągu sześćdziesięciu dni. UE zakłada utworzenie 15 tzw. Grup Bojowych funkcjonujących jako element Europejskich Sił Szybkiego Reagowania. Każda z nich ma liczyć 1500 żołnierzy. • Czas prowadzenia misji ma wynosić co najmniej 30 dni. W ramach EPBi. O Unia przeprowadziła szereg 21 misji.

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • W wyniku trwających kilkadziesiąt lat procesów instytucjonalizacji obecnie Unia Europejska ma prawo do przeprowadzania misji pokojowych o różnym charakterze, takich jak: – misje humanitarne i ratunkowe, – misje utrzymania pokoju, – misje zbrojne zarządzania kryzysowego, – misje przywracania pokoju, 22

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE – działania rozbrojeniowe, – misje doradztwa wojskowego i wsparcia, – misje zapobiegania konfliktom, – misje zbrojne służące stabilizowaniu sytuacji po konfliktach, – dodatkową kwestią jest możliwość prowadzenia przez UE działań mających na celu zwalczanie terroryzmu. 23

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Jako, że Unia Europejska nie posiada własnej armii, cele związane z WPBi. O wykonywane są przez siły wojskowe państw członkowskich, działające wspólnie pod egidą UE. Natomiast od 2007 roku powstały dwie grupy bojowe sił szybkiego reagowania, w skład których wchodzą dwie grupy żołnierzy państw członkowskich liczące – każda po 1500 wojskowych, które są w stanie jednocześnie przeprowadzić akcje militarne wymagające natychmiastowej interwencji. 24

2 Istotne zmiany na polu operacji pokojowych UE • Od roku 2003 połączone siły armii państw członkowskich UE brały udział w ponad 30 misjach pokojowych na trzech kontynentach. Polska jako państwo członkowskie bierze aktywny udział w tym obszarze działalności UE. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Polski podaje na swojej stronie internetowej wykaz operacji pokojowych UE, zaznaczając, w które zaangażowane były polskie siły zbrojne. Do misji pokojowych, w których Polska brała aktywny udział należały takie misje jak: 25

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU Operacje i Misje UE • EUAM Ukraine • EUBAM Libia • EUBAM Moldova/Ukraine • EUBAM Rafah • EUCAP Nestor • EUCAP SAHEL/Mali • EUCAP SAHEL/Niger • EUFOR ALTHEA 26

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • • • EULEX Kosovo EUMAMA RCA EUMM Gruzja EUNAVFOR ATALANTA Somalia EUNAVFOR MED Sophia EUPOL Afghanistan EUPOL COPPS EUSEC RD CONGO EUTM Mali EUTM Somalia 27

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUAM Ukraine (EU Advisory Mission for Civilian Security Sector Reform Ukraine) • Misja została ustanowiona decyzją Rady podjętą w dniu 22 lipca 2014. W lipcu 2015 r. EUAM osiągnęła pełną zdolność operacyjną (FOC). Od lipca 2014 r. szefem misji jest Kálmán MIZSEI (HUN). W misji pracuje obecnie ponad 90 ekspertów międzynarodowych oraz ok. 70 pracowników lokalnych. 28

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUAM Ukraine (EU Advisory Mission for Civilian Security Sector Reform Ukraine) • Kluczowe programy, wypracowywane i wdrażane z udziałem EUAM, obejmują wsparcie administracji ukraińskiej: • w planowaniu i realizacji reformy cywilnego sektora bezpieczeństwa (policji, gwardii narodowej, służby więziennictwa), w zwiększaniu dostępu obywateli do wymiaru sprawiedliwości (reforma prokuratury i wymiaru sądownictwa) oraz w zwalczaniu korupcji. Misja realizuje swoje zadania poprzez doradztwo strategiczne oraz monitorowanie procesów reform. • Obecnie, Polska w zespole misji ma jednego przedstawiciela. 29

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Moldova/Ukraine (EU Border Assistance Mission to Moldova and Ukraine) • Jest to jedyna misja UE nie realizowana w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Została ustanowiona przez Komisję Europejską na wspólną prośbę prezydentów Mołdawii i Ukrainy. Rozpoczęła działalność 30 listopada 2005. Obecny mandat misji obowiązuje do 30 listopada 2015. EUBAM liczy ponad 200 osób personelu. Misją kieruje aktualnie Amb. Andrew Tesoriere (Wielka Brytania). 30

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM ma charakter techniczno-doradczy, nie posiada uprawnień o charakterze wykonawczym. Do głównych zadań misji należy: (1) harmonizacja procedur i standardów zarządzania granicami z obowiązującymi w UE; (2) pomoc w zwiększaniu zdolności operacyjnych ukraińskich i mołdawskich służb celnych i straży granicznych; (3) poprawa współpracy i wzajemnej komplementarności między strażami granicznymi i służbami celnymi, a innymi służbami w sektorze bezpieczeństwa; (4) wzmocnienie współpracy transgranicznej. 31

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM • Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) zapewnia misji EUBAM wsparcie logistyczne i administracyjne. Misja ma swoją siedzibę w Odessie, biuro łącznikowe w Kiszyniowie oraz sześć biur terenowych (3 po stronie mołdawskiej, 3 po stronie ukraińskiej). • Polski kontyngent (18 osób) jest jednym z najliczniejszych w EUBAM. W jego skład wchodzą funkcjonariusze celni i Straży Granicznej. 32

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Libia (EU Integrated Border Management Assistance Mission in Libya) • Misja została uruchomiona decyzją Rady z 22 maja 2013 r. Jej mandat obejmował działania doradczoszkoleniowe w zakresie poprawy zdolności służb granicznych, wzmocnienia możliwości operacyjnych właściwych instytucji, doradztwo w zakresie opracowania zintegrowanej strategii zarządzania granicami. 33

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Libia (EU Integrated Border Management Assistance Mission in Libya) • Niestabilna sytuacja polityczna i bezpieczeństwa w Libii spowodowała, że misja została rozlokowana jedynie w ograniczonym zakresie. W związku z pogarszającą się w 2014 r. sytuacją bezpieczeństwa w Trypolisie, 1 sierpnia 2014 zapadła decyzja o czasowej ewakuacji misji do Tunisu. Od lutego 2015 r. misja wstrzymała jakiekolwiek działania doradcze dla podmiotów libijskich. 34

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Libia • W związku z upływającym w maju 2015 mandatem misji, w dniu 21 kwietnia 2015 Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa (PSC) podjął decyzję o jego przedłużeniu o kolejne 6 miesięcy, do 21 listopada 2015 r. • Przyszłość zaangażowania operacyjnego UE w Libii jest uzależniona od powodzenia prowadzonych przez ONZ negocjacji ws. powołania rządu jedności narodowej oraz od poprawy warunków bezpieczeństwa. • Polska nie uczestniczy w tej misji. 35

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Rafah (EU Border Assistance Mission at Rafah Crossing Point in the Palestinian Territories) • Misja została utworzona 24 listopada 2005 r. , na prośbę Izraela i Autonomii Palestyńskiej (AP). Faza operacyjna rozpoczęła się 30 listopada 2005 r. Misja ma na celu nadzorowanie pracy funkcjonariuszy palestyńskich na przejściu granicznym w Rafah między Egiptem a Strefą Gazy (SG). Jest to misja obserwacyjna, bez funkcji wykonawczych. Od 1 lipca 2015 funkcję szefa misji pełni Natalina Cea (Włochy). Personel misji liczy obecnie 5 osób. Obecny mandat misji obowiązuje do 30 czerwca 2016. 36

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUBAM Rafah • Od 13 czerwca 2007 r. działania misji zostały zawieszone. Mimo to, UE zdecydowała się utrzymać gotowość do pełnej zdolności operacyjnej misji (w ciągu 2 -3 tygodni od podjęcia takiej decyzji), w oczekiwaniu na sytuację polityczną umożliwiającą ponowne otwarcie przejścia granicznego. Obecne działania misji skupiają się na realizacji projektu polegającego na przygotowaniu i budowie zdolności palestyńskich służb, w kontekście ewentualnego powrotu na przejście graniczne w Rafah (tzw. PA Preparedness Project). Realizacja pierwszego etapu projektu, w ramach którego organizowane były m. in. wizyty studyjne i spotkania ze szubami granicznymi PCz UE, zakończyła się wiosną 2015 r. 37 • Polska nie uczestniczy w tej misji.

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Nestor (EU Regional Maritime Capacity Building Mission in the Horn of Africa) • Misja cywilna, z możliwymi elementami wojskowymi, została uruchomiona na podstawie decyzji Rady z 16 lipca 2012 r. Stanowi ona element realizacji Strategii UE dla Rogu Afryki z 14 listopada 2011 r. i uzupełnia działania dwóch innych misji UE prowadzonych w regionie – EUNAVFOR ATALANTA i EUTM Somalia. Obecny mandat misji obowiązuje do 12 grudnia 2016 r. 38

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Nestor (EU Regional Maritime Capacity Building Mission in the Horn of Africa) • Zadaniem misji jest budowa zdolności morskich państw regionu Rogu Afryki, w szczególności wsparcie władz w zakresie rozwoju cywilnych służb odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa na morzu terytorialnym i w ramach Wyłącznej Strefy Ekonomicznej (EEZ), wypracowanie odpowiednich mechanizmów i regulacji prawnych i finansowych, wsparcie rozwoju regionalnej współpracy i koordynacji, przeprowadzenie szkoleń i dostarczenie odpowiedniego sprzętu. • Polska nie bierze udziału w misji. 39

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Mali (European Union CSDP mission in Mali) • Misja została ustanowiona decyzją Rady z 15 kwietnia 2014, natomiast jej uruchomienie nastąpiło 15 stycznia 2015. Pełną gotowość operacyjną misja osiągnęła w połowie sierpnia 2015. Obecny mandat misji obowiązuje do 14 stycznia 2017. Zadaniem EUCAP Sahel-Mali jest szkolenie, doradztwo oraz dostarczanie ekspertyz dla sił bezpieczeństwa Mali (żandarmerii, straży narodowej, policji) oraz wymiaru sprawiedliwości. 40

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Mali (European Union CSDP mission in Mali) • Plan działań misji w 2015 zakładał w zakresie doradztwa wsparcie w zarządzania zasobami ludzkimi, a w dziedzinie szkolenia przygotowanie strategii oraz planu szkoleń (reference training scheme). Część ekspertów misji wykonuje swoje zadania bezpośrednio w strukturach administracji malijskiej. Realizowane szkolenia dla kadr żandarmerii, policji i gwardii narodowej dotyczą m. in. utrzymania porządku publicznego, rozpoznania, zwalczania zagrożeń terrorystycznych, zarządzania zasobami ludzkimi. 41

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Mali (European Union CSDP mission in Mali) • W trakcie obowiązywania obecnego mandatu celem misji jest przeszkolenie 1/3 kadry malijskiej policji, żandarmerii i gwardii narodowej. W ramach realizacji szkoleń misja współpracuje z misją ONZ MINUSMNA. • Misja liczy ok. 70 osób z 15 państw członkowskich oraz 24 osoby personelu lokalnego. • Obecnie Polska nie uczestniczy w misji (do września 2015 1 osoba). 42

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Niger (EU Capacity Building Mission in SAHEL Niger) • Misja została ustanowiona na podstawie decyzji Rady UE z dnia 26 lipca 2012. Jej mandat obejmuje wzmocnienie sił Nigru odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa w państwie, poprawę współpracy między odpowiednimi służbami (żandarmerią, policją i gwardią narodową) oraz wzmocnienie współpracy regionalnej oraz obowiązuje do lipca 2016. Szefem misji jest Filip De Ceuninck. 43

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Niger (EU Capacity Building Mission in SAHEL Niger) • Misja stanowi element realizacji Strategii UE dla Sahelu, przyjętej w marcu 2011. Wspiera także siły bezpieczeństwa we wzmacnianiu ich zdolności antyterrorystycznych na poziomie centralnym oraz w ramach szkoleń terenowych. • Misja liczy obecnie ok. 50 osób personelu międzynarodowego z 12 Państw Członkowskich oraz 31 osób personelu lokalnego. 44

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUCAP Sahel-Niger (EU Capacity Building Mission in SAHEL Niger) • W odpowiedzi na wyzwania migracyjne w maju 2015, w wyniku przeglądu średniookresowego działań misji, podjęto decyzję o utworzeniu przedstawicielstwa misji w Agadez na północy kraju oraz o rozszerzeniu mandatu o elementy szkolenia i doradztwa w celu wsparcia władz Nigru w przeciwdziałaniu nielegalnej migracji i zwalczaniu przestępczości z tym związanej. • Polska w niej nie uczestniczy. 45

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUFOR Althea (EU Military Operation in Bosnia and Herzegovina) • Operacja EUFOR Althea jest największą unijną wojskową operacją lądową (UE przejęła odpowiedzialność za wojskową misję w Bośni i Hercegowinie od sił NATO SFOR). Rozpoczęła się w grudniu 2004 w oparciu o Rezolucję 1575 RB ONZ (2004) i jest corocznie przedłużana w tym samym trybie. Obecnie operacja liczy ok. 800 żołnierzy z 20 państw, w tym 15 z UE oraz 5 innych (Albania, Chile, FYROM, Szwajcaria i Turcja). EUFOR współpracuje z dowództwem NATO w Sarajewie w oparciu o mechanizm „Berlin Plus”. 46

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUFOR Althea (EU Military Operation in Bosnia and Herzegovina) • Mandat operacji obejmuje: (1) wspieranie wysiłków Bośni i Hercegowiny na rzecz utrzymania bezpieczeństwa (tzw. mandat wykonawczy) oraz (2) wsparcie ministerstwa obrony (w zakresie doradztwa) oraz rozwój zdolności i szkolenie (Capacity Building and Training – CB&T) Sił Zbrojnych Bi. H (tzw. mandat nie-wykonawczy). Ponadto, operacja wspiera władze Bi. H w rozwiązaniu problemu nadwyżek broni i amunicji poprzez doradztwo i organizację specjalistycznych szkoleń w ramach CB&T. 47

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUFOR Althea (EU Military Operation in Bosnia and Herzegovina) • Sytuacja bezpieczeństwa w Bi. H pozostaje od dłuższego czasu stabilna, . Tym niemniej, spowolnienie transformacji polityczno-gospodarczej Bi. H, częste kryzysy rządowe, a także pogorszenie warunków socjalno-bytowych obywateli, stwarzają potencjalne niebezpieczeństwo wybuchu niepokojów społecznych na dużą skalę (podobnie jak miało to miejsce wiosną 2014). 48

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUFOR Althea (EU Military Operation in Bosnia and Herzegovina) • Z tego względu, oprócz kontynuacji zadań w ramach mandatu nie-wykonawczego, operacja EUFOR Althea nadal utrzymuje mandat wykonawczy. . . • Polska jest aktywnie zaangażowana w operację. Zgodnie z postanowieniem Prezydenta RP liczebność Polskiego Kontyngentu Wojskowego w operacji może wynosić do 50 żołnierzy (rzeczywista wielkość to ok. 35 żołnierzy). 49

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EULEX Kosovo (EU Rule of Law Mission in Kosovo) • Misja EULEX Kosovo jest obecnie największą misją cywilną UE. Decyzja o jej uruchomieniu została podjęta w 2008 r. Mandat wstępnie przewidziano na 28 miesięcy, jednak był on wielokrotnie przedłużany obecny obowiązuje do 14 czerwca 2016 r. Misja obecnie liczy ok. 720 osób personelu międzynarodowego i ok. 780 osób personelu lokalnego. W misji udział biorą prawie wszystkie państwa UE (bez Cypru) oraz 5 innych (Kanada, Norwegia, Szwajcaria, Turcja i USA). 50

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EULEX Kosovo (EU Rule of Law Mission in Kosovo) • Od połowy 2014 misja EULEX funkcjonuje w ramach nowego mandatu, który wprawdzie w dalszym ciągu obejmuje zarówno funkcję wykonawczą, jak i doradczo-pomocniczą (Monitoring, Mentoring and Advising - MMA), lecz zmienił się jego zakres i charakter. Misja koncentruje się obecnie na budowaniu instytucji administracji publicznej oraz struktur policji i wymiaru sprawiedliwości na północy Kosowa. 51

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EULEX Kosovo (EU Rule of Law Mission in Kosovo) • Działania w zakresie MMA są stopniowo przekazywane do Biura Specjalnego Przedstawiciela UE w Kosowie: proces ma się zakończyć do połowy 2016 r. , kiedy to przewidywanie jest zamknięcie misji EULEX w obecnym kształcie. Prowadzone są także prace nad powołaniem Specjalnego Trybunału (Specialist Court) ds. kontynuacji postępowań prowadzonych przez SITF (Special Investigative Task Force), który będzie znajdował się poza Kosowem (w Holandii) oraz w Prisztinie. 52

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EULEX Kosovo (EU Rule of Law Mission in Kosovo) • EULEX w dalszym ciągu posiada zdolności w zakresie utrzymania porządku publicznego (w tym względzie wspiera Kosowską Policję) oraz ochrony personelu misji. Do wykonywania tych zadań przeznaczone są dwie jednostki: FPU (Formed Police Unit) i SPU (Supplementary Police Unit). Misja współpracuje także ściśle z operacją KFOR oraz szkoli Kosowską Policję w zakresie tłumienia zamieszek CRC (Crowd and Riot Control). 53

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EULEX Kosovo (EU Rule of Law Mission in Kosovo) • Polska jest aktywnie zaangażowana w misję i posiada najliczniejszą reprezentację (ok. 120 osób), w tym wystawia jednostkę FPU (ok. 95 policjantów). Ponadto w misji jest po kilku ekspertów z Policji (na innych stanowiskach), Służby Celnej i Straży Granicznej, a także zatrudnionych jest ok. 15 obywateli polskich na kontrakcie. 54

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUMAM RCA (EU Military Advisory Mission in RCA) • Misja została ustanowiona na mocy decyzji Rady UE z 19 stycznia 2015. Celem misji jest udzielanie pomocy eksperckiej rządowi RŚA w przygotowaniu Reformy Sektora Bezpieczeństwa (SSR), w szczególności w odniesieniu do sił zbrojnych tego państwa (FACA). • Zasadnicze zadania misji to: (1) zarządzanie „zasobami” UE poprzez zapewnienie ekspertyzy dla delegacji UE w zakresie wojskowym, bezpieczeństwa i zasad prawa; (2) wsparcie dla misji ONZ MINUSCA w zakresie SSR i przeprowadzeniu procesu lustracji; (3) prowadzenie ograniczonego i ściśle ukierunkowanego szkolenia dla 55

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUMAM RCA (EU Military Advisory Mission in RCA) • Misja obecnie liczy 60 osób personelu wojskowego. Największe kontyngenty delegowały Francja (22), Hiszpania (13), Portugalia (8), Austria (4). Spoza UE są m. in. Gruzja i Serbia. Misja została zaplanowana na 1 rok. Obecny mandat obowiązuje do 15 marca 2016. • Polska skierowała do sztabu misji 2 oficerów. 56

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUMM Gruzja (EU Monitoring Mission in Georgia) • Misja została uruchomiona w następstwie konfliktu rosyjsko-gruzińskiego z sierpnia 2008. UE podjęła decyzję o zaangażowaniu operacyjnym w Gruzji w dniu 15 września 2008 w celu wsparcia wysiłków prowadzących do wypracowania trwałego i pokojowego rozwiązania sporu między Rosją i Gruzją, w tym zapewnienia monitoringu przestrzegania sześciopunktowego porozumienia wypracowanego między obydwoma krajami w dniu 12 sierpnia 2008 i realizacji porozumienia implementacyjnego z 8 57 września 2008.

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUMM Gruzja (EU Monitoring Mission in Georgia) • Kwatera Główna misji znajduje się w Tbilisi. Mandat misji przedłużany jest rokrocznie - obecny obowiązuje do grudnia 2015 r. Obecnie misja liczy ok. 200 osób personelu międzynarodowego i ok. 110 lokalnego. • Zadania misji obejmują: (1) nadzorowanie przestrzegania przyjętych porozumień i zapobieganie konfliktom (monitorowanie sytuacji bezpieczeństwa); (2) obszar humanitarny/praw człowieka. 58

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUMM Gruzja (EU Monitoring Mission in Georgia) • Mandat EUMM wyróżnia 4 komponenty: stabilizację, normalizację, środki budowy zaufania oraz promowanie polityki UE w regionie, także poprzez politykę informacyjną. • W misji uczestniczy ok. 20 ekspertów z Polski. Są to żołnierze, policjanci, funkcjonariusze SG i dyplomaci z MSZ. 59

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR ATALANTA Somalia (European Union Naval Force ATALANTA) • Jest to pierwsza wojskowa operacja morska UE. Osiągnęła gotowość operacyjną 13 grudnia 2008. Wstępnie była planowana na okres 12 miesięcy, jednak była już kilkakrotnie przedłużana. Aktualny mandat obowiązuje do grudnia 2016. Obszar operacji rozciąga się od Morza Czerwonego do Seszeli. Siły działające w ramach operacji ochraniają transport pomocy humanitarnej Światowego Programu Żywnościowego (WFP) dla Somalii, eskortują okręty z zaopatrzeniem dla sił operacji Unii Afrykańskiej AMISOM oraz udzielają 60 pomocy okrętom zaatakowanym przez piratów.

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR ATALANTA Somalia (European Union Naval Force ATALANTA) • W 2012 r. mandat operacji został rozszerzony – siły otrzymały możliwość atakowania baz pirackich także na lądzie. • Kwatera dowództwa operacyjnego jest zlokalizowana w Northwood (Wielka Brytania), natomiast kwatera sił ulokowana jest na okręcie dowódcy sił w regionie. 61

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR ATALANTA Somalia (European Union Naval Force ATALANTA) • Oprócz sił UE, w działania antypirackie u wybrzeży Somalii zaangażowane są także jednostki międzynarodowej koalicji CTF 151 (Combined Task Force), siły NATO (operacja Ocean Shield) oraz jednostki kilku państw prowadzących działania indywidualnie. • Polska nie wysłała jednostek w rejon operacji, lecz oddelegowała dwóch oficerów Wojska Polskiego do dowództwa operacji. 62

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR Med Sophia • Decyzja o ustanowieniu morskiej operacji wojskowej EUNAVFOR MED, realizującej swoje działania w centralnej części południowego M. Śródziemnego (Southern Central Mediterranean), zapadła na posiedzeniu Rady w dniu 18 maja 2015, a o jej uruchomieniu – w dniu 22 czerwca 2015. Mandat operacji obejmuje 12 miesięcy. 28 września 2015 przyjęto nową nazwę dla operacji: „Operacja Sophia” (od imienia dziecka, które urodziło się na statku realizującym zadania w ramach EUNAVFOR Med w 63 dniu 22 sierpnia 2015).

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR Med Sophia • Dowództwo operacji jest zlokalizowane w Rzymie. Dowódcą operacji jest Admirał Enrico Credendino. Wstępna zdolność operacyjna (IOC) została ogłoszona przez dowódcę operacji w dniu 7 lipca 2015, a pełna zdolność (FOC) w dniu 27 lipca 2015. • EUNAVFOR Med Sophia składa się z czterech faz: 1) rozpoznawczej; 2) operacyjnej – przechwycenie łodzi przemytników na pełnym morzu (2 a) i wodach terytorialnych (2 b); 3) operacyjnej – niszczenie łodzi przemytników; 4) wycofanie misji. 64

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR Med Sophia • Z uwagi na obiektywne trudności prawne (brak autoryzacji ze strony RB ONZ i zaproszenia ze strony Libii) początkowo możliwe było uruchomienie jedynie pierwszej fazy operacji (rozpoznawczej). Jej najważniejszy element stanowiły działania wywiadowcze, służące rozpoznaniu tras jednostek przemytniczych i miejsc ich bazowania. Okręty misji były także, zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego, wykorzystywane są do działań poszukiwawczo-ratowniczych. 65

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUNAVFOR Med Sophia • W dniu 14 września 2015 Rada oceniła, iż zachodzą warunki pozwalające na przejście do fazy 2 a operacji, czyli przejmowania i niszczenia jednostek przemytniczych na wodach międzynarodowych. Uruchomienie fazy 2 a operacji nastąpiło 7 października 2015, • Polska oddelegowała 1 oficera do dowództwa operacji. 66

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL Afghanistan (European Union Police Mission in Afghanistan) • Misja została ustanowiona na mocy decyzji Rady UE z 30 maja 2007. Misja liczy ok. 170 osób personelu międzynarodowego i ok. 160 lokalnego. Obecny mandat obowiązuje do końca 2016. • Z uwagi na przewidywane zakończenie misji w 2016, doradztwo i reformy realizowane są na poziomie strategicznym, przy czym do końca 2015 obejmą one Ministerstwo Sprawiedliwości i Biuro Prokuratora Generalnego, a w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych będą kontynuowane do czasu zamknięcia misji. 67

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL Afghanistan (European Union Police Mission in Afghanistan) • Nowe zadania misji koncentrują się na trzech kierunkach: – (1) reformach wewnętrznych w MSW (dotyczących m. in. budowaniu wewnętrznych zdolności do koordynowania międzynarodowego wsparcia, poprawy długoterminowego planowania, zarządzania i nadzoru, wdrażania polityki rządu i kreowania odpowiedzialności); – (2) profesjonalizacji ANP (dotyczących m. in. przestrzegania norm zawodowych, świadomości pełnienia funkcji społecznych, zdolności do prowadzenia postępowań 68 dochodzeń karnych);

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL Afghanistan (European Union Police Mission in Afghanistan) • Nowe zadania misji koncentrują się na trzech kierunkach: – (3) usprawnianiu współpracy pomiędzy policją i wymiarem sprawiedliwości (dotyczących m. in. walki z korupcją, praw człowieka, równości płci, ustanowienia trwałego sytemu szkolenia dla prokuratorów). • Polska reprezentowana jest w misji przez 5 osób. 69

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL COPPS (EU Police Mission in the Palestinian Territories / EU Police Co-Ordinating Office For Palestinian Police Support) • Głównym zadaniem misji, działającej od 1 stycznia 2006, jest doradzanie palestyńskiej policji, pomoc we wdrażaniu Programu Rozwojowego dot. reformy policji palestyńskiej, rządów prawa oraz koordynacja pomocy udzielanej przez państwa członkowskie UE. W misji służy obecnie ok. 50 ekspertów z 21 państw członkowskich UE oraz ok. 39 pracowników lokalnych. Szefem misji jest Rodolph Mauget (Francja). Obecny mandat misji obowiązuje do 30 czerwca 2016. 70

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL COPPS (EU Police Mission in the Palestinian Territories / EU Police Co-Ordinating Office For Palestinian Police Support) • Główne obszary zaangażowania operacyjnego misji EUPOL COPPS to: 1) sądownictwo karne; 2) zdolności operacyjne, w tym w zakresie: a) więziennictwa; b) walki z korupcją; c) organizacji wyborów; 3) trening policyjny – podstawą działania pozostaje Centrum Szkolenia Policji w Jerycho. 71

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUPOL COPPS (EU Police Mission in the Palestinian Territories / EU Police Co-Ordinating Office For Palestinian Police Support) • Tematyka szkoleń prowadzonych przez EUPOL COPPS oraz ekspertów z państw członkowskich UE opracowana została zgodnie z zapotrzebowaniem przedstawionym przez stronę palestyńską. Misja ściśle współpracuje z misją EUBAM Rafah w zakresie administracji, logistyki, raportowania i sprawach • W misji uczestniczy 1 osoba z Polski (stanowisko Chief of Administration, od połowy września 2015). 72

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUSEC RD CONGO (EU Mission to Provide Advice and Assistance for Security Sector Reform in the Democratic Republic of the Congo) • Misja EUSEC RD CONGO została utworzona w 2005. Liczy ok. 10 osób. Obecny mandat obowiązuje do września 2016. • Misja EUSEC Congo jest jedyną instytucją międzynarodową w pełni poświęconą reformie wojskowej części sektora bezpieczeństwa w DRK. 73

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUSEC RD CONGO (EU Mission to Provide Advice and Assistance for Security Sector Reform in the Democratic Republic of the Congo) • Celem misii jest wspieranie władz kongijskich w budowaniu aparatu obronnego zdolnego do zagwarantowania bezpieczeństwa obywatelom DRK (modernizacja zarządzania zasobami ludzkimi w Siłach Zbrojnych DRK (FARDC), odbudowa zdolności logistycznych, tworzenie nowych centrów szkoleniowych dla armii), przy jednoczesnym poszanowaniu standardów demokratycznych, praw człowieka a także rządów prawa i zasad dobrego rządzenia. 74

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUSEC RD CONGO (EU Mission to Provide Advice and Assistance for Security Sector Reform in the Democratic Republic of the Congo) • W czerwcu 2015 misja została przekształcona w tzw. „mikromisję” i jej zadania zostały ograniczone do doradztwa na poziomie strategicznym (m. in. Ministerstwo Obrony, Sztab Generalny i Dowództwo Wojsk Lądowych) oraz udzielania wsparcia w zakresie szkolnictwa wojskowego (poziom podstawowy i akademicki). W związku z tym obszar działania misji został ograniczony do stolicy Kinszasa, gdzie znajduje się Kwatera Główna misji, a także prowincje: Bas-Congo (na wschodzie kraju) i Kasai Zachodnie (w części centralnej). • Polska nie bierze udziału w misji. 75

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Mali (EU training Mission in Mali) • W dn. 17 stycznia 2013 Rada UE do Spraw Zagranicznych (FAC) podjęła decyzję o ustanowieniu wojskowej misji szkoleniowo-doradczej EUTM Mali (decyzja o jej uruchomieniu zapadła 18 lutego 2013. ). Siedziba misji znajduje się w Bamako. Funkcję szefa misji pełni obecnie gen. Franz Xaver PFRENGLE (DE). Obecny mandat misji obowiązuje do 18 maja 2016. • Cele misji obejmują wsparcie wysiłków malijskich w zakresie: przywrócenia porządku konstytucyjnego na całości terytorium i implementacji postanowień przyjętej w tym celu mapy drogowej, walki z zagrożeniami terrorystycznymi i przestępczością zorganizowaną. 76

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Mali (EU training Mission in Mali) • Pierwszy mandat misji obejmował przeszkolenie czterech batalionów malijskich sił zbrojnych oraz doradztwo przy reformie systemu zarządzania armią narodową. Został on zrealizowany do maja 2014 r. Przeszkolono łącznie ponad 3000 żołnierzy. • Od 18 maja 2014 trwa realizacja kolejnego mandatu operacji, w ramach którego przewiduje się wyszkolenie dalszych 4 batalionów oraz realizacja zadań dodatkowych, takich jak szkolenie instruktorów malijskich oraz wizytacje wyszkolonych wcześniej batalionów w ich garnizonach przez tzw. Mobilne Zespoły Szkoleniowe. 77

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Mali (EU training Mission in Mali) • Szkolenie obejmują, obok wcześniej wymienionych tematów, także kwestie dot. wsparcia logistycznego, przygotowywania działań operacyjnych oraz moduły dot. międzynarodowego prawa humanitarnego, przestrzegania praw człowieka, ochrony ludności cywilnej. • Obecnie w misja liczy ok. 575 osób z 22 PCz UE. • Polska była zaangażowana w misję w ramach jej pierwszego mandatu (20 żołnierzy). Wsparliśmy Mali także na zasadach bilateralnych, w zakresie wyposażenia ich sił zbrojnych w wybrany sprzęt i amunicję. W maju 2014, po zakończeniu realizacji pierwszego mandatu, Polska wycofała swoich żołnierzy z misji. 78

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Somalia (EU Training Mission in Somalia) • Misja szkoleniowa dla somalijskich sił bezpieczeństwa stanowi element kompleksowego podejścia UE do ograniczenia skali piractwa morskiego w regionie Rogu Afryki oraz poprawienia bezpieczeństwa w Somalii. Misja została uruchomiona 7 kwietnia 2010. Aktualny mandat obowiązuje do 31 grudnia 2016. • Do zadań misji należy wsparcie procesu szkoleń dla sił bezpieczeństwa rządu Somalii (w ramach trzech filarów: training, mentoring, advising). UE skupia się na szkoleniu oficerów, którzy następnie mają szkolić szeregowych żołnierzy somalijskich. 79

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Somalia (EU Training Mission in Somalia) • Misja z powodzeniem realizuje też zadania doradcze dla somalijskiego Ministerstwa Obrony oraz Sztabu Generalnego. W przyszłości większy nacisk w ramach misji ma być położony na doradztwo strategiczne. • UE blisko współpracuje z rządem somalijskim, USA, ONZ i siłami misji Unii Afrykańskiej AMISOM. Szkolenia były przez 3 lata realizowane w Ugandzie, a od początku 2014 r. zostały przeniesione do Mogadiszu, co w znacznym stopniu podniosło ich efektywność. Żołnierze przeszkoleni przez EUTM Somalia są w pełni wykorzystywani w ramach somalijskich sił bezpieczeństwa. 80

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Somalia (EU Training Mission in Somalia) • Siły te stanowią najlepiej wyszkoloną i uzbrojoną ich część. Zachowano także struktury organizacyjne, jakie nadano tym oddziałom podczas ich tworzenia przez misję EUTM. Misja afrykańska AMISOM monitoruje rozlokowanie i wykorzystanie oddziałów. Stany Zjednoczone natomiast systematycznie przekazują środki finansowe na żołd dla żołnierzy. • Polska nie bierze udziału w misji. 81

3 Operacje kryzysowe wsparcia, wymuszania i utrzymania pokoju EU • EUTM Somalia (EU Training Mission in Somalia) • Siły te stanowią najlepiej wyszkoloną i uzbrojoną ich część. Zachowano także struktury organizacyjne, jakie nadano tym oddziałom podczas ich tworzenia przez misję EUTM. Misja afrykańska AMISOM monitoruje rozlokowanie i wykorzystanie oddziałów. Stany Zjednoczone natomiast systematycznie przekazują środki finansowe na żołd dla żołnierzy. • Polska nie bierze udziału w misji. 82

Zakończenie Dziękuję za uwagę science 1. szm. com mpruzinsky@afm. edu. pl 83